Παναγιώτης Πιπινέλης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
62.032 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
επιμέλεια, τόνοι, παραπομπές, συμπλήρωση βιογραφικού
Γραμμή 16: Γραμμή 16:
|διάδοχος = [[Στυλιανός Μαυρομιχάλης]]
|διάδοχος = [[Στυλιανός Μαυρομιχάλης]]
|παρατσούκλι =
|παρατσούκλι =
|ημερομηνία_γέννησης = 1899
|ημερομηνία_γέννησης = 21 Μαρτίου 1899
|τόπος_γέννησης = [[Πειραιάς]]
|τόπος_γέννησης = [[Πειραιάς]]
|ημερομηνία_θανάτου = 19 Ιουλίου 1970 (71 ετών)
|ημερομηνία_θανάτου = 19 Ιουλίου 1970 (71 ετών)
Γραμμή 29: Γραμμή 29:
|ιστοστοτοπος =
|ιστοστοτοπος =
}}
}}
Ο '''Παναγιώτης Πιπινέλης''' ([[1899]] - [[19 Ιουλίου]] [[1970]]) ήταν [[Έλληνας]] [[διπλωμάτης]], [[πολιτικός]] και πολυγραφότατος [[συγγραφέας]] ιστορικών έργων και εκδότης. Διατέλεσε [[πρωθυπουργός]] της Ελλάδας σε υπηρεσιακή κυβέρνηση του 1963 και πολλές φορές [[υπουργός]].
Ο '''Παναγιώτης Πιπινέλης''' (21 Μαρτίου 1899 - 19 Ιουλίου 1970)<ref name="makr">Νίκος Μακρυγιάννης, Οι Πρωθυπουργοί της Ελλάδος 1843-1979, 1979, σελίδα 306</ref> ήταν [[Έλληνας]] [[διπλωματία|διπλωμάτης]], [[πολιτικός]] και [[συγγραφέας]]. Διατέλεσε βουλευτής της [[ΕΡΕ]] και υπουργός. Από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 1963 χρημάτισε [[πρωθυπουργός της Ελλάδας]] σε «πολιτικο-υπηρεσιακή» κυβέρνηση, η οποία εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω των πιέσεων του [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεωργίου Παπανδρέου]] και της δυναμικής του [[Ανένδοτος Αγώνας|Ανένδοτου Αγώνα]].<ref>[http://www.kathimerini.gr/856203/article/epikairothta/ellada/oi-ekloges-ths-3hs-noemvrioy-1963 Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963
]</ref>


Μετά την 21η Απριλίου 1967 συνεργάστηκε με την [[Χούντα των Συνταγματαρχών|δικτατορία]], αναλαμβάνοντας υπουργός Εξωτερικών από τον Νοέμβριο του 1967 ως τον θάνατό του.
==Βιογραφία==
Γεννήθηκε το [[1899]] στον [[Πειραιάς|Πειραιά]] και σπούδασε Νομικές και Πολιτικές επιστήμες στο [[Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης]] και του [[Φράιμπουργκ]].


==Πρώτα χρόνια==
⚫
=== Διπλωματική σταδιοδρομία ===
Ο Παναγιώτης Πιπινέλης γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου 1899 στον [[Πειραιάς|Πειραιά]]. Η απώτερη καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από την [[Κύμη]] της [[Εύβοια]]ς και πολλά μέλη της είχαν διακριθεί στην ναυτιλία και το εμπόριο. Ο πατέρας του, Νικόλαος Πιπινέλης, ήταν ιδιοκτήτης μεγάλου εμπορικού οίκου εισαγωγών και εξαγωγών και το πατρικό σπίτι του βρισκόταν στην Ακτή Μουτσοπούλου, σε μέγαρο όπου αργότερα στεγάστηκε με ενοίκιο το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος.
Το [[1922]] εισήλθε στο [[Διπλωματικό Σώμα]] και υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις και πόλεις του εξωτερικού ανερχόμενος συνεχώς την ιεραρχία μέχρι του έτους [[1953]]. Υπηρέτησε μεταξύ άλλων στο Γενικό Προξενείο των [[Παρίσι|Παρισίων]] (1927-1928), στην Πρεσβεία [[Τίρανα|Τιράνων]] (1928-1929) και στη μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στην [[Κοινωνία των Εθνών]] ([[1931]]-[[1932]]). Το [[1933]] ανέλαβε διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του υπουργού Εξωτερικών στην κυβέρνηση [[Παναγής Τσαλδάρης|Π. Τσαλδάρη]] ([[1933]]-[[1935]]), θέση από την οποία παραιτήθηκε στις [[28 Ιουνίου]] του [[1935]]. Στη συνέχεια διορίστηκε πρόσεδρος υπουργός "εκ προσωπικοτήτων" (πληρεξούσιος υπουργός Β΄), το [[1936]] ανέλαβε πρεσβευτής στη [[Βουδαπέστη]] (1936-1940) και ακολούθως στη [[Σόφια]] (1940-1941) μέχρι της [[Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα|γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα]] όπου επέστρεψε στην [[Αθήνα]] ακολουθώντας την κυβέρνηση [[Εμμανουήλ Τσουδερός|Τσουδερού]] στη [[Κρήτη]] και από εκεί στην αναγκαστική αποδημία στη [[Μέση Ανατολή]] και την [[Αγγλία]]. Τότε τοποθετήθηκε για μερικούς μήνες στην πρεσβεία της [[Μόσχα]]ς (1941) και στη συνέχεια επέστρεψε στο [[Λονδίνο]] όπου και υπηρέτησε στα αποδημούντα ξένα ανώτατα συμμαχικά όργανα. Τον Ιούνιο του [[1945]] ανέλαβε αρχηγός του πολιτικού οίκου του Βασιλέως [[Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας|Γεωργίου Β']] την περίοδο [[1945]]-[[1946]].


Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στα [[Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης|Πανεπιστήμια της Ζυρίχης]] στην [[Ελβετία]] και του [[Φράιμπουργκ]] στην [[Γερμανία]].
⚫
Μετά την απελευθέρωση από τον Ιούνιο του [[1947]] έως τον Νοέμβριο του [[1948]] διετέλεσε μόνιμος υφυπουργός Εξωτερικών και αργότερα υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών στην [[Υπηρεσιακή κυβέρνηση Ιωάννη Θεοτόκη 1950|κυβέρνηση Θεοτόκη]] το [[1950]]. Το [[1953]] παραιτήθηκε από το Διπλωματικό Σώμα, όντας μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας στο [[ΝΑΤΟ]] από το [[1952]].


=== Πολιτική σταδιοδρομία ===
== Διπλωματική σταδιοδρομία ==
Το 1922 εισήλθε στο Διπλωματικό Σώμα, σε ηλικία 23 ετών. Υπηρέτησε μεταξύ άλλων στο [[Παρίσι]] (1927-28), στα [[Τίρανα]] (1928-29) και στην μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στην [[Κοινωνία των Εθνών]] (1931-32). Το 1933 ανέλαβε διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του υπουργού Εξωτερικών [[Δημήτριος Μάξιμος|Δημητρίου Μάξιμου]] στην κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος υπό τον [[Παναγής Τσαλδάρης|Παναγή Τσαλδάρη]], έως το 1935.

Στη συνέχεια διατέλεσε πρέσβης στην [[Βουδαπέστη]] (1936-40) και ακολούθως στην [[Σόφια]] (1940-41) μέχρι την [[Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα|γερμανική εισβολή στην Ελλάδα]] όπου επέστρεψε στην [[Αθήνα]] ακολουθώντας την κυβέρνηση [[Εμμανουήλ Τσουδερός|Τσουδερού]] στη [[Κρήτη]] και από εκεί στην [[Μέση Ανατολή]] και την [[Αγγλία]]. Τότε τοποθετήθηκε για μερικούς μήνες στην πρεσβεία της [[Μόσχα]]ς (1941-42) και στη συνέχεια επέστρεψε στο [[Λονδίνο]] όπου και υπηρέτησε στα ανώτατα συμμαχικά όργανα. Τον Ιούνιο του 1945 ανέλαβε διευθυντής του Πολιτικού Οίκου του βασιλιά [[Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας|Γεωργίου Β΄]].

⚫
Από τον Ιούνιο του [[1947]] έως τον Νοέμβριο του [[1948]] χρημάτισε υφυπουργός Εξωτερικών, και αργότερα υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών στην [[Υπηρεσιακή κυβέρνηση Ιωάννη Θεοτόκη 1950|κυβέρνηση Θεοτόκη]] το [[1950]]. Το 1952 ανέλαβε μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο [[ΝΑΤΟ]] αλλά έναν χρόνο μετά, το 1953, παραιτήθηκε από το διπλωματικό σώμα.

