Γυναίκα

Η γέννηση της Αφροδίτης, πίνακας του Ευγένιου Ντυβάλ.

Γυναίκα ονομάζεται κάθε άνθρωπος που ανήκει στο θηλυκό φύλο. Η προσφώνηση γυναίκα αναφέρεται σε ένα ενήλικο άτομο θηλυκού φύλου. Για πιο νεαρά θηλυκά άτομα υπάρχει η προσφώνηση κοπέλα και, τέλος, τα έφηβα άτομα και τα παιδιά θηλυκού φύλου αποκαλούνται κορίτσια. Ο όρος γυναίκα επίσης καλύπτει και το ρόλο του φύλου γενικότερα, όπως στη φράση Τα δικαιώματα της γυναίκας. Οι γυναίκες με την τυπική γενετική ανάπτυξη είναι συνήθως σε θέση να γεννήσουν από την εφηβεία ως την εμμηνόπαυση. Όσον αφορά την κοινωνική άποψη του φύλου, γυναίκα μπορεί να είναι και το άτομο που του αποδόθηκε το αρσενικό φύλο στη γέννηση αλλά έχει διαφορετική ταυτότητα φύλου (τρανς γυναίκα) ή το άτομο που έχει φυλετικά χαρακτηριστικά που δεν παραπέμπουν στον τυπικό ορισμό του άντρα και της γυναίκας (ίντερσεξ).

Συμβολισμός

Το σύμβολο για τον πλανήτη και τη θεά Αφροδίτη ή Βένους στα λατινικά είναι το σύμβολο που χρησιμοποιείται επίσης στη Βιολογία για το γυναικείο φύλο. Είναι μια σχεδιαστική απεικόνιση του καθρέφτη χειρός της θεάς Αφροδίτης ή ένα αφηρημένο σύμβολο για τη θεά: ένας κύκλος με έναν μικρό ισόπλευρο σταυρό από κάτω. Το σύμβολο της Αφροδίτης αντιπροσωπεύει επίσης τη θηλυκότητα και στην αρχαία αλχημεία συμβόλιζε το χαλκό. Οι αλχημιστές κατασκεύασαν το σύμβολο από έναν κύκλο (που αντιπροσώπευε το πνεύμα) και από κάτω έναν ισόπλευρο σταυρό (που αντιπροσώπευε την ύλη).

Βιολογία και φύλο

Οι παράγοντες που καθορίζουν το φύλο ενός ατόμου είναι κυρίως βιολογικοί, αλλά δεν είναι οι μοναδικοί. Μερικές γυναίκες είναι δυνατό να έχουν μη φυσιολογικές ορμονικές ή χρωμοσωμικές διαφορές μεταξύ τους, ενώ υπάρχουν και γυναίκες που μπορεί να μη διαθέτουν εξ ολοκλήρου τα χαρακτηριστικά της γυναικείας φυσιολογίας, τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.

Χρησιμοποιώντας όρους βιολογίας, τα όργανα του θηλυκού φύλου εμπλέκονται στις διαδικασίες αναπαραγωγής, ενώ τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου σχετίζονται με την ανατροφή των απογόνων και την προσέλκυση του άλλου φύλου. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν καρυότυπο 46,XX, αλλά η μία στις χίλιες έχει καρυότυπο 47,XXX και μία στις 2.500 είναι 45,X.

Ενώ ο αριθμός των γυναικών που γεννιούνται είναι μικρότερος από τον αριθμό των ανδρών (η αναλογία βρίσκεται κάπου γύρω στο 1:1.05), τελικά υπολογίζεται ότι στην ηλικία των 60 και άνω, αναλογούν 81 άνδρες για κάθε 100 γυναίκες. Επιπλέον, σε ακόμα μεγαλύτερες ηλικίες αναλογούν μόνο 53 άνδρες για κάθε 100 γυναίκες. Σε γενικές γραμμές οι γυναίκες έχουν μικρότερο δείκτη θνησιμότητας από τους άνδρες, ζώντας κατά μέσο όρο πέντε χρόνια παραπάνω, εξαιτίας μιας ποικιλίας παραγόντων. Τέτοιοι μπορεί να είναι:

• γενετικοί παράγοντες (πχ. ύπαρξη περισσότερο ανθεκτικών γονιδίων στα φυλετικά χρωμοσώματα των γυναικών)
• κοινωνικοί παράγοντες (όπως για παράδειγμα η υποχρέωση των ανδρών, σε αρκετές χώρες, να εκτελούν στρατιωτική υπηρεσία)
• επιλογές με επιπτώσεις στην υγεία (όπως η τάση προς αυτοκτονία ή η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καπνίσματος).
• η παρουσία της οιστρογόνου ορμόνης στις γυναίκες, που έχει καρδιοπροστατευτική επίδραση στις προεμμηνοπαυσικές γυναίκες, και η επίδραση υψηλών επιπέδων ανδρογόνων ορμονών στους άνδρες.

Συνολικά, αντιστοιχούν 103,956 άνδρες για κάθε 100 γυναίκες (πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Απογραφή 2011).

Η μελέτη της γυναικείας αναπαραγωγικότητας και του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος ονομάζεται γυναικολογία.

Γενικώς, οι γυναίκες υποφέρουν από τις ίδιες αρρώστιες με τους άνδρες. Παρόλο αυτά, υπάρχουν σχετικές με το φύλο αρρώστιες που είναι περισσότερο κοινές ή αποκλειστικές στο γυναικείο φύλο. Οι γυναίκες και οι άνδρες είναι πιθανό να εμφανίζουν διαφορετικά συμπτώματα σε μια αρρώστια ή να ανταποκρίνονται διαφορετικά σε κάποια φαρμακευτική θεραπεία. Αυτό το πεδίο επιστημονικής έρευνας διερευνάται από την φυλετική φαρμακευτική (gender-based medicine).

Δείτε επίσης

• Γυναίκα (αρχαία Ελλάδα)
• Άνδρας
• Κοινωνικό φύλο
• Ταυτότητα φύλου
• Φυλετικός ρόλος