Μανουήλ Β´ Παλαιολόγος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 55: Γραμμή 55:
==Οικογένεια==
==Οικογένεια==
Ο Μανουήλ Β' παντρεύτηκε την [[Ελένη Δραγάση|Ελένη Δραγάτση]], κόρη του Κωνσταντίνου Δραγάτση ηγεμόνα της Ν.Α. Σερβίας. Ο Kωνσταντίνος ήταν εγγονός του [[Στέφανος Ουρός Γ'|Στέφαν-Ουρός Γ' Νεμάνιτς]] βασιλιά των Σέρβων και της συζύγου του Μαρίας Παλαιολογίνας, η οποία ήταν δισεγγονή του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου. Παιδιά τους:
Ο Μανουήλ Β' παντρεύτηκε την [[Ελένη Δραγάση|Ελένη Δραγάτση]], κόρη του Κωνσταντίνου Δραγάτση ηγεμόνα της Ν.Α. Σερβίας. Ο Kωνσταντίνος ήταν εγγονός του [[Στέφανος Ουρός Γ'|Στέφαν-Ουρός Γ' Νεμάνιτς]] βασιλιά των Σέρβων και της συζύγου του Μαρίας Παλαιολογίνας, η οποία ήταν δισεγγονή του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου. Παιδιά τους:
* [[Ιωάννης Η']] αυτοκράτορας των Ρωμαίων (1425-48)
* [[Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος|Ιωάννης Η΄]] αυτοκράτορας των Ρωμαίων (1425-48).
* [[Θεόδωρος Β' Παλαιολόγος|Θεόδωρος Β']] δεσπότης Μωρέως (1407-43)
* [[Θεόδωρος Β΄ Παλαιολόγος|Θεόδωρος Β΄]] δεσπότης Μωρέως (1407-43).
* [[Ανδρόνικος δεσπότης]] Θεσσαλονίκης (1408-23)
* [[Ανδρόνικος Παλαιολόγος (γιος Μανουήλ Β΄)|Ανδρόνικος]] δεσπότης Θεσσαλονίκης (1408-23)
* [[Κωνσταντίνος ΙΑ']] (ή ΙΒ') αυτοκράτορας των Ρωμαίων (1448-53)
* [[Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγς|Κωνσταντίνος ΙΑ΄]] (ή ΙΒ') Αυτοκράτορας των Ρωμαίων (1448-53).
* [[Δημήτριος δεσπότης]] Μωρέως (1449-60) φίλος των Οθωμανών, φιλόδοξος, δημιουργούσε προβλήματα με τη συμπεριφορά του.
* [[Δημήτριος Παλαιολόγος|Δημήτριος]] δεσπότης Μωρέως (1449-60) φίλος των Οθωμανών, φιλόδοξος, δημιουργούσε προβλήματα με τη συμπεριφορά του. Ακολούθησε τον Μωάμεθ Β΄.
* [[Θωμάς Παλαιολόγος|Θωμάς δεσπότης]] Μωρέως (1428-60) δυτικόφιλος. Νυμφεύθηκε την Κατερίνα Ζακκαρία, κληρονόμο του τελευταίου τμήματος του πριγκιπάτου της Αχαΐας, ενώνοντας έτσι όλο τον Μωρέα. Η κόρη του Ζωή (Σοφία) παντρεύτηκε τον [[Ιβάν Γ' της Ρωσίας|Ιβάν Γ' Ρουρικιδών]] μεγάλο πρίγκιπα της Ρωσίας. Οι απόγονοί τους έφεραν τον τίτλο ''αυτοκράτωρ'' (καίσαρ, tsar).
* [[Θωμάς Παλαιολόγος|Θωμάς]] δεσπότης Μωρέως (1428-60) δυτικόφιλος. Νυμφεύθηκε την Κατερίνα Ζακκαρία, κληρονόμο του τελευταίου τμήματος του πριγκιπάτου της Αχαΐας, ενώνοντας έτσι όλο τον Μωρέα. Μετά τον θάνατο του αδελφού του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ τον διαδέχθηκε στον τίτλο του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Η κόρη του Ζωή (Σοφία) Παλαιολογίνα παντρεύτηκε τον [[Ιβάν Γ' της Ρωσίας|Ιβάν Γ' Ρουρικιδών]] μεγάλο πρίγκιπα της Ρωσίας. Οι απόγονοί τους έφεραν τον τίτλο ''Αυτοκράτωρ'' (καίσαρ, tsar).


