Ιθαγένεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 05:33, 14 Ιουλίου 2018

Ιθαγένεια ή υπηκοότητα ονομάζεται νομικά η ιδιότητα του πολίτη, για την ακρίβεια ο νομικός δεσμός του ατόμου με το κράτος στο οποίο ανήκει.

Κάθε άνθρωπος αποκτά ιθαγένεια τη στιγμή που γεννιέται, κατά κανόνα την ίδια με έναν από τους γονείς του (δίκαιο του αίματος) ή υπό προϋποθέσεις του τόπου γέννησής του (δίκαιο του εδάφους). Κατά τη διάρκεια της ζωής του ενδέχεται να αποκτήσει νέα ιθαγένεια οικειοθελώς - η διαδικασία αυτή ονομάζεται πολιτογράφηση. Ενδέχεται επίσης, εάν προβεί σε πράξεις προδοσίας ή συμμετέχει στην αντιπολίτευση εναντίον αυταρχικών καθεστώτων, να στερηθεί την ιθαγένειά του - σε αυτήν την περίπτωση και αν δεν έχει την ιθαγένεια άλλου κράτους χαρακτηρίζεται ως ανιθαγενής.

Ιθαγένεια - υπηκοότητα - εθνικότητα

Ιθαγένεια και υπηκοότητα

Οι δύο λέξεις είναι ταυτόσημες και χρησιμοποιούνται εξίσου στην καθημερινότητα, απλά στα επίσημα κείμενα προτιμάται η ιθαγένεια για λόγους πολιτικής ορθότητας. Η υπηκοότητα έχει συνδεθεί με τις απόλυτες μοναρχίες, όταν ο λαός όφειλε υπακοή στον «ελέω Θεού» μονάρχη - για τον ίδιο λόγο προτιμάται ο όρος πολίτης από τον υπήκοο.

Σε κάποια επίσημα κείμενα χρησιμοποιείται επίσης η λέξη ιθαγενής για τον κάτοχο της ιθαγένειας. Αν και απόλυτα ορθός, ο όρος συνήθως αποφεύγεται στην καθομιλουμένη, επειδή έχει συνδεθεί στον μέσο νου με τους εκτός Ευρώπης αυτόχθονες πολιτισμούς.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Σύμφωνα με διευκρινιστική εγκύγκλιο του υπουργείου Εσωτερικών της Ελλάδας του Ιουλίου του 2013, «[σ]την ελληνική νομική γλώσσα δεν γίνεται διάκριση μεταξύ των όρων «ιθαγένεια» και «υπηκοότητα», οι οποίοι έχουν στη χώρα μας ταυτόσημο περιεχόμενο, δηλώνοντας τον δημοσίου δικαίου νομικό δεσμό που συνδέει το άτομο με την πολιτεία στο λαό της οποίας ανήκει».^[1]

Ιθαγένεια και εθνικότητα

Επειδή τα σύγχρονα κράτη είναι δομημένα στη λογική του εθνικού κράτους, συνήθως τα μέλη τους έχουν ίδια ιθαγένεια και εθνικότητα. Αυτό έχει οδηγήσει στην εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για ταυτόσημες έννοιες, στην πραγματικότητα όμως οι δύο όροι σημαίνουν διαφορετικές σχέσεις:

Η ιθαγένεια περιέχει πολιτική-νομική έννοια: εκφράζει τη σχέση κράτους - πολίτη, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν για αμφότερα τα μέρη από αυτήν.
Αντίθετα, η έννοια της εθνικότητας είναι ηθική-πολιτισμική: εκφράζει τη σχέση του ανθρώπου με τον πολιτισμό απ' όπου προέρχεται η οικογένειά του και με τις αξίες της οποίας μεγαλώνει.

Η διαφορά των εννοιών γίνεται εύκολα κατανοητή στην περίπτωση των μειονοτήτων. Για παράδειγμα, ένας Βορειοηπειρώτης είναι συνήθως αλβανικής ιθαγένειας, αλλά ελληνικής εθνικότητας.

Παράγωγοι όροι

Πολλαπλή ιθαγένεια

Σε περιπτώσεις πολιτογράφησης, δηλ. οικειοθελούς κτήσης νέας ιθαγένειας, ενδέχεται το άτομο να διατηρήσει και την παλαιά. Αυτό εξαρτάται από τη βούλησή του, πρέπει όμως να προβλέπεται από τη νομοθεσία και των δύο κρατών. Παραδείγματος χάριν, ο πολίτης των Η.Π.Α. που θα πολιτογραφηθεί Έλληνας έχει το δικαίωμα της διπλής ιθαγένειας, μιας και αμφότερα τα κράτη την επιτρέπουν. Εάν όμως κάνει το ίδιο ένας Ιάπωνας, τότε –σύμφωνα με τους ιαπωνικούς νόμους– ακυρώνεται αμέσως η ιαπωνική ιθαγένειά του.

