Γεώργιος Γρίβας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Fobizou (συζήτηση | συνεισφορές)
92 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Fobizou (συζήτηση | συνεισφορές)
92 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
⚫
{{Πληροφορίες προσώπου}}{{Ουδετερότητα}}Ο '''Γεώργιος Γρίβας''' ([[Χρυσαλινιώτισσα]], [[6 Ιουνίου]] [[1897]] - [[Λεμεσός]], [[27 Ιανουαρίου]] [[1974]]), γνωστός και με το ψευδώνυμο '''Διγενής''', ήταν [[Κύπρος|Κύπριος]] αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Οργάνωσε και ηγήθηκε του στρατιωτικού σκέλους αγώνα των Κυπρίων για [[Ένωσις|Ένωση]] με την Ελλάδα ([[Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών|ΕΟΚΑ]]) . Μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 1971, δημιούργησε την οργάνωση ΕΟΚΑ Β΄,για τον ίδιο σκοπό. Σήμερα, ο Γεώργιος Γρίβας τιμάται από το κυπριακό κράτος για τον ρόλο του στην [[Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών|ΕΟΚΑ]].

{{Πληροφορίες προσώπου}}{{Ουδετερότητα}}Ο '''Γεώργιος Γρίβας''' ([[Λευκωσία]], 6 Ιουνίου 1897 - [[Λεμεσός]], 27 Ιανουαρίου 1974)<references group="Σημ" /> {{refn|group="Σημ"|Φαίνεται πως υπάρχει διχογνωμία σχετικά με την ημερομηνία γέννησης του Γεώργιου Γρίβα. Ο [[Χάιντς Ρίχτερ]] αναφέρει ως ημερομηνία γέννησης την 23η Μαϊου 1998, στο νοσοκομείο Λευκωσίας.<ref>{{harvnb|Ρίχτερ|2011|p=64}}</ref> Την ίδια ημερομηνία αναφέρει και το "Ίδρυμα Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα- Διγενή"<ref>
{{cite web
|author = Ίδρυμα Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα- Διγενή
|title = Βιογραφία – Γεώργιος Γρίβας Διγενής
|url = http://digenisidrima.gr/διγενής/
|publisher =
|date =
|accessdate = 6 Μαρτίου 2018
}}</ref> Ωστόσο, το ίδιο ίδρυμα στην σελίδα στο facebook, δίνει ημερομηνία 6 Ιουνίου 1897 <ref>{{cite web
|author = Ίδρυμα Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα- Διγενή
|title = Βιογραφία – Γεώργιος Γρίβας Διγενής
|url = https://www.facebook.com/digenisidrima/photos/pb.1523457967908371.-2207520000.1496783895./1867689666818531/?type=3&theater
|publisher =
|date =
|accessdate = 6 Μαρτίου 2018
⚫
}}</ref>}}, γνωστός και με το ψευδώνυμο Διγενής, ήταν [[Κύπρος|Κύπριος]] αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Οργάνωσε και ηγήθηκε του στρατιωτικού σκέλους αγώνα των Κυπρίων για [[Ένωσις|Ένωση]] με την Ελλάδα ([[Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών|ΕΟΚΑ]]) . Μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 1971, δημιούργησε την οργάνωση ΕΟΚΑ Β΄, η οποία από πολλούς θεωρείται [[Τρομοκρατία|τρομοκρατική]] επειδή στόχευε πολίτες και αστυνομικούς σταθμούς.<ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=f82Jn_H4VukC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=Historical Dictionary of Cyprus|last1=Mirbagheri|first1=Farid|date=2009|publisher=Scarecrow Press|isbn=9780810862982|page=116}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.cypnet.co.uk/ncyprus/history/republic/makarios-speech.html#speech|title=Cyprus History: Archbishop Makarios on the invasion of Cyprus by Greece|website=www.cypnet.co.uk|accessdate=2017-10-13}}</ref> Σήμερα, ο Γεώργιος Γρίβας τιμάται από το κυπριακό κράτος για τον ρόλο του στην [[Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών|ΕΟΚΑ]].


==Τα πρώτα χρόνια==
==Τα πρώτα χρόνια==
Γεννήθηκε στη [[Χρυσαλινιώτισσα]], στην επαρχία [[Επαρχία Λευκωσίας|Λευκωσίας]] της [[Κύπρος|Κύπρου]], στις 5 Ιουλίου 1897 και μεγάλωσε στο χωριό [[Τρίκωμο Αμμοχώστου|Τρίκωμο]] της επαρχίας [[Επαρχία Αμμοχώστου|Αμμοχώστου]]. Αφού τελείωσε το σχολείο του Τρικώμου, πήγε στη Λευκωσία όπου φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο (1909-1915), διαμένοντας στην οικία της γιαγιάς του.
Γεννήθηκε στη [[Χρυσαλινιώτισσα]], στην επαρχία [[Επαρχία Λευκωσίας|Λευκωσίας]] της [[Κύπρος|Κύπρου]], στις 6 Ιουνίου 1897 και μεγάλωσε στο χωριό [[Τρίκωμο Αμμοχώστου|Τρίκωμο]] της επαρχίας [[Επαρχία Αμμοχώστου|Αμμοχώστου]].Στη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως αναφέρεται με το όνομα Γεώργιος Θεοδώρου<ref>https://taneadiasporadotnet.files.wordpress.com/2017/06/george-grivas-birthday-registration.jpg</ref>. Αφού τελείωσε το σχολείο του Τρικώμου, πήγε στη Λευκωσία όπου φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο (1909-1915), διαμένοντας στην οικία της γιαγιάς του.


Σύμφωνα με την μαρτυρία της αδελφής του,Θεοπίστης Παπαπέτρου<ref>https://tanea-diaspora.net/2017/06/06/%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%BF-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CE%B3%CF%81%CE%B9%CE%B2/</ref> ο Γρίβας γεννήθηκε στο νοσοκομείο της Λευκωσίας<ref>https://taneadiasporadotnet.files.wordpress.com/2017/06/george-grivas-birthday-registration.jpg</ref> και μεγάλωσε στο Τρίκωμο.Πήρε το όνομα Γεώργιος προς τιμήν του αδελφού της μητέρας του,που είχε πολεμήσει στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897.Επίσης το επίθετο Γρίβας μέχρι την εγγραφή του Γεωργίου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο δεν αποτελούσε επίθετο της οικογένειας.Λέγεται ότι το πήρε εξαιτίας της καταγωγής του από τους Γριβαίους της Ελληνικής επανάστασης.<ref>[https://taneadiaspora.net/2017/06/06/%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%BF-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CE%B3%CF%81%CE%B9%CE%B2/ Tα νέα της Διασποράς]</ref>
Σύμφωνα με τον ιστορικό [[Χάιντς Ρίχτερ]] ο Γρίβας γεννήθηκε στις 23 Μαϊη 1898 στο νοσοκομείο της Λευκωσίας και μεγάλωσε στο Τρίκωμο. Ο πατέρας του, Θεόδωρος, ήταν πλούσιος έμπορας δημητριακών και τοκογλύφος,<ref name=":2" /> ενώ ζούσε σε μεγαλοπρεπές σπίτι. Όταν μάλιστα η Κύπρος πέρασε σε βρετανικά χέρια το 1878, ο Θεόδωρος Γρίβας ενθουσιάστηκε και ύψωσε στο σπίτι του την βρετανική σημαία. Μετέδωσε την αγάπη του για τους Άγγλους στον γιό του. Ο Γρίβας, παρά τα λεφτά που του έστελνε ο πατέρας του όταν σπούδαζε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, ζούσε αρκετά λιτά. Ο πατέρας του επιθυμούσε να σπουδάσει γιατρός, όπως ο μεγαλύτερος αδελφός του, αλλά ο ίδιος όταν τελείωσε το λύκειο, πήγε στην Αθήνα, στην Σχολή Ευελπίδων.<ref name=":2">{{cite book|title=Ιστορία της Κυπρου, τόμος δεύτερος (1950-1959)|first=Χάϊντς|author=Α. Ρίχτερ|publisher=Εστία|isbn=978-960-05-1502-2|year=2011|chapter=|editor=|place=Αθήνα|page=|pages=64|url=}}</ref>


== Μικρασιάτικη Εκστρατεία και Καταστροφή ==
== Μικρασιάτικη Εκστρατεία και Καταστροφή ==
Γραμμή 39: Γραμμή 23:
==Απόψεις και μαρτυρίες για την δράση του την περίοδο της Κατοχής==
==Απόψεις και μαρτυρίες για την δράση του την περίοδο της Κατοχής==


* Σύμφωνα με τον Γεώργιο Μιχαήλ, στο βιβλίο του «Εθνική Αντίσταση, 2η έκδοση» ''«Στις 4 του Ιούλη 1944, πάνω από 500 Γερμανοί των Ες-Ες, ταγματασφαλίτες και Χίτες του Γρίβα χτύπησαν τις συνοικίες Γούβας, Παγκρατίου, Καισαριανής και Άη Γιάννη. Οι μάχες κράτησαν από τα ξημερώματα ως τις 4 το απόγευμα. Οι άντρες του ΕΛΑΣ και ο άμαχος πληθυσμός αμύνθηκαν σθεναρά…»''. Ο συγγραφέας κατηγορήθηκε ότι ''«προσβάλλει τη μνήμη τεθνεώτος»'' από το συγγενή του Γρίβα, αλλά αθωώθηκε από το δικαστήριο.<ref>{{Cite web|url=http://dialogos.com.cy/blog/mia-diki-gia-ton-g-griva-ke-tin-organosi-ch/#.WgipFiuUeSo|title=Μια δίκη για τον Γ. Γρίβα και την Οργάνωση “Χ”|last=|first=|date=11/6/2017|website=dialogos.com.cy|publisher=|language=en-US|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2017-11-12}}</ref>
Σύμφωνα με τον Γεώργιο Μιχαήλ, στο βιβλίο του «Εθνική Αντίσταση, 2η έκδοση» ''«Στις 4 του Ιούλη 1944, πάνω από 500 Γερμανοί των Ες-Ες, ταγματασφαλίτες και Χίτες του Γρίβα χτύπησαν τις συνοικίες Γούβας, Παγκρατίου, Καισαριανής και Άη Γιάννη. Οι μάχες κράτησαν από τα ξημερώματα ως τις 4 το απόγευμα. Οι άντρες του ΕΛΑΣ και ο άμαχος πληθυσμός αμύνθηκαν σθεναρά…»''. Ο συγγραφέας κατηγορήθηκε ότι ''«προσβάλλει τη μνήμη τεθνεώτος»'' από το συγγενή του Γρίβα, αλλά αθωώθηκε από το δικαστήριο.<ref>{{Cite web|url=http://dialogos.com.cy/blog/mia-diki-gia-ton-g-griva-ke-tin-organosi-ch/#.WgipFiuUeSo|title=Μια δίκη για τον Γ. Γρίβα και την Οργάνωση “Χ”|last=|first=|date=11/6/2017|website=dialogos.com.cy|publisher=|language=en-US|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2017-11-12}}</ref>