⚫
== Πολιτική σταδιοδρομία ==
[[Εικόνα:Eleutheria180663.JPG|thumb|right|350px|Εξώφυλλο της εφημερίδας «Ελευθερία» αναγγέλλει την φυγή του Καραμανλή και την Κυβέρνηση Πιπινέλη]]
[[Εικόνα:Eleutheria180663.JPG|thumb|right|350px|Εξώφυλλο της εφημερίδας «Ελευθερία» αναγγέλλει την φυγή του Καραμανλή και την Κυβέρνηση Πιπινέλη]]
Μετά την παραίτησή του από το Διπλωματικό Σώμα τον Μάιο του 1953 αναμίχθηκε με την πολιτική αρχικά με τον [[Ελληνικός Συναγερμός|Ελληνικό Συναγερμό]] και στη συνέχεια με την [[ΕΡΕ]] όπου και διορίστηκε υπουργός Εμπορίου στην [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1961|κυβέρνηση Καραμανλή]] ([[1961]]-[[1963]]). Μετά την παραίτηση του Καραμανλή τον Ιούνιο του 1963, έλαβε εντολή από τον [[Παύλος της Ελλάδας|βασιλιά Παύλο]] και στις [[19 Ιουνίου]] του [[1963]] σχημάτισε ο ίδιος [[Κυβέρνηση Παναγιώτη Πιπινέλη 1963|κυβέρνηση]], αποσπώντας ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Στις [[5 Ιουλίου]] δέχθηκε τον υπουργό Εξωτερικών της [[Δημοκρατία της Κίνας|Εθνικιστικής Κίνας]] (Ταϊβάν) Σεν Σανγκ Χουάν, ο οποίος συνοδευόταν από τον πρεσβευτή της χώρας του στην [[Αθήνα]]<ref>Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 86-87, Καθημερινή (1997)</ref>. Στις [[29 Σεπτεμβρίου]] [[1963]] ο Πιπινέλης παρέδωσε στην [[Υπηρεσιακή κυβέρνηση Στυλιανού Μαυρομιχάλη 1963|υπηρεσιακή κυβέρνηση του Στ. Μαυρομιχάλη]].<br />
Μετά την παραίτησή του από το διπλωματικό σώμα τον Μάιο του 1953, αναμείχθηκε με την πολιτική αρχικά με τον [[Ελληνικός Συναγερμός|Ελληνικό Συναγερμό]] και στη συνέχεια με την [[ΕΡΕ]]. Το 1958 και το 1961 ήταν υποψήφιος βουλευτής Αθηνών, αλλά απέτυχε να εκλεγεί και τις δύο φορές. Παρ' όλα αυτά, ο [[Κωνσταντίνος Καραμανλής]] τον διόρισε υπουργό Εμπορίου τον Νοέμβριο του 1961, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον Ιούνιο του 1963
⚫
Στις εκλογές του [[1963]] και του [[1964]], εξελέγη βουλευτής Αθηνών της [[ΕΡΕ]]. Στις 3 Απριλίου του 1967 ο Π. Κανελλόπουλος τον διόρισε υπουργό Συντονισμού στη [[Κυβέρνηση Παναγιώτη Κανελλόπουλου 1967|κυβέρνησή του]], θέση που διατήρησε για 18 ημέρες, λόγω της εκδήλωσης του πραξικοπήματος στις 21 Απριλίου του 1967. Στις [[20 Νοεμβρίου]] του [[1967]] διορίστηκε υπουργός των Εξωτερικών (κυβέρνηση [[Κωνσταντίνος Κόλλιας|Κ. Κόλλια]]), θέση που διατήρησε και στην κυβέρνηση του ίδιου του [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Γ. Παπαδόπουλου]] μέχρι το [[1970]] που πέθανε ([[19 Ιουλίου]]) από καρκίνο. Ο Παναγιώτης Πιπινέλης ήταν ο μοναδικός σχεδόν αξιόλογος πολιτικός που δέχτηκε να υπηρετήσει τη [[Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967-1974)|χούντα]]. Η κηδεία του Πιπινέλη έλαβε χώρα στις [[21 Ιουλίου|21 του μηνός]]. Την εξωτερική πολιτική της δικτατορίας ανέλαβε ο ίδιος ο αρχηγός της, Γεώργιος Παπαδόπουλος<ref>''Ο Χ. Τάσκα έρχεται, ο Κ. Τσαλδάρης και ο Π. Πιπινέλης φεύγουν'', Ιστορικό Λεύκωμα 1970, σελ. 94, Καθημερινή (1998)</ref>.


Μετά την παραίτηση του Καραμανλή τον Ιούνιο του 1963, έλαβε εντολή από τον [[Παύλος της Ελλάδας|βασιλιά Παύλο]] και στις 19 Ιουνίου σχημάτισε ο ίδιος [[Κυβέρνηση Παναγιώτη Πιπινέλη 1963|κυβέρνηση]], αποσπώντας ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Στις 5 Ιουλίου δέχθηκε τον υπουργό Εξωτερικών της [[Δημοκρατία της Κίνας|Εθνικιστικής Κίνας]] (Ταϊβάν) Σεν Σανγκ Χουάν, ο οποίος συνοδευόταν από τον πρεσβευτή της χώρας του στην [[Αθήνα]].<ref>Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 86-87, Καθημερινή (1997)</ref>
== Πολιτικά παραλειπόμενα ==

Ο Παναγιώτης Πιπινέλης διατηρούσε υψηλές γνωριμίες με μυστικές υπηρεσίες τόσο της Αγγλίας όσο και των ΗΠΑ από τον Β' Π.Π.. Η δε διπλωματική του προσφορά στις συμμαχικές δυνάμεις την περίοδο εκείνη υπήρξε σπουδαία. Μετά την απελευθέρωση, το 1946, πρωτοστάτησε στην παλινόρθωση της Βασιλείας στην Ελλάδα με την επιστροφή του Βασιλέως Γεωργίου Β΄.<ref>"ΕΡΕ" Ιστορικά (περιοδικό Ελευθεροτυπίας) τ.297 (4-8-2005), σελ.32.</ref> Υπήρξε ένας από τους βασικούς παράγοντες στις συνομιλίες για το σχέδιο Μάρσαλ. Όταν αναμίχθηκε με την πολιτική ήταν ήδη νατοϊκός παράγοντας.<br />
Στις [[29 Σεπτεμβρίου]] [[1963]], ύστερα από έντονες πιέσεις του [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεωργίου Παπανδρέου]] στον βασιλιά, ο Πιπινέλης εξανγκάστηκε σε παραίτηση και παρέδωσε στην [[Υπηρεσιακή κυβέρνηση Στυλιανού Μαυρομιχάλη 1963|υπηρεσιακή κυβέρνηση Μαυρομιχάλη]].<ref>Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 86-87, Καθημερινή (1997)</ref>
⚫
Μετά την φυγή του Κ. Καραμανλή, μέσα στο κόμμα της ΕΡΕ, έξι προσωπικότητες αυτού άρχισαν να διαδραματίζουν σημαντικούς ρόλους υπό διαφορετικές συνθήκες<ref>Τα πρόσωπα αυτά ήταν ο επί 10ετία πρόεδρος της Βουλής Κ. Ροδόπουλος, ο βουλευτής Αθηνών Π. Πιπινέλης, ο βουλευτής Κορινθίας Π. Παπαληγούρας, ο βουλευτής Ιωαννίνων Ε. Αβέρωφ, ο βουλευτής Φθιώτιδας Λ. Ευταξίας και ο βουλευτής Φλώρινας Τ. Μακρής (ΕΡΕ Ιστορικά τ.297, σελ.20)</ref>. Μεταξύ αυτών ήταν ο Παναγιώτης Πιπινέλης και ο [[Κωνσταντίνος Ροδόπουλος]] που επιζητούσαν "κοινοβουλευτική εκτροπή", ή "αντικοινοβουλευτική λύση" της πολιτικής κρίσης<ref>Για την κρίση της εποχής εκείνης δείτε Η. Ηλιού "Η Κρίση εξουσίας", Εκδ. Θεμέλιο Αθήνα 1966</ref> που είχε επέλθει το 1966, μετά τη λεγόμενη αποστασία και την παραίτηση του Γ. Παπανδρέου. Στο δε [[Συμβούλιο του Στέμματος]] που συνεδρίασε το διήμερο 1 - 2 Σεπτεμβρίου του 1965, στο οποίο ο Π. Κανελλόπουλος παρατηρώντας ότι "''είμεθα στο όριο των καιρών''" είχε αποδεχθεί την άμεση προκήρυξη εκλογών μέσα σε 45 ημέρες, ο Π. Πιπινέλης που συμμετείχε (ως πρώην πρωθυπουργός), είχε διαφωνήσει έντονα με τον κομματικό αρχηγό του, υποστηρίζοντας ότι η διενέργεια εκλογών την περίοδο εκείνη ήταν αδύνατη διότι "''ενθύμιζε εκείνα που συνέβησαν εις την Πράγαν ολίγους μήνας προ του Φεβρουαρίου του 1948''"<ref>Τα Πρακτικά του Συμβουλίου δημοσιεύτηκαν εκείνη την περίοδο σε πολλές εφημερίδες, περιλαμβάνονται και στο βιβλίο του Π.Ροδάκη "Οι δίκες της Χούντας" Αθήναι 1975 τομ4ος, σελ.1742-1825.</ref><br />

