Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Υπάρχω (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μικροπροσθήκες κειμένου, προσθήκη παραπομπών και συνδέσμων
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{πόλη}}{{χωρίς παραπομπές|20|08|2016}}
{{coord|38|21|0|N|28|31|0|E|type:city_scale:500000_region:tr|display=title}}
{{coord|38|21|0|N|28|31|0|E|type:city_scale:500000_region:tr|display=title}}
[[File:Alasehir St Jean Church.jpg|thumb|250 px|Τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, χτισμένης περί το 600.]]
[[File:Alasehir St Jean Church.jpg|thumb|250 px|Τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, χτισμένης περί το 600.]]
Η '''Φιλαδέλφεια''' ήταν πόλη της αρχαίας [[Λυδία]]ς, στη σημερινή [[Τουρκία]], με μακρά και σπουδαία ιστορία. Είναι κτισμένη στους βορειοανατολικούς πρόποδες του [[Τμώλος|Τμώλου]] (τουρκ. ''Bozdağ''), στα νότια της κοιλάδας των [[Σάρδεις|Σάρδεων]]. Στη θέση της σήμερα βρίσκεται η τουρκική πόλη '''Αλάσεχιρ''' ([[τουρκικά]]: '''Alaşehir''').
Η '''Φιλαδέλφεια''' ήταν πόλη της αρχαίας [[Λυδία]]ς, στη σημερινή [[Τουρκία]], με μακρά και σπουδαία ιστορία. Είναι κτισμένη στους βορειοανατολικούς πρόποδες του [[Τμώλος|Τμώλου]] (τουρκ. ''Bozdağ''), στα νότια της κοιλάδας των [[Σάρδεις|Σάρδεων]]. Στη θέση της σήμερα βρίσκεται η τουρκική πόλη '''Αλάσεχιρ''' ([[τουρκικά]]: '''Alaşehir''')<ref>{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή|last=|first=|publisher=Τεγόπουλος - Μανιατέας|year=1996|isbn=|location=221, tom. 34|page=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://mapio.net/o/5369782/|title=Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) {{!}} Mapio.net|website=Mapio.net|language=el|accessdate=2017-03-16}}</ref>.


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==
Γραμμή 8: Γραμμή 7:
[[File:Alaşehir Church of St. John 2.jpg|thumb|250 px]]
[[File:Alaşehir Church of St. John 2.jpg|thumb|250 px]]
[[File:Alaşehir Church of St. John tombstone 2.jpg|thumb|250 px|Ταφόπλακα στον περίβολο του ναού, γραμμένη στα [[Καραμανλήδεια γραφή|Καραμανλήδικα]].]]
[[File:Alaşehir Church of St. John tombstone 2.jpg|thumb|250 px|Ταφόπλακα στον περίβολο του ναού, γραμμένη στα [[Καραμανλήδεια γραφή|Καραμανλήδικα]].]]
Ήταν μία από τις πρώτες πόλεις με αυτό το όνομα. Θεμελιώθηκε το [[189 π.Χ.]] από τον βασιλιά [[Ευμένης Β' της Περγάμου|Ευμένη Β' της Περγάμου]], ο οποίος της έδωσε αυτό το όνομα, αφιερώνοντάς την με αγάπη στον αδελφό και διάδοχό του [[Άτταλος Β' της Περγάμου|Άτταλο Β' της Περγάμου]]. Στην νέα πόλη εγκαταστάθηκαν [[Μακεδόνες]] άποικοι από τις γύρω περιοχές, για τη στρατιωτική της φύλαξη. Την περίοδο εκείνη άρχουσα σημασία κατείχε ο αρχιερέας της πόλης, [[Έρμιππος (αποσαφήνιση)|Έρμιππος]], που έκοψε αρκετά νομίσματα. Η πόλη κατέστη πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας και έλαβε μάλιστα και την προσωνυμία «Μικραί Αθήναι». Ελλείψει κληρονόμων, ο [[Άτταλος Γ' της Περγάμου|Άτταλος Γ']] κληροδότησε μετά το θάνατό του ([[133 π.Χ.]]) την πόλη στους Ρωμαίους, οι οποίοι την συμπεριέλαβαν στην [[Επαρχία Ασίας|Επαρχία της Ασίας]] που δημιούργησαν, η οποία περιέλαβε την Ιωνία και το αρχαίο Βασίλειο της [[Πέργαμος|Περγάμου]].
Ήταν μία από τις πρώτες πόλεις με αυτό το όνομα. Θεμελιώθηκε το [[189 π.Χ.]] από τον βασιλιά [[Ευμένης Β' της Περγάμου|Ευμένη Β' της Περγάμου]], ο οποίος της έδωσε αυτό το όνομα, αφιερώνοντάς την με αγάπη στον αδελφό και διάδοχό του [[Άτταλος Β' της Περγάμου|Άτταλο Β' της Περγάμου]]<ref>{{Cite web|url=https://www.biblicaltraining.org/library/philadelphia|title=Philadelphia {{!}} Free online library at BiblicalTraining.org|website=www.biblicaltraining.org|language=en|accessdate=2017-03-16}}</ref>. Στην νέα πόλη εγκαταστάθηκαν [[Μακεδόνες]] άποικοι από τις γύρω περιοχές, για τη στρατιωτική της φύλαξη. Την περίοδο εκείνη άρχουσα σημασία κατείχε ο αρχιερέας της πόλης, [[Έρμιππος (αποσαφήνιση)|Έρμιππος]], που έκοψε αρκετά νομίσματα<ref>{{Cite web|url=http://www.asiaminorcoins.com/gallery/thumbnails.php?album=156|title=Philadelphia - Asia Minor Coins - Photo Gallery|website=www.asiaminorcoins.com|language=en|accessdate=2017-03-16}}</ref>. Η πόλη κατέστη πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας και έλαβε μάλιστα και την προσωνυμία «Μικραί Αθήναι». Ελλείψει κληρονόμων, ο [[Άτταλος Γ' της Περγάμου|Άτταλος Γ']] κληροδότησε μετά το θάνατό του ([[133 π.Χ.]]) την πόλη στους Ρωμαίους, οι οποίοι την συμπεριέλαβαν στην [[Επαρχία Ασίας|Επαρχία της Ασίας]] που δημιούργησαν, η οποία περιέλαβε την Ιωνία και το αρχαίο Βασίλειο της [[Πέργαμος|Περγάμου]].