* Σύμφωνα με το βιβλίο του Νίκου Καρκάνη ''«Οι Δωσίλογοι Της Κατοχής Δίκες Παρωδία»,'' ο ταγματάρχης Κωνσταντίνος Πολύζος, ο οποίος ήταν επιτελάρχης της «οργανωσις Χ» ανέφερε πως οι Γερμανοί δεν συνελάμβαναν τους Χίτες, γιατί γνώριζαν πως είναι εθνικιστές, ενώ ο ίδιος ο Πολύζος συνεργαζόταν με σώμα το οποίο υπαγόταν κατευθείαν στα Ες-Ες. Σύμφωνα με τον Πολύζο «''Οι γερμανοί έβαζαν τας εθνικιστικάς δυνάμεις να πολεμούν τους κομμουνιστές για να έχουν το κεφάλη των ήσυχο''».<ref>{{Cite book|url=https://www.scribd.com/doc/155357132/%CE%9F%CE%B9-%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%AE%CF%82-%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B1-%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%81%CF%84%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82|title=Οι δοσίλογοι της Κατοχής, 2ή έκδοση|last=Καρκάνης|first=Νίκος|publisher=Σύγχρονη Εποχή|year=1982|isbn=|location=Αθήνα|page=12}}</ref>
Σύμφωνα με το βιβλίο του Νίκου Καρκάνη ''«Οι Δωσίλογοι Της Κατοχής Δίκες Παρωδία»,'' ο ταγματάρχης Κωνσταντίνος Πολύζος, ο οποίος ήταν επιτελάρχης της «οργανωσις Χ» ανέφερε πως οι Γερμανοί δεν συνελάμβαναν τους Χίτες, γιατί γνώριζαν πως είναι εθνικιστές, ενώ ο ίδιος ο Πολύζος συνεργαζόταν με σώμα το οποίο υπαγόταν κατευθείαν στα Ες-Ες. Σύμφωνα με τον Πολύζο «''Οι γερμανοί έβαζαν τας εθνικιστικάς δυνάμεις να πολεμούν τους κομμουνιστές για να έχουν το κεφάλη των ήσυχο''».<ref>{{Cite book|url=https://www.scribd.com/doc/155357132/%CE%9F%CE%B9-%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%AE%CF%82-%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B1-%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%81%CF%84%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82|title=Οι δοσίλογοι της Κατοχής, 2ή έκδοση|last=Καρκάνης|first=Νίκος|publisher=Σύγχρονη Εποχή|year=1982|isbn=|location=Αθήνα|page=12}}</ref>


* Σύμφωνα με τον ιστορικό [[Χάγκεν Φλάισερ|Xάγκεν Φλάισερ]] ''«ο Γρίβας παίρνει γερμανικά όπλα για το δικό του πόλεμο κατά του EΛAΣ, πιθανώς όχι απευθείας από τους αποχωρούντες κατακτητές, αλλά έμμεσα, από τις τοπικές δωσιλογικές “αρχές” (Tάγματα Aσφαλείας, Xωροφυλακή, Eιδική Aσφάλεια), με τις οποίες η “X” είχε στενότατες σχέσεις»''.<ref name=":1" />
Σύμφωνα με τον ιστορικό [[Χάγκεν Φλάισερ|Xάγκεν Φλάισερ]] ''«ο Γρίβας παίρνει γερμανικά όπλα για το δικό του πόλεμο κατά του EΛAΣ, πιθανώς όχι απευθείας από τους αποχωρούντες κατακτητές, αλλά έμμεσα, από τις τοπικές δωσιλογικές “αρχές” (Tάγματα Aσφαλείας, Xωροφυλακή, Eιδική Aσφάλεια), με τις οποίες η “X” είχε στενότατες σχέσεις»''.<ref name=":1" />


* Σύμφωνα με τον Λεωνίδα Λεωνίδου, «''Ακόμη, κατά την περίοδο της κατοχής, όταν άλλοι Έλληνες αξιωματικοί βγήκαν στα βουνά και άλλοι έφυγαν για τη Μέση Ανατολή, ο Γρίβας παρέμεινε στην Αθήνα και υπηρετούσε στο στράτευμα της κατοχικής κυβέρνησης. Όταν η Ελλάδα στέναζε κάτω από το γερμανικό ζυγό, ο Γρίβας πήγαινε μέχρι το 1943 στο γραφείο του (Πανεπιστημίου 31) εν στολή!''».<ref>Λεωνίδας Λεωνίδου, Γ. Γρίβας Διγενής, Βιογραφία, τόμος πρώτος σ. 197</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.makarios.eu/cgibin/hweb?-A=68&-V=dialogoi|title=Η φυγοδικία του κ. Παπαγεωργίου και η πικρή αλήθεια για την Ένωση|last=Μακάριος Δρουσιώτης|first=|date=|website=www.makarios.eu|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2017-11-12}}</ref>
Σύμφωνα με τον Λεωνίδα Λεωνίδου, «''Ακόμη, κατά την περίοδο της κατοχής, όταν άλλοι Έλληνες αξιωματικοί βγήκαν στα βουνά και άλλοι έφυγαν για τη Μέση Ανατολή, ο Γρίβας παρέμεινε στην Αθήνα και υπηρετούσε στο στράτευμα της κατοχικής κυβέρνησης. Όταν η Ελλάδα στέναζε κάτω από το γερμανικό ζυγό, ο Γρίβας πήγαινε μέχρι το 1943 στο γραφείο του (Πανεπιστημίου 31) εν στολή!''».<ref>Λεωνίδας Λεωνίδου, Γ. Γρίβας Διγενής, Βιογραφία, τόμος πρώτος σ. 197</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.makarios.eu/cgibin/hweb?-A=68&-V=dialogoi|title=Η φυγοδικία του κ. Παπαγεωργίου και η πικρή αλήθεια για την Ένωση|last=Μακάριος Δρουσιώτης|first=|date=|website=www.makarios.eu|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2017-11-12}}</ref>


* O Υπολοχαγός, [[Δημήτριος Γυφτόπουλος]],<ref>{{Cite book|title=Target Corinth Canal: 1940-1944|first=Platon|last=Alexiades|publisher=Pen and Sword|isbn=9781473859562|date=2015-04-30|url=https://books.google.gr/books?id=Nn47CQAAQBAJ&pg=PA197&dq=dimitrios+giftopoulos+Force+133&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwj-puTI0qDXAhWSjKQKHcQACigQ6AEIJjAA#v=onepage&q=dimitrios%20giftopoulos%20Force%20133&f=false}}</ref> μέλος της αποστολής [[Ιωάννης Τσιγάντες | Τσιγάντε]] υπηρετών κατά την διάρκεια του πολέμου στην Αγγλική υπηρεσία [[Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών | FORCE 133]], βεβαιώσε ότι ''Κατά την δευτέραν μου αποστολήν εις εχθροκρατουμένην Ελλάδα μετά του Βρεττανού λοχαγού FREZER, γενομένην κατά τον Ιούλιον 1943, ήλθον εις επαφήν μετά του αντ/ρχου κ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΡΙΒΑ, αρχηγού της οργανώσεως Χ όστις έκτοτε και μέχρι της αποχωρήσεώς μου κατά Μάρτιον 1944, διά Μέσην Ανατολήν, μοι διέθεσεν ομάδα Αξιωματικών και πολιτών ανηκόντων εις την υπ αυτόν οργάνωσιν, αποτελουμένην από 50 περίπου άτομα, η οποία μοι προσέφερεν πολυτιμοτάτας πληροφορίας περί εχθρού, και σχεδιαγράμματα οχυρωματικών θέσεων τούτου εν Ελλάδι, άτινα απέστειλα εις Συμμαχικόν στρατηγείον Μέσης Ανατολής.''<ref>Ο Γρίβας και η Χ, το χαμένο αρχείο, σελ. 231-235</ref>
O Υπολοχαγός, [[Δημήτριος Γυφτόπουλος]],<ref>{{Cite book|title=Target Corinth Canal: 1940-1944|first=Platon|last=Alexiades|publisher=Pen and Sword|isbn=9781473859562|date=2015-04-30|url=https://books.google.gr/books?id=Nn47CQAAQBAJ&pg=PA197&dq=dimitrios+giftopoulos+Force+133&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwj-puTI0qDXAhWSjKQKHcQACigQ6AEIJjAA#v=onepage&q=dimitrios%20giftopoulos%20Force%20133&f=false}}</ref> μέλος της αποστολής [[Ιωάννης Τσιγάντες | Τσιγάντε]] υπηρετών κατά την διάρκεια του πολέμου στην Αγγλική υπηρεσία [[Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών | FORCE 133]], βεβαιώσε ότι ''Κατά την δευτέραν μου αποστολήν εις εχθροκρατουμένην Ελλάδα μετά του Βρεττανού λοχαγού FREZER, γενομένην κατά τον Ιούλιον 1943, ήλθον εις επαφήν μετά του αντ/ρχου κ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΡΙΒΑ, αρχηγού της οργανώσεως Χ όστις έκτοτε και μέχρι της αποχωρήσεώς μου κατά Μάρτιον 1944, διά Μέσην Ανατολήν, μοι διέθεσεν ομάδα Αξιωματικών και πολιτών ανηκόντων εις την υπ αυτόν οργάνωσιν, αποτελουμένην από 50 περίπου άτομα, η οποία μοι προσέφερεν πολυτιμοτάτας πληροφορίας περί εχθρού, και σχεδιαγράμματα οχυρωματικών θέσεων τούτου εν Ελλάδι, άτινα απέστειλα εις Συμμαχικόν στρατηγείον Μέσης Ανατολής.''<ref>Ο Γρίβας και η Χ, το χαμένο αρχείο, σελ. 231-235</ref>


