Ύπνος (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{Θεότητα|όνομα=Θεός Ύπνος|τύπος=Ελληνική|περιγραφή=Θεός του [[Ύπνος|ύπνου]]|εικόνα=Waterhouse-sleep and his half-brother death-1874.jpg|γονείς=[[Έρεβος (μυθολογία)|Έρεβος]] και [[Νυξ]]|αδέλφια=[[Αιθέρας (μυθολογία)|Αιθέρας]], [[Ημέρα (μυθολογία)|Ημέρα]], [[Στυξ]] (πιθανόν), [[Χάρων (μυθολογία)|Χάροντας]] και [[Θάνατος (μυθολογία)|Θάνατος]] |
|||
{{Θεότητα |
|||
* Ετεροθαλή αδέρφια: [[Λύσσα (μυθολογία)|Λύσσα]], [[Απάτη (μυθολογία)|Απάτη]], [[Μόρος]], [[Μώμος]], [[Νέμεσις]], [[Φιλότης (μυθολογία)|Φιλότης]], [[Οϊζύς |Οϊζύς]], [[Γήρας (μυθολογία)|Γήρας]], [[Έρις (μυθολογία)|Έρις]], οι [[Κήρες]], οι [[Εσπερίδες]] (πιθανόν) και [[Όνειρος]]|σύζυγος=Πασιθέα|σύμβολα=Παπαρούνα}}[[Αρχείο:Hypnos pushkin02.jpg||thumb|Χυτή προτομή του Ύπνου στο [[Μουσείο Πούσκιν]] της Μόσχας]] |
|||
|όνομα= {{#invoke:wdentity|label}} |
|||
|τύπος = |
|||
|περιγραφή = |
|||
|εικόνα={{#property:P18}} |
|||
|λεζάντα=«Ο `Υπνος και ο αδελφός του Θάνατος», πίνακας του [[Τζον Γουίλιαμ Γουότερχαουζ|Γουίλιαμ Γουότερχαουζ]] (John William Waterhouse). |
|||
|άλλες_ονομασίες = |
|||
|αντ_ρωμαϊκή = |
|||
|αντ_ετρουσκική = |
|||
|Κατοικία= |
|||
}} |
|||
[[Αρχείο:Hypnos pushkin02.jpg||thumb|Χυτή προτομή του Ύπνου στο [[Μουσείο Πούσκιν]] της Μόσχας]] |
|||
Στην [[ελληνική μυθολογία]] ο '''Ύπνος''' ήταν θεός ή δαίμονας, που αποτελούσε την προσωποποίηση του [[ύπνος|ύπνου]]. Σύμφωνα με τον [[Ησίοδος|Ησίοδο]] στη ''[[Θεογονία]]'' ο Ύπνος και ο δίδυμος αδελφός του, ο [[Θάνατος (μυθολογία)|Θάνατος]], ήταν «δεινοί Θεοί» που κατοικούσαν στον [[Τάρταρος|Τάρταρο]], παιδιά της [[Νυξ|Νύχτας]] και του [[Έρεβος|Ερέβους]].<ref>[[Ησίοδος]], [[s:Θεογονία|Θεογονία, 759]]</ref> Ο Ύπνος μυθολογείται ότι είχε είτε χίλιους, είτε τρεις γιους ή αδελφούς (εκτός από τον Θάνατο): τον [[Μορφέας|Μορφέα]], τον [[Φοβήτορας|Φοβήτορα]] και τον [[Φάντασος|Φάντασο]]. |
Στην [[ελληνική μυθολογία]] ο '''Ύπνος''' ήταν θεός ή δαίμονας, που αποτελούσε την προσωποποίηση του [[ύπνος|ύπνου]]. Σύμφωνα με τον [[Ησίοδος|Ησίοδο]] στη ''[[Θεογονία]]'' ο Ύπνος και ο δίδυμος αδελφός του, ο [[Θάνατος (μυθολογία)|Θάνατος]], ήταν «δεινοί Θεοί» που κατοικούσαν στον [[Τάρταρος|Τάρταρο]], παιδιά της [[Νυξ|Νύχτας]] και του [[Έρεβος|Ερέβους]].<ref>[[Ησίοδος]], [[s:Θεογονία|Θεογονία, 759]]</ref> Ο Ύπνος μυθολογείται ότι είχε είτε χίλιους, είτε τρεις γιους ή αδελφούς (εκτός από τον Θάνατο): τον [[Μορφέας|Μορφέα]], τον [[Φοβήτορας|Φοβήτορα]] και τον [[Φάντασος|Φάντασο]]. |
||