Η Φιλαδέλφεια αναφέρεται ως μία από τις επτά εκκλησίες της Ασίας στην [[Αποκάλυψη του Ιωάννη]]. Οι κάτοικοί της γνώρισαν τον [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]] από το κήρυγμα του [[Απόστολος Παύλος|Αποστόλου Παύλου]]. Η εκκλησία της απέκτησε μεγάλη σπουδαιότητα κατά τους πρωτοχριστιανικούς και [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινούς]] χρόνους. Ο τίτλος του επισκόπου Φιλαδελφείας παραμένει ακόμη ως τίτλος, τόσο για την [[Καθολική Εκκλησία]], όσο και για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο εκλέγει μέχρι σήμερα «Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, υπέρτιμο και έξαρχο Λυδίας». Τελευταίος επίσκοπος Φιλαδελφείας με ποίμνιο ήταν ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών [[Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄|Χρυσόστομος Χατζησταύρου]].
Η Φιλαδέλφεια αναφέρεται ως μία από τις επτά εκκλησίες της Ασίας στην [[Αποκάλυψη του Ιωάννη]]<ref>Ιωάννου, ''Αποκάλυψη'', 1.9-11.</ref>. Οι κάτοικοί της γνώρισαν τον [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]] από το κήρυγμα του [[Απόστολος Παύλος|Αποστόλου Παύλου]]. Η εκκλησία της απέκτησε μεγάλη σπουδαιότητα κατά τους πρωτοχριστιανικούς και [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινούς]] χρόνους. Ο τίτλος του επισκόπου Φιλαδελφείας παραμένει ακόμη ως τίτλος, τόσο για την [[Καθολική Εκκλησία]], όσο και για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο εκλέγει μέχρι σήμερα «Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, υπέρτιμο και έξαρχο Λυδίας». Τελευταίος επίσκοπος Φιλαδελφείας με ποίμνιο, μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, υπήρξε ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών [[Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄|Χρυσόστομος Χατζησταύρου]]<ref>{{Cite web|url=http://www.kosmosnf.gr/tag/%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%B5%CE%BB%CF%86%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83-%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83/|title=ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ – Ο Κόσμος της Ν. Φιλαδέλφειας|website=www.kosmosnf.gr|language=el|accessdate=2017-03-16}}</ref>.


[[File:Mangaphas Aspron Trachy.jpg|thumb|250 px|[[Άσπρον]] του σφετεριστή αυτοκράτορα με έδρα την Φιλαδέλφεια [[Θεόδωρος Μαγκαφάς|Θεόδωρου Μαγκαφά]].]]
[[File:Mangaphas Aspron Trachy.jpg|thumb|250 px|[[Άσπρον]] του σφετεριστή αυτοκράτορα με έδρα την Φιλαδέλφεια [[Θεόδωρος Μαγκαφάς|Θεόδωρου Μαγκαφά]].]]


