Ηνωμένο Βασίλειο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 94.66.221.192 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Aurilios
Ετικέτα: Επαναφορά
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 66: Γραμμή 66:
}}
}}


Το '''Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: ''United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'') είναι [[κράτος]] της βορειοδυτικής [[Ευρώπη]]ς, με έκταση 242.900 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]]. Βορειοδυτικά συνορεύει με την [[Ιρλανδία]] και βρέχεται περιμετρικά από τη [[Βόρεια Θάλασσα]]. Πρόκειται για νησιωτική χώρα με μοναδικά χερσαία σύνορα 360 χλμ. περίπου με τη [[Δημοκρατία της Ιρλανδίας]] στη νήσο Ιρλανδία.<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html United Kingdom] [[CIA World Factbook]]</ref> Το συνολικό έδαφος της χώρας διαμοιράζεται ανάμεσα στις [[Βρετανικές Νήσοι|Βρετανικές Νήσους]] -τα δύο μεγάλα νησιά του Βρετανικού Αρχιπελάγους- και τα πολυάριθμα μικρά νησιά που βρίσκονται κοντά στις βρετανικές ακτές, όπως οι [[Ορκάδες]], οι νήσοι [[Σέτλαντ]] και οι [[Εβρίδες]], το [[Άνγκλεσι]] και το [[Νήσος του Μαν|νησί Mαν]] στην [[Ιρλανδική θάλασσα]]. Τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί επίσης η νήσος [[Νήσος Γουάιτ|Γουάιτ]] και τα [[Νησιά της Μάγχης]]. Το Ηνωμένο Βασίλειο ως κρατική οντότητα είναι συχνά γνωστό με το αποδεκτό όνομα '''Μεγάλη Βρετανία''' και το μη αποδεκτό από τους Σκώτους, τους Ουαλούς και τους κατοίκους της [[Βόρεια Ιρλανδία|Βορείου Ιρλανδίας]], '''Αγγλία'''. Οι εθνότητες που περιλαμβάνει καθορίζονται από τέσσερις περιοχές: την [[Αγγλία]], τη [[Σκωτία]], την [[Ουαλία]] και τη [[Βόρεια Ιρλανδία]] (Όλστερ).
Το '''Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: ''United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'') είναι νησιωτικό [[κράτος]] της βορειοδυτικής [[Ευρώπη]]ς, με έκταση 242.900 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]]. Βορειοδυτικά συνορεύει με την [[Ιρλανδία]] και βρέχεται περιμετρικά από τη [[Βόρεια Θάλασσα]]. Πρόκειται για νησιωτική χώρα με μοναδικά χερσαία σύνορα 360 χλμ. περίπου με τη [[Δημοκρατία της Ιρλανδίας]] στη νήσο Ιρλανδία.<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html United Kingdom] [[CIA World Factbook]]</ref> Το συνολικό έδαφος της χώρας διαμοιράζεται ανάμεσα στις [[Βρετανικές Νήσοι|Βρετανικές Νήσους]] -τα δύο μεγάλα νησιά του Βρετανικού Αρχιπελάγους- και τα πολυάριθμα μικρά νησιά που βρίσκονται κοντά στις βρετανικές ακτές, όπως οι [[Ορκάδες]], οι νήσοι [[Σέτλαντ]] και οι [[Εβρίδες]], το [[Άνγκλεσι]] και το [[Νήσος του Μαν|νησί Mαν]] στην [[Ιρλανδική θάλασσα]]. Τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί επίσης η νήσος [[Νήσος Γουάιτ|Γουάιτ]] και τα [[Νησιά της Μάγχης]]. Το Ηνωμένο Βασίλειο ως κρατική οντότητα είναι συχνά γνωστό με το αποδεκτό όνομα '''Μεγάλη Βρετανία''' και το μη αποδεκτό από τους Σκώτους, τους Ουαλούς και τους κατοίκους της [[Βόρεια Ιρλανδία|Βορείου Ιρλανδίας]], '''Αγγλία'''. Οι εθνότητες που περιλαμβάνει καθορίζονται από τέσσερις περιοχές: την [[Αγγλία]], τη [[Σκωτία]], την [[Ουαλία]] και τη [[Βόρεια Ιρλανδία]] (Όλστερ).


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==

Έκδοση από την 22:24, 29 Δεκεμβρίου 2018

Συντεταγμένες: 55°N 3°W / 55°N 3°W / 55; -3

Το «Βρετανία» ανακατευθύνει εδώ. Για άλλες χρήσεις, δείτε: Βρετανία (αποσαφήνιση).
Ηνωμένο Βασίλειο
της Μεγάλης Βρετανίας
και της Βορείου Ιρλανδίας
United Kingdom of Great Britain
and Northern Ireland

