Οίκος των Φαρνέζε

Ο Οίκος των Φαρνέζε ήταν μία οικογένεια που τα μέλη της έγιναν δούκες της Πάρμας και Πλακεντίας και δούκες του Κάστρο την περίοδο της Αναγέννησης στην Ιταλία. Μερικά αρχιτεκτονήματα κατασκευάστηκαν ή αγοράστηκαν από τον Οίκο, όπως το παλάτσο Φαρνέζε στη Ρώμη και η βίλλα Φαρνέζε στην Καπραρόλα. Επίσης κάποιες αρχαιότητες σχετίζονται με την οικογένεια, όπως τα γλυπτά Ηρακλής Φαρνέζε, Άτλας Φαρνέζε και Ταύρος Φαρνέζε.

Το Οικόσημο των Φαρνέζε

Ιστορία

Οι απαρχή του Οίκου

Ο Οίκος ανάγει την αρχή του στον 10ο αι. και το όνομά του προέρχεται από ένα φέουδο, το κάστρο Φαρνέτι. Το όνομα αυτό ίσως προέρχεται από μία λαϊκή λέξη για τη βελανιδιά (farnia) ή από μία Λομβαρδική λέξη για μία κοινωνική ομάδα (fara). Μέλη του Οίκου καταγράφονται τον 12ο - 13ο αι. στην Τοσκάνη ως υποστηρικτές των Γουέλφων (του πάπα), σε μία περίπτωση υπέρ του Ουρβανού Δ΄, και πολέμιους των Γιβελλίνων (οπαδών του Γερμανού βασιλιά).

Τον 14ο αι. κατέχουν στο Λάτιο το Φαρνέζε και το Ίσκια ντι Κάστρο. Ο Νικολό Φαρνέζε έσωσε τη ζωή του πάπα Ουρβανού Ε΄. Η πιστή υποστήριξή τους στη μερίδα του πάπα αμείφθηκε με προνόμια.

Ο πάπας Παύλος Γ΄ μεταξύ των εγγονών του: αριστερά ο Αλεσάντρο καρδινάλιος και δεξιά ο Οτάβιο δούκας της Πάρμας. Έργο του Τισιανού.

Η άνοδος

Ο Ρανούτσο ο πρεσβύτερος υπεραμύνθηκε της Σιέννας έναντι των ΟΡσίνι και έλαβε τον τίτλο του πατρικίου της Ρώμης. Ο γιος του Πιερ-Λουίτζι νυμφεύτηκε μία από τον Οίκο των Γκαετάνι (του πάπα Βονιφάτιου Η΄). Η κόρη αυτού Τζούλια, ως ερωμένη του πάπα Αλεξάνδρου ΣΤ΄, κατάφερε να γίνει ο αδελφός της Αλεσάντρο καρδινάλιος. Ο επόμενος πάπας τον έκανε κυβερνήτη της κομητείας της Αγκώνας και το 1534 εκλέχθηκε ως Πάπας Παύλος Γ΄. Στην αρχιερατεία του έγινε η Σύνοδος του Τρέντου (Tridentum) και η θητεία του χαρακτηρίστηκε από ακράτητο νεποτισμό: δύο μήνες μετά ο 14ετής εγγονός του Αλεσάντρο έγινε καρδνάλιος-διάκονος. Ο Παύλος Γ΄ απεβίωσε το 1549 και άφησε τον Αλεσάντρο να επηρεάζει τις εξελίξεις. Ο καρδινάλιος ήταν προστάτης της Τέχνης.