* Είναι αμφίβολο αν η Οργάνωση Χ συνεργαζόταν άμεσα με τον Γερμανικό στρατό. Το 1943, ο Γρίβας είχε εκφράσει την επιθυμία για να συνάψει συμφωνία με την Βέρμαχτ, αλλά όπως σημείωσε ο Γερμανός αρχαιολόγος Ρ. Χάμπε, στέλεχος του Γερμανικού Β΄ γραφείου και υπασπιστής του στρατιωτικού διοικητή στην Αθήνα, [[Χέλμουτ Φέλμυ]] «οι ηλίθιοι της γερμανικής ηγεσίας τον πληροφόρησαν ότι δεν διαπραγματεύονταν με αρχηγό συμμορίας». Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι το 4/1/Β δεν συνεργάζονταν, αλλά παρακολουθούσε τις οργανώσεις (Χ, ΡΑΝ, ΠΕΑΝ, Τρίαινα, ΙΤ, ΕΔ, ΕΤ).<ref>''Ιστορία της Κατοχής'', Δ.Κουκούνας, εκδόσεις Λιβάνη, σελ. 410</ref><ref>Χάγκεν Φλάισερ, ''Στέμμα και σβάστικα, η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης, 1941-1944'', Αθήνα 2009, Το Βήμα βιβλιοθήκη, τ. Β, σ. 30</ref> Επίσης έγραφαν συνθήματα σε τοίχους και εξέδιδαν εφημερίδα.
Είναι αμφίβολο αν η Οργάνωση Χ συνεργαζόταν άμεσα με τον Γερμανικό στρατό. Το 1943, ο Γρίβας είχε εκφράσει την επιθυμία για να συνάψει συμφωνία με την Βέρμαχτ, αλλά όπως σημείωσε ο Γερμανός αρχαιολόγος Ρ. Χάμπε, στέλεχος του Γερμανικού Β΄ γραφείου και υπασπιστής του στρατιωτικού διοικητή στην Αθήνα, [[Χέλμουτ Φέλμυ]] «οι ηλίθιοι της γερμανικής ηγεσίας τον πληροφόρησαν ότι δεν διαπραγματεύονταν με αρχηγό συμμορίας». Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι το 4/1/Β δεν συνεργάζονταν, αλλά παρακολουθούσε τις οργανώσεις (Χ, ΡΑΝ, ΠΕΑΝ, Τρίαινα, ΙΤ, ΕΔ, ΕΤ).<ref>''Ιστορία της Κατοχής'', Δ.Κουκούνας, εκδόσεις Λιβάνη, σελ. 410</ref><ref>Χάγκεν Φλάισερ, ''Στέμμα και σβάστικα, η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης, 1941-1944'', Αθήνα 2009, Το Βήμα βιβλιοθήκη, τ. Β, σ. 30</ref> Επίσης έγραφαν συνθήματα σε τοίχους και εξέδιδαν εφημερίδα.


* Σύμφωνα με τον ιστορικό Xάνγκεν Φλάισερ ''«η οργάνωση “X” διέφυγε το στίγμα του δοσιλογισμού όχι εξαιτίας της συνέπειάς της, αλλά εξαιτίας της έλλειψης ενδιαφέροντος εκ μέρους των Γερμανών. Tο 1943, ο αρχηγός της, συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, είχε προσφερθεί να συνεργαστεί με τις αρχές κατοχής, τονίζοντας την αγγλοφοβία του και τις αντικομμουνιστικές του πεποιθήσεις. Όμως το γερμανικό γενικό επιτελείο απάντησε ότι “δεν συνομιλεί με λήσταρχο” –και πολύ περισσότερο αφού ο συνταγματάρχης εθεωρείτο εντελώς “ασήμαντος”»''.<ref>Xάνγκεν Φλάισερ, Η Ελλάδα στη Δεκαετία 1940-1950, σ. 92</ref><ref name=":1" />
Σύμφωνα με τον ιστορικό Xάνγκεν Φλάισερ ''«η οργάνωση “X” διέφυγε το στίγμα του δοσιλογισμού όχι εξαιτίας της συνέπειάς της, αλλά εξαιτίας της έλλειψης ενδιαφέροντος εκ μέρους των Γερμανών. Tο 1943, ο αρχηγός της, συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, είχε προσφερθεί να συνεργαστεί με τις αρχές κατοχής, τονίζοντας την αγγλοφοβία του και τις αντικομμουνιστικές του πεποιθήσεις. Όμως το γερμανικό γενικό επιτελείο απάντησε ότι “δεν συνομιλεί με λήσταρχο” –και πολύ περισσότερο αφού ο συνταγματάρχης εθεωρείτο εντελώς “ασήμαντος”»''.<ref>Xάνγκεν Φλάισερ, Η Ελλάδα στη Δεκαετία 1940-1950, σ. 92</ref><ref name=":1" />

⚫
Επικεφαλής της οργάνωσης Χ ήταν ο [[Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος|Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος]].<ref>Ο Γρίβας και η Χ - Το χαμένο αρχείο της Χ, Σπύρος Παπαγεωργίου, εκδόσεις Νέα Θέσις σελ. 70-72</ref><ref>Έγγραφη βεβαίωση της 14ης Ιουνίου 1947 του Χρύσανθου, τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών, Γιώργος Ν. Καραγιάννης, Η Εκκλησία από την Κατοχή στον Εμφύλιο, Αθήνα 2001, σελίδες 353-354</ref>


⚫
* Επικεφαλής της οργάνωσης Χ ήταν ο [[Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος|Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος]].<ref>Ο Γρίβας και η Χ - Το χαμένο αρχείο της Χ, Σπύρος Παπαγεωργίου, εκδόσεις Νέα Θέσις σελ. 70-72</ref><ref>Έγγραφη βεβαίωση της 14ης Ιουνίου 1947 του Χρύσανθου, τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών, Γιώργος Ν. Καραγιάννης, Η Εκκλησία από την Κατοχή στον Εμφύλιο, Αθήνα 2001, σελίδες 353-354</ref>
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, ο οποίος ήταν ο πολιτικός αρχηγός της οργάνωσης Χ, σε επιστολή της 14-6-1947 αναφέρει ότι κατά την κατοχή ο Γρίβας μέσω του Αρχιεπισκόπου εκτελούσε εντολές που λάμβανε από την εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου. Ότι αρνήθηκε να υπηρετήσει στα Τάγματα Ασφαλείας, λόγος για τον οποίο στερήθηκε των αποδοχών του ως αξιωματικού. Επίσης αναφέρει ότι από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου διατάχθηκε να τεθεί υπό τις διαταγές του στρατιωτικού διοικητή Αττικής όποτε κληθεί. Στο ίδιο έγγραφο αναφέρονται και άλλες δράσεις του Γρίβα κατά την κατοχή ή αμέσως μετά την απελευθέρωση.<ref>[Γιώργος Ν. Καραγιάννης, «Η Εκκλησία από την Κατοχή στον Εμφύλιο». Αθήνα 2001. σσ. 353-354.]</ref> Στα Απομνημονεύματα του ο Γρίβας αναφέρει ότι η κατοχική κυβέρνηση Ράλλη<ref>18525/10-06-44 Υπ. Εθνικής Άμυνας και υπ΄αριθ. 18253/28-7-44 Υπ. Εθνικής Άμυνας</ref><ref>Απομνημονεύματα Γρίβα, εκδόσεις Πελασγός</ref> διέταξε την σύλληψη του, όταν αρνήθηκε να αναλάβει υπηρεσία στα Τάγματα Ασφαλείας, σύμφωνα με διαταγή του κατοχικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά δεν κατάφερε να τον συλλάβει και προχώρησε στη διακοπή των αποδοχών του από την στρατιωτική σταδιοδρομία του.<ref>Απομνημονεύματα Γ. Γρίβα,1955-59, Εκδόσεις Πελασγός</ref>
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, ο οποίος ήταν ο πολιτικός αρχηγός της οργάνωσης Χ, σε επιστολή της 14-6-1947 αναφέρει ότι κατά την κατοχή ο Γρίβας μέσω του Αρχιεπισκόπου εκτελούσε εντολές που λάμβανε από την εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου. Ότι αρνήθηκε να υπηρετήσει στα Τάγματα Ασφαλείας, λόγος για τον οποίο στερήθηκε των αποδοχών του ως αξιωματικού. Επίσης αναφέρει ότι από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου διατάχθηκε να τεθεί υπό τις διαταγές του στρατιωτικού διοικητή Αττικής όποτε κληθεί. Στο ίδιο έγγραφο αναφέρονται και άλλες δράσεις του Γρίβα κατά την κατοχή ή αμέσως μετά την απελευθέρωση.<ref>[Γιώργος Ν. Καραγιάννης, «Η Εκκλησία από την Κατοχή στον Εμφύλιο». Αθήνα 2001. σσ. 353-354.]</ref> Στα Απομνημονεύματα του ο Γρίβας αναφέρει ότι η κατοχική κυβέρνηση Ράλλη<ref>18525/10-06-44 Υπ. Εθνικής Άμυνας και υπ΄αριθ. 18253/28-7-44 Υπ. Εθνικής Άμυνας</ref><ref>Απομνημονεύματα Γρίβα, εκδόσεις Πελασγός</ref> διέταξε την σύλληψη του, όταν αρνήθηκε να αναλάβει υπηρεσία στα Τάγματα Ασφαλείας, σύμφωνα με διαταγή του κατοχικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά δεν κατάφερε να τον συλλάβει και προχώρησε στη διακοπή των αποδοχών του από την στρατιωτική σταδιοδρομία του.<ref>Απομνημονεύματα Γ. Γρίβα,1955-59, Εκδόσεις Πελασγός</ref>


Γραμμή 102: Γραμμή 87:
[[File:Monument Georgius Grivas Paphos fd.jpg|thumb|Μνημείο Γρίβα στην ακτή Αλυκής Χλώρακα, στο σημείο που αποβιβάστηκε ο Γρίβας για να ξεκινήσει τον απελευθερωτικό αγώνα εναντίον των Άγγλων.]]
[[File:Monument Georgius Grivas Paphos fd.jpg|thumb|Μνημείο Γρίβα στην ακτή Αλυκής Χλώρακα, στο σημείο που αποβιβάστηκε ο Γρίβας για να ξεκινήσει τον απελευθερωτικό αγώνα εναντίον των Άγγλων.]]


