Ψυχολογία των Μέσων

Η Ψυχολογία των Μέσων αποτελεί ένα νέο κλάδο της εφαρμοσμένης ψυχολογίας, βασικό αντικείμενο του οποίου είναι η μελέτη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τις νέες τεχνολογίες, και η διερεύνηση των φαινομένων που προκύπτουν ή μπορεί να προκύψουν από αυτή. Το επιστημονικό ενδιαφέρον γύρω από το ζήτημα της επίδρασης των μέσων στη ζωή του ανθρώπου έχει εκδηλωθεί τα τελευταία πενήντα χρόνια, ωστόσο η Ψυχολογία των Μέσων, πρόσφατα αναγνωρίστηκε ως επίσημος ακαδημαϊκός κλάδος .

Ιστορική Αναδρομή

Η επίδραση των μέσων επικοινωνίας και ενημέρωσης στην ανθρώπινη συμπεριφορά άργησε να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης των ψυχολόγων, καθώς στην ψυχολογία, ως νέα επιστήμη, υπήρχε επιφυλακτικότητα ως προς τα θέματα που θα αποτελούσαν το ερευνητικό της αντικείμενο. Η ενασχόληση και η έρευνα πάνω σε σχετικά ζητήματα υπήρχε ήδη, από τομείς εκτός της ψυχολογίας, κυρίως από τμήματα σπουδών πάνω στα μέσα και τις επικοινωνίες. Ωστόσο, είναι γεγονός πως στον ακαδημαϊκό χώρο γενικότερα, ο τομέας των μίντια δεν θεωρείται από τα πιο κατάλληλα πεδία για επιστημονική έρευνα. Η θεμελίωση του νέου κλάδου της ψυχολογίας των μέσων εκπηγάζει από ένα σύνολο άλλων τομέων, όπως την κοινωνιολογία, την τεχνολογία, τις σπουδές μέσων και επικοινωνίας και την ψυχολογία. Ενώ αρχικά οι έρευνες επικεντρώνονταν στις αρνητικές συνέπειες των μέσων, όπως η βία που προωθείται από βιντεοπαιχνίδια και ταινίες, η παρερμηνεία της πραγματικότητας μέσω της τηλεόρασης, η πειθώ μέσω της διαφήμισης, πλέον οι ερευνητές μελετούν εξίσου και τις θετικές πλευρές και τα οφέλη των μέσων στη ζωή του ανθρώπου. .

Συμβολή και Στόχοι

Παρά το γεγονός πως πρόκειται για ένα νέο κλάδο, χωρίς σαφείς επαγγελματικές προοπτικές, η ψυχολογία των μέσων μπορεί να συμβάλει φωτίζοντας οποιοδήποτε σημείο της ανθρώπινης συμπεριφοράς σχετίζεται με τα μέσα και τις τεχνολογίες. Αυτό συμβαίνει διότι:

• Η τεχνολογία και τα μέσα βρίσκονται παντού
• Άνθρωποι κάθε ηλικίας χρησιμοποιούν τα μέσα
• Οι νέοι άνθρωποι τα χρησιμοποιούν περισσότερο και
• Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ανησυχούν για τους νεότερους
• Η τεχνολογία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι, που δεν μπορεί να παραβλεφθεί και
• Όλοι ανησυχούμε για το κατά πόσο αυτό είναι καλό ή κακό ή κάπου στο ενδιάμεσο
• Η ψυχολογία είναι η μελέτη των ανθρώπων σε όλες τις φάσεις της ζωής

Η ολοένα και αυξανόμενη επίγνωση των ανθρώπων για τα μέσα και την επίδραση που αυτά ασκούν οδηγεί στην αναζήτηση ενός νέου επιπέδου κατανόησης τους. Υπάρχει μια διείσδυση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, των εφαρμογών τους και των τεχνολογιών της πληροφορίας σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής μας, η οποία συνοδεύεται από το κρίσιμο ερώτημα του τι μπορεί αυτό να σημαίνει. Ο στόχος της ψυχολόγων των μέσων είναι να προσπαθήσουν να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, συνδυάζοντας την κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, της αντίληψης και των συναισθημάτων με μία εξίσου καλή κατανόηση των μέσων και των τεχνολογιών.

Ο τομέας 46, της Αμερικάνικης Ψυχολογικής Εταιρείας (American Psychological Association), που αναφέρεται στην ψυχολογία των μέσων, επικεντρώνεται στον ρόλο που παίζουν οι ψυχολόγοι σε μία ποικιλία μέσων, όπως το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, το βίντεο, τα έντυπα μέσα και οι νεότερες τεχνολογίες. Προωθείται η έρευνα πάνω στις επιδράσεις των μέσων στην ανθρώπινη συμπεριφορά και η διευκόλυνση της αλληλεπίδρασης ψυχολογίας και νέων τεχνολογιών. Επίσης, δίνεται έμφαση στην εκπαίδευση και κατάρτιση πάνω στην ψυχολογία των μέσων.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Media Psychology Research Center
• APA Division 46

Βιβλιογραφία

• Giles, D. (2003) Media Psychology, Mahwah,NJ: Lawrence Erlbaum
• Rutledge, P. (2007) "What is Media Psychology?", Media Psychology Research Center [1]
• Fremlin, J. (2008) "Understanding Media Psychology" APS Observer [2].