⚫
Αλλά και αργότερα όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου, ο Π. Πιπινέλης σε ομιλία του στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΕΡΕ στις 23 Δεκεμβρίου του 1966, χαρακτήριζε ανίκανη τη νέα κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει "''την επαναστατικήν διαδικασίαν την οποίαν εξαπέλυαν τα κηρύγματα του κ. Παπανδρέου''". Ακολουθώντας δε την ίδια ρότα δυναμιτισμού συμπλήρωνε τότε και ο Κ. Τσάτσος σε επιστολές του "''...αυτές οι εκλογές θα οδηγήσουν σε κατάλυση του ελεύθερου πολιτεύματος''".<ref>Επιστολή προς Κ. Καραμανλή με ημερομηνία 9 Ιανουαρίου 1967. Περιλαμβάνεται στο υπό Κ. Σβολόπουλου "Κ. Καραμανλής - Αρχείο. Γεγονότα και Κείμενα" τομ.6ος, σελ.275</ref><br />
Στις εκλογές του [[1963]] και του [[1964]], εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών της [[ΕΡΕ]]. Στις 3 Απριλίου του 1967 ο [[Παναγιώτης Κανελλόπουλος]] τον διόρισε υπουργό Συντονισμού στη [[Κυβέρνηση Παναγιώτη Κανελλόπουλου 1967|κυβέρνησή του]], θέση που διατήρησε για 18 ημέρες, λόγω της επιβολής της χούντας στις 21 Απριλίου του 1967.

⚫
Στις [[20 Νοεμβρίου]] του [[1967]] διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην πρώτη χουντική κυβέρνηση [[Κωνσταντίνος Κόλλιας|Κωνσταντίνου Κόλλια]]), θέση που διατήρησε και στην κυβέρνηση του ίδιου του [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Γεωργίου Παπαδόπουλου]] μέχρι τον θάνατό του (19 Ιουλίου 1970) από καρκίνο. Την εξωτερική πολιτική της δικτατορίας ανέλαβε στη συνέχεια ο ίδιος ο αρχηγός της, Γεώργιος Παπαδόπουλος.<ref>''Ο Χ. Τάσκα έρχεται, ο Κ. Τσαλδάρης και ο Π. Πιπινέλης φεύγουν'', Ιστορικό Λεύκωμα 1970, σελ. 94, Καθημερινή (1998)</ref>

== Πολιτικές θέσεις ==
Ο Παναγιώτης Πιπινέλης διατηρούσε στενές σχέσεις με την βασιλική οικογένεια, τις ΗΠΑ και το [[ΝΑΤΟ]] και χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους πλέον ένθερμους «Ατλαντιστές» Έλληνες πολιτικούς.<ref name="tanea">[http://www.tanea.gr/news/greece/article/4515795/?iid=2 Το κλαμπ των ελίτ και οι θεωρίες συνωμοσίας]</ref> Μετά την απελευθέρωση, το 1946, πρωτοστάτησε στην παλινόρθωση της Βασιλείας στην Ελλάδα με την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου Β΄ (άλλωστε, διατέλεσε και διευθυντής του Πολιτικού Οίκου του βασιλιά).<ref>"ΕΡΕ" Ιστορικά (περιοδικό Ελευθεροτυπίας) τ.297 (4-8-2005), σελ.32.</ref> Υπήρξε ένας από τους βασικούς παράγοντες στις συνομιλίες για το σχέδιο Μάρσαλ, ενώ συμμετείχε συχνά στις συνεδριάσεις της πολυσυζητημένης Λέσχης Μπίλντερμπεργκ.<ref name="tanea">[http://www.tanea.gr/news/greece/article/4515795/?iid=2 Το κλαμπ των ελίτ και οι θεωρίες συνωμοσίας]</ref>

