Λάδωνας (ποταμός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ο Glorious 93 μετακίνησε τη σελίδα Λάδωνας στην Λάδωνας (ποταμός): για να ξεχωρίζεται από την λίμνη του Λάδωνα...
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 15: Γραμμή 15:
|υποδιαίρεση2=[[νομός Αρκαδίας|Αρκαδίας]]
|υποδιαίρεση2=[[νομός Αρκαδίας|Αρκαδίας]]
}}
}}

Ο '''Λάδωνας''' είναι [[ποταμός]] της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]], παραπόταμος του [[Αλφειός|Αλφειού]].
Ο '''Λάδωνας''' είναι [[ποταμός]] της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]], παραπόταμος του [[Αλφειός|Αλφειού]].


==Πηγές Λάδωνα==
==Πηγές Λάδωνα==
Πηγάζει από τα [[Χελμός|Αροάνια]]<ref>"προελθόντων δὲ σταδίους ὡς πεντήκοντα ἐκ Λυκουρίας, ἐπὶ τοῦ Λάδωνος ἀφίξῃ τὰς πηγάς: ἤκουσα δὲ ὡς τὸ ὕδωρ λιμνάζον ἐν τῇ Φενεατικῇ, κατερχόμενον ἐς τὰ βάραθρα τὰ ἐν τοῖς ὄρεσιν, ἄνεισιν ἐνταῦθα καὶ ποιεῖ τῷ Λάδωνι τὰς πηγάς. τοῦτο μὲν δὴ οὐκ ἔχω σαφῶς εἰπεῖν, εἴτε οὕτως εἴτε ἄλλως ἐστὶν ἔχον: ὁ δὲ Λάδων ποταμῶν τῶν ἐν Ἑλλάδι ὕδωρ παρέχεται κάλλιστον" [[s:Αρκαδικά|Παυσανία ''Αρκαδικά'']]</ref> και συγκεκριμένα από το όρος [[Πεντέλεια]] (πρώην: Ντουρντουβάνα)<ref name="Alexopoulou 2009, p.16">Αλεξοπούλου 2009, σελ. 16</ref>. Οι πηγές του βρίσκονται στην περιοχή του χωριού [[Λυκουρία Αχαΐας|Λυκουρία]]<ref name="Papandrou 1906, p.12">Παπανδρέου 1906, σελ. 12</ref><ref name="mnimeia tis fysis Axaias">[http://web.archive.org/web/20060423000238/http://www.nea.gr/tour/Pages/Fysh/mnhmeia-fyshs.htm Τουριστικός οδηγός Νομού Αχαΐας - Μνημεία Φύσης], nea.gr. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 06/09/2016.</ref><ref name="Alexopoulou 2009, p.16"/>, στην περιοχή που ονομάζεται "Ράχη Πύργου" ή "Κεφαλόβρυσο" όπου αναβλύζει μέσα από καταβόθρες με τόση δύναμη ώστε θα μπορούσε να κινεί ταυτόχρονα 20 μύλους, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στα 1906, γεγονός που τον καθιστούσε ακόμα και τους θερινούς μήνες δυσδιάβατο<ref>Παπανδρέου 1906, σελ. 12-13.</ref>.
Πηγάζει από τα [[Χελμός|Αροάνια]]<ref>"προελθόντων δὲ σταδίους ὡς πεντήκοντα ἐκ Λυκουρίας, ἐπὶ τοῦ Λάδωνος ἀφίξῃ τὰς πηγάς: ἤκουσα δὲ ὡς τὸ ὕδωρ λιμνάζον ἐν τῇ Φενεατικῇ, κατερχόμενον ἐς τὰ βάραθρα τὰ ἐν τοῖς ὄρεσιν, ἄνεισιν ἐνταῦθα καὶ ποιεῖ τῷ Λάδωνι τὰς πηγάς. τοῦτο μὲν δὴ οὐκ ἔχω σαφῶς εἰπεῖν, εἴτε οὕτως εἴτε ἄλλως ἐστὶν ἔχον: ὁ δὲ Λάδων ποταμῶν τῶν ἐν Ἑλλάδι ὕδωρ παρέχεται κάλλιστον" [[s:Αρκαδικά|Παυσανία ''Αρκαδικά'']]</ref> και συγκεκριμένα από το όρος [[Πεντέλεια]] (πρώην: Ντουρντουβάνα)<ref name="Alexopoulou 2009, p.16">Αλεξοπούλου 2009, σελ. 16.</ref>. Οι πηγές του βρίσκονται στην περιοχή του χωριού [[Λυκουρία Αχαΐας|Λυκουρία]]<ref name="Papandrou 1906, p.12">Παπανδρέου 1906, σελ. 12.</ref><ref name="mnimeia tis fysis Axaias">[http://web.archive.org/web/20060423000238/http://www.nea.gr/tour/Pages/Fysh/mnhmeia-fyshs.htm Τουριστικός οδηγός Νομού Αχαΐας - Μνημεία Φύσης], nea.gr. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 06/09/2016.</ref><ref name="Alexopoulou 2009, p.16"/>, στην περιοχή που ονομάζεται "Ράχη Πύργου" ή "Κεφαλόβρυσο" όπου αναβλύζει μέσα από καταβόθρες με τόση δύναμη ώστε θα μπορούσε να κινεί ταυτόχρονα 20 μύλους, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στα 1906, γεγονός που τον καθιστούσε ακόμα και τους θερινούς μήνες δυσδιάβατο<ref>Παπανδρέου 1906, σελ. 12-13.</ref>.