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Dieu et mon droit
(Ο Θεός και το δικαίωμά μου)
Εθνικός ύμνος: God Save the Queen
(Ο Θεός σώζει τη Βασίλισσα)
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου (σκούρο πράσινο)
-στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (πράσινο και σκούρο γκρι)
και μεγαλύτερη πόληΛονδίνο
51°30′N 0°7′W / 51.500°N 0.117°W / 51.500; -0.117
Αγγλικά (de facto)
Βασιλευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Ελισάβετ Β΄
Τερέζα Μέι
Νομοθετικό σώμα
 • Άνω βουλή
 • Κάτω βουλή
Κοινοβούλιο
Βουλή των Λόρδων
Βουλή των Κοινοτήτων
Σχηματισμός
• Ένωση του 1707
• Ένωση του 1800
• Αγγλο-Ιρλανδική Συνθήκη
• Ισχύον Σύνταγμα

1η Μαΐου 1707
1η Ιανουαρίου 1801
12 Απριλίου 1922

άγραφο, μερικώς από διατάγματα και μερικώς από το κοινό δίκαιο και την πρακτική
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
Ακτογραμμή

242.900 km2 (80η)
1,34
360 km
12.429 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2017 
 • Απογραφή 2011 
 • Πυκνότητα 

66.040.229[1] (20η) 
63.181.775[2]  
271,9 κατ./km2 (52η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 

2.785,563 δισ. $[3]  
42.480 $[3]  
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 

2.629,188 δισ. $[3]  
40.095 $[3]  
ΔΑΑ (2015)Αύξηση 0,909 [4] (16η) – πολύ υψηλός
ΝόμισμαΛίρα Στερλίνα (£) (GBP)
 • Θερινή ώραGMT (UTC +0)
(UTC +1)
ISO 3166-1GB
Internet TLD.uk
Οδηγούν στααριστερά
Κωδικός κλήσης+44

Το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας (αγγλικά: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) είναι νησιωτικό κράτος της βορειοδυτικής Ευρώπης, με έκταση 242.900 τ.χλμ.. Βορειοδυτικά συνορεύει με την Ιρλανδία και βρέχεται περιμετρικά από τη Βόρεια Θάλασσα. Πρόκειται για νησιωτική χώρα με μοναδικά χερσαία σύνορα 360 χλμ. περίπου με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας στη νήσο Ιρλανδία.[5] Το συνολικό έδαφος της χώρας διαμοιράζεται ανάμεσα στις Βρετανικές Νήσους -τα δύο μεγάλα νησιά του Βρετανικού Αρχιπελάγους- και τα πολυάριθμα μικρά νησιά που βρίσκονται κοντά στις βρετανικές ακτές, όπως οι Ορκάδες, οι νήσοι Σέτλαντ και οι Εβρίδες, το Άνγκλεσι και το νησί Mαν στην Ιρλανδική θάλασσα. Τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί επίσης η νήσος Γουάιτ και τα Νησιά της Μάγχης. Το Ηνωμένο Βασίλειο ως κρατική οντότητα είναι συχνά γνωστό με το αποδεκτό όνομα Μεγάλη Βρετανία και το μη αποδεκτό από τους Σκώτους, τους Ουαλούς και τους κατοίκους της Βορείου Ιρλανδίας, Αγγλία. Οι εθνότητες που περιλαμβάνει καθορίζονται από τέσσερις περιοχές: την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία (Όλστερ).

Ιστορία

Η ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας αρχίζει από την 1η χιλιετία π.Χ.. Την εποχή αυτή κατοικήθηκε από τους Βρετανούς, που ανήκαν στις κελτικές φυλές. Η αρχαιότερη αναφορά σχετικά με την περιοχή προέρχεται από το λεγόμενο «Μασσαλιώτικο Περίπλου», που πιστεύεται πως γράφηκε τον 6ο αιώνα π.Χ., και μερικά αποσπάσματά του διασώθηκαν στο μεταγενέστερο έργο του Αβιηνού Ora Maritima.[6] Εκεί η περιοχή αναφέρεται με τον όρο «Albionum» (Αλβιώνα), ενώ γίνεται αναφορά και για το γένος των «Hiernorum» (Ιερνών), προγόνων των Ιρλανδών.[7] Πριν από την εμφάνιση του Ora Maritima πάντως υπάρχουν αναφορές για τα νησιά Αλβίων και Ιέρνη από τον 4ο αιώνα π.Χ.[8] (ο όρος «Αλβιώνα», μαζί με τον χαρακτηρισμό «Γηραιά», χρησιμοποιείται κάποιες φορές ως εναλλακτικό όνομα για τη Μεγάλη Βρετανία). Στο ταξίδι του Πυθέα, στο «Περί Ωκεανού», τα νησιά αναφέρονται με τον όρο «Πρεττανικές Νήσοι», από το όνομα μίας ομάδας Γαλατών, των Pritani (Πρεττανοί), με τους οποίους ο Πυθέας θεωρεί πως έχουν συγγενικές σχέσεις οι κάτοικοι του νησιού.[9]

Βρετανικό νόμισμα του 1ου αιώνα π.Χ., τύπου Φιλίππειου

Αργότερα, τον 1ο π.Χ. αιώνα, κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, έγινε ρωμαϊκή επαρχία, αλλά παρά τις προσπάθειές τους, δεν μπόρεσαν να εκρωμαΐσουν τον πληθυσμό της. Άλλαξαν ελαφρά το όνομα με το οποίο περιγράφει τα νησιά ο Πυθέας σε «Britannia» και ονόμασαν τους κατοίκους «Britons».[10]

