Λευκορωσική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
όχι, Θύμιος...
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 30: Γραμμή 30:


Η '''Λευκορωσική γλώσσα''' είναι μια από τις [[Σλαβικές γλώσσες]], η επίσημη γλώσσα της [[Λευκορωσία|Λευκορωσίας]].
Η '''Λευκορωσική γλώσσα''' είναι μια από τις [[Σλαβικές γλώσσες]], η επίσημη γλώσσα της [[Λευκορωσία|Λευκορωσίας]].
Γραπτά μνημεία με λευκορωσικά χαρακτηριστικά εμφανίζονται από τον 13ο αιώνα. Επειδή για πολύ καιρό η Λευκορωσία ήταν ήταν μέρος του μεγάλου πριγκηπάτου της Λιθουανίας και,μετά της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας υπάρχουν πολλά προβλήματα στην προέλευσή της. Αν και παρουσίασε ανάπτυξη κατά τον 16ο αιώνα και τον 17ο το [[1696]] απαγορεύτηκε και κυρίαρχη γραπτή γλώσσα στα Λευκορωσικά εδάφη καθιερώθηκε η πολωνική. Μόνο το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα καθιερώθηκε σταδιακά η λευκορωσική πρότυπη γλώσσα βασισμένη στη λαϊκή, ομιλούμενη γλώσσα<ref>Ελένη Στεργιοπούλου, Εισαγωγή στη Σλαβική Φιλολογία I-Σημειώσεις, Ε.Κ.Π.Α. τμ. Σλαβικών Σπουδών, Αθήνα 2011-2012, σελ. 126</ref>.
Γραπτά μνημεία με λευκορωσικά χαρακτηριστικά εμφανίζονται από τον 13ο αιώνα. Επειδή για πολύ καιρό η Λευκορωσία ήταν ήταν μέρος του μεγάλου πριγκηπάτου της Λιθουανίας και έπειτα της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας υπάρχουν πολλά προβλήματα στον καθορισμό της προέλευσής της.
Αν και παρουσίασε ανάπτυξη κατά του 16ο και 17ο αιώνα, το [[1696]] απαγορεύτηκε και κυρίαρχη γραπτή γλώσσα στα λευκορωσικά εδάφη καθιερώθηκε η πολωνική. Μόνο το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα καθιερώθηκε σταδιακά η λευκορωσική πρότυπη γλώσσα βασισμένη στη λαϊκή, ομιλούμενη γλώσσα<ref>Ελένη Στεργιοπούλου, Εισαγωγή στη Σλαβική Φιλολογία I-Σημειώσεις, Ε.Κ.Π.Α. τμ. Σλαβικών Σπουδών, Αθήνα 2011-2012, σελ. 126</ref>.

Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα έχουμε τις πρώτες συλλογές λευκορωσικού φολκλόρ και τα πρώτα έργα γραπτής λογοτεχνίας. Το Λεξικό της Λευκορωσικής του Ι. Ι. Νόσοβιτς εκδόθηκε και βραβεύθηκε από την Ακαδημία της Πετρούπολης Μόνο μετά την επανάσταση του [[1905]] τέθηκε ζήτημα πρότυπης Λευκορωσικής. Πρωταγωνιστές στην αναγέννηση της Λευκορωσικής υπήρξαν τρεις Λευκορώσοι ποιητές: οι [[Γιάνκα Κουπάλα]], [[Μαξίμ Ανταμόβις-Μπογκντανόβιτς]], και [[Γιακούμπ Κόλας]]. Παράλληλα στις αρχές του 20 ου αιώνα ο Λευκορώσσος γλωσσολόγος [[Ευθήμ Φιοντόροβιτς Κάρσκη]] επιχειρεί την πρώτη περιγραφή των ήχων και της γραμματικής της λευκορωσικής.
Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα έχουμε τις πρώτες συλλογές λευκορωσικού φολκλόρ και τα πρώτα έργα γραπτής λογοτεχνίας. Το Λεξικό της Λευκορωσικής του Ι. Ι. Νόσοβιτς εκδόθηκε και βραβεύθηκε από την Ακαδημία της Πετρούπολης Μόνο μετά την επανάσταση του [[1905]] τέθηκε ζήτημα πρότυπης λευκορωσικής. Πρωταγωνιστές στην αναγέννηση της γλώσσας υπήρξαν οι ποιητές: οι [[Γιάνκα Κουπάλα]], [[Μαξίμ Μπαχντάνοβιτς|Μαξίμ Ανταμόβις-Μπογκντανόβιτς]], και [[Γιακούμπ Κόλας]]. Παράλληλα στις αρχές του 20 ου αιώνα ο Λευκορώσσος γλωσσολόγος [[Ευθήμ Φιοντόροβιτς Κάρσκη]] επιχειρεί την πρώτη περιγραφή των ήχων και της γραμματικής της λευκορωσικής.


== Αλφάβητο ==
== Αλφάβητο ==
Η βάση του [[αλφάβητο|αλφάβητου]] της Λευκορωσικής γλώσσας είναι το [[Κυριλλικό αλφάβητο]].
Η βάση του [[αλφάβητο|αλφάβητου]] της λευκορωσικής γλώσσας είναι το [[Κυριλλικό αλφάβητο]].