==Ρους==
==Ρους==
Διασχίζει τον [[Νομός Αχαΐας|Νομό Αχαΐας]] και τον [[Νομός Αρκαδίας|Νομό Αρκαδίας]] και συμβάλλει στον Αλφειό. Το μήκος είναι μεγαλύτερο από 60 χιλιόμετρα και ο ρους του στον χάρτη μοιάζει με φίδι που ελίσσεται<ref name="mnimeia tis fysis Axaias"/>. Παραπόταμοί του είναι ο [[Αροάνιος ποταμός|Αροάνιος]] ή Κατσάνα, ο [[Πάος ποταμός|Πάος]] ή Πάϊος ή Ξεροπόταμος, ο [[Τράγος ποταμός|Τράγος]] ή Νταραίικο ποτάμι<ref name="Alexopoulou 2009, p.17">Αλεξοπούλου 2009, σελ. 17</ref>. Κοντά στη συμβολή του με τον Αλφειό ονομάζεται και "Ρουφιάς"<ref name="Alexopoulou 2009, p.17"/>.
Διασχίζει τον [[Νομός Αχαΐας|Νομό Αχαΐας]] και τον [[Νομός Αρκαδίας|Νομό Αρκαδίας]] και συμβάλλει στον Αλφειό. Το μήκος είναι μεγαλύτερο από 60 χιλιόμετρα και ο ρους του στον χάρτη μοιάζει με φίδι που ελίσσεται<ref name="mnimeia tis fysis Axaias"/>. Παραπόταμοί του είναι ο [[Αροάνιος ποταμός|Αροάνιος]] ή Κατσάνα, ο [[Πάος ποταμός|Πάος]] ή Πάϊος ή Ξεροπόταμος, ο [[Τράγος ποταμός|Τράγος]] ή Νταραίικο ποτάμι<ref name="Alexopoulou 2009, p.17">Αλεξοπούλου 2009, σελ. 17.</ref>. Κοντά στη συμβολή του με τον Αλφειό ονομάζεται και "Ρουφιάς"<ref name="Alexopoulou 2009, p.17"/>.


