Μπλε φεγγάρι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 19:34, 28 Ιανουαρίου 2018

Μπλε φεγγάρι αποκαλείται η επιπρόσθετη πανσέληνος που είναι δυνατό να συμβεί στη διάρκεια είτε ενός ημερολογιακού μήνα (συνήθης ορισμός στις μέρες μας) είτε μιας εποχής του έτους (παλαιότερος ορισμός). Ο όρος δεν αναφέρεται στο χρώμα του φεγγαριού, αν και το φεγγάρι δύναται υπό κατάλληλες συνθήκες της γήινης ατμόσφαιρας να φαίνεται γαλαζωπό.

Το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων είναι κατά μέσο όρο περίπου 29,53 ημέρες και υπάρχουν περίπου 365,24 ημέρες σε ένα τροπικό έτος. Επομένως υπάρχουν περίπου 12,37 πανσέληνοι σε ένα τροπικό έτος, το οποίο σημαίνει ότι τα περισσότερα έτη έχουν 12 πανσελήνους αλλά κάθε 2 ή 3 έτη έχουν 13. Αυτή η «επιπλέον» πανσέληνος πέφτει, φυσικά, σε μία από τις τέσσερις εποχές του έτους και έτσι η εποχή εκείνη έχει 4 πανσελήνους αντί για 3. Η τρίτη πανσέληνος εκείνης της εποχής, που πέφτει πολύ νωρίς για την εποχή της, ονομάζεται «μπλε φεγγάρι» και είναι εμβόλιμη κατά τρόπο ώστε το τέλος της εποχής να σηματοδοτείται από την τέταρτη πανσέληνο κι έτσι να διορθώνεται το σφάλμα.

Ωστόσο, εξαιτίας μιας παρερμηνίας του παραπάνω ορισμού στο αμερικανικό περιοδικό ερασιτεχνικής αστρονομίας Sky & Telescope του Μαρτίου 1946, την οποία επανέλαβε η δημοφιλής ραδιοφωνική εκπομπή Stardate τον Ιανουάριο του 1980, ο ορισμός που επικράτησε τις τελευταίες δεκαετίες είναι ότι «μπλε φεγγάρι» αποκαλείται η δεύτερη πανσέληνος που (ενδεχομένως) συμβεί κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού μήνα, χωρίς πλέον καμία αναφορά στην εποχή του έτους. Πράγματι, εφόσον το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων είναι κατά μέσο όρο περίπου 29,53 ημέρες ενώ ένας ημερολογιακός μήνας δύναται να έχει 30 ή και 31 ημέρες, συμβαίνει κατά καιρούς (κάθε 2 με 3 έτη) να πέφτουν δύο πανσέληνοι μέσα στον ίδιο μήνα, η μία κοντά στην αρχή και η άλλη κοντά στο τέλος του.

Ο όρος έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η αγγλική έκφραση «once in a blue moon», που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα μπλε, εξαιτίας γήινων ατμοσφαιρικών διαταραχών. Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σκόνης στη γήινη ατμόσφαιρα. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950 και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.

Εμφανίσεις

Ανάμεσα στα έτη 2009 και 2021 αναμένονται τα παρακάτω μπλε φεγγάρια:

Α. Θεωρώντας μπλε φεγγάρι την τρίτη πανσέληνο σε μια εποχή τεσσάρων πανσελήνων:

Β. Θεωρώντας μπλε φεγγάρι μια δεύτερη πανσέληνο σε οποιοδήποτε μήνα:

Σημειώνεται πως το έτος 2018 (καθώς επίσης τα έτη 2037, 1961, 1942, 1999) αναμένεται μαύρο φεγγάρι (καθόλου πανσέληνος το μήνα Φεβρουάριο που είναι συντομότερος), και ως αποτέλεσμα θα υπάρξουν δυο μπλε φεγγάρια (σύμφωνα με τον δεύτερο ορισμό) μες την ίδια χρονιά, τον Ιανουάριο και το Μάρτη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

"What Is A Blue Moon?" by Donald W. Olson, Richard T. Fienberg, and Roger W. Sinnott, Sky & Telescope. Το άρθρο αυτό εξηγεί πώς αρχικά το «μπλε φεγγάρι» σήμαινε την 3η πανσέληνο σε μια εποχή του έτους που έχει 4 πανσελήνους, και πώς ξεκίνησε η παρανόηση ότι σημαίνει τη 2η πανσέληνο μέσα στον ίδιο μήνα.
Folklore of the Blue Moon by Philip Hiscock
Once in a Blue Moon - What is a blue moon? by Ann-Marie Imbornoni
A Blue Moon Calculator by David Harper

