Αγκώνας

H άρθρωση του αγκώνα

Ο αγκώνας είναι η άρθρωση ανάμεσα στο βραχιόνιο οστό και τα οστά του αντιβραγχίου, την κερκίδα και την ωλένη. Αποτελείται από τρεις αρθρώσεις οι οποίες βρίσκονται εντός κοινής αρθρικής κοιλότητας. Επιτρέπει την κάμψη του αντιβραγχίου σε σχέση με τον αγκώνα και τον πρηνισμό ή υπτιασμό του αντιβραγχίου, δηλαδή την μετακίνηση της πρόσθιας επιφάνειας του αντιβραγχίου ραχιαία και ανάποδα. Σημαντικά ανατομικά χαρακτηριστικά στην περιοχή του αγκώνα είναι το ωλέκρανο (οστέινο εξόγκωμα στην άκρη του αγκώνα), ο αγκωνιαίος βόθρος και οι επικόνδυλοι.

Δομή

Φυσιολογική ακτινογραφία

Η άρθρωση του αγκώνα αποτελείται από τρεις αρθρώσεις ανάμεσα στα τρία οστά του αγκώνα, οι οποίες βρίσκονται εντός κοινής αρθρικής κοιλότητας. Ένας τέταρτος σύνδεσμος, ο δακτυλιοειδής σύνδεσμος της κερκίδας ενισχύει την έξω επιφάνεια του αγκώνα, περιβάλλοντας την κεφαλή της κερκίδας. Στο μεγαλύτερο τμήμα του, συγχωνεύεται με τον ινώδη θύλακο, αλλά διαχωρίζεται προς τα πίσω.

Ο αρθρικός υμένας περιβάλλει την άρθρωση του αγκώνα και την εγγύς κερκιδοωλένια άρθρωση με ινώδη κάψα. Στην περιοχή του κορωνοειδούς, ωλεκρανικού και κερκιδικού βόρθου, ανάμεσα στον ινώδη θύλακα και στον αρθρικό υμένα υπάρχουν στρώματα λίπους. Η κάψα ενισχύεται από συνδέσμους στα πλάγια, αλλά είναι σχετικά ασθενείς στο πρόσθιο και οπίσθιο τμήμα.

Η άρθρωση του αγκώνα αγγειόνεται από δίκτυο αγγείων το οποίο δημιουργείται από κλάδους της βραγχιόνιας, εν τω βάθει βραγχιόνιας, κερκιδικής και ωλένιας αρτηρίας. Η νεύρωση γίνεται κυρίως από το κερκιδικό και μυοδερματικό νεύρο.

Παθολογία

Επικονδυλίτιδα

Δύο από τους πιο κοινούς τραυματισμούς του αγκώνα προκαλούνται από υπερβολική χρήση: ο αγκώνας των αντισφαιριστών και ο αγκώνας των γκόλφερ. Ο αγκώνας των γκόλφερ αποτελεί τη φλεγμονή στην παρατροχίλια απόφυση και την έκφυση των καμπτήρων και ο αγκώνας των αντισφαιριστών την φλεγμονή στην παρακονδύλια απόφυση και την έκφυση των εκτεινόντων μυών.

Κατάγματα

Υπάρχουν τρία οστά στην άρθρωση του αγκώνα και οποιοδήποτε από αυτά τα οστά μπορεί να συμμετέχει σε ένα κάταγμα του αγκώνα. Ασθενείς οι οποίοι μπορούν να εκτείνουν πλήρως τον αγκώνα είναι απίθανο να έχουν κάταγμα και δεν απαιτείται ακτινογραφία εφόσον έχει αποκλειστεί κάταγμα ωλέκρανου. Πιθανές επιπλοκές του κατάγματος αγκώνα αποτελεί η απώλεια κίνησης και η μετατραυματική αρθρίτιδα.

Εξάρθρημα

Τα εξαρθρήματα αγκώνα αποτελούν το 10% με 25% όλων των τραυματισμών του αγκώνα. Ο αγκώνας είναι μια από τις πιο κοινές εξαρθρωμένες αρθρώσεις στο σώμα, με ετήσια επίπτωση 6 ανά 100.000 άτομα. Στο άνω άκρο μόνο το εξάρθρημα ώμου είναι πιο κοινό.

Οστεοαρθρίτιδα

Η οστεοαρθρίτιδα είναι πολύ συχνή, ιδιαίτερα στο επικρατές άκρο σε μεσήλικες ενήλικες. Η αρχική θεραπεία είναι μη επεμβατική. Το χειρουργείο ενδείκνυται επί πόνου του αγκώνα ή σημαντική απώλεια κινητικότητας με επακόλουθη έκπτωση της λειτουργίας του άνω άκρου και περιορισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων. Η αρχική χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την αφαίρεση των οστεόφυτων, καθώς στον αγκώνα σώζεται σε μεγάλο βαθμό ο αρθρικός χόνδρος. Η αρθροπλαστική ενδείκνυται σπανία και πραγματοποιείται μόνο σε ηλικιωμένους με χαμηλές απαιτήσεις και στους οποίους οι άλλες θεραπείες απέτυχαν.

Βιβλιογραφία

• Drake, R.L.· Vogl, W.· Mitchell, A.W.M. (2007). Gray's Ανατομία. Π.Χ. Πασχαλίδης. σελίδες 680–685. ISBN 960-399-472-3. 

• Appelboam, A; Reuben, A D; Benger, J R; Beech, F; Dutson, J; Haig, S; Higginson, I; Klein, J A και άλλοι. (2008). «Elbow extension test to rule out elbow fracture: multicentre, prospective validation and observational study of diagnostic accuracy in adults and children». BMJ 337: a2428. doi:10.1136/bmj.a2428. PMID 19066257. 

• Blakeney, W G (Ιανουαρίου 2010). «Elbow Dislocation». Life in the Fast Lane. 

• Palastanga, Nigel· Soames, Roger (2012). Anatomy and Human Movement: Structure and Function (6th έκδοση). Elsevier. ISBN 9780702040535.