Ιωάννης Β΄ του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Χάδερσλεου

Ο Ιωάννης Β΄ ο πρεσβύτερος, γερμ. Johann (Hans) der ältere (29 Ιουνίου 1521 - 1 Οκτωβρίου 1580) από τον Οίκο του Όλντανμπουρκ ήταν δούκας του Σλέσβιχ & Χολστάιν (1544-80) μαζί με τους αδελφούς του Χριστιανό Γ΄ και Αδόλφο. Έδρα του ήταν το Χάντερσλεβ.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Χάντερσλεβ και ήταν ο δευτερότοκος γιος του Φρειδερίκου Α΄ της Δανίας και της Σοφίας των Γκρίφφινς, κόρη του Μπογκισλάβ Α΄ της Πομερανίας. Ήταν ανιψιός του Ιωάννη της Δανίας, Νορβηγίας & Σουηδίας και (ως Ιωάννη Α΄) δούκα του Σλέσβιχ-Χολστάιν, έτσι ο Ιωάννης αριθμείται ως Β΄. Ήταν θείος του Ιωάννη Β΄ του νεότερου δούκα του Σ.Χ.Σόνντερμπουρκ.

Του έδωσαν επιμελημένη παιδεία και πέρασε μερικά έτη στην Αυλή του Αλβέρτου των Χοεντσόλερν δούκα της Πρωσίας, συζύγου της ετεροθαλούς αδελφής του Δωροθέας, στο Κένιγκσμπερκ. Η περιοχή ήταν ένα φέουδο της Πολωνίας, αλλά είχε εκσυγχρονιστεί από το Τάγμα των Τευτόνων της Πρωσίας με επιτυχία. Αυτό ήταν μία καθοριστική επίδραση στον Ιωάννη Β΄ για την κατανόηση της πολιτικής και της διοίκησης.

Δούκας του Σλέσβιχ & Χολστάιν

Από το 1544 κυβερνούσε τα δουκάτα Σλέσβιχ & Χολστάιν μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Χριστιανό Γ΄ της Δανίας και με τον μικρότερο αδελφό του Αδόλφο. Διέμενε στο κάστρο Χάντερσλεβ και αργότερα έκτισε το μεγαλοπρεπές κάστρο Χάνσμπορκ σε Αναγεννησιακό ρυθμό, στα ανατολικά της πόλης.

Η περιοχή του περιελάμβανε την κομητεία Χάντερσλεβ, τις νήσους Νόρντστραντ και Φέμαρν (του Σλέσβιχ) και το Ρένντσμπουρκ (του Χολστάιν). Ακολούθησε τη Μεταρρύθμιση και ίδρυσε μερικά ιδρύματα κοινωνικής μέριμνας και εκπαίδευσης. Αξιομνημόνευτο είναι το Νοσοκομείο δούκας Ιωάννης στο Χάντερσλεβ. Εισήγαγε πολλές μεταρρυθμίσεις στο νομικό σύστημα και εθεωρείτο ως ένας ακριβοδίκαιος νομοθέτης.

Η επικράτειά του περιελάμβανε την πιο ευάλωτη από τη θάλασσα ακτή, έτσι προγραμμάτισε εργασίες προστασίας από τη θάλασσα. Η ακτογραμμή είχε βαθείς κόλπους και ο Ιωάννης Β΄ κατασκεύασε αναχώματα και αποστραγγίσεις, ώστε ανακτήθηκε γη. Η περιοχή Ντίτμαρσεν, που εκατοικείτο από ανεξάρτητους φεουδαλικά αγρότες, κατακτήθηκε από τους τρεις δούκες, που τη διένειμαν μεταξύ τους.

Απεβίωσε το 1580 στο κάστρο Χάνσμπορκ σε ηλικία 59 ετών, άγαμος. Την περιοχή του μοίρασαν μεταξύ τους ο Φρειδερίκος Β΄ της Δανίας (γιος του Χριστιανού Γ΄) και ο Αδόλφος.

Υστεροφημία

Ήταν ο μόνος δούκας που κατοίκησε στο Χάντερλεβ και μερίμνησε για την πόλη. Οι κάτοικοι κρατούν την ανάμνησή του και τον θεωρούν προστάτη της πόλης τους. Εκτός από το Νοσοκομείο, η ετήσια εορτή της πόλης το καλοκαίρι φέρει το όνομα εορτή τού δούκα Χανς και η τοπική ζυθοποιΐα έχει μία μπύρα, που φέρει το όνομά του. Όλη η νομοθεσία του εκδόθηκε σε βιβλίο με τίτλο Οι αποφάσεις του Χάνσμπορκ.

Πηγές

• Thomas Otto Achelis: Haderslev i gamle Dage 1292–1626, Haderslev, 1929
• Troels Fink: Hertug Hans den Ældre, in: Sønderjyske Årbøger, 1997, p. 37–58
• Lennart S. Madsen: Junker Christian og hertug Hans den Ældre, in: Inge Adriansen, Lennart S. Madsen and Carsten Porskrog Rasmussen: De slesvigske hertuger, Aabenraa, 2005, p. 87–118
• Emilie Andersen (ed.): De Hansborgske Registranter, two volumes, Copenhagen 1943 and 1949
• Emilie Andersen (ed.): De Hansborgske Domme 1545–1578, three volumes, Copenhagen, 1994