Από το 150-650 μ.Χ. αρχίζει η κατάκτηση του νησιού (εκτός από την περιοχή της Σκωτίας) από τους Άγγλους, τους Σάξονες, τους Ιούτους, που ήταν γερμανικές φυλές. Οι Κέλτες τελικά είτε έγιναν δούλοι των γερμανικών φυλών είτε μετανάστευσαν στα βόρεια του νησιού. Οι νέοι άποικοι, οι Αγγλοσάξονες, εγκαταστάθηκαν και δημιούργησαν διάφορα βασίλεια και άρχισε η συστηματική διαδικασία του εκφεουδαρχισμού της χώρας. Αργότερα, τον 9ο αιώνα μ.Χ., όλα τα αγγλοσαξονικά βασίλεια ενώθηκαν και αποτέλεσαν ένα, με το όνομα Αγγλία.

Στο διάστημα αυτό άρχισαν τις επιδρομές στο νησί και οι Βίκινγκς, κυρίως της Δανίας και της Νορβηγίας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μεγάλο μέρος να το καταλάβουν οι Βίκινγκς και να το κρατήσουν μέχρι τα μέσα του 10ου αιώνα. Οι βασιλείς της Αγγλίας, αφού στηρίχτηκαν στους διάφορους ιππότες, αύξησαν την επιρροή τους και κατάφεραν να ενισχύσουν την εξουσία τους απέναντι στους φεουδάρχες. Στο διάστημα αυτό η Αγγλία κατέλαβε ένα μέρος από τη Γαλλία. Τελικά, την εποχή του Ιωάννη του Ακτήμονα ξεσηκώθηκαν οι βαρώνοι με αποτέλεσμα ο βασιλιάς να υποχωρήσει και να τους παραχωρήσει σημαντικά προνόμια, τη λεγόμενη Μάγκνα Κάρτα (καταστατικός χάρτης δικαιωμάτων).

Στα 1265 δημιουργήθηκε η πρώτη βουλή. Στα επόμενα χρόνια (1337-1453) άρχισε ο λεγόμενος εκατονταετής πόλεμος, με αποτέλεσμα να χάσει η Αγγλία τις κτήσεις της στην Ευρώπη, εκτός από το Καλαί.

Το 1603, πρώτος τη τάξει στη διαδοχή της θανούσας βασίλισσας Ελισάβετ Α' ήταν ο τότε βασιλιάς Ιάκωβος Δ' της Σκοτίας, ο οποίος διαδεχόμενος την Ελισάβετ έγινε και Ιάκωβος Α' της Αγγλίας. Συνεπώς, το ίδιο πρόσωπο είχε δύο διαφορετικά στέμματα, ενώ ο Ιάκωβος αποφάσισε να μετακομίσει με την αυλή του από το Εδιμβούργο στο Λονδίνο. Η Αγγλία και η Σκωτία παρέμειναν διαφορετικές κρατικές οντότητες, με διαφορετικούς θεσμούς, νόμους και κοινοβούλια.

Στη συνέχεια πέρασε από διάφορες φάσεις μέχρι το 1640, οπότε άρχισε η αστική επανάσταση που έληξε το 1660. Στα 1649, τα βασιλικά στρατεύματα νικήθηκαν, ο βασιλιάς Κάρολος ο Α΄ θανατώθηκε και η χώρα απέκτησε δημοκρατικό πολίτευμα.

Αργότερα, το 1653 εγκαθιδρύθηκε το προτεκτοράτο του Κρόμγουελ και το 1660 έγινε η παλινόρθωση του Οίκου των Στιούαρτ. Στο διάστημα από 1660 μέχρι 1688-89, σχηματίστηκαν τα κόμματα των Τόρις και των Ουίγων, που εναλλάσσονταν στην εξουσία.

Στις 1 Μαΐου 1707, η Αγγλία (που περιελάμβανε ήδη την Ουαλία) και η Σκωτία συνενώθηκαν σε ένα ενιαίο Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας με πρωτεύουσα το Λονδίνο με μια διαδικασία που εγκρίθηκε από τα αντίστοιχα κοινοβούλια που ονομάστηκε Πράξη της Ένωσης (Act of the Union 1707).

Στη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα, η Αγγλία κατέκτησε τεράστια εδάφη στις Ινδίες και την Αμερική, αφού συνέτριψε τον γαλλικό στόλο και εξασφάλισε την κυριαρχία των θαλασσών. Στο διάστημα από τα τέλη του 18ου αιώνα και τις αρχές του 19ου πρωτοστάτησε στη δημιουργία αντιγαλλικού συνασπισμού, που τελικά οδήγησε στη συντριβή του Ναπολέοντα, με αποτέλεσμα να βγει κερδισμένη, αφού απέκτησε και τις γαλλικές αποικίες στην Αφρική και την Ασία.