==Φυσιογνωμία==
==Φυσιογνωμία==
Γραμμή 35: Γραμμή 34:
Κατά τη [[Λάδωνας (μυθολογία)|μυθολογία]], στα νερά του κολυμπούσε η θεά [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]] ενώ στις όχθες του κυνηγούσε η [[Άρτεμις]]. Κοντά στο ποτάμι περιφερόταν κάποτε και ο [[Πάνας]] και εκεί είδε και αγάπησε την νύμφη Σύριγγα και άρχισε να την κυνηγά. Ο Λάδωνας θέλησε να την βοηθήσει και τη μεταμόρφωσε σε καλαμιές. Τότε ο Πάνας έκοψε μερικά καλάμια και ενώνοντάς τα έφτιαξε την [[Σύριγγα (μουσικό όργανο)|Σύριγγα]], μουσικό όργανο που χρησιμοποιούσε μόνο αυτός<ref>"ὁ μὲν δὴ Ὄγκιος Ἀπόλλωνός ἐστι κατὰ τὴν φήμην καὶ ἐν τῇ Θελπουσίᾳ περὶ τὸ χωρίον ἐδυνάστευε τὸ Ὄγκιον, τῇ θεῷ δὲ Ἐρινὺς γέγονεν ἐπίκλησις: [5] πλανωμένῃ γὰρ τῇ Δήμητρι, ἡνίκα τὴν παῖδα ἐζήτει, λέγουσιν ἕπεσθαί οἱ τὸν Ποσειδῶνα ἐπιθυμοῦντα αὐτῇ μιχθῆναι, καὶ τὴν μὲν ἐς ἵππον μεταβαλοῦσαν ὁμοῦ ταῖς ἵπποις νέμεσθαι ταῖς Ὀγκίου, Ποσειδῶν δὲ συνίησεν ἀπατώμενος καὶ συγγίνεται τῇ Δήμητρι ἄρσενι ἵππῳ καὶ αὐτὸς εἰκασθείς. [6] τὸ μὲν δὴ παραυτίκα τὴν Δήμητρα ἐπὶ τῷ συμβάντι ἔχειν ὀργίλως, χρόνῳ δὲ ὕστερον τοῦ τε θυμοῦ παύσασθαι καὶ τῷ Λάδωνι ἐθελῆσαί φασιν αὐτὴν λούσασθαι: ἐπὶ τούτῳ καὶ ἐπικλήσεις τῇ θεῷ γεγόνασι, τοῦ μηνίματος μὲν ἕνεκα Ἐρινύς, ὅτι τὸ θυμῷ χρῆσθαι καλοῦσιν ἐρινύειν οἱ Ἀρκάδες, Λουσία δὲ ἐπὶ τῷ λούσασθαι τῷ Λάδωνι." [[s:Αρκαδικά|Παυσανία ''Αρκαδικά'']]</ref>.
Κατά τη [[Λάδωνας (μυθολογία)|μυθολογία]], στα νερά του κολυμπούσε η θεά [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]] ενώ στις όχθες του κυνηγούσε η [[Άρτεμις]]. Κοντά στο ποτάμι περιφερόταν κάποτε και ο [[Πάνας]] και εκεί είδε και αγάπησε την νύμφη Σύριγγα και άρχισε να την κυνηγά. Ο Λάδωνας θέλησε να την βοηθήσει και τη μεταμόρφωσε σε καλαμιές. Τότε ο Πάνας έκοψε μερικά καλάμια και ενώνοντάς τα έφτιαξε την [[Σύριγγα (μουσικό όργανο)|Σύριγγα]], μουσικό όργανο που χρησιμοποιούσε μόνο αυτός<ref>"ὁ μὲν δὴ Ὄγκιος Ἀπόλλωνός ἐστι κατὰ τὴν φήμην καὶ ἐν τῇ Θελπουσίᾳ περὶ τὸ χωρίον ἐδυνάστευε τὸ Ὄγκιον, τῇ θεῷ δὲ Ἐρινὺς γέγονεν ἐπίκλησις: [5] πλανωμένῃ γὰρ τῇ Δήμητρι, ἡνίκα τὴν παῖδα ἐζήτει, λέγουσιν ἕπεσθαί οἱ τὸν Ποσειδῶνα ἐπιθυμοῦντα αὐτῇ μιχθῆναι, καὶ τὴν μὲν ἐς ἵππον μεταβαλοῦσαν ὁμοῦ ταῖς ἵπποις νέμεσθαι ταῖς Ὀγκίου, Ποσειδῶν δὲ συνίησεν ἀπατώμενος καὶ συγγίνεται τῇ Δήμητρι ἄρσενι ἵππῳ καὶ αὐτὸς εἰκασθείς. [6] τὸ μὲν δὴ παραυτίκα τὴν Δήμητρα ἐπὶ τῷ συμβάντι ἔχειν ὀργίλως, χρόνῳ δὲ ὕστερον τοῦ τε θυμοῦ παύσασθαι καὶ τῷ Λάδωνι ἐθελῆσαί φασιν αὐτὴν λούσασθαι: ἐπὶ τούτῳ καὶ ἐπικλήσεις τῇ θεῷ γεγόνασι, τοῦ μηνίματος μὲν ἕνεκα Ἐρινύς, ὅτι τὸ θυμῷ χρῆσθαι καλοῦσιν ἐρινύειν οἱ Ἀρκάδες, Λουσία δὲ ἐπὶ τῷ λούσασθαι τῷ Λάδωνι." [[s:Αρκαδικά|Παυσανία ''Αρκαδικά'']]</ref>.