⚫
Μετά την φυγή του Κ. Καραμανλή, μέσα στο κόμμα της ΕΡΕ έξι προσωπικότητες άρχισαν να διαδραματίζουν σημαντικούς ρόλους υπό διαφορετικές συνθήκες.<ref>Τα πρόσωπα αυτά ήταν ο επί 10ετία πρόεδρος της Βουλής [[Κωνσταντίνος Ροδόπουλος]], ο βουλευτής Αθηνών Παναγιώτης Πιπινέλης, ο βουλευτής Κορινθίας [[Παναγής Παπαληγούρας]], ο βουλευτής Ιωαννίνων [[Ευάγγελος Αβέρωφ]], ο βουλευτής Φθιώτιδας [[Λάμπρος Ευταξίας]] και ο βουλευτής Φλώρινας [[Τάκος Μακρής]] (Ε Ιστορικά τ. 297, σελ.20)</ref> Μεταξύ αυτών ήταν ο Παναγιώτης Πιπινέλης και ο πρόεδρος της Βουλής [[Κωνσταντίνος Ροδόπουλος]] που επιζητούσαν «κοινοβουλευτική εκτροπή», ή «αντικοινοβουλευτική λύση» της πολιτικής κρίσης<ref>Για την κρίση της εποχής εκείνης δείτε Η. Ηλιού «Η Κρίση εξουσίας», Εκδ. Θεμέλιο Αθήνα 1966</ref> που είχε επέλθει το 1965, μετά την Αποστασία και την παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Ειδικότερα, ήδη από το 1964 ο Πιπινέλης πίστευε ότι έπρεπε «πάση θυσία» να εμποδιστεί ενδεχόμενη άνοδος στην εξουσία του [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέα Παπανδρέου]].<ref>«Ε» Ιστορικά τεύχος 297, σελ.20</ref>

Στο [[Συμβούλιο του Στέμματος]] που συνεδρίασε το διήμερο 1 - 2 Σεπτεμβρίου 1965, στο οποίο ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, παρατηρώντας ότι «''είμεθα στο όριο των καιρών''» είχε αποδεχθεί την άμεση προκήρυξη εκλογών μέσα σε 45 ημέρες όπως ζητούσε ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Πιπινέλης που συμμετείχε (ως πρώην πρωθυπουργός), είχε διαφωνήσει έντονα με τον κομματικό αρχηγό του, υποστηρίζοντας ότι η διενέργεια εκλογών την περίοδο εκείνη ήταν αδύνατη διότι «''ενθύμιζε εκείνα που συνέβησαν εις την Πράγαν ολίγους μήνας προ του Φεβρουαρίου του 1948''» (τότε που οι κομμουνιστές κατέλαβαν την εξουσία στην Τσεχοσλοβακία).<ref>Τα Πρακτικά του Συμβουλίου δημοσιεύτηκαν, περιλαμβάνονται και στο βιβλίο του Περικλή Ροδάκη «Οι δίκες της Χούντας» Αθήναι 1975 τόμος 4ος, σελ. 1742-1825.</ref>

⚫
Αλλά και αργότερα όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου τον Δεκέμβριο του 1966 μετά από συμφωνία Παπανδρέου - Κανελλόπουλου, ο Πιπινέλης σε ομιλία του στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΕΡΕ στις 23 Δεκεμβρίου του 1966, χαρακτήριζε ανίκανη τη νέα κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει «''την επαναστατικήν διαδικασίαν την οποίαν εξαπέλυαν τα κηρύγματα του κυρίου Παπανδρέου''». Ακολουθώντας δε την ίδια πορεία συμπλήρωνε τότε και ο [[Κωνσταντίνος Τσάτσος]] σε επιστολές του «''...αυτές οι εκλογές θα οδηγήσουν σε κατάλυση του ελεύθερου πολιτεύματος''».<ref>Επιστολή προς Κ. Καραμανλή με ημερομηνία 9 Ιανουαρίου 1967. Περιλαμβάνεται στο υπό Κ. Σβολόπουλου "Κ. Καραμανλής - Αρχείο. Γεγονότα και Κείμενα" τομ.6ος, σελ.275</ref><br />


== Τιμές ==
== Τιμές ==
Ο Π. Πιπινέλης τιμήθηκε από τρεις Βασιλείς, με το [[Τάγμα του Γεωργίου Α'|Μεγαλόσταυρο Γεωργίου του Α΄]] και του [[Τάγμα του Φοίνικος|Φοίνικα]], με τον Ταξιάρχη του [[Τάγμα του Σωτήρος|Τάγματος του Σωτήρος]] καθώς και με ένα πολύ μεγάλο αριθμό ξένων ανωτάτων παρασήμων, πολιτικών, στρατιωτικών, καθώς και θρησκευτικών (Πατριαρχείων).
Ο Π. Πιπινέλης τιμήθηκε από τρεις βασιλείς, με τον [[Τάγμα του Γεωργίου Α'|Μεγαλόσταυρο Γεωργίου του Α΄]] και του [[Τάγμα του Φοίνικος|Φοίνικα]], με τον Ταξιάρχη του [[Τάγμα του Σωτήρος|Τάγματος του Σωτήρος]] καθώς και με ένα πολύ μεγάλο αριθμό ξένων παρασήμων, πολιτικών, στρατιωτικών, καθώς και θρησκευτικών (Πατριαρχείων).


