Θεολόγος Θάσου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 39: Γραμμή 39:
Στις 30 Μαρτίου του 1813 παραχωρήθηκε μαζί με την υπόλοιπη [[Θάσος|Θάσο]] στον [[Μεχμέτ Αλή Πασάς|Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου]] με την Οθωμανική Αυτοκρατορία να διατηρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί του νησιού<ref name=":2" />. Λίγα χρόνια αργότερα οι κάτοικοί του θα συμμετάσχουν ενεργά στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|ελληνική επανάσταση του 1821]]<ref name=":0" /><ref name=":1" />, χωρίς όμως να πετύχουν την απελευθέρωση. Το 1828 ο Θεολόγος αναφέρεται από τον Αυστριακό διπλωμάτη [[Άντον Πρόκες φον Όστεν]] ως ένας από του κύριους οικισμούς της Θάσου<ref name=":5">Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 66.</ref>. Το 1831, η απογραφή που διενεργήθηκε βρήκε στο χωριό 230 εστίες<ref name=":5" />.
Στις 30 Μαρτίου του 1813 παραχωρήθηκε μαζί με την υπόλοιπη [[Θάσος|Θάσο]] στον [[Μεχμέτ Αλή Πασάς|Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου]] με την Οθωμανική Αυτοκρατορία να διατηρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί του νησιού<ref name=":2" />. Λίγα χρόνια αργότερα οι κάτοικοί του θα συμμετάσχουν ενεργά στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|ελληνική επανάσταση του 1821]]<ref name=":0" /><ref name=":1" />, χωρίς όμως να πετύχουν την απελευθέρωση. Το 1828 ο Θεολόγος αναφέρεται από τον Αυστριακό διπλωμάτη [[Άντον Πρόκες φον Όστεν]] ως ένας από του κύριους οικισμούς της Θάσου<ref name=":5">Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 66.</ref>. Το 1831, η απογραφή που διενεργήθηκε βρήκε στο χωριό 230 εστίες<ref name=":5" />.


Ο Θεολόγος άκμασε επί αιγυπτιοκρατίας, απέκτησε σχετική αυτονομία και αποτέλεσε πρωτεύουσα ολόκληρου του νησιού μέχρι περίπου το 1840<ref name=":0" /><ref name=":1" />. Μετά τις αποτυχημένες ελληνικές εξεγέρσεις του 1878 κατέφυγαν στον Θεολόγο ελληνικές οικογένειες από την [[Ήπειρος|Ήπειρο]] και τη [[Μακεδονία]]<ref>Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 67 - 68.</ref>.
Ο Θεολόγος άκμασε επί αιγυπτιοκρατίας, απέκτησε σχετική αυτονομία και αποτέλεσε πρωτεύουσα ολόκληρου του νησιού μέχρι περίπου το 1840<ref name=":0" /><ref name=":1" />. Μετά τις αποτυχημένες ελληνικές εξεγέρσεις του 1878 κατέφυγαν στον Θεολόγο ελληνικές οικογένειες από την [[Ήπειρος|Ήπειρο]] και τη [[Μακεδονία]]<ref name=":6">Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 67 - 68.</ref>.


Στις αρχές του 1902 πραγματοποιήθηκε διαδήλωση εναντίον του περιορισμού των προνομίων που απολάμβαναν οι κάτοικοι, η οποία κατεστάλη βίαια από την αιγυπτιακή διοίκηση με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο διαδηλωτών<ref name=":0" />. Μέσα στο ίδιο έτος η Θάσος πέρασε εκ νέου στον απόλυτο έλεγχο των Οθωμανών<ref name=":2" />. Ο Θεολόγος απελευθερώθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο την 18η Οκτωβρίου του 1912<ref name=":1" />.
Στις αρχές του 1902 πραγματοποιήθηκε διαδήλωση εναντίον του περιορισμού των προνομίων που απολάμβαναν οι κάτοικοι, η οποία κατεστάλη βίαια από την αιγυπτιακή διοίκηση με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο διαδηλωτών<ref name=":0" />. Μέσα στο ίδιο έτος η Θάσος πέρασε εκ νέου στον απόλυτο έλεγχο των Οθωμανών<ref name=":2" /> και σύμφωνα με απογραφή που πραγματοποιήθηκε ο Θεολόγος ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της Θάσου με 2450 κατοίκους<ref name=":6" />. Ο Θεολόγος απελευθερώθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο την 18η Οκτωβρίου του 1912<ref name=":1" />.