==Αναφορές-Παραπομπές==
==Παραπομπές και υποσημειώσεις==
<references />
<references />


==Πηγές==
==Πηγές==
* [[Γεώργιος Παπανδρέου (ιστορικός)|Γεώργιος Παπανδρέου]], [http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/9/9/6/metadata-3fc3b1f67b22f31447f34394a8e40327_1271927235.tkl ''Καλαβρυτινή επετηρίς: ήτοι πραγματεία περί της ιστορικής των Καλαβρύτων επαρχίας''], Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Μιχαήλ Ι. Σαλιβέρου, Εν Αθήναις 1906.
* Παυσανία ''Αρκαδικά''
* Παυσανία ''Αρκαδικά''
* [[Γεώργιος Παπανδρέου (ιστορικός)|Γεώργιος Παπανδρέου]], [http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/9/9/6/metadata-3fc3b1f67b22f31447f34394a8e40327_1271927235.tkl ''Καλαβρυτινή επετηρίς: ήτοι πραγματεία περί της ιστορικής των Καλαβρύτων επαρχίας''], Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Μιχαήλ Ι. Σαλιβέρου, Εν Αθήναις 1906


==Βιβλιογραφία==
==Βιβλιογραφία==
* Γεωργία Ζ. Αλεξοπούλου, ''[http://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/27848 Συμβολή στην αρχαιολογία και τοπογραφία της Αζανίας (Βόρειας Αρκαδίας), Επαρχία Καλαβρύτων]'', τόμοι Α1'-Α2'-Β'-Γ'-Δ', αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας/Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου-Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάτρα 2009
* Γεωργία Ζ. Αλεξοπούλου, ''[http://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/27848 Συμβολή στην αρχαιολογία και τοπογραφία της Αζανίας (Βόρειας Αρκαδίας), Επαρχία Καλαβρύτων]'', τόμοι Α1'-Α2'-Β'-Γ'-Δ', αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας/Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου-Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάτρα 2009.


==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==

Έκδοση από την 17:16, 21 Δεκεμβρίου 2017

Συντεταγμένες: 37°35′35″N 21°49′13″E / 37.59306°N 21.82028°E / 37.59306; 21.82028

Λάδωνας
ΠηγέςΑροάνια
ΕκβολέςΑλφειός
Ελλάδα ΕλλάδαΕλλάδα Ελλάδα
Μήκος70
ΠαραπόταμοιΑροάνιος ποταμός και Πάος ποταμός

Ο Λάδωνας είναι ποταμός της Πελοποννήσου, παραπόταμος του Αλφειού.

Πηγές Λάδωνα

Πηγάζει από τα Αροάνια[1] και συγκεκριμένα από το όρος Πεντέλεια (πρώην: Ντουρντουβάνα)[2]. Οι πηγές του βρίσκονται στην περιοχή του χωριού Λυκουρία[3][4][2], στην περιοχή που ονομάζεται "Ράχη Πύργου" ή "Κεφαλόβρυσο" όπου αναβλύζει μέσα από καταβόθρες με τόση δύναμη ώστε θα μπορούσε να κινεί ταυτόχρονα 20 μύλους, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στα 1906, γεγονός που τον καθιστούσε ακόμα και τους θερινούς μήνες δυσδιάβατο[5].

Ρους

Διασχίζει τον Νομό Αχαΐας και τον Νομό Αρκαδίας και συμβάλλει στον Αλφειό. Το μήκος είναι μεγαλύτερο από 60 χιλιόμετρα και ο ρους του στον χάρτη μοιάζει με φίδι που ελίσσεται[4]. Παραπόταμοί του είναι ο Αροάνιος ή Κατσάνα, ο Πάος ή Πάϊος ή Ξεροπόταμος, ο Τράγος ή Νταραίικο ποτάμι[6]. Κοντά στη συμβολή του με τον Αλφειό ονομάζεται και "Ρουφιάς"[6].

Φυσιογνωμία

Γνωστό είναι επίσης και το υδροηλεκτρικό φράγμα του Λάδωνα στην Αρκαδία, που κατασκευάστηκε την δεκαετία του 1950, ενώ είναι αρκετά γνωστός ο υδροβιότοπός του που μαζί με την τεχνητή λίμνη έχουν σπάνια πανίδα και χλωρίδα[4]. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αναπτυχθεί αθλητικές δραστηριότητες στην περιοχή του, όπως κανόε-καγιάκ και ράφτινγκ, ενώ η φυσική ομορφιά του τοπίου του ενδείκνειται για πεζοπορίες και για ψάρεμα[4].

Ιστορικά στοιχεία

Ήταν ονομαστός ποταμός ήδη από την αρχαιότητα[3] για την ομορφιά του τοπίου του αλλά και για τα ψάρια του[7]· ο Παυσανίας επισκεπτόμενος την περιοχή τον 2ο αι. μ.Χ. τον αναφέρει ως τον ωραιότερο ποταμό που υπάρχει[4].