Η Φιλαδέλφεια ήταν ανεξάρτητη πόλη, υπό την επιρροή των [[Ιωαννίτες Ιππότες|ιπποτών]] της [[Ρόδος|Ρόδου]], όταν [[άλωση της Φιλαδέλφειας (1390)| το 1390 κατελήφθη]] από το Σουλτάνο [[Βαγιαζήτ Α΄]] και μικρή χριστιανική δύναμη υπό τον [[Μανουήλ Β'|Μανουήλ Β' Παλαιολόγο]]. Δώδεκα χρόνια αργότερα κατελήφθη από τον [[Ταμερλάνος|Ταμερλάνο]], ο οποίος έκτισε τείχος με τα σώματα των αιχμαλώτων του.
Η Φιλαδέλφεια ήταν ανεξάρτητη πόλη, υπό την επιρροή των [[Ιωαννίτες Ιππότες|ιπποτών]] της [[Ρόδος|Ρόδου]], όταν [[άλωση της Φιλαδέλφειας (1390)| το 1390 κατελήφθη]] από το Σουλτάνο [[Βαγιαζήτ Α΄]] και μικρή χριστιανική δύναμη υπό τον [[Μανουήλ Β'|Μανουήλ Β' Παλαιολόγο]]. Το 1402 κατελήφθη από τον [[Ταμερλάνος|Ταμερλάνο]]<ref name=":0">{{Cite web|url=http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaId=6602#noteendNote_9|title=Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια της Μικράς Ασίας|website=asiaminor.ehw.gr|accessdate=2017-03-16}}</ref>, ο οποίος έκτισε τείχος με τα σώματα των αιχμαλώτων του, η πόλη παρήκμασε χωρίς όμως να εξαλειφθεί ο χριστιανικός της πληθυσμός, ο οποίος, αν και γλωσσικά σιγά - σιγά εκτουρκίζεται, διατηρεί τη Μητρόπολη και τους ιερείς του. Στις αρχές του 19ου αιώνα, η Φιλαδέλφεια γίνεται σημαντικός εμπορικός κόμβος και γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη. Σε ελληνική απογραφή του 1905, αναφέρεται ότι η ορθόδοξη κοινότητα της Φιλαδέλφειας απαριθμούσε 4.000 άτομα<ref name=":0" />.  


Η Φιλαδέλφεια ήταν ένα από τα τελευταία βυζαντινά προπύργια στη Μικρά Ασία. Οι Έλληνες κάτοικοί της την εγκατέλειψαν κατά τη [[Μικρασιατική καταστροφή]] και πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη [[Νέα Φιλαδέλφεια]], στην [[Αττική]].
Η Φιλαδέλφεια υπήρξε ένα από τα τελευταία βυζαντινά προπύργια στη Μικρά Ασία. Οι Έλληνες κάτοικοί της την εγκατέλειψαν κατά τη [[Μικρασιατική καταστροφή]] και πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη [[Νέα Φιλαδέλφεια]], στην [[Αττική]].


== Η πόλη σήμερα ==
== Η πόλη σήμερα ==
Γραμμή 25: Γραμμή 24:
* [http://www.philadelphia.gr/page0/page0.html Πολιτιστικός σύλλογος «Εστία Φιλαδελφέων»]
* [http://www.philadelphia.gr/page0/page0.html Πολιτιστικός σύλλογος «Εστία Φιλαδελφέων»]


==Παραπομπές==
<references />

==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* [http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaId=6602#noteendNote_9 Φιλαδελφείας Μητρόπολις (Οθωμανική Περίοδος)] από την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Alaşehir}}
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Alaşehir}}
{{Εκκλησίες της Μικράς Ασίας}}
{{Εκκλησίες της Μικράς Ασίας}}

Έκδοση από την 20:47, 16 Μαρτίου 2017

Συντεταγμένες: 38°21′0″N 28°31′0″E / 38.35000°N 28.51667°E / 38.35000; 28.51667

Τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, χτισμένης περί το 600.

Η Φιλαδέλφεια ήταν πόλη της αρχαίας Λυδίας, στη σημερινή Τουρκία, με μακρά και σπουδαία ιστορία. Είναι κτισμένη στους βορειοανατολικούς πρόποδες του Τμώλου (τουρκ. Bozdağ), στα νότια της κοιλάδας των Σάρδεων. Στη θέση της σήμερα βρίσκεται η τουρκική πόλη Αλάσεχιρ (τουρκικά: Alaşehir)[1][2].

Ιστορία

Ταφόπλακα στον περίβολο του ναού, γραμμένη στα Καραμανλήδικα.

