Υγεία (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Dgolitsis (συζήτηση | συνεισφορές)
μ επιμέλεια
Dgolitsis (συζήτηση | συνεισφορές)
μ μ
Γραμμή 3: Γραμμή 3:


Στην [[ελληνική μυθολογία]] κατέχει εξέχουσα θέση στην λατρεία του πατέρα της. Ωστόσο, ενώ ο Ασκληπιός συνδέεται άμεσα με την θεραπεία των ασθενειών, η θεά συνδέθηκε με την πρόληψη των ασθενειών και τη διατήρηση της κατάστασης της υγείας.<ref>{{cite web|author=Mark Beumer |title=Hygieia, the Goddess of Health|url=http://www.ancient.eu.com/article/253/|publisher=ancient.eu.com|date=24 Αυγούστου 2011|accessdate=23 Ιουνίου 2013}}</ref>
Στην [[ελληνική μυθολογία]] κατέχει εξέχουσα θέση στην λατρεία του πατέρα της. Ωστόσο, ενώ ο Ασκληπιός συνδέεται άμεσα με την θεραπεία των ασθενειών, η θεά συνδέθηκε με την πρόληψη των ασθενειών και τη διατήρηση της κατάστασης της υγείας.<ref>{{cite web|author=Mark Beumer |title=Hygieia, the Goddess of Health|url=http://www.ancient.eu.com/article/253/|publisher=ancient.eu.com|date=24 Αυγούστου 2011|accessdate=23 Ιουνίου 2013}}</ref>


==Ιστορία==
Κατά τη μυθολογία η Υγεία ήταν σύζυγος ή κόρη του [[Ασκληπιός|Ασκληπιού]] και της [[Ηπιόνη|Ηπιόνης]] αδελφής της [[Αθηνά]]ς, αδελφές της δε -ή κόρες της ανάλογα με την εκδοχή του μύθου - ήταν η [[Πανάκεια]], η [[Ιασώ]] η [[Ακεσώ]] ([[Ασκληπιάδες]]) και κατά το [[Σούδα (λεξικό)|Σούδα]] η [[Αίγλη (Ασκληπιός)|Αίγλη]]<ref>{{cite web|author=Suda On Line|title=Ἠπιόνη |url=http://www.stoa.org/sol-bin/search.pl?db=REAL&search_method=QUERY&login=guest&enlogin=guest&user_list=LIST&page_num=1&searchstr=Epione&field=any&num_per_page=100|publisher=stoa.org|accessdate=23 Ιουνίου 2013}}</ref>. Εκτός από την Αθήνα, τη λάτρευαν και σε άλλες πόλεις, όπως στις [[Θεσπιές]], στην [[Ελάτεια]], στα [[Μέγαρα]], στην [[Αρχαία Κόρινθος|Κόρινθο]] και στο [[Αρχαίο Άργος|Άργος]].<ref>{{cite web|title=HYGEIA CULT |url=http://www.theoi.com/Cult/HygeiaCult.html|publisher=theoi.com|accessdate=23 Ιουνίου 2013}}</ref>

Ο [[Ορφικοί ύμνοι|Ορφικός ύμνος]] της υγείας δείχνει τη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στην υγεία: «''Ιμερόεσα'', ''ερατή'', ''πολυθάλμιε'', ''παμβασίλεια'', ''κλύθι μάκαιρ΄ Υγίεια'', ''φερόλβιε'', ''μήτηρ απάντων''...»

Στην αρχαία Σπάρτη ο [[Λυκούργος]] θέσπισε μέτρα για την σκληραγωγία του σώματος και είναι γνωστή η διδασκαλία του [[Ιπποκράτης|Ιπποκράτη]] ότι χρειάζεται:«''άσκησις υγιείης, ακορίη τροφής, αοκνίη πόνων''». Με το με το έργο ''Περί αερίων, υδάτων και τόπων'' έθεσε τις βάσεις της υγείας του φυσικού περιβάλλοντος.
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 95%; background:#FFFAF0; width:22em; max-width: 42%; font-family: Palatino Linotype;" cellspacing="5"
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 95%; background:#FFFAF0; width:22em; max-width: 42%; font-family: Palatino Linotype;" cellspacing="5"
| style="text-align: right;" |
| style="text-align: right;" |
Γραμμή 47: Γραμμή 55:
}}
}}
|}
|}
==Ιστορία==
Κατά τη μυθολογία η Υγεία ήταν σύζυγος ή κόρη του [[Ασκληπιός|Ασκληπιού]] και της [[Ηπιόνη|Ηπιόνης]] αδελφής της [[Αθηνά]]ς, αδελφές της δε -ή κόρες της ανάλογα με την εκδοχή του μύθου - ήταν η [[Πανάκεια]], η [[Ιασώ]] η [[Ακεσώ]] ([[Ασκληπιάδες]]) και κατά το [[Σούδα (λεξικό)|Σούδα]] η [[Αίγλη (Ασκληπιός)|Αίγλη]]<ref>{{cite web|author=Suda On Line|title=Ἠπιόνη |url=http://www.stoa.org/sol-bin/search.pl?db=REAL&search_method=QUERY&login=guest&enlogin=guest&user_list=LIST&page_num=1&searchstr=Epione&field=any&num_per_page=100|publisher=stoa.org|accessdate=23 Ιουνίου 2013}}</ref>. Εκτός από την Αθήνα, τη λάτρευαν και σε άλλες πόλεις, όπως στις [[Θεσπιές]], στην [[Ελάτεια]], στα [[Μέγαρα]], στην [[Αρχαία Κόρινθος|Κόρινθο]] και στο [[Αρχαίο Άργος|Άργος]].<ref>{{cite web|title=HYGEIA CULT |url=http://www.theoi.com/Cult/HygeiaCult.html|publisher=theoi.com|accessdate=23 Ιουνίου 2013}}</ref>