==Νομίσματα==
==Νομίσματα==

Έκδοση από την 21:11, 10 Μαΐου 2017

Μανουήλ Β΄
Μικρογραφία χειρογράφου ενός Επιταφίου που συνέταξε το 1407 για τη μνήμη του αδελφού του Θεοδώρου Α' δεσπότου Μωρέως (Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη)
αυτοκράτορας των Ρωμαίων
Περίοδος16 Φεβρουαρίου 1391 - 21 Ιουλίου 1425
ΣτέψηΚωνσταντινούπολη, Βυζαντινή Αυτοκρατορία
ΠροκάτοχοςΙωάννης Ε' Παλαιολόγος
ΔιάδοχοςΙωάννης Η' Παλαιολόγος
Γέννηση27 Ιουνίου 1350
Θάνατος21 Ιουλίου 1425
Κωνσταντινούπολη
ΣύζυγοςΕλένη Δραγάση
ΕπίγονοιΙωάννης Η' αυτ.Ρωμαίων
Θεόδωρος Β' δεσπ. Μωρέως
Ανδρόνικος δεσπ. Θεσ/κης
Κωνσταντίνος ΙΑ' αυτ.Ρωμαίων
Δημήτριος δεσπ. Μωρέως
Θωμάς δεσπ. Μωρέως
ΟίκοςΠαλαιολόγων
ΠατέραςΙωάννης Ε´ Παλαιολόγος
ΜητέραΕλένη Καντακουζηνή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Μανουήλ Β' Παλαιολόγος (27 Ιουνίου 1350 - 21 Ιουλίου 1425) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας από το 1391 έως το θάνατό του στις 21 Ιουλίου του 1425. Με την πολυσχιδή δραστηριότητά του ως πολιτικός, στρατιωτικός, λόγιος και θεολόγος σφράγισε τις τελευταίες δραματικές δεκαετίες της φθίνουσας αυτοκρατορίας. Λίγες μέρες πριν πεθάνει έγινε μοναχός και μετονομάστηκε σε Ματθαίος.

Βιογραφία

Μετά το θάνατο του πατέρα του Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου και δεδομένου του πραξικοπήματος του ανηψιού του, γιου του Ανδρόνικου Δ' (και νομίμου διαδόχου με βάση τη συμφωνία του 1379) Ιωάννη Ζ', ο Μανουήλ ανέλαβε την εξουσία.

Στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, διατήρησε το καθεστώς της υποτέλειας που είχε εγκαινιάσει ο πατέρας του. Έτσι, κλήθηκε να υπηρετήσει στο πλευρό του Βαγιαζήτ σε στρατιωτικές επιχειρήσεις των Τούρκων όπως στην πολιορκία της Φιλαδέλφειας το 1390, τελευταίου βυζαντινού προπυργίου στη δυτική Μικρά Ασία. Αργότερα όμως, μετά από κάποιες εκρήξεις αστάθειας του Σουλτάνου, αποφάσισε να διακόψει κάθε υπηρεσία στους Τούρκους. Έξαλλος ο Βαγιαζήτ απάντησε με άμεση πολιορκία της Πόλης το 1394, η οποία έμελλε να κρατήσει με κυμαινόμενη ένταση, για πολλά χρόνια.

Την ίδια περίπου εποχή, η Δύση κινητοποίησε στρατεύματα που έφταναν τις 100.000 κατά των Τούρκων. Η ήττα των νέων Σταυροφόρων στη Νικόπολη το 1396, σήμανε και το τέλος των ουσιωδών προσπαθειών της Δύσης. Ο Μανουήλ πάντως, συνέχισε τις διπλωματικές του προσπάθειες, ερχόμενος σε επαφή με το Λουδοβίκο της Γαλλίας, ο οποίος τον προσκάλεσε για επίσημη επίσκεψη. Γρήγορα φρόντισε να συμφιλιωθεί με τον παλαιό του αντίπαλο Ιωάννη Ζ', τον οποίο άφησε στη θέση του στη Βασιλεύουσα, και αφού μετέφερε την οικογένειά του στον ασφαλή περίγυρο του Μυστρά, ξεκίνησε για το Παρίσι το 1399.