Ιθαγένεια ενώσεων κρατών

Ορισμένες ενώσεις κρατών έχουν θεσπίσει καθεστώς θετικών διακρίσεων για τους πολίτες των μελών τους. Αυτό συχνά περιγράφεται ως ιθαγένεια της συγκεκριμένης ένωσης, αν και στην πραγματικότητα είναι αποκλειστικά παράγωγο αποτέλεσμα της κρατικής ιθαγένειας. Δεν μπορεί κάποιος να είναι πολίτης μόνο της ένωσης, χωρίς να είναι πολίτης κράτους-μέλους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καλούμενη ευρωπαϊκή ιθαγένεια, δηλαδή η ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οποιοσδήποτε είναι πολίτης κράτους-μέλους, καθίσταται αυτομάτως και πολίτης της Ε.Ε.. Αυτό δε σημαίνει ότι εξομοιώνεται πλήρως με τους πολίτες των άλλων κρατών-μελών, αλλά ότι του παρέχονται διάφορα προνόμια. Έτσι μπορεί –μεταξύ άλλων– να ταξιδέψει, να εγκατασταθεί ή να εργαστεί^[2] σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. με μια διαδικασία πολύ ευκολότερη σε σύγκριση με άτομα που δεν είναι Ευρωπαίοι πολίτες.

Παραπομπές

↑ «Φ.82215/18303 -Θέμα: Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με τον εννοιολογικό προσδιορισμό των όρων «ιθαγένεια», «υπηκοόηηηα» και «εθνικότητα»» (PDF). υπουργείο Εσωτερικών. 09-07-2013. Ανακτήθηκε στις 30-07-2015. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
↑ Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Νομικό Καθεστώς των Μεταναστών Εργαζομένων

[1] «Φ.82215/18303 -Θέμα: Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με τον εννοιολογικό προσδιορισμό των όρων «ιθαγένεια», «υπηκοόηηηα» και «εθνικότητα»» (PDF). υπουργείο Εσωτερικών. 09-07-2013. Ανακτήθηκε στις 30-07-2015. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)

[2] Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Νομικό Καθεστώς των Μεταναστών Εργαζομένων

[1]

[2]

@@ Γραμμή 1: / Γραμμή 1: @@
 {{πηγές|20|06|2015}}
+'''Ιθαγένεια''' ή '''υπηκοότητα''' ονομάζεται [[Νόμος|νομικά]] η ιδιότητα του πολίτη, για την ακρίβεια ο νομικός δεσμός του ατόμου με το [[κράτος]] στο οποίο ανήκει.
-'''Ιθαγένεια''' Η λεξη ειναι συνθετη και παραγεται απο το ιθυς+γενος=ιθαγενεια (ιθυς=ευθυς).Εννοει το γενος απο το οποιο καταγεσαι.Στην περιπτωση της Ελλάδας ειναι το γενος των Ελληνων και η Ελληνικη Ιθαγενεια.
+Κάθε άνθρωπος αποκτά ιθαγένεια τη στιγμή που γεννιέται, κατά κανόνα την ίδια με έναν από τους γονείς του (''[[δίκαιο του αίματος]]'') ή υπό προϋποθέσεις του τόπου γέννησής του (''[[δίκαιο του εδάφους]]''). Κατά τη διάρκεια της ζωής του ενδέχεται να αποκτήσει νέα ιθαγένεια οικειοθελώς - η διαδικασία αυτή ονομάζεται ''[[πολιτογράφηση]]''. Ενδέχεται επίσης, εάν προβεί σε πράξεις [[προδοσία]]ς ή συμμετέχει στην [[αντιπολίτευση]] εναντίον [[Αυταρχισμός|αυταρχικών]] [[Κυβέρνηση|καθεστώτων]], να στερηθεί την ιθαγένειά του - σε αυτήν την περίπτωση και αν δεν έχει την ιθαγένεια άλλου κράτους χαρακτηρίζεται ως ''[[ανιθαγενής]]''.
-Ο όρος φανερωνει τον δεσμο αιματος του πολιτη.
+==Ιθαγένεια - υπηκοότητα - εθνικότητα==
-Ενας ορος που δεν πρεπει να συγχεουμε με την ιθαγενεια ειναι η υπηκοοτητα που ειναι τελειως διαφορετικη λεξη.Η υπηκοοτητα ειναι καθαρα νομικος ορος.
+===Ιθαγένεια και υπηκοότητα===
-Φανερωνει σε ποιο κρατος εισαι υπηκοος και εχεις σε αυτο νομικες υποχρεωσεις και δικαιωματα.
+Οι δύο λέξεις είναι ταυτόσημες και χρησιμοποιούνται εξίσου στην καθημερινότητα, απλά στα επίσημα κείμενα προτιμάται η ιθαγένεια για λόγους [[Πολιτική ορθότητα|πολιτικής ορθότητας]]. Η υπηκοότητα έχει συνδεθεί με τις [[Απόλυτη μοναρχία|απόλυτες μοναρχίες]], όταν ο λαός όφειλε υπακοή στον «ελέω Θεού» μονάρχη - για τον ίδιο λόγο προτιμάται ο όρος ''πολίτης'' από τον ''υπήκοο''.
-Μπορεις να εχεις πολλές υπηκοοτητες ταυτοχρονα (π.χ. να εισαι υπηκοος πολλων χωρων και να εχεις τα διαβατηρια τους).
+Σε κάποια επίσημα κείμενα χρησιμοποιείται επίσης η λέξη ''ιθαγενής'' για τον κάτοχο της ιθαγένειας. Αν και απόλυτα ορθός, ο όρος συνήθως αποφεύγεται στην καθομιλουμένη, επειδή έχει συνδεθεί στον μέσο νου με τους εκτός [[Ευρώπη]]ς [[Αυτόχθονες πληθυσμοί|αυτόχθονες πολιτισμούς]].{{πηγή}}
-Η υπηκοοτητα αποκταται νομικα (π.χ. αν διαμενεις σε καποιο κρατος της ΕΕ για 5 χρονια αποκτας υπηκοοτητα).
+Σύμφωνα με διευκρινιστική εγκύγκλιο του [[Υπουργείο Εσωτερικών (Ελλάδα)|υπουργείου Εσωτερικών της Ελλάδας]] του Ιουλίου του 2013, «[σ]την ελληνική νομική γλώσσα δεν γίνεται διάκριση μεταξύ των όρων «ιθαγένεια» και «υπηκοότητα»,  οι οποίοι έχουν στη χώρα μας ταυτόσημο περιεχόμενο,  δηλώνοντας τον [[Δημόσιο δίκαιο|δημοσίου δικαίου]] νομικό δεσμό που συνδέει το άτομο με την πολιτεία στο λαό της οποίας ανήκει».<ref>{{cite web|url=http://www.ypes.gr/UserFiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/eggr_f_82215_090713.pdf|title=Φ.82215/18303 -Θέμα: Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με τον εννοιολογικό προσδιορισμό των όρων «ιθαγένεια», «υπηκοόηηηα» και «εθνικότητα»|publisher=[[Υπουργείο Εσωτερικών (Ελλάδα)|υπουργείο Εσωτερικών]]|date=09-07-2013|accessdate=30-07-2015}}</ref>
-Ομως η ιθαγενεια , η οποια δειχνει την εθνοτητα καποιου, οριζεται απο την καταγωγη του αιματος δηλαδη απο τους γονεις και μπορεις να εχεις μονο μια ή δυο (αν οι γονεις ειναι απο διαφορετικα εθνη).
+===Ιθαγένεια και εθνικότητα===
-Στην πραγματικότητα οι δυο λεξεις ειναι πολύ διαφορετικες.
+Επειδή τα σύγχρονα κράτη είναι δομημένα στη λογική του [[Εθνικό κράτος|εθνικού κράτους]], συνήθως τα μέλη τους έχουν ίδια ιθαγένεια και εθνικότητα. Αυτό έχει οδηγήσει στην εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για ταυτόσημες έννοιες, στην πραγματικότητα όμως οι δύο όροι σημαίνουν διαφορετικές σχέσεις:
+* Η ιθαγένεια περιέχει πολιτική-νομική έννοια: εκφράζει τη σχέση κράτους - πολίτη, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν για αμφότερα τα μέρη από αυτήν.
+* Αντίθετα, η έννοια της εθνικότητας είναι ηθική-πολιτισμική: εκφράζει τη σχέση του ανθρώπου με τον [[Πολιτισμός|πολιτισμό]] απ' όπου προέρχεται η οικογένειά του και με τις αξίες της οποίας μεγαλώνει.
+Η διαφορά των εννοιών γίνεται εύκολα κατανοητή στην περίπτωση των [[Μειονότητα|μειονοτήτων]]. Για παράδειγμα, ένας [[Βόρεια Ήπειρος|Βορειοηπειρώτης]] είναι συνήθως [[Αλβανία|αλβανικής]] ιθαγένειας, αλλά [[Έλληνες|ελληνικής]] εθνικότητας.
-Η Ιθαγενεια ως εννοια, σου δινει αυτοματα το δικαιωμα να αποκτησεις την υπηκοοτητα ενος κρατους που εχει συσταθει απο το εθνος αυτο.
+==Παράγωγοι όροι==
-Η υπηκοοτητα ειναι το προνομιο που αποκτα ο πολιτης.Ομως δεν ειναι απαραιτητο καποιος να ειναι ιθαγενης του κρατους, για να αποκτησει την υπηκοοτητα.Προκειται σαφως για δυο διαφορετικους όρους.
+=== Πολλαπλή ιθαγένεια ===
+Σε περιπτώσεις πολιτογράφησης, δηλ. οικειοθελούς κτήσης νέας ιθαγένειας, ενδέχεται το άτομο να διατηρήσει και την παλαιά. Αυτό εξαρτάται από τη βούλησή του, πρέπει όμως να προβλέπεται από τη νομοθεσία και των δύο κρατών. Παραδείγματος χάριν, ο πολίτης των [[ΗΠΑ|Η.Π.Α.]] που θα πολιτογραφηθεί Έλληνας έχει το δικαίωμα της διπλής ιθαγένειας, μιας και αμφότερα τα κράτη την επιτρέπουν. Εάν όμως κάνει το ίδιο ένας [[Ιαπωνία|Ιάπωνας]], τότε –σύμφωνα με τους ιαπωνικούς νόμους– ακυρώνεται αμέσως η ιαπωνική ιθαγένειά του.
+=== Ιθαγένεια ενώσεων κρατών ===
-Επισης η στερηση της υπηκοοτητας, δεν σημαινει και στερηση της ιθαγενειας.Στην πραγματικότητα η ιθαγενεια δεν γινεται να αναιρεθει διοτι φανερωνει την καταγωγη καποιου.Η υπηκοοτητα γινεται να αναιρεθει διοτι ειναι απλά νομικη δεσμευση του κρατους προς τον πολιτη και αντιστροφα.
+Ορισμένες ενώσεις κρατών έχουν θεσπίσει καθεστώς θετικών διακρίσεων για τους πολίτες των μελών τους. Αυτό συχνά περιγράφεται ως ιθαγένεια της συγκεκριμένης ένωσης, αν και στην πραγματικότητα είναι αποκλειστικά παράγωγο αποτέλεσμα της κρατικής ιθαγένειας. Δεν μπορεί κάποιος να είναι πολίτης μόνο της ένωσης, χωρίς να είναι πολίτης κράτους-μέλους.
+Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καλούμενη ''[[ευρωπαϊκή ιθαγένεια]]'', δηλαδή η ιθαγένεια της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]]. Οποιοσδήποτε είναι πολίτης κράτους-μέλους, καθίσταται αυτομάτως και πολίτης της Ε.Ε.. Αυτό δε σημαίνει ότι εξομοιώνεται πλήρως με τους πολίτες των άλλων κρατών-μελών, αλλά ότι του παρέχονται διάφορα προνόμια. Έτσι μπορεί –μεταξύ άλλων– να ταξιδέψει, να εγκατασταθεί ή να εργαστεί<ref>[http://www.unhcr.gr/no_cache/prostasia/nomiki-prostasia/diethneis-kai-perifereiakes-symbaseis.html?cid=710&did=759&sechash=40c82538 Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Νομικό Καθεστώς των Μεταναστών Εργαζομένων]</ref> σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. με μια διαδικασία πολύ ευκολότερη σε σύγκριση με άτομα που δεν είναι Ευρωπαίοι πολίτες.
 == Παραπομπές ==
+<references />
-<references group="http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddel-scott/search.html?lq=%E1%BC%B0%CE%B8%CF%8D%CF%82&exact=true" />
-http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddel-scott/search.html?lq=%E1%BC%B0%CE%B8%CF%8D%CF%82&exact=true
 {{authority control}}