Αποτελεί έδρα του τοπική κοινότητας Θεολόγου, στην οποία περιλαμβάνονται δεκατρείς οικισμοί και η Μονή Αρχαγγέλων Μιχαήλ με 1.762 μόνιμους κατοίκους.
Αποτελεί έδρα του τοπική κοινότητας Θεολόγου, στην οποία περιλαμβάνονται δεκατρείς οικισμοί και η Μονή Αρχαγγέλων Μιχαήλ με 1.762 μόνιμους κατοίκους.

Έκδοση από την 16:02, 19 Φεβρουαρίου 2017

Συντεταγμένες: 40°39′33″N 24°41′39″E / 40.65917°N 24.69417°E / 40.65917; 24.69417

Θεολόγος
Άποψη του οικισμού το 2008.
Θεολόγος is located in Greece
Θεολόγος
Θεολόγος
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑνατολικής Μακεδονίας και Θράκης
Περιφερειακή ΕνότηταΘάσου
ΔήμοςΘάσου
Δημοτική ΚοινότηταΘεολόγου
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονία
Πληθυσμός636 (2011)
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΆνω Θεολόγος

Ο Θεολόγος είναι ορεινός οικισμός της Θάσου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 636 μόνιμους κατοίκους[1].

Γεωγραφία

Ο οικισμός είναι κτισμένος στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, σε υψόμετρο 240 μέτρων[2]. Απέχει 50 χιλιόμετρα από τον Λιμένα Θάσου και 10 χλμ από τον Ποτό Θάσου[3]. Πρόκειται για ένα ανακηρυγμένο παραδοσιακό οικισμό που διατηρεί τον ιστορικό του χαρακτήρα.

Ιστορία

Η πρώτη μνεία στην περιοχή γίνεται κατά το 1287, όταν ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ανδρόνικος Β' αναφέρει την ύπαρξη μονής αφιερωμένης στον Ευαγγελιστή και Θεολόγο Ιωάννη[4], από την οποία έλαβε την ονομασία του ο Θεολόγος. Ο οικισμός πρέπει να διαμορφώθηκε τους επόμενους αιώνες αν ληφθεί υπόψη πως ο Ιταλός περιηγητής Κυριάκος της Αγκώνας που επισκέφτηκε τη Θάσο κατά το 1444 - 1445 δεν κάνει μνεία στην ύπαρξη του Θεολόγου. Σε θέσεις κοντά στον σύγχρονο Θεολόγο έχουν ανευρεθεί απομεινάρια παλιών οικισμών[5].

Λίγα χρόνια πριν η μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, κοντά στον Θεολόγο δημιουργήθηκαν οι προσφυγικοί οικισμοί Άνω και Κάτω Πολίτες[6]. Κατά την διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, στον Θεολόγο εγκαταστάθηκαν στα τέλη του 15ου και τις αρχές του 16ου αιώνα Τούρκοι έποικοι[4]. Ο Θεολόγος φέρεται εκείνη την εποχή άρρηκτα συνδεδεμένος με τα μετόχια των αγιορείτικων μονών του Δοχειαρίου, του Διονυσίου και του Παντοκράτορος[6]. Παράλληλα, σύμφωνα με οθωμανική απογραφή του 1519 ο Θεολόγος ήταν ο πολυπληθέστερος οικισμός του νησιού με 230 οικίες[7], ενώ λίγα χρόνια αργότερα, σύμφωνα με οθωμανικό κατάστιχο το 1550, στον Θεολόγο ζούσαν 262 οικογένειες[8].

Ο οικισμός παρουσιάζει αλματώδη αύξηση του πληθυσμού του σε οθωμανικό κατάστιχο του 1569/1570, σύμφωνα με το οποίο διέθετε εντός των ορίων του 619 σπίτια[8]. Οι πειρατικές επιδρομές των επόμενων ετών επηρέασαν τον Θεολόγο, ο οποίος στην απογραφή του 1601 είχε απολέσει 19 σπίτια, ενώ το 1626/1627 διέθετε μόλις 258 οικίες[9].