Κατά τον [[Όμηρος|Όμηρο]], που τον αποκαλεί ''νήδυμο'' (γλυκύ),<ref> [[s:Ιλιάς/Β|Ιλιάδα Β2]], [[s:Ιλιάς/Κ|Ιλιάδα Κ 91]], [[s:Ιλιάς/Ξ|Ιλιάδα Ξ 242]] </ref> τόπος κατοικίας του Ύπνου ήταν η νήσος [[Λήμνος]], <ref>[[s:Ιλιάς/Ξ|Ιλιάδα Ξ 230]]</ref> ενώ από τους μεταγενέστερους συγγραφείς του αποδιδόταν μια δική του φανταστική πατρίδα, η «Νήσος των Ονείρων». Ο Ύπνος λατρευόταν πολύ στην κυρίως Ελλάδα. Σημαντικά κέντρα της λατρείας του Ύπνου ήταν η [[Επίδαυρος]], η [[Τροιζήνα]] και η [[Ολυμπία]]. |
Κατά τον [[Όμηρος|Όμηρο]], που τον αποκαλεί ''νήδυμο'' (γλυκύ),<ref> [[s:Ιλιάς/Β|Ιλιάδα Β2]], [[s:Ιλιάς/Κ|Ιλιάδα Κ 91]], [[s:Ιλιάς/Ξ|Ιλιάδα Ξ 242]] </ref> τόπος κατοικίας του Ύπνου ήταν η νήσος [[Λήμνος]], <ref>[[s:Ιλιάς/Ξ|Ιλιάδα Ξ 230]]</ref> ενώ από τους μεταγενέστερους συγγραφείς του αποδιδόταν μια δική του φανταστική πατρίδα, η «Νήσος των Ονείρων». Ο Ύπνος λατρευόταν πολύ στην κυρίως Ελλάδα. Σημαντικά κέντρα της λατρείας του Ύπνου ήταν η [[Επίδαυρος]], η [[Τροιζήνα]] και η [[Ολυμπία]]. |
||
Τον θεωρούσαν ήσυχο και πράο θεό ή δαίμονα, που πλανιόταν στη γη και τον απεικόνιζαν πότε ως ωραίο νέο, που έσπερνε στη Γη γλυκά όνειρα ή κοιμόταν σε μια κλίνη, πότε ως δαίμονα με φτερά, που μετέφερε ένα νεκρό με το θάνατο.<ref>Γιάννης Λάμψας, Λεξικό του αρχαίου κόσμου, τόμ. Δ, σ. 738 ISBN 960-666-935-1</ref> |
Τον θεωρούσαν ήσυχο και πράο θεό ή δαίμονα, που πλανιόταν στη γη και τον απεικόνιζαν πότε ως ωραίο νέο, που έσπερνε στη Γη γλυκά όνειρα ή κοιμόταν σε μια κλίνη, πότε ως δαίμονα με φτερά, που μετέφερε ένα νεκρό με το θάνατο.<ref>Γιάννης Λάμψας, Λεξικό του αρχαίου κόσμου, τόμ. Δ, σ. 738 ISBN 960-666-935-1</ref>{{Quote box |
||
⚫ | |||
{{Quote box |
|||
| width = 16em |
| width = 16em |
||
| bgcolor = #6dbf7 |
| bgcolor = #6dbf7 |
||
Γραμμή 24: | Γραμμή 11: | ||
|source = |
|source = |
||
}} |
}} |
||
⚫ | |||
[[File:Hermes e Sarpedon.jpg|thumb|right|200px|Ο Θάνατος και ο Ύπνος μεταφέρουν το νεκρό κορμί του [[Σαρπηδών|Σαρπηδόνα]]. Παράσταση από ερυθρόμοφρο [[Κύλικας|κύλικα]] των αρχών του 5ου αι. π.Χ., [[Βρετανικό Μουσείο]], Λονδίνο]] |
|||
Ο ''Ύπνος'' απασχόλησε την τέχνη με πολλές μορφές και συχνά τον απεικονίζουν με φτερά αετού ή πεταλούδας στο μέτωπο ή με ένα κέρας, από το οποίο σκορπίζονται τα όνειρα. Στην αρχαία τέχνη, ο Ύπνος απεικονίζεται ως γυμνός νέος, μερικές φορές με γενειάδα και φτερά στο κεφάλι, ή ως κοιμώμενος άνδρας πάνω σε κρεβάτι από πούπουλα με μαύρες κουρτίνες γύρω, ενώ ο [[Μορφέας]] αποτρέπει τυχόν θορύβους που θα μπορούσαν να τον ξυπνήσουν. Αρχικά τα [[Όνειρο|όνειρα]] εμφανίζονταν ως αδελφοί ή αδελφές του Ύπνου, αλλά αργότερα το όνειρο καθιερώθηκα ως γιος του Ύπνου. Ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] ήταν κι αυτός θεός του Ύπνου. Στην κιβωτό του [[Κύψελος|Κυψέλου]], στην [[Ολυμπία]], τα δύο αδέλφια, δηλαδή ο Ύπνος και ο θάνατος, εικονίζονται σαν αγοράκια που κοιμούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους, ο Θάνατος ζωγραφισμένος με μαύρο χιτώνα και ο Ύπνος με άσπρο. Στη [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] η απεικόνισή του συνοδεύεται πάντα από εκείνη του Θανάτου. Σε μεταγενέστερα χρόνια ο Θάνατος και ο Ύπνος συγχωνεύτηκαν σε μία θεότητα.<ref>[[Παυσανίας]], [[s:Ελλάδος περιήγησις|Ελλάδος περιήγησις V 18, 1]]</ref> |
Ο ''Ύπνος'' απασχόλησε την τέχνη με πολλές μορφές και συχνά τον απεικονίζουν με φτερά αετού ή πεταλούδας στο μέτωπο ή με ένα κέρας, από το οποίο σκορπίζονται τα όνειρα. Στην αρχαία τέχνη, ο Ύπνος απεικονίζεται ως γυμνός νέος, μερικές φορές με γενειάδα και φτερά στο κεφάλι, ή ως κοιμώμενος άνδρας πάνω σε κρεβάτι από πούπουλα με μαύρες κουρτίνες γύρω, ενώ ο [[Μορφέας]] αποτρέπει τυχόν θορύβους που θα μπορούσαν να τον ξυπνήσουν. Αρχικά τα [[Όνειρο|όνειρα]] εμφανίζονταν ως αδελφοί ή αδελφές του Ύπνου, αλλά αργότερα το όνειρο καθιερώθηκα ως γιος του Ύπνου. Ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] ήταν κι αυτός θεός του Ύπνου. Στην κιβωτό του [[Κύψελος|Κυψέλου]], στην [[Ολυμπία]], τα δύο αδέλφια, δηλαδή ο Ύπνος και ο θάνατος, εικονίζονται σαν αγοράκια που κοιμούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους, ο Θάνατος ζωγραφισμένος με μαύρο χιτώνα και ο Ύπνος με άσπρο. Στη [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] η απεικόνισή του συνοδεύεται πάντα από εκείνη του Θανάτου. Σε μεταγενέστερα χρόνια ο Θάνατος και ο Ύπνος συγχωνεύτηκαν σε μία θεότητα.<ref>[[Παυσανίας]], [[s:Ελλάδος περιήγησις|Ελλάδος περιήγησις V 18, 1]]</ref>[[File:Hermes e Sarpedon.jpg|thumb|200px|Ο Θάνατος και ο Ύπνος μεταφέρουν το νεκρό κορμί του [[Σαρπηδών|Σαρπηδόνα]]. Παράσταση από ερυθρόμοφρο [[Κύλικας|κύλικα]] των αρχών του 5ου αι. π.Χ., [[Βρετανικό Μουσείο]], Λονδίνο|αριστερά]] |
||
== Δείτε επίσης == |
== Δείτε επίσης == |
||
* Ο [[αστεροειδής]] '''14827 Ύπνος''' (14827 Hypnos), που ανακαλύφθηκε το 1986, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό θεό. |
* Ο [[αστεροειδής]] '''14827 Ύπνος''' (14827 Hypnos), που ανακαλύφθηκε το 1986, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό θεό. |
Έκδοση από την 09:47, 23 Ιουνίου 2017
Θεός Ύπνος | |
---|---|
Θεός του ύπνου | |
Σύμβολα | Παπαρούνα |
Σύζυγος-οι | Πασιθέα |