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Blue moon της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

@@ Γραμμή 1: / Γραμμή 1: @@
 [[Αρχείο:The Blue Moon.jpeg|μικρογραφία|δεξιά|Το «μπλε φεγγάρι» στις [[31 Αυγούστου]] [[2012]], όπως φάνηκε από το [[Γουαγιακίλ]] του [[Ισημερινός (χώρα)|Ισημερινού]]]]
+'''Μπλε φεγγάρι''' αποκαλείται η επιπρόσθετη [[πανσέληνος]] που είναι δυνατό να συμβεί στη διάρκεια είτε ενός ημερολογιακού [[Μήνας|μήνα]] (συνήθης ορισμός στις μέρες μας) είτε μιας εποχής του [[Έτος|έτους]] (παλαιότερος ορισμός). Ο όρος δεν αναφέρεται στο χρώμα του φεγγαριού, αν και το φεγγάρι δύναται υπό κατάλληλες συνθήκες της γήινης ατμόσφαιρας να φαίνεται γαλαζωπό.
-'''Μπλε φεγγάρι''' αποκαλείται μια [[πανσέληνος]], που συμβαίνει σε ασυνήθιστη χρονική στιγμή, ή μια επιπλέον πανσέληνος εντός του έτους. Τα περισσότερα έτη έχουν δώδεκα πανσελήνους, τις περισσότερες φορές μια κάθε μήνα. Ωστόσο κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα [[Σεληνιακός κύκλος|σεληνιακούς κύκλους]] και έντεκα ημέρες ακόμη. Αυτές αθροίζονται και ως αποτέλεσμα κάθε δύο ή τρια χρόνια έχουμε ένα επιπλέον φεγγάρι, φαινόμενο που συμβαίνει κάθε 2,72 χρόνια. Διαφορετικές ερμηνείες τοποθετούν το έξτρα φεγγάρι σε διάφορες περιόδους, ωστόσο αυτή η πρόσθετη πανσέληνος αποκαλείται σε κάθε περίπτωση ''«μπλε φεγγάρι»''.
+Το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων είναι κατά μέσο όρο περίπου 29,53 [[Ημέρα|ημέρες]] και υπάρχουν περίπου 365,24 ημέρες σε ένα [[τροπικό έτος]]. Επομένως υπάρχουν περίπου 12,37 πανσέληνοι σε ένα τροπικό έτος, το οποίο σημαίνει ότι τα περισσότερα έτη έχουν 12 πανσελήνους αλλά κάθε 2 ή 3 έτη έχουν 13. Αυτή η «επιπλέον» πανσέληνος πέφτει, φυσικά, σε μία από τις τέσσερις εποχές του έτους και έτσι η εποχή εκείνη έχει 4 πανσελήνους αντί για 3. Η ''τρίτη'' πανσέληνος εκείνης της εποχής, που πέφτει πολύ νωρίς για την εποχή της, ονομάζεται «μπλε φεγγάρι» και είναι εμβόλιμη κατά τρόπο ώστε το τέλος της εποχής να σηματοδοτείται από την τέταρτη πανσέληνο κι έτσι να διορθώνεται το σφάλμα.
-Ο όρος έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η [[Αγγλικά|αγγλική]] έκφραση ''«once in a blue moon»'', που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα [[μπλε]], εξαιτίας ατμοσφαιρικών διαταραχών. Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό, εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σκόνης στην [[ατμόσφαιρα]]. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη [[Σουηδία]] και τον [[Καναδάς|Καναδά]] το [[1950]] και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του [[Ηφαίστειο|ηφαιστείου]] [[Κρακατόα]] το [[1883]], που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.