Οι τελετές για την υποδοχή του Μανουήλ, ήταν σε πλήρη αντίθεση με τις αντίστοιχες που είχαν γίνει κατά την περιοδεία του πατέρα του το 1370. Ο Ιωάννης Ε' είχε πάει σα ζητιάνος, ενώ ο Μανουήλ ως περήφανος άρχοντας. Το πέρασμα του Μανουήλ από τις διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, έχει καταγραφεί από τους Δυτικούς χρονογράφους της εποχής, τους οποίους εντυπωσίασε η ευγενής μορφή, η βαθιά λόγια μόρφωση και οι αυτοκρατορικοί τρόποι του Μανουήλ, ο οποίος «αλλάζοντας άλογα, δεν καταδεχόταν να πατήσει στο χώμα». Ήταν στα μάτια τους ο Αυτοκράτορας της Ανατολής, ο οποίος αγωνιζόταν «ως στρατιώτης του Χριστού στις επάλξεις των μαχών κατά των απίστων βαρβάρων» (J.J.Norwich). Οι διπλωματικές προσπάθειες του Μανουήλ βρήκαν ανταπόκριση σε λόγια και κάποιες οικονομικές ενισχύσεις, από τη Βενετία, Γαλλία, Αγγλία, Αραγονία και Πορτογαλία. Οι άρχοντες της Δύσης δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν στην ανάληψη μεγάλης κλίμακας στρατιωτικής πρωτοβουλίας, ίσως και Σταυροφορίας, που ήταν ο μόνος τρόπος να διασωθεί το Βυζάντιο από τους Τούρκους. Η περιοδεία είχε ήδη συμπληρώσει δύο χρόνια, όταν έφτασαν τα νέα της καταστροφής του Βαγιαζήτ από τον Ταμερλάνο στη μάχη της Άγκυρας και το μαρτυρικό θάνατο του Σουλτάνου το 1401. Μετά από αυτό, ο Μανουήλ επέστρεψε στη Βασιλεύουσα.

Αμέσως, άρχισαν οι έριδες διαδοχής μεταξύ των τεσσάρων γιων του Βαγιαζήτ, που επέτρεψαν στο Βυζάντιο να σταθεί κάπως στα πόδια του. Ο Μανουήλ ακολούθησε στο σημείο αυτό ήπια πολιτική, παρακολουθώντας από μακριά τις εσωτερικές διαμάχες των Τούρκων, προκειμένου να ανασυνταχθεί, με μακροπρόθεσμο στόχο την οργάνωση μεγάλης ευρωπαϊκής εκστρατείας οριστικής εξάλειψης του Τουρκικού κινδύνου. Δεν ήταν δυνατόν όμως να μείνει εντελώς εκτός των εξελίξεων, και έτσι όταν δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς, πρόσφερε υποστήριξη στο Μωάμεθ Α΄, ο οποίος ήταν ο πλέον συνεννοήσιμος από τους επίδοξους διαδόχους. Τα επόμενα χρόνια, ο Μανουήλ εξεστράτευσε στην Ελληνική χερσόνησο για να ενισχύσει τις εκεί κτήσεις της Θεσσαλονίκης και του Μυστρά. Δυστυχώς όμως, την ίδια περίοδο η Δύση βυθίστηκε στις δικές της διαμάχες, με βασικότερη αυτή του παπικού προβλήματος και των αντιπάλων παπών. Δεν ήταν δυνατό να αναμένει κανείς οποιαδήποτε βοήθεια υπό αυτές τις συνθήκες.

Ο γιος του Αυτοκράτορα Ιωάννης Η', συμμετείχε ενεργά και σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό στις υποθέσεις του κράτους, ιδιαίτερα προς το τέλος της ζωής του Μανουήλ, όταν η κατάσταση της υγείας του είχε επιδεινωθεί. Η γνώμη του Ιωάννη ήταν να ακολουθηθεί πιο επιθετική πολιτική εναντίον των Τούρκων. Δυστυχώς, η εσφαλμένη τακτική που εφάρμοσε στο θέμα των διαδόχων του Σουλτανάτου, παρά τις προειδοποιήσεις του πατέρα του, οδήγησε στη νέα πολιορκία της Πόλης από τον Μουράτ Β΄, γιο του Μωάμεθ Α΄, το 1422. Ανυπόμονος καθώς ήταν, ο Μουράτ παραιτήθηκε γρήγορα από την προσπάθειά του, τόσο γιατί βρήκε τα τείχη της Πόλης πολύ ισχυρά για το στρατό του, όσο και γιατί επενέβη ο έμπειρος Μανουήλ και η παραδοσιακή Βυζαντινή διπλωματία.