Κύριοι του Κάστρο και της Εμίλια

Ο Παύλος Γ΄ έδωσε στο νόθο γιο του Πιερ-Λουίτζι τον τίτλο του σημαιοφόρου (gonfaloniere) της Εκκλησίας, την πόλη και τον τίτλο του Κάστρο, κ.ά. φέουδα. Κατάφερε να δώσει και άλλες περιοχές του παπικού κράτους, όπως το δουκάτο της Πάρμας, ως κληρονομική ιδιοκτησία στον γιο του. Ο Πιερ-Λουίτζι δολοφονήθηκε από πράκτορες του Καρόλου Ε΄ της Γερμανίας, αφήνοντας ένα γιο, τον Οτάβιο, που ο Παύλος Γ΄ έβαλε στη θέση του δούκα. Για να κάνει σίγουρη τη θέση του, τον νύμφευσε με τη νόθη κόρη του Καρόλου Ε΄, Μαργαρίτα των Αψβούργων. Τον έκανε δούκα της Πλακεντίας (Piacenza). Ο Οτάβιο άρχισε να κτίζει ένα τεράστιο ανάκτορο στην Πλακεντία, αλλά οι ίντριγκες τον έκαναν να αλλάξει διαμονή και να πάει στην Πάρμα, όπου έκτισε το 1583 το παλάτσο ντελα Πιλότα.

Το παλάτσο ντελα Πιλότα στην Πάρμα, κτίσμα του Οτάβιο Φαρνέζε.

Εγγονός του Οτάβιο ήταν ο Ρανούτσο Α΄. Το 1580 απεβίωσε ο Ερρίκος της Πορτογαλίας, τελευταίος των Καπέτων-Αβίς και ο Ρανούτσο Α΄ διεκδίκησε τη διαδοχή ως μικρανιψιός του. Τελικά έγινε βασιλιάς ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας. Ο εγγονός του Ρανούτσο Β΄ διατηρούσε την πιο θαυμάσια Αυλή. Δυστυχώς ο Πάπας Ουρβανός Η΄ Μπαρμπερίνι θέλησε να αφαιρέσει το Κάστρο από τον Ρανούτσο Β΄ και οι Πόλεμοι για την πόλη τελείωσαν το 1649 με την ισοπέδωσή της από τον επόμενο πάπα.

Το 1731 απεβίωσε ο γιος του Ρανούτσο Β΄, ο Αντόνιο Φαρνέζε δούκας της Πάρμας & Πλακεντίας άτεκνος και τον κληρονόμησε η ανιψιά του Ελισάβετ Φαρνέζε, σύζυγος του Φιλίππου Ε΄ της Ισπανίας. Παραχώρησε το δουκάτο στον γιο της Κάρολο, ιδρυτή του κλάδου Βουρβόνων-Πάρμας.

Γενεαλογία των Φαρνέζε της Πάρμας

Πιερ-Λουίτζι κύριος του Μοντάλτο σύζ. Τζιοβάννα Γκαετάνι

Αλεσσάντρο πάπας Παύλος Γ΄

(νόθος) Πέτρος-Λουδοβίκος δούκας της Πάρμας, Πιασέντσας, Κάστρο

Αλεσσάντρο καρδινάλιος

Οττάβιο δούκας της Πάρμας σύζ. Μαργαρίτα Αψβούργων (νόθη κόρη Καρόλου Κουίντου)

Ρανούτσο καρδινάλιος

Οράτσιο

Αλεσσάντρο δούκας της Πάρμας

Ρανούτσο Α΄ δούκας της Πάρμας

Οντοάρντο καρδινάλιος

Οντοάρντο Α΄ δούκας της Πάρμας

Φραντσέσκο-Μαρία καρδινάλιος

(νόθος) Οττάβιο

Ρανούτσο Β΄ δούκας της Πάρμας

Αλεσσάντρο πρίγκιπας της Πάρμας

Πιέτρο κοντοτιέρο

Οντοάρντο Β΄ δούκας της Πάρμας

Φραντσέσκο δούκας της Πάρμας

Αντόνιο δούκας της Πάρμας

Ελισάβετ δούκισσα της Πάρμας

Φίλιππος Ε΄ Βουρβόνων βασ. της Ισπανίας

Κάρολος Γ΄ Βουρβόνων βασ. της Ισπανίας

Αναφορές

• Annibali, Flaminio Maria (1817–18). Notizie Storiche della Casa Farnese. Montefiascone.
• del Vecchio, Edoardo (1972). I Farnese. Rome: Istituto di studi romani editore.
• Drei, Giovanni (1954). I Farnese grandezza e decadenza di una dinastia italiana. Rome: La Libreria dello Stato.

N*asalli Rocca, Emilio (1969). I Farnese. dell’Oglio

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Farnese family tree from about 1390 to 1766.