Πέθανε στο σπίτι του στον Αγ. Νικόλαο Λεμεσού, στις [[27 Ιανουαρίου]] 1974 σε ηλικία 76 χρόνων, 6 μήνες περίπου πριν το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Κύπρο.
Πέθανε στο σπίτι του στον Αγ. Νικόλαο Λεμεσού, στις [[27 Ιανουαρίου]] 1974 σε ηλικία 76 χρόνων, 6 μήνες περίπου πριν το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Κύπρο.


Οι φήμες για την κακή κατάσταση της υγείας του, ξεκίνησαν από τον Ιούνιο του 1973. Ο Γρίβας τις απόρριψε χαρακτηρίζοντας τα δημοσιεύματα και τον Μακάριο «''χορό καννίβαλων με διευθυντή ορχήστρας τον ίδιο''». Ωστόσο, ο καρδιολόγος Δώρος Παπαπέτρου, ανηψιός του Γρίβα, ανέφερε ότι από το 1972 είχε διαγνώσει ότι πάσχει από [[στένωση αορτής]]. Σύμφωνα με τον ίδιο, τον Οκτώμβριο του 1973 επιδεινώθηκε η κατάσταση της υγείας του με αποτέλεσμα να είναι περισσότερες ώρες κλινήρης παρά όρθιος, ενώ μέχρι τον Ιανουάριο η κατάσταση του έξελίχθηκε ραγδαία. <ref>{{harvnb|Δρουσιώτης|2003|p=323-4}}</ref>.
Οι φήμες για την κακή κατάσταση της υγείας του, ξεκίνησαν από τον Ιούνιο του 1973. Ο Γρίβας τις απόρριψε χαρακτηρίζοντας τα δημοσιεύματα και τον Μακάριο «''χορό καννίβαλων με διευθυντή ορχήστρας τον ίδιο''». Ωστόσο, ο καρδιολόγος Δώρος Παπαπέτρου, ανηψιός του Γρίβα, ανέφερε ότι από το 1972 είχε διαγνώσει ότι πάσχει από [[στένωση αορτής]]. Σύμφωνα με τον ίδιο, τον Οκτώμβριο του 1973 επιδεινώθηκε η κατάσταση της υγείας του με αποτέλεσμα να είναι περισσότερες ώρες κλινήρης παρά όρθιος, ενώ μέχρι τον Ιανουάριο η κατάσταση του έξελίχθηκε ραγδαία. <ref>{{harvnb|Δρουσιώτης|2003|p=323-4}}</ref>.


Η ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα [[Χαραυγή (εφημερίδα Κύπρου) |Χαραυγή]] στην Κύπρο, έθεσε θέμα δολοφονίας του στρατηγού. Το θέμα το αναδεικνύει μέσα από το εξής ερώτημα: Γιατί δεν έγινε νεκροψία για τον θάνατό του;<ref>{{Cite news|url=http://www.inewsgr.com/257/o-grivas-dolofonithike.htm|title=Ο Γρίβας… δολοφονήθηκε;|newspaper=iNewsgr.com|language=el-GR|accessdate=2017-12-25}}</ref> Για ένα τέτοιο πρόσωπο που διαδραμάτισε το δικό του σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, όχι μόνο έπρεπε, αλλά και επιβάλλετο να διενεργηθεί νεκροψία.
Η ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα [[Χαραυγή (εφημερίδα Κύπρου) |Χαραυγή]] στην Κύπρο, έθεσε θέμα δολοφονίας του στρατηγού. Το θέμα το αναδεικνύει μέσα από το εξής ερώτημα: Γιατί δεν έγινε νεκροψία για τον θάνατό του;<ref>{{Cite news|url=http://www.inewsgr.com/257/o-grivas-dolofonithike.htm|title=Ο Γρίβας… δολοφονήθηκε;|newspaper=iNewsgr.com|language=el-GR|accessdate=2017-12-25}}</ref> Για ένα τέτοιο πρόσωπο που διαδραμάτισε το δικό του σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, όχι μόνο έπρεπε, αλλά και επιβάλλετο να διενεργηθεί νεκροψία.
Γραμμή 123: Γραμμή 108:
*Αγών Ε.Ο.Κ.Α. και Ανταρτοπόλεμος
*Αγών Ε.Ο.Κ.Α. και Ανταρτοπόλεμος


==Σημειώσεις==
<references group="Σημ" />


==Παραπομπές==
==Παραπομπές==
<references />
<references />
*
*

===Βιβλιογραφία===

* {{cite book|first=Χάιντς Α.|last=Ρίχτερ|title=Ιστορία της Κύπρου, τόμος δεύτερος (1950-1959)|publisher=Εστία|location=Αθήνα|year=2011|isbn=978-960-05-1502-2|ref=harv}}
* {{cite book|first=Μακάριος|last=Δρουσιώτης|title=ΕΟΚΑ Β & CIA||publisher=Αλφάδι|location=Λευκωσία|year=2003|isbn=9963-631-02-9|ref=harv}}
{{authority control}}
{{authority control}}


Έκδοση από την 19:21, 9 Μαρτίου 2018

Γεώργιος Γρίβας
Ο Γεώργιος Γρίβας το 1967
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Γεώργιος Γρίβας (Ελληνικά)
Γέννηση6  Ιουνίου 1897[1][2][3]
Λευκωσία
Θάνατος27  Ιανουαρίου 1974[4][5][6]
Λεμεσός
Αιτία θανάτουκαρδιακή ανεπάρκεια
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΚύπρος
Ελλάδα
ΘρησκείαΕλληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
ΣπουδέςΠαγκύπριο Γυμνάσιο (1909–1915)
Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (1916–1919)
Γαλλική Ακαδημία Πολέμου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιώτης
αντάρτης
βιογράφος
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςαντιστράτηγος
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Μάχη της Τηλλυρίας
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
 Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. Πιθανότατα παρουσιάζει κάποια γεγονότα ή απόψεις μονομερώς ή με δυσανάλογη ισορροπία σε σχέση με την αντίστοιχη βαρύτητά τους. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος.

Ο Γεώργιος Γρίβας (Χρυσαλινιώτισσα, 6 Ιουνίου 1897 - Λεμεσός, 27 Ιανουαρίου 1974), γνωστός και με το ψευδώνυμο Διγενής, ήταν Κύπριος αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Οργάνωσε και ηγήθηκε του στρατιωτικού σκέλους αγώνα των Κυπρίων για Ένωση με την Ελλάδα (ΕΟΚΑ) . Μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 1971, δημιούργησε την οργάνωση ΕΟΚΑ Β΄,για τον ίδιο σκοπό. Σήμερα, ο Γεώργιος Γρίβας τιμάται από το κυπριακό κράτος για τον ρόλο του στην ΕΟΚΑ.

Τα πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στη Χρυσαλινιώτισσα, στην επαρχία Λευκωσίας της Κύπρου, στις 6 Ιουνίου 1897 και μεγάλωσε στο χωριό Τρίκωμο της επαρχίας Αμμοχώστου.Στη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως αναφέρεται με το όνομα Γεώργιος Θεοδώρου[7]. Αφού τελείωσε το σχολείο του Τρικώμου, πήγε στη Λευκωσία όπου φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο (1909-1915), διαμένοντας στην οικία της γιαγιάς του.

Σύμφωνα με την μαρτυρία της αδελφής του,Θεοπίστης Παπαπέτρου[8] ο Γρίβας γεννήθηκε στο νοσοκομείο της Λευκωσίας[9] και μεγάλωσε στο Τρίκωμο.Πήρε το όνομα Γεώργιος προς τιμήν του αδελφού της μητέρας του,που είχε πολεμήσει στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897.Επίσης το επίθετο Γρίβας μέχρι την εγγραφή του Γεωργίου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο δεν αποτελούσε επίθετο της οικογένειας.Λέγεται ότι το πήρε εξαιτίας της καταγωγής του από τους Γριβαίους της Ελληνικής επανάστασης.[10]

Μικρασιάτικη Εκστρατεία και Καταστροφή

Το 1916, κατατάχθηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε με επαίνους το 1919 με το βαθμό του ανθυπολοχαγού του πεζικού. Τον Μάιο 1919, μετείχε στο εκστρατευτικό σώμα της Μικράς Ασίας. Υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός στο 30ο Σύνταγμα της 10ης Μεραρχίας και έλαμβε μέρος στις μάχες από το Πάνορμο έως τον Σαγγάριο. Πολέμησε στις μάχες του Τουρλού Μπουρνάρ, του Σαγγάριου, του Αφιόν Καραχισάρ και του Εσκή Σεχίρ. Για τα ανδραγαθήματα του παρασημοφορείται με το Χρυσό Μετάλλειο Ανδρείας και Πολεμικό Σταυρό και προήχθη σε υπολοχαγό και το 1926 σε λοχαγό. Σπούδασε στην Ελληνική Ακαδημία Πολέμου. Μετεκπαιδεύτηκε στην Γαλλική Ακαδημία Πολέμου όπου αρίστευσε. Διορίσθηκε καθηγητής στην Σχολή Ευελπίδων και το 1938 προήχθη σε ταγματάρχη.[11]

Κατά την περίοδο της διαμονής του στην Ελλάδα, περιφρονούσε την ασταθή Ελληνική Δημοκρατία και χαιρέτησε την ανάληψη της εξουσίας στις 4 Αυγούστου από τον Ιωάννη Μεταξά.

Στον Β´ Παγκόσμιο πόλεμο

Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μετατέθηκε στη διεύθυνση επιχειρήσεων του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Κατά τον Ιταλική εισβολή εναντίον της Ελλάδας ο Γρίβας μετατέθηκε στο αλβανικό μέτωπο, ύστερα από διαρκή του αιτήματα, όπου και υπηρέτησε από τις 20/1/1941 ως επιτελάρχης της ΙΙ Μεραρχίας. Ο Αρχιστράτηγος Αλ. Παπάγος τον τοποθετεί στο Γραφείο Επιχειρήσεων του Γενικού Επιτελείου και ορίζεται ως σύνδεσμος του Αλ. Παπάγου με τους διοικητές των μεγάλων μονάδων του μετώπου. Στα τέλη του 1940 προάγεται σε Αντισυνταγματάρχη. Παίρνει μέρος στην άμυνα κατά την Ιταλική επίθεση από 15/1/1941 έως 15/2/1941 εις Κλεισούραν και στις 28/2/1941 αντεπιτίθεται προς Λέκλι, Πεστάνι και Δκόλικο.