{| align=center cellpadding=4 style="text-align:center;"
{| align=center cellpadding=4 style="text-align:center;"

Έκδοση από την 22:11, 6 Απριλίου 2017

Λευκορωσικά
беларуская мова
ΤαξινόμησηΙνδοευρωπαϊκές
Σύστημα γραφήςBelarusian Cyrillic alphabet, λατινική γραφή, Αραβική γραφή, Λευκορωσικό λατινικό αλφάβητο και Λευκορωσικό αραβικό αλφάβητο
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσαΛευκορωσία
ISO 639-1be
ISO 639-2bel
ISO 639-3bel
SILBEL

Η Λευκορωσική γλώσσα είναι μια από τις Σλαβικές γλώσσες, η επίσημη γλώσσα της Λευκορωσίας. Γραπτά μνημεία με λευκορωσικά χαρακτηριστικά εμφανίζονται από τον 13ο αιώνα. Επειδή για πολύ καιρό η Λευκορωσία ήταν ήταν μέρος του μεγάλου πριγκηπάτου της Λιθουανίας και έπειτα της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας υπάρχουν πολλά προβλήματα στον καθορισμό της προέλευσής της.

Αν και παρουσίασε ανάπτυξη κατά του 16ο και 17ο αιώνα, το 1696 απαγορεύτηκε και κυρίαρχη γραπτή γλώσσα στα λευκορωσικά εδάφη καθιερώθηκε η πολωνική. Μόνο το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα καθιερώθηκε σταδιακά η λευκορωσική πρότυπη γλώσσα βασισμένη στη λαϊκή, ομιλούμενη γλώσσα[1].

Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα έχουμε τις πρώτες συλλογές λευκορωσικού φολκλόρ και τα πρώτα έργα γραπτής λογοτεχνίας. Το Λεξικό της Λευκορωσικής του Ι. Ι. Νόσοβιτς εκδόθηκε και βραβεύθηκε από την Ακαδημία της Πετρούπολης Μόνο μετά την επανάσταση του 1905 τέθηκε ζήτημα πρότυπης λευκορωσικής. Πρωταγωνιστές στην αναγέννηση της γλώσσας υπήρξαν οι ποιητές: οι Γιάνκα Κουπάλα, Μαξίμ Ανταμόβις-Μπογκντανόβιτς, και Γιακούμπ Κόλας. Παράλληλα στις αρχές του 20 ου αιώνα ο Λευκορώσσος γλωσσολόγος Ευθήμ Φιοντόροβιτς Κάρσκη επιχειρεί την πρώτη περιγραφή των ήχων και της γραμματικής της λευκορωσικής.

Αλφάβητο

Η βάση του αλφάβητου της λευκορωσικής γλώσσας είναι το Κυριλλικό αλφάβητο.

А а
/a/
Б б
/b/
В в
/v/
Г г
/h/
Д д
/d/
Е е
/jɛ/
Ё ё
/jo/
Ж ж
/ʐ/
З з
/z/
І і
/i/
Й й
/j/
К к
/k/
Л л
/l/
М м
/m/
Н н
/n/
О о
/o/
П п
/p/
Р р
/r/
С с
/s/
Т т
/t/
У у
/u/
Ў ў
/w/
Ф ф
/f/
Х х
/x/
Ц ц
/ts/
Ч ч
/ʨ/
Ш ш
/ʂ/
Ы ы
/ɨ/
Ь ь
/◌ʲ/
Э э
/ɛ/
Ю ю
/ju/
Я я
/ja/

Χρήσιμες λέξεις και φράσεις

  • Грэцкая (γρέτσκαγια) : Ελληνικά
  • Алё (Αλό) : εμπρός/παρακαλώ (στο τηλέφωνο)
  • Да пабачэння (Ντα παμπάτσεννια) : αντίο
  • Калі ласка (καλι λάσκα) : παρακαλώ
  • Выбачайце (Βυμπατσαιτσε) : συγγνώμη
  • Дзякую (Ντζιάκουγιου) : ευχαριστώ
  • гэта (γέτα): αυτό
  • Колькі каштуе? (κόλκι καστούγιε) : πόσο κάνει;
  • Так (Τακ) : ναι
  • Не (Νε) : όχι
  • Я не разумею (Για νε ραζουμέγιου) : δεν καταλαβαίνω
  • Дзе прыбіральня? (Ντζε πρυμπιραλνια) : πού είναι η τουαλέτα;
  • сок (σοκ) : χυμός
  • вада (βαντά) : νερό
  • віно (βινό) : κρασί
  • піва (πίβα) : μπύρα
  • малако (μαλακό) : γάλα
  • Вы размаўляеце па-грэцку? (Βυ ραζμαβλιάγιετε πα γρέτσκου) : Μιλάτε Ελληνικά;
  • Я кахаю цябе (Για καχάγιου τσιαμπέ) : σ’ αγαπώ
  • Ты вельмі прыгожая (Τυ βέλμι πρυγόζαγια) : είσαι πολύ όμορφη
  • Як цябе клічуць? (Γιάκ τσιαμπέ κλίτσουτσ) : Πώς σε λένε;
  • Ты разбіла маё сэрца (Τυ ραζμπίλα μαγιό σέρτσα): ράγισες την καρδιά μου;
  • Я змарнавала на цябе лепшыя гады свайго жыцця! (Για ζμαρναβάλα να τσιαμπέ λέπσυνγια γαντύ σβαιγο ζυτσιά): Σου έδωσα τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου;

Παραπομπές

  1. Ελένη Στεργιοπούλου, Εισαγωγή στη Σλαβική Φιλολογία I-Σημειώσεις, Ε.Κ.Π.Α. τμ. Σλαβικών Σπουδών, Αθήνα 2011-2012, σελ. 126

Πηγή

  • Ελένη Στεργιοπούλου, Εισαγωγή στη Σλαβική Φιλολογία I-Σημειώσεις, Ε.Κ.Π.Α. τμ. Σλαβικών Σπουδών, Αθήνα 2011-2012, σελ. 126-127 [1]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Wikipedia
Wikipedia