Μικρογραφία που κατασκευάστηκαν μεταξύ 1403 - 1404 μ.Χ. , που εκπροσωπεί την αυτοκρατορική οικογένεια, Μανουήλ Β 'Παλαιολόγος, με τη σύζυγό του Ελένη Δράγα , μαζί με τα τρία παιδιά, από αριστερά, ο John VIII Παλαιολόγος , Θεόδωρος Β 'Παλαιολόγος , Ανδρόνικος Παλαιολόγος .

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο το 1423 σήμανε το ουσιαστικό τέλος της ενεργούς διακυβέρνησης από το Μανουήλ. Πέθανε το 1425, αφού πρώτα εκάρη μοναχός, κατά την υστεροβυζαντινή αυτοκρατορική παράδοση, με το όνομα Ματθαίος. Η μορφή του ξεχωρίζει στο στερέωμα των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων τόσο για τις ικανότητές του, διπλωματικές, διοικητικές και στρατιωτικές, όσο και για αυτή καθεαυτή την προσωπικότητά του. Μπορούσε να ηγηθεί των στρατευμάτων του σε μάχη το ίδιο εύκολα, όσο μπορούσε να συζητήσει και να αναλύσει με τους εκλεκτότερους λόγιους της εποχής του τα λεπτότερα θεολογικά ζητήματα. Ο Μανουήλ Β' έδωσε ανάσα επιβίωσης και παράταση ζωής στο Βυζάντιο, χωρίς βέβαια να κατορθώσει να αναστρέψει το αναπόφευκτο της πτώσης, γεγονός που είναι βέβαιο ότι είχε από νωρίς συνειδητοποιήσει.

Οικογένεια

Ο Μανουήλ Β' παντρεύτηκε την Ελένη Δραγάτση, κόρη του Κωνσταντίνου Δραγάτση ηγεμόνα της Ν.Α. Σερβίας. Ο Kωνσταντίνος ήταν εγγονός του Στέφαν-Ουρός Γ' Νεμάνιτς βασιλιά των Σέρβων και της συζύγου του Μαρίας Παλαιολογίνας, η οποία ήταν δισεγγονή του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου. Παιδιά τους:

  • Ιωάννης Η΄ αυτοκράτορας των Ρωμαίων (1425-48).
  • Θεόδωρος Β΄ δεσπότης Μωρέως (1407-43).
  • Ανδρόνικος δεσπότης Θεσσαλονίκης (1408-23)
  • Κωνσταντίνος ΙΑ΄ (ή ΙΒ') Αυτοκράτορας των Ρωμαίων (1448-53).
  • Δημήτριος δεσπότης Μωρέως (1449-60) φίλος των Οθωμανών, φιλόδοξος, δημιουργούσε προβλήματα με τη συμπεριφορά του. Ακολούθησε τον Μωάμεθ Β΄.
  • Θωμάς δεσπότης Μωρέως (1428-60) δυτικόφιλος. Νυμφεύθηκε την Κατερίνα Ζακκαρία, κληρονόμο του τελευταίου τμήματος του πριγκιπάτου της Αχαΐας, ενώνοντας έτσι όλο τον Μωρέα. Μετά τον θάνατο του αδελφού του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ τον διαδέχθηκε στον τίτλο του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Η κόρη του Ζωή (Σοφία) Παλαιολογίνα παντρεύτηκε τον Ιβάν Γ' Ρουρικιδών μεγάλο πρίγκιπα της Ρωσίας. Οι απόγονοί τους έφεραν τον τίτλο Αυτοκράτωρ (καίσαρ, tsar).

Νομίσματα

Ασημένιο νόμισμα της εποχής του Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου

Ο Μανουήλ Β' έκοψε αργυρά 1/2 υπερπύρου, 1/4 υπερπύρου, 1/16 υπερπύρου. Επίσης χάλκινα τορνέζια, φόλλαρα, ασσάρια. Το ότι δεν έκοψε χρυσά (ολόκληρα) υπέρπυρα φανερώνει τη δύσκολη οικονομική κατάσταση.

Τα νομισματοκοπεία ήταν στην Κωνσταντινούπολη και στη Θεσσαλονίκη.