+Ωστόσο, εξαιτίας μιας παρερμηνίας του παραπάνω ορισμού στο αμερικανικό περιοδικό ερασιτεχνικής αστρονομίας ''Sky & Telescope'' του Μαρτίου 1946'','' την οποία επανέλαβε η δημοφιλής ραδιοφωνική εκπομπή ''Stardate'' τον Ιανουάριο του 1980, ο ορισμός που επικράτησε τις τελευταίες δεκαετίες είναι ότι «μπλε φεγγάρι» αποκαλείται η δεύτερη πανσέληνος που (ενδεχομένως) συμβεί κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού μήνα, χωρίς πλέον καμία αναφορά στην εποχή του έτους. Πράγματι, εφόσον το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων είναι κατά μέσο όρο περίπου 29,53 ημέρες ενώ ένας ημερολογιακός μήνας δύναται να έχει 30 ή και 31 ημέρες, συμβαίνει κατά καιρούς (κάθε 2 με 3 έτη) να πέφτουν δύο πανσέληνοι μέσα στον ίδιο μήνα, η μία κοντά στην αρχή και η άλλη κοντά στο τέλος του.
+Ο όρος έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η [[Αγγλικά|αγγλική]] έκφραση ''«once in a blue moon»'', που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα [[μπλε]], εξαιτίας γήινων ατμοσφαιρικών διαταραχών. Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σκόνης στη γήινη [[ατμόσφαιρα]]. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη [[Σουηδία]] και τον [[Καναδάς|Καναδά]] το [[1950]] και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του [[Ηφαίστειο|ηφαιστείου]] [[Κρακατόα]] το [[1883]], που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.
 == Εμφανίσεις ==
-Ανάμεσα στα έτη [[2005]] και [[2015]] αναμένονται τα παρακάτω μπλε φεγγάρια:
+Ανάμεσα στα έτη [[2009]] και 2021 αναμένονται τα παρακάτω μπλε φεγγάρια:
 '''Α.''' Θεωρώντας μπλε φεγγάρι την τρίτη πανσέληνο σε μια εποχή τεσσάρων πανσελήνων:
-* [[19 Αυγούστου]] [[2005]]
-* [[19 Μαΐου]] [[2008]]
 * [[21 Νοεμβρίου]] [[2010]]
-* [[21 Αυγούστου]] [[2013]]
+* [[20 Αυγούστου]] [[2013]]
+* [[21 Μαΐου]]  [[2016]]
+* [[18 Μαΐου]] [[2019]]
+* [[22 Αυγούστου]] 2021
 '''Β.''' Θεωρώντας μπλε φεγγάρι μια δεύτερη πανσέληνο σε οποιοδήποτε μήνα:
@@ Γραμμή 20: / Γραμμή 25: @@
 * [[31 Ιουλίου]] [[2015]]
-Σημειώνεται πως το έτος [[2018]] (καθώς επίσης τα έτη [[2037]], [[1961]], [[1942]], [[1999]]) αναμένεται μαύρο φεγγάρι (καθόλου πανσέληνος το μήνα Φεβρουάριο που είναι συντομότερος), και ως αποτέλεσμα θα υπάρξουν δυο μπλε φεγγάρια μες την ίδια χρονιά, τον Ιανουάριο και το Μάρτη.
+Σημειώνεται πως το έτος [[2018]] (καθώς επίσης τα έτη [[2037]], [[1961]], [[1942]], [[1999]]) αναμένεται μαύρο φεγγάρι (καθόλου πανσέληνος το μήνα Φεβρουάριο που είναι συντομότερος), και ως αποτέλεσμα θα υπάρξουν δυο μπλε φεγγάρια (σύμφωνα με τον δεύτερο ορισμό) μες την ίδια χρονιά, τον Ιανουάριο και το Μάρτη.
 == Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
+* "[http://www.skyandtelescope.com/observing/celestial-objects-to-watch/what-is-a-blue-moon/ What Is A Blue Moon?"] by Donald W. Olson, Richard T. Fienberg, and Roger W. Sinnott, ''Sky & Telescope''. Το άρθρο αυτό εξηγεί πώς αρχικά το «μπλε φεγγάρι» σήμαινε την 3η πανσέληνο σε μια εποχή του έτους που έχει 4 πανσελήνους, και πώς ξεκίνησε η παρανόηση ότι σημαίνει τη 2η πανσέληνο μέσα στον ίδιο μήνα.
 * [http://www.ips-planetarium.org/planetarian/articles/folkloreBlueMoon.html ''Folklore of the Blue Moon'' by Philip Hiscock]
 * [http://www.infoplease.com/spot/bluemoon1.html ''Once in a Blue Moon - What is a blue moon?'' by Ann-Marie Imbornoni]