== Συγγραφικό έργο==
== Συγγραφικό έργο==
Ο Π. Πιπινέλης υπήρξε ο ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού "Πολιτικά Φύλλα" το 1954.
Ο Π. Πιπινέλης υπήρξε ο ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού «Πολιτικά Φύλλα» το 1954.
Στο πλούσιο συγγραφικό έργο του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
Στο πλούσιο συγγραφικό έργο του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
* «''Die sozialpolitische und staatsrechtliche Stellung des Konigtums in Griechenland''» (1920),
* «''Die sozialpolitische und staatsrechtliche Stellung des Konigtums in Griechenland''» (1920),
Γραμμή 64: Γραμμή 82:
* «''Περισσότερον φως''» 1961.
* «''Περισσότερον φως''» 1961.
* «''Europe and the Albanian Question''», Νέα Υόρκη (χωρίς χρονολογία).
* «''Europe and the Albanian Question''», Νέα Υόρκη (χωρίς χρονολογία).

Εκτός των παραπάνω ο Π. Πιπινέλης έγραψε μεγάλο αριθμό μονογραφιών επί θεμάτων που αφορούσαν διεθνείς σχέσεις, και κυρίως εθνικά όπως για τη Δωδεκάνησο, την Κύπρο, το Αιγαίο, το Αλβανικό ζήτημα, τη Δυτική Θράκη, τις ελληνο-βουλγαρικές σχέσεις κ.ά.
Εκτός των παραπάνω ο Π. Πιπινέλης έγραψε μεγάλο αριθμό μονογραφιών επί θεμάτων που αφορούσαν διεθνείς σχέσεις, όπως για τα Δωδεκάνησα, την Κύπρο, το Αιγαίο, το Αλβανικό ζήτημα, τη Δυτική Θράκη, τις ελληνο-βουλγαρικές σχέσεις κ.ά.


==Παραπομπές==
==Παραπομπές==

Έκδοση από την 23:36, 27 Ιουλίου 2018

Παναγιώτης Πιπινέλης

Πρωθυπουργός της Ελλάδας
Περίοδος
19 Ιουνίου 1963 – 28 Σεπτεμβρίου 1963
ΠροκάτοχοςΚωνσταντίνος Καραμανλής
ΔιάδοχοςΣτυλιανός Μαυρομιχάλης
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση21 Μαρτίου 1899, Πειραιάς
Θάνατος19 Ιουλίου 1970 (71 ετών)
Αθήνα
ΕθνότηταΕλληνική
ΥπηκοότηταΕλλάδα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Ζυρίχης
Πανεπιστήμιο του Φριμπούρ[1]
ΒραβεύσειςΤαξιάρχης του Σωτήρος
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος Γεωργίου του Α΄
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Φοίνικα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Παναγιώτης Πιπινέλης (21 Μαρτίου 1899 - 19 Ιουλίου 1970)[2] ήταν Έλληνας διπλωμάτης, πολιτικός και συγγραφέας. Διατέλεσε βουλευτής της ΕΡΕ και υπουργός. Από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 1963 χρημάτισε πρωθυπουργός της Ελλάδας σε «πολιτικο-υπηρεσιακή» κυβέρνηση, η οποία εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω των πιέσεων του Γεωργίου Παπανδρέου και της δυναμικής του Ανένδοτου Αγώνα.[3]

Μετά την 21η Απριλίου 1967 συνεργάστηκε με την δικτατορία, αναλαμβάνοντας υπουργός Εξωτερικών από τον Νοέμβριο του 1967 ως τον θάνατό του.

Πρώτα χρόνια

Ο Παναγιώτης Πιπινέλης γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου 1899 στον Πειραιά. Η απώτερη καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από την Κύμη της Εύβοιας και πολλά μέλη της είχαν διακριθεί στην ναυτιλία και το εμπόριο. Ο πατέρας του, Νικόλαος Πιπινέλης, ήταν ιδιοκτήτης μεγάλου εμπορικού οίκου εισαγωγών και εξαγωγών και το πατρικό σπίτι του βρισκόταν στην Ακτή Μουτσοπούλου, σε μέγαρο όπου αργότερα στεγάστηκε με ενοίκιο το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος.

Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στα Πανεπιστήμια της Ζυρίχης στην Ελβετία και του Φράιμπουργκ στην Γερμανία.

Διπλωματική σταδιοδρομία

Το 1922 εισήλθε στο Διπλωματικό Σώμα, σε ηλικία 23 ετών. Υπηρέτησε μεταξύ άλλων στο Παρίσι (1927-28), στα Τίρανα (1928-29) και στην μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στην Κοινωνία των Εθνών (1931-32). Το 1933 ανέλαβε διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του υπουργού Εξωτερικών Δημητρίου Μάξιμου στην κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος υπό τον Παναγή Τσαλδάρη, έως το 1935.

Στη συνέχεια διατέλεσε πρέσβης στην Βουδαπέστη (1936-40) και ακολούθως στην Σόφια (1940-41) μέχρι την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα όπου επέστρεψε στην Αθήνα ακολουθώντας την κυβέρνηση Τσουδερού στη Κρήτη και από εκεί στην Μέση Ανατολή και την Αγγλία. Τότε τοποθετήθηκε για μερικούς μήνες στην πρεσβεία της Μόσχας (1941-42) και στη συνέχεια επέστρεψε στο Λονδίνο όπου και υπηρέτησε στα ανώτατα συμμαχικά όργανα. Τον Ιούνιο του 1945 ανέλαβε διευθυντής του Πολιτικού Οίκου του βασιλιά Γεωργίου Β΄.