Η βιομηχανική επανάσταση έδωσε διέξοδο στις εσωτερικές αντιθέσεις της. Το 1830 απέκτησαν πολιτικές ελευθερίες οι Καθολικοί και οι Εβραίοι. Όλο αυτό το διάστημα μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, επεξέτεινε τις κτήσεις της. Μετά από αυτόν όμως, η άλλοτε κραταιά Μεγάλη Βρετανία άρχισε να κλονίζεται ανεπανόρθωτα. Το 1922 παραχώρησε την ανεξαρτησία στην Δημοκρατία της Ιρλανδίας και το 1932 στο Ιράκ.

Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πήρε μέρος από την αρχή και σήκωσε ένα αρκετά μεγάλο βάρος. Η λήξη του πολέμου σήμανε και την αρχή του τέλους της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Στα χρόνια που ακολούθησαν η Μεγάλη Βρετανία παραχώρησε σταδιακά την ανεξαρτησία στις περισσότερες υπερπόντιες κτήσεις της, διατηρώντας μόνο κάποιες με μεγάλη στρατηγική σημασία (π.χ. Χερσόνησος του Γιβραλτάρ, Φώκλαντ, Βρετανικά Υπερπόντια Εδάφη στην Κύπρο).

Η παραχώρηση του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα το 1997 αναγνωρίζεται από τους περισσότερους ως το τέλος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Στις 23 Ιουνιου 2016 έγινε δημοψήφισμα για την παραμονής ή αποχώρηση απο την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αποτέλεσμα ήταν 51,9% υπέρ της εξόδου 48,1% της παραμονής. Την επόμενη ημέρα, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον προανήγγειλε την παραίτηση του.[11][12]

Διακυβέρνηση

Βρετανικό Κοινοβούλιο

Το πολίτευμα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι Βασιλευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το κοινοβούλιο, που αποτελείται από δύο σώματα, τη Βουλή των Λόρδων και τη Βουλή των Κοινοτήτων.

Τα μικρότερα Έθνη του Ηνωμένου Βασιλείου, η Βόρεια Ιρλανδία, η Ουαλία και η Σκωτία διαθέτουν από το 1998 τοπικά αιρετά νομοθετικά σώματα και κυβερνήσεις. Η κεντρική κυβέρνηση έχει παραχωρήσει στα σώματα αυτά αρμοδιότητες σε ζητήματα όπως η εκπαίδευση, οι μεταφορές και το περιβάλλον. Ωστόσο έχει διατηρήσει το δικαίωμα να παύει ή να αναστέλλει τη λειτουργία τους σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης ή όποτε κρίνει απαραίτητο. Λόγω της έκρυθμης κατάστασης στη Βόρεια Ιρλανδία η λειτουργία της Συνέλευσης της Βορείου Ιρλανδίας έχει ανασταλεί τέσσερις φορές έως σήμερα, με μακροβιότερη την περίοδο από τον Οκτώβριο του 2002 έως το Μάιο του 2007. Στο διάστημα αυτό τις αρμοδιότητές της ασκούσε η κεντρική κυβέρνηση μέσω του Υπουργού Βόρειας Ιρλανδίας.

Εκλογές

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[5] Στη διοίκηση της χώρας εναλλάσσονται οι Συντηρητικοί και οι Εργατικοί, με παραδοσιακό τρίτο κόμμα τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.

Γεωγραφία

Χάρτης του Ηνωμένου Βασιλείου
Πληθυσμός Υψόμετρο
πάνω από 5.000.000 πάνω από 500 μ.
πάνω από 500.000 έως 500 μ.
πάνω από 100.000 έως 200 μ.
πάνω από 50.000
πάνω από 10.000
κάτω από 10.000

Το μήκος των ακτών της χώρας φτάνει τα 12.429 χιλιόμετρα, ενώ υψηλότερη κορυφή είναι το όρος Μπεν Νέβις με ύψος 1.343 μέτρα. Η συνολική έκταση στην οποία περιλαμβάνονται οι νήσοι Σέτλαντ και Ρόκαλ είναι 243.610 τ.χλμ., από τα οποία 241.930 τ.χλμ. καλύπτουν χερσαία έκταση και τα 1.680 υδάτινη.[5]

Σημαντικές πόλεις

Αγγλία

Ουαλία

Σκωτία

Βόρεια Ιρλανδία

Δημογραφία

Πληθυσμός

Κατανομή ανδρών και γυναικών ανά ηλικιακή ομάδα σύμφωνα με την απογραφή του 2011
Χάρτης πληθυσμιακής πυκνότητας σύμφωνα με την απογραφή του 2011

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2016 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 81,4 χρόνια (79,7 χρόνια οι άνδρες και 83,2 οι γυναίκες).[13]

Κατανομή ανά περιοχή (2011)
Περιοχή Πληθυσμός Ποσοστό Έκταση Πληθυσμιακή πυκνότητα
Αγγλία 53.012.456 83.9 839
 