Στις 30 Μαρτίου του 1813 παραχωρήθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο στον Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου με την Οθωμανική Αυτοκρατορία να διατηρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί του νησιού[5]. Λίγα χρόνια αργότερα οι κάτοικοί του θα συμμετάσχουν ενεργά στην ελληνική επανάσταση του 1821[2][4], χωρίς όμως να πετύχουν την απελευθέρωση. Το 1828 ο Θεολόγος αναφέρεται από τον Αυστριακό διπλωμάτη Άντον Πρόκες φον Όστεν ως ένας από του κύριους οικισμούς της Θάσου[10]. Το 1831, η απογραφή που διενεργήθηκε βρήκε στο χωριό 230 εστίες[10].

Ο Θεολόγος άκμασε επί αιγυπτιοκρατίας, απέκτησε σχετική αυτονομία και αποτέλεσε πρωτεύουσα ολόκληρου του νησιού μέχρι περίπου το 1840[2][4]. Μετά τις αποτυχημένες ελληνικές εξεγέρσεις του 1878 κατέφυγαν στον Θεολόγο ελληνικές οικογένειες από την Ήπειρο και τη Μακεδονία[11].

Στις αρχές του 1902 πραγματοποιήθηκε διαδήλωση εναντίον του περιορισμού των προνομίων που απολάμβαναν οι κάτοικοι, η οποία κατεστάλη βίαια από την αιγυπτιακή διοίκηση με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο διαδηλωτών[2]. Μέσα στο ίδιο έτος η Θάσος πέρασε εκ νέου στον απόλυτο έλεγχο των Οθωμανών[5] και σύμφωνα με απογραφή που πραγματοποιήθηκε ο Θεολόγος ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της Θάσου με 2450 κατοίκους[11]. Ο Θεολόγος απελευθερώθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο την 18η Οκτωβρίου του 1912[4].

Αποτελεί έδρα του τοπική κοινότητας Θεολόγου, στην οποία περιλαμβάνονται δεκατρείς οικισμοί και η Μονή Αρχαγγέλων Μιχαήλ με 1.762 μόνιμους κατοίκους.

Αθλητισμός

Ο Θεολόγος έχει έναν αθλητικό σύλλογο, τη «Δόξα» Θεολόγου - Ποτού. Η ποδοσφαιρική ομάδα ανδρών της Δόξας εδρεύει στον Ποτό και αγωνίζεται στην Β΄ τοπική κατηγορία της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Καβάλας (ΕΠΣΚ). Διεξάγει τα εντός έδρας παιχνίδια της στο γήπεδο Ποτού.

Στο΄παρελθόν υπήρχε ο αθλητικός σύλλογος «Αυγερινός» Θεολόγου,[12] ο οποίος δραστηριοποιούνταν στο άθλημα του ποδοσφαίρου και κάποια στιγμή διαλύθηκε.

Προσωπικότητες

  • Κώστας Τσίμας[13] (1936 - 2005), πρώτος διοικητής της ΕΥΠ.
  • Χατζηγιώργης Μεταξάς[2] (18ος - 19ος), τοπικός πρόκριτος της Θάσου και αρχηγός των ντόπιων επαναστατών κατά την επανάσταση του 1821.

Εικόνες

Παραπομπές

  1. «Θεολόγος (ο) Δήμου Θάσου Δημοτική Κοινότητα Θεολόγου. Καβάλα – Μακεδονία». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 255.
  3. «Θεολόγος, Χωριά Θάσος». thassos-view.com. Thassos View. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Θεολόγος». go-thassos.gr. Go ΘΑΣΟΣ. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Σαπφώ Αγγελούδη - Ζαρκάδα, Η αρχιτεκτονική των μεταβυζαντινών εκκλησιών της Θάσου. Ιστορική, κοινωνική και κατασκευαστική προσέγγιση, Διδακτορική Διατριβή, ΑΠΘ, 2011, σελ. 51 - 52.
  6. 6,0 6,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 56.
  7. Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 57.
  8. 8,0 8,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 60.
  9. Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 61 - 62.
  10. 10,0 10,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 66.
  11. 11,0 11,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 67 - 68.
  12. Θασίων γη thassos.nl
  13. «Βιογραφικό σημείωμα». tsimas.gr. Κώστας Τσίμας. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017. 

Πηγές