Από τον Ιούνιο του 1947 έως τον Νοέμβριο του 1948 χρημάτισε υφυπουργός Εξωτερικών, και αργότερα υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Θεοτόκη το 1950. Το 1952 ανέλαβε μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ αλλά έναν χρόνο μετά, το 1953, παραιτήθηκε από το διπλωματικό σώμα.

Πολιτική σταδιοδρομία

Εξώφυλλο της εφημερίδας «Ελευθερία» αναγγέλλει την φυγή του Καραμανλή και την Κυβέρνηση Πιπινέλη

Μετά την παραίτησή του από το διπλωματικό σώμα τον Μάιο του 1953, αναμείχθηκε με την πολιτική αρχικά με τον Ελληνικό Συναγερμό και στη συνέχεια με την ΕΡΕ. Το 1958 και το 1961 ήταν υποψήφιος βουλευτής Αθηνών, αλλά απέτυχε να εκλεγεί και τις δύο φορές. Παρ' όλα αυτά, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τον διόρισε υπουργό Εμπορίου τον Νοέμβριο του 1961, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον Ιούνιο του 1963

Μετά την παραίτηση του Καραμανλή τον Ιούνιο του 1963, έλαβε εντολή από τον βασιλιά Παύλο και στις 19 Ιουνίου σχημάτισε ο ίδιος κυβέρνηση, αποσπώντας ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Στις 5 Ιουλίου δέχθηκε τον υπουργό Εξωτερικών της Εθνικιστικής Κίνας (Ταϊβάν) Σεν Σανγκ Χουάν, ο οποίος συνοδευόταν από τον πρεσβευτή της χώρας του στην Αθήνα.[4]

Στις 29 Σεπτεμβρίου 1963, ύστερα από έντονες πιέσεις του Γεωργίου Παπανδρέου στον βασιλιά, ο Πιπινέλης εξανγκάστηκε σε παραίτηση και παρέδωσε στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Μαυρομιχάλη.[5]

Στις εκλογές του 1963 και του 1964, εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών της ΕΡΕ. Στις 3 Απριλίου του 1967 ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος τον διόρισε υπουργό Συντονισμού στη κυβέρνησή του, θέση που διατήρησε για 18 ημέρες, λόγω της επιβολής της χούντας στις 21 Απριλίου του 1967.

Στις 20 Νοεμβρίου του 1967 διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην πρώτη χουντική κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια), θέση που διατήρησε και στην κυβέρνηση του ίδιου του Γεωργίου Παπαδόπουλου μέχρι τον θάνατό του (19 Ιουλίου 1970) από καρκίνο. Την εξωτερική πολιτική της δικτατορίας ανέλαβε στη συνέχεια ο ίδιος ο αρχηγός της, Γεώργιος Παπαδόπουλος.[6]

Πολιτικές θέσεις

Ο Παναγιώτης Πιπινέλης διατηρούσε στενές σχέσεις με την βασιλική οικογένεια, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους πλέον ένθερμους «Ατλαντιστές» Έλληνες πολιτικούς.[7] Μετά την απελευθέρωση, το 1946, πρωτοστάτησε στην παλινόρθωση της Βασιλείας στην Ελλάδα με την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου Β΄ (άλλωστε, διατέλεσε και διευθυντής του Πολιτικού Οίκου του βασιλιά).[8] Υπήρξε ένας από τους βασικούς παράγοντες στις συνομιλίες για το σχέδιο Μάρσαλ, ενώ συμμετείχε συχνά στις συνεδριάσεις της πολυσυζητημένης Λέσχης Μπίλντερμπεργκ.[7]

Μετά την φυγή του Κ. Καραμανλή, μέσα στο κόμμα της ΕΡΕ έξι προσωπικότητες άρχισαν να διαδραματίζουν σημαντικούς ρόλους υπό διαφορετικές συνθήκες.[9] Μεταξύ αυτών ήταν ο Παναγιώτης Πιπινέλης και ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Ροδόπουλος που επιζητούσαν «κοινοβουλευτική εκτροπή», ή «αντικοινοβουλευτική λύση» της πολιτικής κρίσης[10] που είχε επέλθει το 1965, μετά την Αποστασία και την παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Ειδικότερα, ήδη από το 1964 ο Πιπινέλης πίστευε ότι έπρεπε «πάση θυσία» να εμποδιστεί ενδεχόμενη άνοδος στην εξουσία του Ανδρέα Παπανδρέου.[11]

Στο Συμβούλιο του Στέμματος που συνεδρίασε το διήμερο 1 - 2 Σεπτεμβρίου 1965, στο οποίο ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, παρατηρώντας ότι «είμεθα στο όριο των καιρών» είχε αποδεχθεί την άμεση προκήρυξη εκλογών μέσα σε 45 ημέρες όπως ζητούσε ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Πιπινέλης που συμμετείχε (ως πρώην πρωθυπουργός), είχε διαφωνήσει έντονα με τον κομματικό αρχηγό του, υποστηρίζοντας ότι η διενέργεια εκλογών την περίοδο εκείνη ήταν αδύνατη διότι «ενθύμιζε εκείνα που συνέβησαν εις την Πράγαν ολίγους μήνας προ του Φεβρουαρίου του 1948» (τότε που οι κομμουνιστές κατέλαβαν την εξουσία στην Τσεχοσλοβακία).[12]