130.427 χλμ² 406/χλμ²
Σκωτία   5.295.000 8.4 84
 
  78.772 χλμ²   67/χλμ²
Ουαλία   3.063.456 4.8 48
 
  20.778 χλμ² 147/χλμ²
Βόρεια Ιρλανδία   1.810.863 2.9 29
 
  13.843 χλμ² 130/χλμ²
Ηνωμένο Βασίλειο 63.181.775 100 100
 
243.820 χλμ² 259/χλμ²
Κατανομή ανά ηλικιακή ομάδα (2011)[14]
Ηλικίες
σε έτη
Πληθυσμός % του συνόλου
0–4 3.914.000 6,2
5–9 3.517.000 5,6
10–14 3.670.000 5,8
15–19 3.997.000 6,3
20–24 4.297.000 6,8
25–29 4.307.000 6,8
30–34 4.126.000 6,5
35–39 4.194.000 6,6
40–44 4.626.000 7,3
45–49 4.643.000 7,3
50–54 4.095.000 6,5
55–59 3.614.000 5,7
60–64 3.807.000 6,0
65–69 3.017.000 4,8
70–74 2.463.000 3,9
75–79 2.006.000 3,2
80–84 1.496.000 2,4
85–89 918.000 1,5
90+ 476.000 0,8
Ηλικιακή δομή ανά φύλο (2011)[15]
Ηλικιακή ομάδα Πληθυσμός %
Άντρες Γυναίκες Σύνολο
(εκατομμύρια)
0–14 5.681 5.419 11.100 17,6
15–64 20.751 20.953 41.704 66,0
65+ 4.597 5.781 10.378 16,4
Όλες οι ηλικίες 31.029 32.153 63.182 100

Γλώσσες

Δεν υπάρχει επίσημη γλώσσα αλλά κυριαρχεί η αγγλική με 95%. Υπάρχουν ακόμη ομάδες που μιλούν κέλτικες γλώσσες: Ουαλική (25% του πληθυσμού στην Ουαλία, περίπου 610.000 ομιλητές), Σκωτική Γαελική γλώσσα (60.000 ομιλητές). Επίσης μιλιέται η Σκωτική γλώσσα (Σκωτς) (1.500.000 ομιλητές στην Σκωτία και 30.000 στην Βόρειο Ιρλανδία).

Θρησκεία

Οι Βρετανοί είναι στην πλειοψηφία τους προτεστάντες. Ο αγγλικανισμός εγκαθιδρύθηκε στην Αγγλία το 1534, όταν διεκόπηκαν οι σχέσεις με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και οργανώθηκε η Εκκλησία της Αγγλίας ως επίσημη θρησκεία. Μαζί με την Εκκλησία της Σκωτίας λειτουργούν ως επίσημη θρησκεία αλλά και οι περισσότερες θρησκείες του κόσμου έχουν παρουσία. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει τα πιο πρόσφατα στοιχεία απογραφής.[16][17].

Θρησκεία Πληθυσμός %
Αγγλικανοί 26.088.980 44,4
Ρωμαιοκαθολικοί 9.888.565 16,8
Λοιποί Χριστιανοί 6.083.003 10,3
Πρεσβυτεριανοί 2.524.740 4,3
Μουσουλμάνοι 1.591.000 2,7
Μεθοδιστές 1.430.686 2,4
Ινδουιστές 559.000 1,0
Σιχ 336.000 0,6
Ιουδαίοι 267.000 0,5
Μορμόνοι 186.768 0,4
Βουδιστές 152.000 0,3
Μάρτυρες του Ιεχωβά 136.993 0,2
Άλλες θρησκείες 179.000 0,3
Δεν δήλωσαν 4.289.000 7,3
Χωρίς θρησκεία 9.104.000 15,5
Σύνολα θρησκειών 45.163.000 76,8

Μετανάστες

Κατά τη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου, η Αγγλία αποτέλεσε έναν από τους πιο σημαντικούς προορισμούς των μεταναστών που εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα εκείνων που προέρχονταν από τις πρώην αγγλικές αποικίες. Οι κυριότερες χώρες προέλευσης των μεταναστών ήταν χώρες της Καραϊβικής, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, η Σρι Λάνκα και η Ινδία.[18]

Ο πληθυσμός της Αγγλίας ανέρχεται σε 47.026.500 κατοίκους και οι μη λευκές μειονότητες αποτελούν το 6,3%, δηλ. περίπου 2.906.500 κάτοικοι.[19]

Το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας είναι και ήταν πολιτισμικό, πολυεθνικό και πολυγλωσσικό στη σύνθεση του πληθυσμού του, ακόμα και πριν την άφιξη των μεγάλων μεταναστευτικών ρευμάτων στη δεκαετία του 1950. Το 1993 από τα τρία εκατομμύρια περίπου των μη Ευρωπαίων κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου οι 840.000 ήταν Ινδοί, 447.000 Πακιστανοί, 163.000 από το Μπανγκλαντές, 157.000 Κινέζοι και περίπου 891.000 ανήκαν στην μαύρη φυλή. Η πλειοψηφία όλων αυτών έχει γεννηθεί στη Βρετανία, ενώ αρκετοί δεν μιλούν καθόλου τη μητρική τους γλώσσα και η πολιτισμική τους ταυτότητα έχει πλέον διαφοροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό.[20]

Οικονομία

Δημαρχείο του Λιντς

Μια από τις αιτίες που οδήγησαν σε μια χωρίς προηγούμενο ανάπτυξη της Βρετανίας ήταν οι αποικίες και η βιομηχανική επανάσταση, που επήλθε ως αποτέλεσμα. Αρχικά, η βιομηχανία της βασίστηκε στην ύπαρξη των πλούσιων κοιτασμάτων γαιάνθρακα και της εξασφάλιζε την απαραίτητη ενέργεια και στα πλούσια κοιτάσματα σιδηρομεταλλευμάτων.