Χαρακτηριστικά είναι τα πέτρινα γεφύρια του που φτιάχτηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα, όπως π.χ. της Γύριζας, της Δήμητρας, το Σπαθαραίικο, του Τσερχοτάμπεη ή Τσερνοτάμπεη κ.ά.

Μυθολογία

Κατά τη μυθολογία, στα νερά του κολυμπούσε η θεά Δήμητρα ενώ στις όχθες του κυνηγούσε η Άρτεμις. Κοντά στο ποτάμι περιφερόταν κάποτε και ο Πάνας και εκεί είδε και αγάπησε την νύμφη Σύριγγα και άρχισε να την κυνηγά. Ο Λάδωνας θέλησε να την βοηθήσει και τη μεταμόρφωσε σε καλαμιές. Τότε ο Πάνας έκοψε μερικά καλάμια και ενώνοντάς τα έφτιαξε την Σύριγγα, μουσικό όργανο που χρησιμοποιούσε μόνο αυτός[8].

Παραπομπές και υποσημειώσεις

  1. "προελθόντων δὲ σταδίους ὡς πεντήκοντα ἐκ Λυκουρίας, ἐπὶ τοῦ Λάδωνος ἀφίξῃ τὰς πηγάς: ἤκουσα δὲ ὡς τὸ ὕδωρ λιμνάζον ἐν τῇ Φενεατικῇ, κατερχόμενον ἐς τὰ βάραθρα τὰ ἐν τοῖς ὄρεσιν, ἄνεισιν ἐνταῦθα καὶ ποιεῖ τῷ Λάδωνι τὰς πηγάς. τοῦτο μὲν δὴ οὐκ ἔχω σαφῶς εἰπεῖν, εἴτε οὕτως εἴτε ἄλλως ἐστὶν ἔχον: ὁ δὲ Λάδων ποταμῶν τῶν ἐν Ἑλλάδι ὕδωρ παρέχεται κάλλιστον" Παυσανία Αρκαδικά
  2. 2,0 2,1 Αλεξοπούλου 2009, σελ. 16.
  3. 3,0 3,1 Παπανδρέου 1906, σελ. 12.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Τουριστικός οδηγός Νομού Αχαΐας - Μνημεία Φύσης, nea.gr. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 06/09/2016.
  5. Παπανδρέου 1906, σελ. 12-13.
  6. 6,0 6,1 Αλεξοπούλου 2009, σελ. 17.
  7. Παπανδρέου 1906, σελ. 15
  8. "ὁ μὲν δὴ Ὄγκιος Ἀπόλλωνός ἐστι κατὰ τὴν φήμην καὶ ἐν τῇ Θελπουσίᾳ περὶ τὸ χωρίον ἐδυνάστευε τὸ Ὄγκιον, τῇ θεῷ δὲ Ἐρινὺς γέγονεν ἐπίκλησις: [5] πλανωμένῃ γὰρ τῇ Δήμητρι, ἡνίκα τὴν παῖδα ἐζήτει, λέγουσιν ἕπεσθαί οἱ τὸν Ποσειδῶνα ἐπιθυμοῦντα αὐτῇ μιχθῆναι, καὶ τὴν μὲν ἐς ἵππον μεταβαλοῦσαν ὁμοῦ ταῖς ἵπποις νέμεσθαι ταῖς Ὀγκίου, Ποσειδῶν δὲ συνίησεν ἀπατώμενος καὶ συγγίνεται τῇ Δήμητρι ἄρσενι ἵππῳ καὶ αὐτὸς εἰκασθείς. [6] τὸ μὲν δὴ παραυτίκα τὴν Δήμητρα ἐπὶ τῷ συμβάντι ἔχειν ὀργίλως, χρόνῳ δὲ ὕστερον τοῦ τε θυμοῦ παύσασθαι καὶ τῷ Λάδωνι ἐθελῆσαί φασιν αὐτὴν λούσασθαι: ἐπὶ τούτῳ καὶ ἐπικλήσεις τῇ θεῷ γεγόνασι, τοῦ μηνίματος μὲν ἕνεκα Ἐρινύς, ὅτι τὸ θυμῷ χρῆσθαι καλοῦσιν ἐρινύειν οἱ Ἀρκάδες, Λουσία δὲ ἐπὶ τῷ λούσασθαι τῷ Λάδωνι." Παυσανία Αρκαδικά

Πηγές

Βιβλιογραφία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι