|
}}
Η '''Βιέννη''' ''(Wien)'' είναι η [[πρωτεύουσα]] της [[Αυστρία]]ς και ένα από τα [[Ομόσπονδα κρατίδια της Αυστρίας|ομόσπονδα κρατίδιά]] της. Με [[πληθυσμός|πληθυσμό]] περίπου 2.000.000 κατοίκων, αποτελεί την μεγαλύτερη πόλη καθώς και το πολιτικό, πολιτισμικό και οικονομικό κέντρο της χώρας.�
Οι κυριότερες βιομηχανίες της πόλης κατασκευάζουν μηχανήματα, χημικά προϊόντα, έπιπλα, πορσελάνες και υαλικά.
Πολύ σημαντικός οικονομικός παράγοντας για την πόλη είναι και ο τουρισμός, καθώς η Βιέννη με τον μεγάλο πλούτο της σε έργα τέχνης, μνημεία, μουσεία αποτελεί πόλο έλξης πολλών τουριστών. Τη Βιέννη επίσης επισκέπτονται οι περισσότεροι τουρίστες την περίοδο των [[Χριστούγεννα|Χριστουγέννων]], όπου υπάρχουν πολύ ωραία αξιοθέατα όπως η χριστουγεννιάτικη αγορά της. Επίσης έχει πολύ μεγάλη ποικιλία σε ιστορικά μνημεία διαφόρων αυτοκρατόρων όπως η [[Μαρία Θηρεσία]], ο [[Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας|Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄]], [[Μαρία Αντουανέττα]], η γυναίκα του Φραγκίσκου Ιωσήφ [[Ελισάβετ της Αυστρίας|Σίσσυ]] κ.ά.
== Γεωγραφική θέση ==
Η Βιέννη είναι χτισμένη σε υψόμετρο 170 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, μεταξύ του [[Δούναβης|Δούναβη]] στα ανατολικά και δασωδών υψωμάτων στα δυτικά. Είναι το μικρότερο ομοσπονδιακό κρατίδιο της [[Αυστρία]]ς, εκτείνεται σε 414 km<sup>2</sup> και βρίσκεται στα βορειοανατολικά της χώρας. Αποτελεί κομβικό σημείο ανάμεσα στην Κεντρική και την [[Ανατολική Ευρώπη]]. Είναι ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια του Δούναβη, σε γεωγραφική θέση με μεγάλη οικονομική σημασία καθώς βρίσκεται στην διασταύρωση δύο μεγάλων φυσικών οδών της [[Κεντρική Ευρώπη|Κεντρικής Ευρώπης]].
== Ιστορία ==
Ιδρύθηκε περίπου το [[500 π.Χ.]], αρχικά ως [[κέλτες|κελτικός]] οικισμός. Το [[15 π.Χ.]], η Βιέννη ήταν συνοριακή πόλη (με το όνομα '''Βιντομπόνα''', Vindóbona), προπύργιο της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] ενάντια στις γερμανικές φυλές του Βορρά.
[[Αρχείο:Nuremberg chronicles f 098v99r 1.png|thumb|left|200px|Η Βιέννη το 1493]]
[[Αρχείο:Alsergrund um1900.jpg|thumb|left|200px|Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα γκρεμίζονται τα ιστορικά κτίρια της πόλης και χτίζονται νεοκλασικά μέγαρα και πολυκατοικίες.]]
Κατά τη διάρκεια του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]], η Βιέννη ήταν έδρα της δυναστείας [[Οίκος των Μπάμπενμπεργκ|Μπάμπενμπεργκ]] και το [[1440]] αποτέλεσε έδρα της δυναστείας των [[Οίκος των Αψβούργων|Αψβούργων]], οπότε κι έγινε τελικά η πρωτεύουσα της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] και πολιτιστικό κέντρο για τις τέχνες, τις επιστήμες και τη μουσική.
Οι [[Οθωμανοί|οθωμανικές]] εισβολές στην [[Ευρώπη]] στο 16ο και 17ο αιώνα σταμάτησαν δύο φορές ακριβώς έξω από τη Βιέννη ([[Πρώτη πολιορκία της Βιέννης]] το [[1529]] και [[Δεύτερη πολιορκία της Βιέννης]] το [[1683]]). Το [[1784]] στην Βιέννη κυκλοφόρησε η ''[[Εφημερίς (εφημερίδα Αθήνας)|Εφημερίς]]'', η πρώτη ελληνική εφημερίδα. Κατά την ίδια περίοδο η πόλη έγινε και η αφετηρία διάδοσης του [[καφές|καφέ]] στην Ανατολική Ευρώπη.
Το [[1805]], η πόλη έγινε πρωτεύουσα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας - και αργότερα της [[Αυστροουγγαρία|Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας]] - και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της φιλοξενίας του [[Συνέδριο της Βιέννης|Συνεδρίου της Βιέννης]] το 1815.
Το [[1918]], μετά από τον [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο]], η Βιέννη έγινε πρωτεύουσα της πρώτης Αυστριακής Δημοκρατίας. Μεταξύ του 1938 οπότε προσαρτήθηκε στη Ναζιστική Γερμανία (''[[Προσάρτηση της Αυστρίας|Anschluss]]'') και του τέλους του [[Β' Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου]], η Βιέννη έχασε τη θέση της ως πρωτεύουσα από το [[Βερολίνο]]. Το 1945, οι [[Σοβιετική Ένωση|Σοβιετικοί]] κατέλαβαν την πόλη από τους [[Γερμανία|Γερμανούς]] και η Βιέννη έγινε πάλι η πρωτεύουσα της [[Αυστρία]]ς. Αρχικά διαιρέθηκε και αυτή, όπως και το Βερολίνο σε τέσσερις ζώνες υπό συμμαχική διοίκηση. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του [[Ψυχρός πόλεμος|Ψυχρού Πολέμου]], έγινε κέντρο για τη διεθνή κατασκοπεία μεταξύ δυτικού και ανατολικού μπλοκ. Το 1976 εγκαινιάστηκε το [[Μετρό Βιέννης]]. Το 2008 τo Ernst Happel Stadion φιλοξένησε διάφορους αγώνες και τον τελικό του [[Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2008|Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου 2008]]
* Ο [[αστεροειδής]] '''[[231 Βιντομπόνα]]''' (231 Vindobona), που ανακαλύφθηκε το 1882 από τη Βιέννη, πήρε το όνομά του από την αρχαία ρωμαϊκή ονομασία της Βιέννης, ενώ ο [[αστεροειδής]] '''[[397 Βιέννη]]''' (397 Vienna), που ανακαλύφθηκε το 1894, πήρε το όνομά του από τη σημερινή ονομασία της πόλης.
== Τουριστικά αξιοθέατα ==
Η σημερινή Βιέννη παρουσιάζεται στον επισκέπτη ως αποτέλεσμα έντονης δόμησης του 19ου αιώνα, ειδικά με την επιβλητική [[Ρίνγκστρασσε]] (''Ringstraße'', κυκλική λεωφόρος), με μέγαρα όπως την [[Κρατική όπερα της Βιέννης|Όπερα]] (''Staatsoper''), το δημαρχείο, το κοινοβούλιο, μουσεία, παλάτια κλπ. Χαράχτηκε ανάμεσα στο 1858 και το 1865 και το συνολικό μήκος της διαδρομής είναι περίπου τέσσερα χιλιόμετρα.
Ο εμπορικός δρόμος είναι η Κέρντνερ Στράσε (''Kärntner Straße'') στο κέντρο, με καταστήματα τουριστικά ή ειδών πολυτελείας, αλλά τα πολυκαταστήματα και εμπορικά μαγαζιά είναι στην Μαρίαχίλφερ Στράσε (''Mariahilfer Strasse'').
Τα σημαντικότερα τουριστικά αξιοθέατα περιλαμβάνουν τα αυτοκρατορικά παλάτια του Χόφμπουργκ (Hofburg) και του [[Ανάκτορα Σενμπρούν|Σένμπρουν]] (στα οποία λειτούργησε επίσης ο πρώτος [[ζωολογικός κήπος]] του κόσμου, ''Tiergarten Schönbrunn''), μαζί με διάφορες σχολές τέχνης (συμπεριλαμβανομένης της Αλμπερτίνα, του ''KunstHausWien'' και του ''Kunstforum''), τα δίδυμα μουσεία, το [[Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης]] και το [[Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βιέννης]] και το ''Technisches Museum''. Καθένα από αυτά δέχεται περισσότερους από 250.000 επισκέπτες ετησίως. Σημαντικό αξιοθέατο, επίσης, είναι και ο [[Καθεδρικός Ναός Αγίου Στεφάνου, Βιέννη|καθεδρικός ναός του Αγίου Στεφάνου]]. Οι περιοχές που συνδέονται με τους πολλούς συνθέτες που έζησαν στη Βιέννη έχουν γίνει "περιοχές λατρείας", όπως οι διάφορες κατοικίες του [[Μπετόβεν]] και το νεκροταφείο του Αγίου Μαρξ (κενοτάφιο του [[Μότσαρτ]]). Στα κυριότερα πολιτιστικά σημεία περιλαμβάνονται το [[Μπούργκτεατερ]] και η Όπερα (''Staatsoper'').
Άλλα ενδιαφέροντα αξιοθέατα αποτελούν το Μουσείο Leopold (διαθέτει μια τεράστια ιδιωτική συλλογή, κυρίως με έργα του 19ου αιώνα, αλλά και με άλλα νεωτεριστικά αυστριακά έργα τέχνης), το Σπίτι της Μουσικής (ένα από τα πιο ιδιαίτερα μουσεία της Βιέννης που εξηγεί τον ήχο με ένα διασκεδαστικό και διαδραστικό τρόπο), η Ακαδημία Καλών Τεχνών (ένας χώρος όπου μπορείτε να απολαύσετε σπουδαία έργα τέχνης από κλασικούς Φλαμανδούς, Ολλανδούς και Γερμανούς ζωγράφους), το Μουσείο των Παπύρων (τα εκθέματα του μουσείου εμφανίζονται από το παλαιότερο πάπυρο μέχρι τα έγγραφα της ισλαμικής περιόδου γραμμένο σε χαρτί από τον 13ο αιώνα μ.Χ.) και το περίφημο Θεματικό Πάρκο Πράτερ (διαθέτει τον γιγάντιο τροχό ''Riesenrad'' που χτίστηκε το 1896 και είναι ένα από τα πιο διάσημα σημεία του πάρκου.)
Στην πλατεία Μιχαέλερπλατς (''Michaelerplatz'') βρίσκεται το [[Λως Χάους]] (''Looshaus'') και το [[Καφέ Γκρίνσταϊντλ]]. Όταν κατασκευάστηκε το 1910 από τον πρωταγωνιστή τις σύγχρονης αρχιτεκτονικής [[Άντολφ Λως]] προκάλεσε πολλές αντιδράσεις λόγω της αυστηρής του εμφάνισης. Από σημερινή άποψη το κτίριο όμως φαίνεται να είναι ένα άριστο δείγμα μιας απλής και πολυτελούς κλασσικής αρχιτεκτονικής. Την ίδια εποχή ο φιλόσοφος [[Λούντβιχ Βιτγκενστάιν]] σχεδίασε και έχτισε μια σύγχρονη έπαυλη για την αδελφή του. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική είναι επίσης παρούσα, με το Γκαζόμετρο, τον πύργο της χιλιετίας, τις κατοικίες Karl-Marx-Hof, το ''[[Hundertwasserhaus]]'' και την πόλη του ΟΗΕ.
Σημαντικό ιστορικό ορόσημο αποτελεί και το [[Καφέ Γκρίνσταϊντλ]].