Τα δύο αυτά, σε συνδυασμό με την εφεύρεση και την αξιοποίηση της ατμομηχανής, καθώς και η αφθονία των πρώτων υλών, που έρχονταν από τις αποικίες, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και των άλλων βιομηχανικών κλάδων.

Απέκτησε μια χωρίς προηγούμενο δύναμη, πολιτική και οικονομική. Έγινε το κέντρο του διεθνούς εμπορίου, ενώ η λίρα ήταν το επίσημο νόμισμα των εμπορικών ανταλλαγών σε όλο τον κόσμο. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισε να διαφαίνεται στον ορίζοντα ένας από τους πιο μεγάλους οικονομικούς και πολιτικούς αντιπάλους, η Αμερική.

Στο διάστημα του μεσοπολέμου η Μεγάλη Βρετανία άρχισε να αντιμετωπίζει τα διάφορα απελευθερωτικά κινήματα στις αποικίες της. Την "χαριστική βολή" την δέχθηκε μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι αποικίες της άρχισαν να αποκτούν την ανεξαρτησία τους.

Σημαντικότεροι βιομηχανικοί τομείς της χώρας είναι: η εξορυκτική βιομηχανία[21], η χαλυβουργία, η μηχανουργία, η υφαντουργία και η χημική βιομηχανία. Τα μηχανήματα της αγγλικής βιομηχανίας εξακολουθούν να είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. Η υφαντουργία έχει παράδοση από την εποχή του Μεσαίωνα και κυρίως στον τομέα των μάλλινων υφασμάτων. Και σήμερα ακόμη, τα αγγλικά κασμίρια είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. Σημαντική ακόμη είναι και η βιομηχανία τροφίμων, η ζυθοποιία, η ποτοποιία κ.ά.

Η μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη οδήγησε στην δημιουργία πυκνού δικτύου συγκοινωνιών και μεταφορών όλων των ειδών. Παρόλη την ανάπτυξη όμως, το εσωτερικό οδικό δίκτυο θεωρείται ξεπερασμένο και σήμερα εκσυγχρονίζεται με ταχείς ρυθμούς. Τα λιμάνια είναι από τα πιο σύγχρονα στον κόσμο, ενώ ο εμπορικός της στόλος κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις παγκοσμίως, όπως και οι αεροπορικές της συγκοινωνίες. Σε όγκο διεθνών συναλλαγών έρχεται στην τρίτη θέση ανάμεσα στις χώρες του δυτικού κόσμου.

Παράλληλα με τη βιομηχανία σημαντικά αναπτυγμένη είναι και η γεωργία και, κυρίως, η κτηνοτροφία. Από την γεωργική παραγωγή θα πρέπει να αναφερθούν το στάρι, το καλαμπόκι, το κριθάρι, η βρώμη και τα ζαχαρότευτλα.

Η Μεγάλη Βρετανία θεωρείται η χώρα όπου βελτιώθηκαν οι σημαντικότερες φυλές των ζώων που σήμερα εκτρέφονται σε όλο τον κόσμο και σήμερα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη εξαγωγή βελτιωμένων φυλών ζώων. Σημαντική επίσης είναι κι η αλιεία ρέγγας, μπακαλιάρου κλπ. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχουν δημιουργηθεί μεγάλες προστριβές μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Ισλανδίας, ο λεγόμενος πόλεμος του μπακαλιάρου, που μάλιστα στη δεκαετία του 1970 οδήγησε στη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών.

Συγκοινωνίες

Το διεθνές αεροδρόμιο Χίθροου στα προάστια του Λονδίνου είναι ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια του κόσμου με την μεγαλύτερη κίνηση και διαθέτει 5 τερματικούς σταθμούς.[22][23]

Οι αεροπορικές συγκοινωνίες είναι επίσης πολύ προχωρημένες, με τα αεροδρόμια της χώρας να είναι υπερσύγχρονα και να εξυπηρετούν πολλά εκατομμύρια επιβάτες το χρόνο (το αεροδρόμιο Χίθροου του Λονδίνου είναι το μεγαλύτερο σε επιβατική κίνηση στον κόσμο), ενώ μόνο η πόλη του Λονδίνου διαθέτει 5 αεροδρόμια, το Χίθροου (νοτιοδυτικό Λονδίνο), Γκάτγουικ (νότιο), Λούτον (βόρειο), Στάνστεντ (ανατολικό), και αυτό του Σίτυ (κέντρο της πόλης), με αυτά του Χίθροου και του Γκάτγουικ να είναι τα μεγαλύτερα. Από τον Οκτώβριο του 2009 έως τον Σεπτέμβριο του 2010 όλα τα αεροδρόμια της χώρας εξυπηρέτησαν 211.4 εκατομμύρια επιβάτες.[24][25]