Κατοχή και οργάνωση Χ

Κύριο λήμμα: Οργάνωση Χ

Τον Ιούνιο του 1941, ίδρυσε την τη μυστική αντιστασιακή Οργάνωση «Χ» και συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση κατά των δυνάμεων του Άξονα που είχαν καταλάβει την Ελλάδα, συνεισφέροντας με τη συλλογή πληροφοριών, την κατασκοπία, την αναγραφή συνθημάτων και τη φυγάδευση Ελλήνων προς την Μέση Ανατολή. Για την οικονομική ενίσχυση της συγκρότησε επιτροπή υπό την προεδρία του Χρήστου Ζαλοκώστα, που διέθετε τρίκυκλο όχημα με σήμα του Ερυθρού Σταυρού, το οποίο χρησιμοποιούσε για τις μετακινήσεις του ο Γρίβας, αλλά χρησιμοποιείτο και για τη μεταφορά οπλισμού της οργανώσεως. Στις 25 Μαρτίου 1943 η οργάνωση καταθέτει στεφάνι, με τον ανθυπολοχαγό Χρήστο Ευθυμάκη, ο οποίος ήταν ανάπηρος πολέμου, στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα. Το δάφνινο στεφάνι που κατατέθηκε ήταν στερεωμένο σε ξύλινο σκελετό σε σχήμα «Χ», προσδιορισμός με τον οποίο έγινε γνωστή η οργάνωση. Η κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη με τη διαταγή 18.253 του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ζήτησε στις 10 Ιουνίου 1944 τη σύλληψη του Γεωργίου Γρίβα, η οποία επιχειρήθηκε δίχως επιτυχία το βράδυ 12 προς 13 Ιουνίου 1944 και το Υπουργείο με τη διαταγή 18.525 στις 28 Ιουλίου 1944, διέκοψε την καταβολή των αποδοχών του. Στις 16 Αυγούστου 1944, με διαταγή του Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλου, ο οποίος είχε οριστεί Στρατιωτικός Διοικητής Αττικής, από την εξόριστη Ελληνική κυβέρνηση του Καΐρου, ο αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας ορίστηκε διοικητής του 1ου Συντάγματος Πεζικού.

Μετά την κατοχή κατεύθυνε την οργάνωσή του σε αντικομουνιστικό αγώνα και οι άνδρες της οργανώσεως του, το Δεκέμβριο του 1944 στο Θησείο και στου Μακρυγιάννη, με τη δράση, τον ηρωισμό τους και πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος, συνέβαλαν καθοριστικά στην αποτροπή της επικρατήσεως των κομμουνιστών ανταρτών και την αποτροπή της προσπάθειας να μετατραπεί η Ελλάδα σε Λαϊκή Δημοκρατία. Το κομμουνιστικό συλλαλητήριο της 3ης Δεκεμβρίου 1944, ακολούθησε η επίθεση κατά των Σωμάτων Ασφαλείας και του Θησείου, όπου ήταν η έδρα του 1ου Συντάγματος Πεζικού. Η δράση εναντίον των κομμουνιστικών σχεδίων, αποτέλεσε την αφορμή ώστε τόσο ο ίδιος προσωπικά όσο και τα μέλη της οργάνωσης του να δεχτούν μεταπολεμικά, τόνους λάσπης από τους κομμουνιστές συγγραφείς και ιστορικούς. Η οργάνωση διαλύθηκε το Δεκέμβριο του 1944, όταν συγκροτήθηκε Εθνοφυλακή από την Ελληνική κυβέρνηση και τα μέλη της κατατάχθηκαν στο 143 Τάγμα εθνοφυλακής

Απόψεις και μαρτυρίες για την δράση του την περίοδο της Κατοχής

Σύμφωνα με τον Γεώργιο Μιχαήλ, στο βιβλίο του «Εθνική Αντίσταση, 2η έκδοση» «Στις 4 του Ιούλη 1944, πάνω από 500 Γερμανοί των Ες-Ες, ταγματασφαλίτες και Χίτες του Γρίβα χτύπησαν τις συνοικίες Γούβας, Παγκρατίου, Καισαριανής και Άη Γιάννη. Οι μάχες κράτησαν από τα ξημερώματα ως τις 4 το απόγευμα. Οι άντρες του ΕΛΑΣ και ο άμαχος πληθυσμός αμύνθηκαν σθεναρά…». Ο συγγραφέας κατηγορήθηκε ότι «προσβάλλει τη μνήμη τεθνεώτος» από το συγγενή του Γρίβα, αλλά αθωώθηκε από το δικαστήριο.[12]

Σύμφωνα με το βιβλίο του Νίκου Καρκάνη «Οι Δωσίλογοι Της Κατοχής Δίκες Παρωδία», ο ταγματάρχης Κωνσταντίνος Πολύζος, ο οποίος ήταν επιτελάρχης της «οργανωσις Χ» ανέφερε πως οι Γερμανοί δεν συνελάμβαναν τους Χίτες, γιατί γνώριζαν πως είναι εθνικιστές, ενώ ο ίδιος ο Πολύζος συνεργαζόταν με σώμα το οποίο υπαγόταν κατευθείαν στα Ες-Ες. Σύμφωνα με τον Πολύζο «Οι γερμανοί έβαζαν τας εθνικιστικάς δυνάμεις να πολεμούν τους κομμουνιστές για να έχουν το κεφάλη των ήσυχο».[13]

Σύμφωνα με τον ιστορικό Xάγκεν Φλάισερ «ο Γρίβας παίρνει γερμανικά όπλα για το δικό του πόλεμο κατά του EΛAΣ, πιθανώς όχι απευθείας από τους αποχωρούντες κατακτητές, αλλά έμμεσα, από τις τοπικές δωσιλογικές “αρχές” (Tάγματα Aσφαλείας, Xωροφυλακή, Eιδική Aσφάλεια), με τις οποίες η “X” είχε στενότατες σχέσεις».[14]

Σύμφωνα με τον Λεωνίδα Λεωνίδου, «Ακόμη, κατά την περίοδο της κατοχής, όταν άλλοι Έλληνες αξιωματικοί βγήκαν στα βουνά και άλλοι έφυγαν για τη Μέση Ανατολή, ο Γρίβας παρέμεινε στην Αθήνα και υπηρετούσε στο στράτευμα της κατοχικής κυβέρνησης. Όταν η Ελλάδα στέναζε κάτω από το γερμανικό ζυγό, ο Γρίβας πήγαινε μέχρι το 1943 στο γραφείο του (Πανεπιστημίου 31) εν στολή!».[15][14]

O Υπολοχαγός, Δημήτριος Γυφτόπουλος,[16] μέλος της αποστολής Τσιγάντε υπηρετών κατά την διάρκεια του πολέμου στην Αγγλική υπηρεσία FORCE 133, βεβαιώσε ότι Κατά την δευτέραν μου αποστολήν εις εχθροκρατουμένην Ελλάδα μετά του Βρεττανού λοχαγού FREZER, γενομένην κατά τον Ιούλιον 1943, ήλθον εις επαφήν μετά του αντ/ρχου κ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΡΙΒΑ, αρχηγού της οργανώσεως Χ όστις έκτοτε και μέχρι της αποχωρήσεώς μου κατά Μάρτιον 1944, διά Μέσην Ανατολήν, μοι διέθεσεν ομάδα Αξιωματικών και πολιτών ανηκόντων εις την υπ αυτόν οργάνωσιν, αποτελουμένην από 50 περίπου άτομα, η οποία μοι προσέφερεν πολυτιμοτάτας πληροφορίας περί εχθρού, και σχεδιαγράμματα οχυρωματικών θέσεων τούτου εν Ελλάδι, άτινα απέστειλα εις Συμμαχικόν στρατηγείον Μέσης Ανατολής.[17]

Είναι αμφίβολο αν η Οργάνωση Χ συνεργαζόταν άμεσα με τον Γερμανικό στρατό. Το 1943, ο Γρίβας είχε εκφράσει την επιθυμία για να συνάψει συμφωνία με την Βέρμαχτ, αλλά όπως σημείωσε ο Γερμανός αρχαιολόγος Ρ. Χάμπε, στέλεχος του Γερμανικού Β΄ γραφείου και υπασπιστής του στρατιωτικού διοικητή στην Αθήνα, Χέλμουτ Φέλμυ «οι ηλίθιοι της γερμανικής ηγεσίας τον πληροφόρησαν ότι δεν διαπραγματεύονταν με αρχηγό συμμορίας». Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι το 4/1/Β δεν συνεργάζονταν, αλλά παρακολουθούσε τις οργανώσεις (Χ, ΡΑΝ, ΠΕΑΝ, Τρίαινα, ΙΤ, ΕΔ, ΕΤ).[18][19] Επίσης έγραφαν συνθήματα σε τοίχους και εξέδιδαν εφημερίδα.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Xάνγκεν Φλάισερ «η οργάνωση “X” διέφυγε το στίγμα του δοσιλογισμού όχι εξαιτίας της συνέπειάς της, αλλά εξαιτίας της έλλειψης ενδιαφέροντος εκ μέρους των Γερμανών. Tο 1943, ο αρχηγός της, συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, είχε προσφερθεί να συνεργαστεί με τις αρχές κατοχής, τονίζοντας την αγγλοφοβία του και τις αντικομμουνιστικές του πεποιθήσεις. Όμως το γερμανικό γενικό επιτελείο απάντησε ότι “δεν συνομιλεί με λήσταρχο” –και πολύ περισσότερο αφού ο συνταγματάρχης εθεωρείτο εντελώς “ασήμαντος”».[20][14]

Επικεφαλής της οργάνωσης Χ ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος.[21][22]

Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, ο οποίος ήταν ο πολιτικός αρχηγός της οργάνωσης Χ, σε επιστολή της 14-6-1947 αναφέρει ότι κατά την κατοχή ο Γρίβας μέσω του Αρχιεπισκόπου εκτελούσε εντολές που λάμβανε από την εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου. Ότι αρνήθηκε να υπηρετήσει στα Τάγματα Ασφαλείας, λόγος για τον οποίο στερήθηκε των αποδοχών του ως αξιωματικού. Επίσης αναφέρει ότι από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου διατάχθηκε να τεθεί υπό τις διαταγές του στρατιωτικού διοικητή Αττικής όποτε κληθεί. Στο ίδιο έγγραφο αναφέρονται και άλλες δράσεις του Γρίβα κατά την κατοχή ή αμέσως μετά την απελευθέρωση.[23] Στα Απομνημονεύματα του ο Γρίβας αναφέρει ότι η κατοχική κυβέρνηση Ράλλη[24][25] διέταξε την σύλληψη του, όταν αρνήθηκε να αναλάβει υπηρεσία στα Τάγματα Ασφαλείας, σύμφωνα με διαταγή του κατοχικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά δεν κατάφερε να τον συλλάβει και προχώρησε στη διακοπή των αποδοχών του από την στρατιωτική σταδιοδρομία του.[26]

Εκλογές του 1946

Το 1946, ο Γρίβας παραιτήθηκε από την ενεργό υπηρεσία με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη και επικεφαλής της Οργανώσεως «Χ» συμμετείχε στις εκλογές του 1946, με εκλογικό αποτέλεσμα 0.17% και του 1950, με εκλογικό αποτέλεσμα 0.84%. Στις 17 Μαρτίου 1959, μετά τη λήξη του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ, επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου του απονεμήθηκε ο βαθμός του αντιστράτηγου εν αποστρατεία και και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Θεόκλητος τον στεφάνωσε με χρυσό στεφάνι. Παράλληλα με την προτροπή Ελλήνων πολιτικών, μεταξύ τους και ο Σοφοκλής γιος του Ελευθερίου Βενιζέλου, ίδρυσε πολιτικό κόμμα με την επωνυμία «Κίνηση Εθνικής Αναδημιουργίας», που συμπεριέλαβε και στελέχη από το «Κόμμα των Φιλελευθέρων» και το κόμμα «Ένωσις Κέντρου», που σκοπό είχε την ανάληψη εξουσίας της Ελλάδας και την εφαρμογή μιας πολιτικής που θα οδηγούσε στην ενσωμάτωση της Κύπρου. Όμως αν και άρχισε πανελλαδική εκστρατεία για τις εκλογές του 1961 δεν την ολοκλήρωσε και διέλυσε το κόμμα, απογοητευμένος από τη στάση και τη συμπεριφορά ανθρώπων που αρχικά τον υποστήριξαν.

Πάλι, στις εκλογές του 1950, το κόμμα του Γρίβα κατέβηκε στις εκλογές, παρότι πάλι ο Τσαλδάρης του είχε προτείνει συνεργασία και 20 έδρες, και πάλι δεν πήρε ούτε μία έδρα.

Μετά την απελευθέρωση

Κύριο λήμμα: ΕΟΚΑ

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, μετέβη μυστικά στην Κύπρο με το ψευδώνυμο Διγενής και ενταχθηκε στην ΕΟΚΑ, την οποία ιδρυσε ο Μακάριος και ήταν στρατιωτικός αρχηγός της. Στόχος της ΕΟΚΑ ήταν η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ο Γρίβας κήρυξε την έναρξη του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955 με βομβιστικές επιθέσεις και με μια προκήρυξη που μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Με την βοήθειαν τού Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου τού Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν τού Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μας κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: «‘Η τάν ή επί τάς».»

Πρώτη προκήρυξη της ΕΟΚΑ[27]

Η προκήρυξη έφερε την υπογραφή «Διγενής». Οι Άγγλοι είχαν αόριστες πληροφορίες ότι πίσω από τις επιθέσεις βρίσκεται κάποια οργάνωση «Χ» αλλά δεν γνώριζαν κάτι ιδιατίτερο γι' αυτή, ενώ το «Διγενής» δεν γνώριζαν αν είναι όνομα προσώπου ή οργάνωσης.[28] Πληροφορήθηκαν ότι «Διγενής» είναι ο Γρίβας από ένα άρθρο του Ζαχαριάδη που μεταδόθηκε από τον ραδιοσταθμό του ΚΚΕ «Ελεύθερη Ελλάδα» στις 24/4/1955.[29][30]

Η Βουλή των Ελλήνων, με το Νόμο 3944 που δημοσιεύτηκε στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως Α 51 στις 20 Μαρτίου 1959, προήγαγε ομόφωνα τον Γεώργιο Γρίβα από αντισυνταγματάρχη σε αντιστράτηγο, του απένειμε ειδική σύνταξη, καθώς επίσης και τον τιμητικό τίτλο του Αξίου Τέκνου της Πατρίδος.[31]

Η Βασιλική Ακαδημία Αθηνών απένειμε στον Γρίβα το Χρυσό Μετάλλιο, την ύψιστη τιμή απ' όσες διαθέτει, κατά την πανηγυρική της συνεδρία της 24ης Μαρτίου 1959.[32] Πάντως, σύμφωνα με τον Ναϊτζερ Κλάηβ, ήταν αναμενόμενο με βάση τις καλές υπηρεσίες που πρόσφερε η οργάνωση Χ στην βρεττανία. Άλλωστε, «Η Eλλάδα, μολονότι ονομαστικά αποτελούσε ένα ανεξάρτητο κράτος, ουσιαστικά εκείνη τη στιγμή ήταν ένα είδος προτεκτοράτου των Bρετανών. Έτσι από τις αρχές του 1945, ο Bρετανός πρέσβης Pεξ Λήπερ απόκτησε ορισμένες εξουσίες και υπευθυνότητες, τις οποίες συνήθως έχουν οι Kυβερνήτες των αποικιών και όχι οι επικεφαλής των διπλωματικών αποστολών».[14]

Ο Γρίβας και η ΕΟΚΑ ενέπνευσαν πολλά απελευθερωτικά κινήματα και επαναστάτες όπως τον Φιδέλ Κάστρο, όπως ο ίδιος αναφέρει με δύο επιστολές του (1959 και 1974) προς τον Γρίβα, μάλιστα στη πρώτη επιστολή αναφέρει: «Στρατηγέ, ο αγώνας σας με γοήτευσε και αποτέλεσε παράδειγμα για την απελευθέρωση της Πατρίδας μου. Συγχαρητήρια, Εύχομαι η Δημοκρατία και η Δικαιοσύνη να βασιλεύσουν επιτέλους στον κόσμο»[33][34].

Μέσα στις ενέργειες της βρετανικής αποικιακής κυβέρνησης κατά του Γρίβα, συζητήθηκε και η πιθανότητα αρνητικής προπαγάνδας. Αυτή απορρίφθηκε με το σκεπτικό ότι «κάθε απόπειρα να εφευρεθεί βρωμιά (sic) για τον Γρίβα θα ήταν δίκοπο όπλο». Σε έγγραφο με ημερομηνία 26/4/56 αναφέρεται ότι «η (βρετανική) κυβέρνηση της Κύπρου επιζητεί εναγωνίως να αποκτήσει οποιεσδήποτε διαθέσιμες λεπτομέρειες – όσο πιο φρικιαστικές, τόσο καλύτερα – για τις αντικομμουνιστικές επιχειρήσεις και τις φρικαλεότητες που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα από την Οργάνωση ‘Χ’ του Γρίβα». Σκοπός των Βρετανών ήταν να περιλάβουν τις λεπτομέρειες αυτές σε ένα ανώνυμο φυλλάδιο, με στόχο να στρέψουν τους Κύπριους κομμουνιστές εναντίον του Γρίβα και της ΕΟΚΑ.[35]

Μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας

Μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, ο Γρίβας συνέχισε να αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα των εξελίξεων. Αναχώρησε για την Ελλάδα, όπου έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές, του απονεμήθηκε ο βαθμός του στρατηγού εν αποστρατεία και ανακηρύχθηκε ομόφωνα από την Ελληνική Βουλή άξιο τέκνο της πατρίδος. Τον Ιούνιο του 1964, τον έστειλε ξανά η κυβέρνηση Παπανδρέου ως επικεφαλής 5.000 στρατιωτών και ανέλαβε την αρχηγία των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων και στη συνέχεια και της Εθνικής Φρουράς με τη συναίνεση του Μακάριου.

Το Νοέμβριο του 1967, ελληνοκυπριακές δυνάμεις υπό τις διαταγές του Γρίβα επιτέθηκαν στους Τουρκοκυπρίους στις περιοχές Άγιος Θεόδωρος και Κοφίνου δυτικά της Λάρνακας, ύστερα από εντάσεις και προκλήσεις μεταξύ των δύο πλευρών, με αποτέλεσμα τον θάνατο 22 Τουρκοκυπρίων και ενός Ελληνοκύπριου. Η Τουρκία απείλησε να εισβάλει στο νησί και η εισβολή απετράπη μόνο με ανταλλάγματα την απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο και την ανάκληση του Γρίβα στην Ελλάδα.

Τα γεγονότα ως εκτίθενται στην έκθεση που υπέβαλε προς την πολιτικήν ηγεσία ο Διγενής έχουν εν περιλήψει ως εξής:[36]

  • 18/6/1964 οι Τούρκοι Μασούρας - Αγ. Θεοδώρου επετέθησαν στο Μοσφίλι που είχε αποκλειστεί.
  • 9/7/1964 οι Τούρκοι προωθήθηκαν και κατέλαβαν το στρατηγικό ύψωμα Λωρόβουνο.
  • 1/8/1964 απεστάλει ενα Τάγμα νεοσυλλέκτων υπό τον ταγματάρχη Ν. Ντερτιλή στη περιοχή μεταξύ Λιμνήτη - Μασούρας.
  • 6/8/1964 ο Διγενής επιστρέφων εξ Αθηνών περί την 19ην ώραν καλείται να παρεβρεθεί σε Υπουργικό Συμβούλιο που κάλεσε ο Αρχ. Μακάριος. Αποφασίζεται η παρέμβαση της Ε.Φ. για να επιτευχθεί σταθεροποίηση των θέσεων μας.
  • 8/8/1964 περί ώραν 7.30 πρωινή, κατελήφθη το Λωρόβουνο. Ο Διγενής βρίσκεται στο πεδίο της μάχης. Επεμβαίνει και το 216 τ.π και οι μάχες διεγάγονται εφ' όλοκλήρου του μετώπου. Περί ώραν 11π.μ ο Διγενής λαμβάνει μήνυμα εξ Αθηνών να σταματήσουν άμεσα οι επιχειρήσεις. Ο Διγενής προ του διλήμματος να εγκαταλείψει το εγχείρημα για να φανεί υπάκουος στρατιώτης, η να συνεχίσει την επιχείρηση και να φανεί ανυπάκουος, ως άξιος ηγήτορας αποφασίζει την συνέχιση των επιχειρήσεων και επίτευξη του στόχου.