Αλλά και αργότερα όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου τον Δεκέμβριο του 1966 μετά από συμφωνία Παπανδρέου - Κανελλόπουλου, ο Πιπινέλης σε ομιλία του στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΕΡΕ στις 23 Δεκεμβρίου του 1966, χαρακτήριζε ανίκανη τη νέα κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει «την επαναστατικήν διαδικασίαν την οποίαν εξαπέλυαν τα κηρύγματα του κυρίου Παπανδρέου». Ακολουθώντας δε την ίδια πορεία συμπλήρωνε τότε και ο Κωνσταντίνος Τσάτσος σε επιστολές του «...αυτές οι εκλογές θα οδηγήσουν σε κατάλυση του ελεύθερου πολιτεύματος».[13]

Τιμές

Ο Π. Πιπινέλης τιμήθηκε από τρεις βασιλείς, με τον Μεγαλόσταυρο Γεωργίου του Α΄ και του Φοίνικα, με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Σωτήρος καθώς και με ένα πολύ μεγάλο αριθμό ξένων παρασήμων, πολιτικών, στρατιωτικών, καθώς και θρησκευτικών (Πατριαρχείων).

Συγγραφικό έργο

Ο Π. Πιπινέλης υπήρξε ο ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού «Πολιτικά Φύλλα» το 1954. Στο πλούσιο συγγραφικό έργο του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

  • «Die sozialpolitische und staatsrechtliche Stellung des Konigtums in Griechenland» (1920),
  • «Πολιτική ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» 1928,
  • «Η Μοναρχία εν Ελλάδι» 1932,
  • «Ιστορία της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδος, 1923-1941» 1948,
  • «Γεώργιος Β΄» 1952,
  • «Απομνημονεύματα» 1958,
  • «Το Στέμμα εις το πλαίσιον των δημοκρατικών θεσμών» 1960
  • «Περισσότερον φως» 1961.
  • «Europe and the Albanian Question», Νέα Υόρκη (χωρίς χρονολογία).

Εκτός των παραπάνω ο Π. Πιπινέλης έγραψε μεγάλο αριθμό μονογραφιών επί θεμάτων που αφορούσαν διεθνείς σχέσεις, όπως για τα Δωδεκάνησα, την Κύπρο, το Αιγαίο, το Αλβανικό ζήτημα, τη Δυτική Θράκη, τις ελληνο-βουλγαρικές σχέσεις κ.ά.

Παραπομπές

  1. ↑ Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.
  2. ↑ Νίκος Μακρυγιάννης, Οι Πρωθυπουργοί της Ελλάδος 1843-1979, 1979, σελίδα 306
  3. ↑ [http://www.kathimerini.gr/856203/article/epikairothta/ellada/oi-ekloges-ths-3hs-noemvrioy-1963 Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 ]
  4. ↑ Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 86-87, Καθημερινή (1997)
  5. ↑ Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 86-87, Καθημερινή (1997)
  6. ↑ Ο Χ. Τάσκα έρχεται, ο Κ. Τσαλδάρης και ο Π. Πιπινέλης φεύγουν, Ιστορικό Λεύκωμα 1970, σελ. 94, Καθημερινή (1998)
  7. ↑ 7,0 7,1 Το κλαμπ των ελίτ και οι θεωρίες συνωμοσίας
  8. ↑ "ΕΡΕ" Ιστορικά (περιοδικό Ελευθεροτυπίας) τ.297 (4-8-2005), σελ.32.
  9. ↑ Τα πρόσωπα αυτά ήταν ο επί 10ετία πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Ροδόπουλος, ο βουλευτής Αθηνών Παναγιώτης Πιπινέλης, ο βουλευτής Κορινθίας Παναγής Παπαληγούρας, ο βουλευτής Ιωαννίνων Ευάγγελος Αβέρωφ, ο βουλευτής Φθιώτιδας Λάμπρος Ευταξίας και ο βουλευτής Φλώρινας Τάκος Μακρής (Ε Ιστορικά τ. 297, σελ.20)
  10. ↑ Για την κρίση της εποχής εκείνης δείτε Η. Ηλιού «Η Κρίση εξουσίας», Εκδ. Θεμέλιο Αθήνα 1966
  11. ↑ «Ε» Ιστορικά τεύχος 297, σελ.20
  12. ↑ Τα Πρακτικά του Συμβουλίου δημοσιεύτηκαν, περιλαμβάνονται και στο βιβλίο του Περικλή Ροδάκη «Οι δίκες της Χούντας» Αθήναι 1975 τόμος 4ος, σελ. 1742-1825.
  13. ↑ Επιστολή προς Κ. Καραμανλή με ημερομηνία 9 Ιανουαρίου 1967. Περιλαμβάνεται στο υπό Κ. Σβολόπουλου "Κ. Καραμανλής - Αρχείο. Γεγονότα και Κείμενα" τομ.6ος, σελ.275

Πηγές

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica τομ.49ος, σελ.242.
  • Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεωτέρου Ελληνισμού 1830-2010 - Αρχεία Ελληνικής Βιογραφίας, Εκδόσεις Μέτρον, τόμος Γ΄.
  • "ΕΡΕ" Ιστορικά (περιοδικό Ελευθεροτυπίας) τ.297 (4-8-2005)
  • Αντώνης Μακρυδημήτρης, Οι υπουργοί των εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000, εκδ.Καστανιώτης, Αθήνα, 2000, σελ.98

Εξωτερικοί σύνδεσμοι



Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Παναγιώτης_Πιπινέλης&oldid=7148966"