Αριθμός επιβατών αμαξοστοιχιών στη Μεγάλη Βρετανία, από το 1829 έως το 2015

Η οδήγηση γίνεται στην αριστερή πλευρά του δρόμου, με το τιμόνι των οχημάτων να βρίσκεται δεξιά. Οι οδικές αρτηρίες, που βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση, καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Το οδικό δίκτυο καλύπτει 46.904 χλμ κυρίων οδικών αρτηριών, 3.497 χλμ αυτοκινητοδρόμων, και 344.000 χλμ οδόστρωσης.[26] Ο περιφερειακός δρόμος Μ25 γύρω από το Λονδίνο, είναι ο μεγαλύτερος του κόσμου, [27] ενώ το 2009 υπήρχαν 34 εκατομμύρια οχήματα με άδεια κυκλοφορίας στη Μεγάλη Βρετανία.[28]

Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει σιδηροδρομικό δίκτυο 16.209 χλμ σε Βρετανία και Βόρεια Ιρλανδία. Μετά τις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις κατά τη δεκαετία του 1990, υπάρχουν πολλές ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες εκτελούν δρομολόγια αμαξοστοιχιών, με τον συνολικό αριθμό επιβατών για το 2015 να είναι 1.68 δισεκατομμύρια, [29][30] και παράλληλα η βρετανική κυβέρνηση έχει προβλέψει δαπάνη 30 δισεκατομμυρίων λιρών για νέες υποδομές σιδηροδρόμων έως το 2026.[31]

Πολιτισμός

Το κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ

Παράλληλα με την οικονομική και πολιτική ανάπτυξη, αναπτύσσονται στη χώρα τα γράμματα και οι τέχνες. Τα πρώτα καλλιτεχνικά λείψανα είναι τα μεγαλιθικά ιερά του Έιβμπερι, που χρονολογούνται μεταξύ του 1900-1600 π.Χ. Στη συνέχεια, μετά την κατάκτηση της από τους Ρωμαίους, οι τελευταίοι δίδαξαν το δικό τους πολιτισμό στους ντόπιους.

Με τη διάδοση του χριστιανισμού στα νησιά, αρχίζει μια καινούρια εποχή για την τέχνη. Αρχίζουν να κατασκευάζονται διάφοροι ναοί, μερικοί από τους οποίους καταστράφηκαν από την εισβολή και την κυριαρχία των Ούννων, ενώ μερικοί από αυτούς εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να υπάρχουν. Η νορμανδική κατάκτηση των βρετανικών νησιών έπαιξε αποφασιστική σημασία στην όλη καλλιτεχνική εξέλιξη, που εξακολουθεί να εκφράζεται με τη μορφή διάφορων αρχιτεκτονικών κτισμάτων και με τη ζωγραφική. Οι νέες αντιλήψεις για την τέχνη, που αναπτύχθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη κατά την Αναγέννηση, άρχισαν να φτάνουν στη Βρετανία την εποχή του Ερρίκου του Η', που κάλεσε στην αυλή του διάφορους Ευρωπαίους καλλιτέχνες.

Αργότερα, το 1768, ο Γεώργιος ο Γ΄, δημιούργησε τη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών, ενώ η ζωγραφική και η γλυπτική γνωρίζει μια κάποια ανάπτυξη, χωρίς να δημιουργεί και τη δικιά της σχολή, όπως έγινε με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η λογοτεχνία στη Βρετανία αρχίζει να γνωρίζει ανάπτυξη και να βρίσκει το χαρακτήρα της μετά την εισβολή των Νορμανδών, στα 1066. Οι Νορμανδοί επέβαλλαν στους Άγγλους τη γλώσσα τους και τον πολιτισμό τους. Από την εποχή αυτή υπάρχουν μερικές ιστορίες με ιππότες και διάφοροι θρύλοι, όπως οι Αρθούριοι, που αρχικά γράφτηκαν στα λατινικά, αργότερα μεταφράστηκαν στα φραγκονορμανδικά και τέλος στα αγγλικά. Κατά την Αναγέννηση, η λογοτεχνία έχει να επιδείξει μερικούς δυναμικούς εκπροσώπους, που ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο Τόμας Μουρ. Πριν από την επικράτηση των πουριτανών, το 1642, θα πρέπει να αναφερθεί κι ο κορυφαίος ποιητής της Αγγλίας, ο Σαίξπηρ.