ΕΟΚΑ Β´

Κύριο λήμμα: ΕΟΚΑ Β΄

Στις 31 Αυγούστου 1971 σε ηλικία 74 χρόνων, όταν οι σχέσεις του Μακαρίου με τη δικτατορία των Συνταγματαρχών και ειδικά με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο είχαν ενταθεί, επέστρεψε κρυφά στην Κύπρο και ίδρυσε την ΕΟΚΑ Β΄, η οποία στελεχώθηκε κυρίως από πρώην άνδρες της ΕΟΚΑ και νέους που πίστεψαν ότι με τη δυναμική δράση θα πειθόταν ή θα εξαναγκαζόταν ο Μακάριος να ακολουθήσει τη γραμμή της ένωσης. Ο Μακάριος κάλεσε τον Γρίβα να εμφανιστεί και να δηλώσει τις προθέσεις του, προσφέροντάς του μάλιστα και θέση στην κυβέρνηση. Ο Γρίβας δεν εμφανίστηκε, και τον Οκτώβριο του 1971 διένειμε προκήρυξη με την οποία δήλωνε ότι θα αρχίσει ένοπλο αγώνα για την ένωση με την Ελλάδα. Η κυπριακή κυβέρνηση αντέδρασε με τη σύσταση νέας αστυνομικής μονάδας, του λεγόμενου «Εφεδρικού» η οποία εξοπλίστηκε με όπλα από την Τσεχοσλοβακία. Η ενέργεια αυτή προκάλεσε κρίση στις σχέσεις Αθήνας - Λευκωσίας. Υπό την πίεση της Ελληνικής κυβέρνησης, ο Μακάριος συναντήθηκε μυστικά με τον Γρίβα προκειμένου να γεφυρωθούν οι μεταξύ τους διαφορές. Ο Μακάριος δεν δέχτηκε τις προτάσεις του Γρίβα, η οργάνωση του οποίου από το 1972 εξαπέλυσε έντονη τρομοκρατική δραστηριότητα. Από το 1973 άρχισε η αποδυνάμωση της ΕΟΚΑ Β' λόγω καταστολής της δράσης της από την αστυνομία και της αποδοκιμασίας από την κυβέρνηση Παπαδόπουλου, ο οποίος τότε επιχειρούσε πολιτικοποίηση του δικτατορικού καθεστώτος. Ακολούθησαν δύο καθοριστικά γεγονότα, το πραξικόπημα Ιωαννίδη στην Ελλάδα (Νοέμβριος 1973) και ο θάνατος του Γρίβα (Ιανουάριος 1974). Μετά από το θάνατο του αρχηγού της, η ΕΟΚΑ Β΄ ανέστειλε προσωρινά τη δράση της και η Κυπριακή κυβέρνηση χορήγησε αμνηστία στα μέλη της. Την ηγεσία της οργάνωσης ανέλαβε ο μετριοπαθής Γεώργιος Καρούσος, Έλληνας ταγματάρχης, ο οποίος προσπάθησε να πολιτικοποιήσει την οργάνωση.[37]

Η ΕΟΚΑ Β συνέχισε να λειτουργεί και συμμετείχε στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974. Μέλη της ΕΟΚΑ Β΄ συμμετείχαν κατα την διάρκεια της εισβολής σε επιθέσεις εναντίων τουρκοκυπριακών θυλάκων. Παλιότερα όμως του πραξικοπήματος είχαν εκπονηθεί από τον Γρίβα ή υπό διαταγή του, όπως επικυρώθηκαν μέσα από το Πόρισμα της Βουλής για το Φάκελο της Κύπρου, σχέδια για πραξικόπημα στην Κύπρο (Επιχείρηση Σφεντόνη και Απόλλων).

Θάνατος

Μνημείο Γρίβα στην ακτή Αλυκής Χλώρακα, στο σημείο που αποβιβάστηκε ο Γρίβας για να ξεκινήσει τον απελευθερωτικό αγώνα εναντίον των Άγγλων.

Πέθανε στο σπίτι του στον Αγ. Νικόλαο Λεμεσού, στις 27 Ιανουαρίου 1974 σε ηλικία 76 χρόνων, 6 μήνες περίπου πριν το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Κύπρο.

Οι φήμες για την κακή κατάσταση της υγείας του, ξεκίνησαν από τον Ιούνιο του 1973. Ο Γρίβας τις απόρριψε χαρακτηρίζοντας τα δημοσιεύματα και τον Μακάριο «χορό καννίβαλων με διευθυντή ορχήστρας τον ίδιο». Ωστόσο, ο καρδιολόγος Δώρος Παπαπέτρου, ανηψιός του Γρίβα, ανέφερε ότι από το 1972 είχε διαγνώσει ότι πάσχει από στένωση αορτής. Σύμφωνα με τον ίδιο, τον Οκτώμβριο του 1973 επιδεινώθηκε η κατάσταση της υγείας του με αποτέλεσμα να είναι περισσότερες ώρες κλινήρης παρά όρθιος, ενώ μέχρι τον Ιανουάριο η κατάσταση του έξελίχθηκε ραγδαία. [38].

Η ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα Χαραυγή στην Κύπρο, έθεσε θέμα δολοφονίας του στρατηγού. Το θέμα το αναδεικνύει μέσα από το εξής ερώτημα: Γιατί δεν έγινε νεκροψία για τον θάνατό του;[39] Για ένα τέτοιο πρόσωπο που διαδραμάτισε το δικό του σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, όχι μόνο έπρεπε, αλλά και επιβάλλετο να διενεργηθεί νεκροψία.

Μετά το θάνατό του γίνονταν πολιτικές εκδηλώσεις τιμής της μνήμης του από Έλληνες Κύπριους. Το 1976, η Τουρκία καταγγέλλει στον ΟΗΕ ότι στις 25 Ιανουαρίου του ίδιου έτους έγινε συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων ελληνοκυπρίων στην Λεμεσό, σε τελετή μνήμης του Γρίβα, όπου οι συγκεντρωμένοι φώναζαν το σύνθημα «ένωση».

Μετά το θάνατό του τιμήθηκε με διάφορα μνημεία, ονομασίες οδών κλπ. Μπρούτζινος αδριάντας του Γρίβα υπάρχει και στην Χλώρακα Πάφου. Επίσης ο Γρίβας απεικονίζεται μαζί με τον Μακάριο σε δύο μνημεία, στον Στρόβολο στο Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης του αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59, και στο Ηρώον Απελευθερωτικού Αγώνα 1955-59 που βρίσκεται μεταξύ Κάτω Αμιάντου και Πελενδρίου.[40]

Μνημείο Γρίβα στην Λεμεσό

Το ίδρυμα Γρίβα Διγενή, με έδρα την Αθήνα, εκδήλωσε πρόθεση του να δημιουργήσει μνημείο (κτήριο) σε μεγάλο χώρο στην Λεμεσο, ο οποίος ανήκει στο ίδρυμα και υπήρξε παλιότερα κρυσφύγετο του Γρίβα. (Σήμερα υπάρχει εκεί ανδριάνδας του Γρίβα). Παραπλήσια θα κτίσει δυο δίδυμους πύργους οι οποίοι θα λειτουργούν ως ξενοδοχείο[41][42]. Τον Νοέμβριο του 2008, του Δημοτικό Συμβούλιο της Λεμεσού, υπό την δημαρχία του ΑΚΕΛικου δημάρχου Ανδρέα Χρίστου απέρριψε το αίτημα του Ιδρύματος. Σύμφωνα με το σκεπτικό του που αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, ήταν ,Η υπόθεση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια απλή αίτηση που έχει να κάνει με τον σχεδιασμό των απαιτήσεων και παραμέτρων  της πόλης μόνον. Έχει επίσης πολιτικές παραμέτρους και πλευρές της ιστορίας μας. Πέραν του ρόλου της πόλης ως σχεδιάζουσας αρχής, το δημοτικό συμβούλιο είναι ένα εκλεγμένο πολιτικό σώμα και πρέπει να πάρει υπόψη του τις πολιτικές επιπτώσεις των αποφάσεών του.[43] Το Ίδρυμα κατέφυγε σε ένδικα μέσα, όπου το Δικαστήριο αποφάνθηκε πως δεν δικαιούται να στερεί την πολεοδομική άδεια το Δημοτικό Συμβούλιο για πολιτικούς λόγους. Τον Οκτώβριο του 2017, σε νέα συνεδρία υπό την δημαρχεία του νέου δημάρχου Νίκου Νικολαϊδη, με τις ψήφους του ΔΗΣΥ, ΕΛΑΜ, Συμμαχίας Πολιτών και Αλληλεγγύης (αποχή κράτησε ο κ. Νικολαΐδης), εναντίον ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και «Κίνηση Πολιτών Πράσινη Λεμεσός» το Δημοτικό Συμβούλιο έδωσε άδεια για να οικοδομηθεί το μνημείο.[44] Οι αντιδράσεις του ΑΚΕΛ και άλλων φορέων ήταν έντονες.[45][46] Η Συμμαχία Πολιτών πήρε αποστάσης από την ψήφο της δημοτικής του συμβούλου.[47]