Στο 1/2 υπερπύρου εικονίζεται η προτομή του και γύρω οι επιγραφές ΜΑΝΟVΗΛ ΔΕCΠΟΤΗC ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟC / ΑVΤΟΚΡΑΤΩΡ ΘV ΧΑΡΙΤΙ και στην άλλη όψη η προτομή του Χριστού.[1]

Έργα

Ο Μανουήλ Β' Παλαιολόγος ήταν ο συγγραφέας πολλών έργων σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων γράμματα, ποιήματα, τη ζωή ενός Αγίου, θεολογικές πραγματείες (συμπεριλαμβανομένης της « Προσευχή για την Κοίμηση της Θεοτόκου») και της ρητορικής, καθώς και έναν επιτάφιο λόγο για τον αδελφό του Θεόδωρο Α' δεσπότη Μωρέως. Επίσης έγραψε μια πραγματεία σε 157 κεφάλαια για την Λιτανεία του Αγίου Πνεύματος, ένα από τα θεμελιώδη προβλήματα της θεολογίας της Ανατολής Ελλήνων. Το πιο σημαντικό έργο του είναι το 1397 οι διάλογοι με την περσική , σε 26 διαλόγους, οι διάλογοι που διηγείται πραγματοποιήθηκε το 1391 στην Άγκυρα, το έργο είναι αφιερωμένο στον αδελφό του Θεόδωρο Α'. Ο διάλογος είναι μια προσπάθεια να Manuele κατανοήσει το Ισλάμ, διότι υπό την προϋπόθεση ότι οι Οθωμανοί θα κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη, ήθελε να καταλάβει, όπως ήταν αυτός ο πολιτισμός που θα αντικαταστήσει την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Άποψη περί Ισλάμ

Η Βυζαντινή αυτοκρατορία το 1403

Τον Σεπτέμβριο του 2006, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ χρησιμοποίησε σε διάλεξη αυτούσιο τμήμα διαλόγου του Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου με Πέρση λόγιο, [2] η οποία είχε θέμα τα πιστεύω του Ισλάμ και του Χριστιανισμού και ανέφερε: «Δείξε μου τι νέο έφερε ο Μωάμεθ και εκεί θα βρεις μόνον πράγματα διαβολικά και απάνθρωπα, όπως η διαταγή του να διαδοθεί η πίστη που κήρυττε με το σπαθί». Η φράση αυτή προέρχεται από απόσπασμα που έχει ως εξής:

Δείξε μου τι νέο έφερε ο Μωάμεθ και εκεί θα βρεις μόνον πράγματα διαβολικά και απάνθρωπα, όπως η διαταγή του να διαδοθεί η πίστη που κήρυττε με το σπαθί. Ο Θεός δεν ευχαριστείται με το αίμα – και το να μην πράττεις λογικά είναι αντίθετο με τη φύση του Θεού. Η πίστη γεννιέται από την ψυχή, όχι από το σώμα. Όποιος θα οδηγήσει κάποιον στην πίστη χρειάζεται την ικανότητα να μιλά καλά και να επιχειρηματολογεί κατάλληλα, χωρίς βία και απειλές. Για να πείσει κανείς μια λογική ψυχή, δεν χρειάζεται ισχυρό χέρι, όπλα οποιουδήποτε είδους, ή άλλους τρόπους για να απειλεί κάποιον με θάνατο.

Η αναφορά της φράσης του Μανουήλ Παλαιολόγου προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στο μουσουλμανικό κόσμο. Διαδηλώσεις, βανδαλισμοί, αλλά και μια δολοφονία ιταλίδας καλόγριας στην Σομαλία φέρεται να αποτέλεσαν απάντηση στην «προσβολή».

Πρόγονοι

Γενεαλογία

Γενεαλογία Ρωμαίων Αυτοκρατόρων 717 - 1453

Υποσημειώσεις

Βιβλιογραφία

  • Σουλτάνα Δ. Λάμπρου, Ο αυτοκράτωρ Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος ως Θεολόγος. Συμβολή στην έρευνα της Παλαιολόγειας Γραμματείας, Θεσσαλονίκη 2012. ISBN 978-960-6668-11-1.
  • G. Dennis, The Riegen of Manuel II Palaeologus in Thessalonica 1382-1387, Ρώμη 1960.
  • J. J. Norwich, «Byzantium», Vol. III-The Decline and Fall.
  • Athanasios D. Angelou, Manuel Palaiologos, Dialogue with the Empress - Mother on Marriage. Introduction, Text and Translation, Βιέννη, Ακαδημία Επιστημών της Αυστρίας 1991.
  • A. Vasiliev, «History of the Byzantine Empire, 324-1453.
  • G. Ostrogorsky, «History of the Byzantine State».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι


Προηγούμενος
Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος
Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Επόμενος
Ιωάννης Η' Παλαιολόγος