Ο [[Ορφικοί ύμνοι|Ορφικός ύμνος]] της υγείας δείχνει τη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στην υγεία: «''Ιμερόεσα'', ''ερατή'', ''πολυθάλμιε'', ''παμβασίλεια'', ''κλύθι μάκαιρ΄ Υγίεια'', ''φερόλβιε'', ''μήτηρ απάντων''...»

Στην αρχαία Σπάρτη ο [[Λυκούργος]] θέσπισε μέτρα για την σκληραγωγία του σώματος και είναι γνωστή η διδασκαλία του [[Ιπποκράτης|Ιπποκράτη]] ότι χρειάζεται:«''άσκησις υγιείης, ακορίη τροφής, αοκνίη πόνων''». Με το με το έργο ''Περί αερίων, υδάτων και τόπων'' έθεσε τις βάσεις της υγείας του φυσικού περιβάλλοντος.

Ο [[Πλάτων]], ο [[Αριστοτέλης]] και άλλοι σοφοί έδωσαν επίσης ιδιαίτερη σημασία στη διατήρηση της υγείας του σώματος και στη σωματική αγωγή γενικά. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν απαραίτητη την ανέγερση λουτρών, υδραγωγείων και υπονόμων για τις αποχετεύσεις των ακάθαρτων υδάτων και ουσιών· εφάρμοζαν την απολύμανση με την καύση θείου ([[Θειάφι|θειαφιού]]) ή άλλων αρωματικών ουσιών και ανάβοντας φωτιές
Ο [[Πλάτων]], ο [[Αριστοτέλης]] και άλλοι σοφοί έδωσαν επίσης ιδιαίτερη σημασία στη διατήρηση της υγείας του σώματος και στη σωματική αγωγή γενικά. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν απαραίτητη την ανέγερση λουτρών, υδραγωγείων και υπονόμων για τις αποχετεύσεις των ακάθαρτων υδάτων και ουσιών· εφάρμοζαν την απολύμανση με την καύση θείου ([[Θειάφι|θειαφιού]]) ή άλλων αρωματικών ουσιών και ανάβοντας φωτιές
<ref>[[s:Ιλιάς/Α|Ιλιάδα Α 312]]«<small> Οἳ μὲν ἔπειτ' ἀναβάντες ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα, λαοὺς δ' Ἀτρεΐδης ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·οἳ δ' ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰς ἅλα λύματα βάλλον</small>»</ref> στους δημόσιους δρόμους, με την ιδέ πως έτσι καθάριζε ο αέρας. Κατά τη διάρκεια του [[Λοιμός των Αθηνών|λοιμού των Αθηνών]], μάλιστα, τα πτώματα αποτεφρώνονταν κατά σωρούς.<ref>[[Θουκυδίδης]], [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Β|Ιστορίαι Β 49-54]]</ref>
<ref>[[s:Ιλιάς/Α|Ιλιάδα Α 312]]«<small> Οἳ μὲν ἔπειτ' ἀναβάντες ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα, λαοὺς δ' Ἀτρεΐδης ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·οἳ δ' ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰς ἅλα λύματα βάλλον</small>»</ref> στους δημόσιους δρόμους, με την ιδέ πως έτσι καθάριζε ο αέρας. Κατά τη διάρκεια του [[Λοιμός των Αθηνών|λοιμού των Αθηνών]], μάλιστα, τα πτώματα αποτεφρώνονταν κατά σωρούς.<ref>[[Θουκυδίδης]], [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Β|Ιστορίαι Β 49-54]]</ref>

Έκδοση από την 03:19, 19 Αυγούστου 2016

Hygea, ρωμαϊκό αντίγραφο αρχαιοελληνικής τέχνης

Η Υγεία ήταν αρχαιοελληνική θεότητα, προσωποποίηση της Υγείας του σώματος και της ψυχής. Ως αρχαιότερο κέντρο λατρείας της αναφέρεται η Τιτάνη στη Σικυώνα, όπου βρίσκονταν ιερό του Ασκληπιού και της Υγείας. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση ο Αρίφρων ο Σικυώνιος έγραψε ύμνο για τη θεά,[1] της οποίας η λατρεία διαδόθηκε και στην Αθήνα περίπου από το 420 π.Χ..