Ψυχολογικό προφίλ

Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες σε έγγραφά τους που καλύπτουν την περίοδο 1945- 1962 και τα οποία και έχουν αποχαρακτηριστεί ως απόρρητα αναφέρουν για τον Γρίβα, ως «πικρόχολο άτομο», με έπαρση και αλαζονεία και με περιορισμένη διανοητική δύναμη. Ο Γρίβας περιγράφεται από τους Βρετανούς ως ένας καιροσκόπος, άνθρωπος της δράσης, χωρίς διορατικότητα, αλλά με αποφασιστικότητα. Είναι από αυτούς τους άντρες που πράττουν, όχι από αυτούς που σκέφτονται. Είναι ανίκανος να καταστρώσει ένα στρατηγικό σχέδιο, αλλά σίγουρος ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε τακτική πρόκληση εμφανιζόταν μπροστά του. Επίσης αναφέρουν ότι αποδείκνυε πως ήταν καλός επαγγελματίας στρατιώτης, θαρραλέος, οπαδός της μοναρχίας και αυτό που κυρίως εκτιμούσαν οι Βρετανοί ήταν λυσσαλέος αντικομουνιστής. Τον χαρακτηρίζουν ως άνδρα αρχών, απόλυτα έντιμο, αλλά που δεν είχε ενδοιασμούς και εύκολα αποφάσιζε τη θανάτωση κάποιου, αν και χωρίς καμία δόση σαδισμού. Πρόσεχε πολύ την προσωπική του υγιεινή, ήταν πάντα καθαρός και ξυριζόταν συχνά, δεν έπινε, δεν κάπνιζε, ήταν σχεδόν χορτοφάγος. Την ίδια αυστηρότητα και πειθαρχία ήθελε και επέβαλε στην ένοπλη εκστρατεία, με αδιάλειπτη προσοχή στη λεπτομέρεια.[48]

Συγγραφικό Έργο

  • Απομνημονεύματα Αγώνος Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959
  • Αγών Ε.Ο.Κ.Α. και Ανταρτοπόλεμος


Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 «Store norske leksikon» (Μποκμάλ, Νεονορβηγικά) Ανακτήθηκε στις 6  Απριλίου 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 6  Απριλίου 2022.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. Ανακτήθηκε στις 6  Απριλίου 2022.
  4. ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Georgios-Grivas. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6rj5wnb. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. ↑ «Proleksis enciklopedija» (Κροατικά) 24580.
  7. ↑ https://taneadiasporadotnet.files.wordpress.com/2017/06/george-grivas-birthday-registration.jpg
  8. ↑ https://tanea-diaspora.net/2017/06/06/%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%BF-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CE%B3%CF%81%CE%B9%CE%B2/
  9. ↑ https://taneadiasporadotnet.files.wordpress.com/2017/06/george-grivas-birthday-registration.jpg
  10. ↑ Tα νέα της Διασποράς
  11. ↑ «ο Διγενής - Η δράση της "Χ"». ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡΙΒΑΣ - ΔΙΓΕΝΗΣ. http://www.digenisidrima.gr/%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%AE%CF%82#%CF%83%CF%85%CE%BC%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BA%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%B1. Ανακτήθηκε στις 2017-12-25. 
  12. ↑ «Μια δίκη για τον Γ. Γρίβα και την Οργάνωση "Χ"». dialogos.com.cy (στα Αγγλικά). 11/6/2017. Ανακτήθηκε στις 2017-11-12.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)
  13. ↑ Καρκάνης, Νίκος (1982). Οι δοσίλογοι της Κατοχής, 2ή έκδοση. Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή. σελ. 12. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Μακάριος Δρουσιώτης. «Η φυγοδικία του κ. Παπαγεωργίου και η πικρή αλήθεια για την Ένωση». www.makarios.eu. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2017. 
  15. ↑ Λεωνίδας Λεωνίδου, Γ. Γρίβας Διγενής, Βιογραφία, τόμος πρώτος σ. 197
  16. ↑ Alexiades, Platon (30 Απριλίου 2015). Target Corinth Canal: 1940-1944. Pen and Sword. ISBN 9781473859562. 
  17. ↑ Ο Γρίβας και η Χ, το χαμένο αρχείο, σελ. 231-235
  18. ↑ Ιστορία της Κατοχής, Δ.Κουκούνας, εκδόσεις Λιβάνη, σελ. 410
  19. ↑ Χάγκεν Φλάισερ, Στέμμα και σβάστικα, η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης, 1941-1944, Αθήνα 2009, Το Βήμα βιβλιοθήκη, τ. Β, σ. 30
  20. ↑ Xάνγκεν Φλάισερ, Η Ελλάδα στη Δεκαετία 1940-1950, σ. 92
  21. ↑ Ο Γρίβας και η Χ - Το χαμένο αρχείο της Χ, Σπύρος Παπαγεωργίου, εκδόσεις Νέα Θέσις σελ. 70-72
  22. ↑ Έγγραφη βεβαίωση της 14ης Ιουνίου 1947 του Χρύσανθου, τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών, Γιώργος Ν. Καραγιάννης, Η Εκκλησία από την Κατοχή στον Εμφύλιο, Αθήνα 2001, σελίδες 353-354
  23. ↑ [Γιώργος Ν. Καραγιάννης, «Η Εκκλησία από την Κατοχή στον Εμφύλιο». Αθήνα 2001. σσ. 353-354.]
  24. ↑ 18525/10-06-44 Υπ. Εθνικής Άμυνας και υπ΄αριθ. 18253/28-7-44 Υπ. Εθνικής Άμυνας
  25. ↑ Απομνημονεύματα Γρίβα, εκδόσεις Πελασγός
  26. ↑ Απομνημονεύματα Γ. Γρίβα,1955-59, Εκδόσεις Πελασγός
  27. ↑ «"Εκκωφαντικές εκρήξεις συγκλόνισαν τη Λευκωσία". Οι πρωταπριλιάτικες βόμβες της ΕΟΚΑ δεν ήταν ψέμα και αιφνιδίασαν τους Βρετανούς - ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 2017-04-01. http://www.mixanitouxronou.com.cy/stiles/sinevi-simera/ekkofantikes-ekrixis-sigklonisan-ti-lefkosia-i-protapriliatikes-vomves-tis-eoka-den-itan-psema-ke-efnidiasan-tous-vretanous-o-xesikomos-enantia-stin-apikiokratia-ke-i-apetisi-gia-enosi/. Ανακτήθηκε στις 2017-12-25. 
  28. ↑ Cormac, Rory (4 Σεπτεμβρίου 2013). Confronting the Colonies: British Intelligence and Counterinsurgency. Hurst Publishers. ISBN 9781849042932. 
  29. ↑ Epochi, rizospastis.gr | Synchroni. «rizospastis.gr - Η ΕΟΚΑ και η ένοπλη δράση». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=3761557. Ανακτήθηκε στις 2017-12-25. 
  30. ↑ «Cyprus». www.psywarrior.com. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2017. 
  31. ↑ Όμηρος Παπαδόπουλος, Οργάνωσις Χ: Τρία Χρόνια Τρεις Αιώνες, Νέα Θέσις, Αθήνα, 2000. 12, σελ. 170-177
  32. ↑ Παπαδόπουλος, σελ. 178-180
  33. ↑ Nigel, Clive (1987). A Greek Experience 1943-1948. Michael Russell Publishing Ltd. σελ. 174. ISBN 0859551423. 
  34. ↑ Αγών Εοκα και ανταρτοπόλεμος, Γεώργιος Γρίβας - Διγενής, Εκδόσεις Πελασγός, 2013
  35. ↑ «Τι αποκαλύπτουν οι μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας για τον Γρίβα-Διγενή». http://www.protothema.gr/greece/article/421621/ti-apokaluptoun-oi-mustikes-upiresies-tis-vretanies-gia-ton-griva-digeni/. Ανακτήθηκε στις 2017-12-25. 
  36. ↑ Ίδρυμα Γρίβα
  37. ↑ Μπαμπάνη Ερασμία, "Η ΕΟΚΑ-Β (1971-1974): συγκριτική μελέτη με έμφαση στις νέες αρχειακές πηγές". Μεταπτυχιακή εργασία, Τμ. Πολιτικών Επιστημών, Αριστοτέλειο Παν. Θεσσαλονίκης, σ. 14-17
  38. ↑ Δρουσιώτης 2003, σελ. 323-4
  39. ↑ «Ο Γρίβας… δολοφονήθηκε;». iNewsgr.com. http://www.inewsgr.com/257/o-grivas-dolofonithike.htm. Ανακτήθηκε στις 2017-12-25. 
  40. ↑ ΖΟΡΜΠΑ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ. «Μια σταλιά τόπος, γεμάτος... Μακάριο και Γρίβα σε κάθε γωνιά του». Μια σταλιά τόπος, γεμάτος... Μακάριο και Γρίβα σε κάθε γωνιά του. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2017. 
  41. ↑ sotiris (2017-05-23). «Ξενοδοχείο και δίδυμοι πύργοι στο κρησφύγετο και τον τάφο του Γρίβα στη Λεμεσό – Αντιδρούν οι αγωνιστές» (στα αγγλικά). Offsite | Όλα τα νέα με ένα κλικ. http://www.offsite.com.cy/articles/eidiseis/topika/213991-xenodoheio-kai-didymoi-pyrgoi-sto-krisfygeto-kai-ton-tafo-toy-griva. Ανακτήθηκε στις 2017-11-02. 
  42. ↑ «Χωρίς επένδυση το κρησφύγετο του Γρίβα στη Λεμεσό». ΡΕΠΟΡΤΕΡ. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2017. 
  43. ↑ «Limassol Council rejects creation of Grivas museum». Cyprus Mail – μέσω HighBeam Research (απαιτείται συνδρομή) . 29 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2013. 
  44. ↑ Solutions, BDigital Web. «Νικολαϊδης: Συμμορφωθήκαμε με το δικαστήριο, για το μνημείο του Γρίβα». Kathimerini.com.cy. http://www.kathimerini.com.cy/gr/kypros/nikolaidis-symmorfothikame-me-to-dikastirio-gia-to-mnimeio-toy-griba. Ανακτήθηκε στις 2017-11-02. 
  45. ↑ 24h.com.cy (2017-10-17). ««Βγήκαν τα μαχαίρια» on air για το μνημείο Γρίβα (Βίντεο) – 24h.com.cy» (στα αγγλικά). 24h.com.cy. http://24h.com.cy/2017/10/17/vgikan-ta-macheria-air-gia-mnimio-griva-sto-rik-vinteo/. Ανακτήθηκε στις 2017-11-02. 
  46. ↑ «Ύβρεις αντί επιχειρημάτων από τον πρόεδρο του Ιδρύματος «Διγενής»». dialogos.com.cy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2017. 
  47. ↑ «Αντιπαραθέσεις στη Συμμαχία για μνημείο Γρίβα». Philenews. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2017. 
  48. ↑ Α.Ε., tovima.gr — Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη. «tovima.gr - Λυσσαλέος αντικομμουνιστής, αλαζών και με έπαρση ο Γρίβας, λένε οι Βρετανοί». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2017. 


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γεώργιος_Γρίβας&oldid=6936311"