{{Πληροφορίες Παγκόσμια Πολιτισμική Κληρονομιά
| ΜΠΚ = Ιστορικό Κέντρο της Βιέννης
| Εικόνα = [[Αρχείο:Blick von Stephansdom Nordwesten.JPG|200px]]
| Χώρα μέλος = {{AUT}}
| Τύπος =Πολιτιστικό
| Κριτήρια =ii, iv, vi
| ID =1033
| Περιοχή = Ευρώπη και Βόρεια Αμερική
| Έτος = 2001
| Συνεδρίαση = -
| Σύνδεσμος = http://whc.unesco.org/en/list/1033
}}
<gallery>
Image:Schloss Schoenbrunn Gloriette DSC02028.JPG|Το ''Γκλόριετ'' στα [[Ανάκτορα Σενμπρούν]] (Schönbrunn)
Image:Burgtheater Vienna June 2006 397.jpg|Το θέατρο [[Μπούργκτεατερ]] (Burgtheater) στην κυκλική λεωφόρο [[Ρίνγκστρασσε]]
Image:Albertina Wien001.jpg|[[Αλμπερτίνα]] (Albertina)
Image:Looshaus Vienna June 2006 546.jpg|Το [[Λως Χάους]] (Looshaus)
Image:Vienna Hundertwasserhaus DSC02708.JPG|[[Hundertwasserhaus]]
Image:Giant Ferris Wheel Vienna from W on 2010-09-20.jpg|Το Ρίζενραντ στο ιστορικό Λούνα Παρκ [[Πράτερ]] (Prater)
Image:Griechenbeisl.jpg|Tο [[Γκρίχενμπαϊσελ]]
Image:Wien Cafe Central 2004.jpg|[[Καφέ Τσεντράλ]]
</gallery>
== Κλίμα ==
{{Weather box|location= Βιέννης
|metric first= Y
|single line= Y
|Jan record high C = 16.7
|Feb record high C = 19.1
|Mar record high C = 25.5
|Apr record high C = 27.8
|May record high C = 30.7
|Jun record high C = 35.9
|Jul record high C = 36.0
|Aug record high C = 37.0
|Sep record high C = 31.1
|Oct record high C = 26.4
|Nov record high C = 20.8
|Dec record high C = 16.1
|year record high C = 37.0
|Jan high C= 2.9
|Feb high C= 5.1
|Mar high C= 10.3
|Apr high C= 15.2
|May high C= 20.5
|Jun high C= 23.4
|Jul high C= 25.6
|Aug high C= 25.4
|Sep high C= 20.3
|Oct high C= 14.2
|Nov high C= 7.5
|Dec high C= 4.0
|year high C= 14.5
|Jan mean C = 0.1
|Feb mean C = 1.6
|Mar mean C = 5.7
|Apr mean C = 10.0
|May mean C = 15.2
|Jun mean C = 18.2
|Jul mean C = 20.2
|Aug mean C = 19.8
|Sep mean C = 15.3
|Oct mean C = 9.9
|Nov mean C = 4.6
|Dec mean C = 1.5
|year mean C = 10.2
|Jan low C= -2.0
|Feb low C= -0.9
|Mar low C= 2.4
|Apr low C= 5.8
|May low C= 10.5
|Jun low C= 13.5
|Jul low C= 15.4
|Aug low C= 15.3
|Sep low C= 11.7
|Oct low C= 7.0
|Nov low C= 2.4
|Dec low C= -0.5
|year low C= 6.7
|Jan record low C = -19.6
|Feb record low C = -17.2
|Mar record low C = -15.3
|Apr record low C = -2.7
|May record low C = 1.0
|Jun record low C = 4.8
|Jul record low C = 8.4
|Aug record low C = 7.0
|Sep record low C = 3.1
|Oct record low C = -4.5
|Nov record low C = -9.6
|Dec record low C = -18.1
|year record low C = -19.6
|precipitation colour= green
|Jan precipitation mm= 37.2
|Feb precipitation mm= 39.4
|Mar precipitation mm= 46.1
|Apr precipitation mm= 51.7
|May precipitation mm= 61.8
|Jun precipitation mm= 70.2
|Jul precipitation mm= 68.2
|Aug precipitation mm= 57.8
|Sep precipitation mm= 53.5
|Oct precipitation mm= 40.0
|Nov precipitation mm= 50.0
|Dec precipitation mm= 44.4
|Jan snow cm = 18.6
|Feb snow cm = 15.6
|Mar snow cm = 8.3
|Apr snow cm = 1.5
|May snow cm = 0.0
|Jun snow cm = 0.0
|Jul snow cm = 0.0
|Aug snow cm = 0.0
|Sep snow cm = 0.0
|Oct snow cm = 0.0
|Nov snow cm = 7.9
|Dec snow cm = 16.4
|year snow cm = 68.3
|unit precipitation days = 1.0 mm
|Jan precipitation days= 7.3
|Feb precipitation days= 7.6
|Mar precipitation days= 8.3
|Apr precipitation days= 7.5
|May precipitation days= 8.5
|Jun precipitation days= 9.1
|Jul precipitation days= 9.0
|Aug precipitation days= 8.0
|Sep precipitation days= 7.0