Μετά την επανάσταση του 1688, κάνει την εμφάνισή του το ρεαλιστικό μυθιστόρημα, που έχει ως θέμα του την καθημερινή ζωή. Κυριότεροι εκπρόσωποι της περιόδου αυτής είναι ο Ντάνιελ Ντεφόε, ο Τόμπιας Σμόλλετ και άλλοι. Από τους ρομαντικούς πρέπει να αναφερθούν ο Τζον Κητς, η Μαίρη Σέλλεϋ και ο Λόρδος Βύρων. Τα μετέπειτα χρόνια και μέχρι τα σημερινά υπάρχει πληθώρα λογοτεχνών, αλλά και πληθώρα τάσεων και αναζητήσεων. Ανάμεσα στα πιο γνωστά ονόματα θα πρέπει να αναφερθούν οι Τζόζεφ Κόνραντ, Τόμας Χάρντυ, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Όσκαρ Ουάιλντ, Τ.Σ. Έλιοτ, Γκράχαμ Γκρην, Λώρενς Ντάρελ και άλλοι.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. Επίσημη εκτίμηση 2017
  2. Απογραφή 2011
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «Ηνωμένο Βασίλειο». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 09-05-2017.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  4. «Human Development Report 2016». HDRO (Human Development Report Office). Ανακτήθηκε στις 7-4-2017.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  5. 5,0 5,1 5,2 United Kingdom CIA World Factbook
  6. Donnchadh Ó Corráin. Chapter 1 Prehistoric and Early Christian Ireland . The Oxford Illustrated History of Ireland Oxford University Press, 2000 (Editor Foster RL) ISBN 0-19-289323-8
  7. Ora Maritima 110-111
  8. Massey, Gerald A Book of the Beginnings, Vol.1. Cosimo. ISBN 1-60206-829-1. s.440
  9. Berry Gunliffe, The Ancient Celts κεφ. 8ο
  10. Επίσης, ο Διόδωρος Σικελιώτης την ονομάζει «Πρεττανία», ενώ ο Στράβων (1.4.2) «Βρεττανία» και ο Στέφανος ο Βυζάντιος αναφέρει στα «Εθνικά» (69.16) πως ο Μαρκιανός ο Ηρακλειώτης ονομάζει στο έργο του «Περίπλους της έξω θαλάσσης» (Periplus maris externi) τη νήσο «Πρεττανική» και τους κατοίκους της «Αλβιώνιους» («...νῆσος Πρεττανική, Μαρκιανὸς ἐν περίπλῳ αὐτῆς. τὸ ἐθνικὸν Ἀλβιώνιος...»)
  11. «Tα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία. Νίκη του Brexit». The Huffington Post. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2016. 
  12. «Grexit, Fexit, Auxit και άλλα δεινά: Οι επίφοβες χώρες για έξοδο από την ΕΕ σε ένα χάρτη». Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2016. 
  13. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  14. 2011 Census: Usual resident population by five-year age group and sex, local authorities in the United Kingdom, ons.gov.uk
  15. Table 1 2011 Census: Usual resident population by five-year age group and sex, United Kingdom and constituent countries, ons.gov.uk Accessed 20 December 2012
  16. Στην απογραφή του 2001, 390.000 άτομα δήλωσαν «Ιππότες Τζεντάι» αλλά δεν τους απονέμεται επίσημη αναγνώριση. [1] [2]
  17. Peach, Ceri, "United Kingdom, a major transformation of the religious landscape", in H. Knippenberg. ed. (2005). The Changing Religious Landscape of Europe. Amsterdam: Het Spinhuis. pp. 44–58. ISBN 90-5589-248-3
  18. Figueroa, 1995:778
  19. Figueroa, 1998: 125-128 στους Παλαιολόγου και Ευαγγέλου, 2003:153
  20. Grant, 1997: 178, 184 στους Παλαιολόγου και Ευαγγέλου, 2003: 153-154
  21. «Η Εξορυκτική Βιομηχανία στο Ηνωμένο Βασίλειο (UK)». 
  22. «Heathrow 'needs a third runway'». BBC News. 25 June 2008. http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/7472432.stm. Ανακτήθηκε στις 17 October 2008. 
  23. Airports Council International (July 2008). Statistics: Top 30 World airports. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 15 October 2008.
  24. «Size of Reporting Airports October 2009 – September 2010» (PDF). Civil Aviation Authority. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2010. 
  25. «BMI being taken over by Lufthansa». BBC News. 29 October 2008. http://news.bbc.co.uk/2/hi/7697261.stm. Ανακτήθηκε στις 23 December 2009. 
  26. «United Kingdom». The World Factbook. Central Intelligence Agency. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2008. 
  27. Moran, Joe. Reading the Everyday. Routledge. σελ. 95. ISBN 978-1-134-37216-4. 
  28. «Transport Statistics Great Britain: 2010». Department for Transport. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Δεκεμβρίου 2010. 
  29. «Passenger Rail Usage 2015-16 Q3 Statistical Release» (PDF). σελ. 1. 
  30. «Revealed: How the world gets rich - from privatising British public services». The Independent. 30 November 2014. http://www.independent.co.uk/news/business/news/revealed-how-the-world-gets-rich-from-privatising-british-public-services-9874048.html. Ανακτήθηκε στις 30 December 2015. 
  31. «High-speed rail's long journey». BBC News. 17 March 2014. http://www.bbc.co.uk/news/uk-16473296. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Εφημερίδες και τίτλοι εφημερίδων από το Ηνωμένο Βασίλειο