Ήταν μία από τις πρώτες πόλεις με αυτό το όνομα. Θεμελιώθηκε το 189 π.Χ. από τον βασιλιά Ευμένη Β' της Περγάμου, ο οποίος της έδωσε αυτό το όνομα, αφιερώνοντάς την με αγάπη στον αδελφό και διάδοχό του Άτταλο Β' της Περγάμου[3]. Στην νέα πόλη εγκαταστάθηκαν Μακεδόνες άποικοι από τις γύρω περιοχές, για τη στρατιωτική της φύλαξη. Την περίοδο εκείνη άρχουσα σημασία κατείχε ο αρχιερέας της πόλης, Έρμιππος, που έκοψε αρκετά νομίσματα[4]. Η πόλη κατέστη πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας και έλαβε μάλιστα και την προσωνυμία «Μικραί Αθήναι». Ελλείψει κληρονόμων, ο Άτταλος Γ' κληροδότησε μετά το θάνατό του (133 π.Χ.) την πόλη στους Ρωμαίους, οι οποίοι την συμπεριέλαβαν στην Επαρχία της Ασίας που δημιούργησαν, η οποία περιέλαβε την Ιωνία και το αρχαίο Βασίλειο της Περγάμου.

Η Φιλαδέλφεια αναφέρεται ως μία από τις επτά εκκλησίες της Ασίας στην Αποκάλυψη του Ιωάννη[5]. Οι κάτοικοί της γνώρισαν τον Χριστιανισμό από το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου. Η εκκλησία της απέκτησε μεγάλη σπουδαιότητα κατά τους πρωτοχριστιανικούς και βυζαντινούς χρόνους. Ο τίτλος του επισκόπου Φιλαδελφείας παραμένει ακόμη ως τίτλος, τόσο για την Καθολική Εκκλησία, όσο και για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο εκλέγει μέχρι σήμερα «Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, υπέρτιμο και έξαρχο Λυδίας». Τελευταίος επίσκοπος Φιλαδελφείας με ποίμνιο, μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, υπήρξε ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Χατζησταύρου[6].

Άσπρον του σφετεριστή αυτοκράτορα με έδρα την Φιλαδέλφεια Θεόδωρου Μαγκαφά.

Η Φιλαδέλφεια ήταν ανεξάρτητη πόλη, υπό την επιρροή των ιπποτών της Ρόδου, όταν το 1390 κατελήφθη από το Σουλτάνο Βαγιαζήτ Α΄ και μικρή χριστιανική δύναμη υπό τον Μανουήλ Β' Παλαιολόγο. Το 1402 κατελήφθη από τον Ταμερλάνο[7], ο οποίος έκτισε τείχος με τα σώματα των αιχμαλώτων του, η πόλη παρήκμασε χωρίς όμως να εξαλειφθεί ο χριστιανικός της πληθυσμός, ο οποίος, αν και γλωσσικά σιγά - σιγά εκτουρκίζεται, διατηρεί τη Μητρόπολη και τους ιερείς του. Στις αρχές του 19ου αιώνα, η Φιλαδέλφεια γίνεται σημαντικός εμπορικός κόμβος και γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη. Σε ελληνική απογραφή του 1905, αναφέρεται ότι η ορθόδοξη κοινότητα της Φιλαδέλφειας απαριθμούσε 4.000 άτομα[7].  

Η Φιλαδέλφεια υπήρξε ένα από τα τελευταία βυζαντινά προπύργια στη Μικρά Ασία. Οι Έλληνες κάτοικοί της την εγκατέλειψαν κατά τη Μικρασιατική καταστροφή και πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη Νέα Φιλαδέλφεια, στην Αττική.

Η πόλη σήμερα

Η σημερινή πόλη, με το όνομα Αλάσεχιρ, έχει πληθυσμό 45.000 κατοίκων. Στην Τουρκία, το όνομα της πόλης είναι σχεδόν συνώνυμο της σουλτανίνας, που παράγεται εκεί και είναι το πιο διάσημο προϊόν της. Συνδέεται σιδηροδρομικώς με τη Σμύρνη, από την οποία απέχει 105 χλμ.

Πηγές

Παραπομπές

  1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 221, tom. 34: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. 
  2. «Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Mapio.net». Mapio.net. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2017. 
  3. «Philadelphia | Free online library at BiblicalTraining.org». www.biblicaltraining.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2017. 
  4. «Philadelphia - Asia Minor Coins - Photo Gallery». www.asiaminorcoins.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2017. 
  5. Ιωάννου, Αποκάλυψη, 1.9-11.
  6. «ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ – Ο Κόσμος της Ν. Φιλαδέλφειας». www.kosmosnf.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2017. 
  7. 7,0 7,1 «Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια της Μικράς Ασίας». asiaminor.ehw.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Alaşehir της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).