|Oct precipitation days= 6.0
|Nov precipitation days= 8.3
|Dec precipitation days= 8.2
|unit snow days = 1.0 cm
|Jan snow days = 13.9
|Feb snow days = 10.0
|Mar snow days = 4.0
|Apr snow days = 0.4
|May snow days = 0.0
|Jun snow days = 0.0
|Jul snow days = 0.0
|Aug snow days = 0.0
|Sep snow days = 0.0
|Oct snow days = 0.0
|Nov snow days = 2.7
|Dec snow days = 8.3
|year snow days = 39.3
|Jan sun= 60.9
|Feb sun= 90.1
|Mar sun= 131.5
|Apr sun= 173.8
|May sun= 228.0
|Jun sun= 222.8
|Jul sun= 241.8
|Aug sun= 239.2
|Sep sun= 167.6
|Oct sun= 131.2
|Nov sun= 65.5
|Dec sun= 52.0
|year sun = 1804.4
|source 1= [[Central Institute for Meteorology and Geodynamics]]<ref name = ZAMG>{{cite web|url=http://www.zamg.ac.at/fix/klima/oe71-00/klima2000/klimadaten_oesterreich_1971_frame1.htm|title=Klimadaten von Österreich 1971 - 2000 - Wien-Hohe Warte|language = German| publisher= Central Institute for Meteorology and Geodynamics|accessdate=2012-09-06}}</ref>
|date = September 2012}}
== Διεθνείς οργανισμοί ==
Η Βιέννη είναι έδρα διάφορων διεθνών οργανισμών, όπως οι: [[Οργανισμός εξαγωγών πετρελαιοπαραγωγών χωρών]], [[Διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας]], [[Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη]]. Ο [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών]] επίσης διαθέτει μεγάλες εγκαταστάσεις στην πόλη (United Nations Office at Vienna).
== Δημοτικά διαμερίσματα ==
Παρόμοια του Παρισιού η Βιέννη καταμερίζεται σε δημοτικά διαμερίσματα με αριθμούς (Gemeindebezirke η Bezirke). Ο αριθμός βρίσκεται και στον ταχυδρομικό κώδικα, π.χ. ''1010 Wien'' είναι το πρώτο διαμέρισμα και ''1100 Wien'' το δέκατο.
Δημοτικά διαμερίσματα (Gemeindebezirke):
{| class="toccolours" style="margin:0 auto; backgrond:none;"
| style="padding-right:1em;" |
* 1. Ίννερε Στατ (Ιστορικό κέντρο <br>εντός της [[Ρίνγκστράσσε]])
* 2. Λέοπολντστατ
* 3. Λάντστρασσε
* 4. Βίντεν
* 5. Μαργκαρέτεν
* 6. Μαρίαχιλφ
* 7. Νόυμπαου
* 8. Γιόζεφστατ
* 9. Άλζεργκρουντ
* 10. Φαβορίτεν
* 11. Ζίμμερινγκ
| style="background:#FFF; padding:0 1em;" class="toccolours"| [[Αρχείο:Wien districts with numbers.png]]
|
* 12. Μάιντλινγκ
* 13. Χίτσινγκ
* 14. Πέντσινγκ
* 15. Ρούντολφσχαϊμ-Φύνφχαους
* 16. Όττακρινγκ
* 17. Έρναλς
* 18. Βαίρινγκ
* 19. Νταίμπλινγκ
* 20. Μπριγκιττενάου
* 21. Φλόριντσντορφ
* 22. Ντόναουστατ
* 23. Λίζινγκ
|}
== Αθλητισμός ==
Στην πόλη εδρεύουν οι ομάδες [[Αούστρια Βιέννης]] και [[Ραπίντ Βιέννης]]. Ο τελικός αγώνας του [[Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2008|Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου 2008]] διεξήχθη στην πόλη.
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές}}
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιλεξικό|Βιέννη|Βιέννη}}
{{commonscat}}
* [http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1008677&lngDtrID=245 άρθρο] στο in.gr- ''Ευρωπαϊκή η κορυφή της λίστας με τις πόλεις που διαθέτουν την υψηλότερη ποιότητα ζωής'', 28 Απριλίου 2009.
* [http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=47811 Ελευθεροτυπία],«Πρωτεύουσα» των συνεδρίων η Βιέννη, 25 Μαΐου 2009.
{{Ομόσπονδα κρατίδια της Αυστρίας}}
{{πρωτεύουσες ευρωπαϊκών κρατών}}
{{Δούναβης}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Ευρώπη|Αυστρία}}
[[Κατηγορία:Βιέννη| ]]
[[Κατηγορία:Παραδουνάβιες πόλεις]]
[[Κατηγορία:Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην Αυστρία]]
| 