Γονείς | Έρεβος και Νυξ |
Αδέλφια | Αιθέρας, Ημέρα, Στυξ (πιθανόν), Χάροντας και Θάνατος |
wikidata (π) |
Στην ελληνική μυθολογία ο Ύπνος ήταν θεός ή δαίμονας, που αποτελούσε την προσωποποίηση του ύπνου. Σύμφωνα με τον Ησίοδο στη Θεογονία ο Ύπνος και ο δίδυμος αδελφός του, ο Θάνατος, ήταν «δεινοί Θεοί» που κατοικούσαν στον Τάρταρο, παιδιά της Νύχτας και του Ερέβους.[1] Ο Ύπνος μυθολογείται ότι είχε είτε χίλιους, είτε τρεις γιους ή αδελφούς (εκτός από τον Θάνατο): τον Μορφέα, τον Φοβήτορα και τον Φάντασο. Κατά τον Όμηρο, που τον αποκαλεί νήδυμο (γλυκύ),[2] τόπος κατοικίας του Ύπνου ήταν η νήσος Λήμνος, [3] ενώ από τους μεταγενέστερους συγγραφείς του αποδιδόταν μια δική του φανταστική πατρίδα, η «Νήσος των Ονείρων». Ο Ύπνος λατρευόταν πολύ στην κυρίως Ελλάδα. Σημαντικά κέντρα της λατρείας του Ύπνου ήταν η Επίδαυρος, η Τροιζήνα και η Ολυμπία.
Τον θεωρούσαν ήσυχο και πράο θεό ή δαίμονα, που πλανιόταν στη γη και τον απεικόνιζαν πότε ως ωραίο νέο, που έσπερνε στη Γη γλυκά όνειρα ή κοιμόταν σε μια κλίνη, πότε ως δαίμονα με φτερά, που μετέφερε ένα νεκρό με το θάνατο.[4]
Ο ύπνος στην τέχνη
Ο Ύπνος απασχόλησε την τέχνη με πολλές μορφές και συχνά τον απεικονίζουν με φτερά αετού ή πεταλούδας στο μέτωπο ή με ένα κέρας, από το οποίο σκορπίζονται τα όνειρα. Στην αρχαία τέχνη, ο Ύπνος απεικονίζεται ως γυμνός νέος, μερικές φορές με γενειάδα και φτερά στο κεφάλι, ή ως κοιμώμενος άνδρας πάνω σε κρεβάτι από πούπουλα με μαύρες κουρτίνες γύρω, ενώ ο Μορφέας αποτρέπει τυχόν θορύβους που θα μπορούσαν να τον ξυπνήσουν. Αρχικά τα όνειρα εμφανίζονταν ως αδελφοί ή αδελφές του Ύπνου, αλλά αργότερα το όνειρο καθιερώθηκα ως γιος του Ύπνου. Ο Ερμής ήταν κι αυτός θεός του Ύπνου. Στην κιβωτό του Κυψέλου, στην Ολυμπία, τα δύο αδέλφια, δηλαδή ο Ύπνος και ο θάνατος, εικονίζονται σαν αγοράκια που κοιμούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους, ο Θάνατος ζωγραφισμένος με μαύρο χιτώνα και ο Ύπνος με άσπρο. Στη Σπάρτη η απεικόνισή του συνοδεύεται πάντα από εκείνη του Θανάτου. Σε μεταγενέστερα χρόνια ο Θάνατος και ο Ύπνος συγχωνεύτηκαν σε μία θεότητα.[5]
Δείτε επίσης
- Ο αστεροειδής 14827 Ύπνος (14827 Hypnos), που ανακαλύφθηκε το 1986, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό θεό.
Παραπομπές
- ↑ Ησίοδος, Θεογονία, 759
- ↑ Ιλιάδα Β2, Ιλιάδα Κ 91, Ιλιάδα Ξ 242
- ↑ Ιλιάδα Ξ 230
- ↑ Γιάννης Λάμψας, Λεξικό του αρχαίου κόσμου, τόμ. Δ, σ. 738 ISBN 960-666-935-1
- ↑ Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις V 18, 1
Πηγή
- Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969