Στην ελληνική μυθολογία κατέχει εξέχουσα θέση στην λατρεία του πατέρα της. Ωστόσο, ενώ ο Ασκληπιός συνδέεται άμεσα με την θεραπεία των ασθενειών, η θεά συνδέθηκε με την πρόληψη των ασθενειών και τη διατήρηση της κατάστασης της υγείας.[2]


Ιστορία

Κατά τη μυθολογία η Υγεία ήταν σύζυγος ή κόρη του Ασκληπιού και της Ηπιόνης αδελφής της Αθηνάς, αδελφές της δε -ή κόρες της ανάλογα με την εκδοχή του μύθου - ήταν η Πανάκεια, η Ιασώ η Ακεσώ (Ασκληπιάδες) και κατά το Σούδα η Αίγλη[3]. Εκτός από την Αθήνα, τη λάτρευαν και σε άλλες πόλεις, όπως στις Θεσπιές, στην Ελάτεια, στα Μέγαρα, στην Κόρινθο και στο Άργος.[4]

Ο Ορφικός ύμνος της υγείας δείχνει τη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στην υγεία: «Ιμερόεσα, ερατή, πολυθάλμιε, παμβασίλεια, κλύθι μάκαιρ΄ Υγίεια, φερόλβιε, μήτηρ απάντων...»

Στην αρχαία Σπάρτη ο Λυκούργος θέσπισε μέτρα για την σκληραγωγία του σώματος και είναι γνωστή η διδασκαλία του Ιπποκράτη ότι χρειάζεται:«άσκησις υγιείης, ακορίη τροφής, αοκνίη πόνων». Με το με το έργο Περί αερίων, υδάτων και τόπων έθεσε τις βάσεις της υγείας του φυσικού περιβάλλοντος.

«Ὑγίεια, πρεσβίστα μακάρων μετὰ σοῦ ναίοιμι τὸ λειπόμενον
βιοτᾶς, σὺ δέ μοι πρόφρων σύνοικος
εἰ γάρ τις ἢ πλούτου χάρις ἢ τεκέων εἴης·
ἢ τᾶς ἰσοδαίμονος ἀνθρώποις βασιληίδος ἀρχᾶς ἢ πόθων,
οὓς κρυφίοις Ἀφροδίτας ἄρκυσιν θηρεύομεν,
ἢ εἴ τις ἄλλα θεόθεν ἀνθρώποισι τέρψις ἢ πόνων
ἀμπνοὰ πέφανται,
μετὰ σεῖο, μάκαιρ' Ὑγίεια,
τέθαλε πάντα καὶ λάμπει Χαρίτων ἔαρ·
σέθεν δὲ χωρὶς οὔ τὶς εὐδαίμων ἔφυ».

Ύμνος προς την Υγεία, Αρίφρων.
«Υγεία, πιο σεβάσμια μεταξύ των μακάρων,

μαζί σου ας κατοικήσω το υπόλοιπο της ζωής μου,

ας είσαι εσύ η πρόθυμη σύνοικός μου παρά του πλούτου ή των γονέων η χάρη. Είτε τη βασιλική εξουσία, που είναι ίση με τους θεούς για τους ανθρώπους,

ή πόθους με τα κρυφά της Αφροδίτης δίχτυα κυνηγούμε, είτε άλλη χαρά ή από τον πόνο ανακούφιση

οι θεοί φανερώνουν στους ανθρώπους,

μαζί σου, μακάρια Υγεία, όλα θάλλουν και των Χαρίτων λάμπει η άνοιξη. Χωρίς εσένα κανείς δεν υπήρξε ευδαίμων. μτφ. Dr. Pantelis Golitsis


Aristoteles-Archiv Institut für Griechische und Lateinische Philologie Freie Universität Berlin Habelschwerdter Allee 45

D-14195 Berlin

Ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και άλλοι σοφοί έδωσαν επίσης ιδιαίτερη σημασία στη διατήρηση της υγείας του σώματος και στη σωματική αγωγή γενικά. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν απαραίτητη την ανέγερση λουτρών, υδραγωγείων και υπονόμων για τις αποχετεύσεις των ακάθαρτων υδάτων και ουσιών· εφάρμοζαν την απολύμανση με την καύση θείου (θειαφιού) ή άλλων αρωματικών ουσιών και ανάβοντας φωτιές [5] στους δημόσιους δρόμους, με την ιδέ πως έτσι καθάριζε ο αέρας. Κατά τη διάρκεια του λοιμού των Αθηνών, μάλιστα, τα πτώματα αποτεφρώνονταν κατά σωρούς.[6]

«Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ»[7] ή λατ. Mens sana in corpore sano[8]

Απεικονίσεις

Η υγεία από Πεντελικό μάρμαρο, Μουσεία Καπιτωλίου.

Οι καλλιτέχνες την απεικόνιζαν από 5ο αι. π.Χ. με τη μορφή νέας γυναίκας, ενώ αργότερα υιοθετήθηκε ως σύμβολο της το φίδι. Έκτοτε διάσημοι ζωγράφοι, όπως ο Λουδοβίκος Παστέρ, Γκούσταφ Κλιμτ αλλά κυρίως γλύπτες απέδωσαν τη αρχαιοελληνική Υγεία ο καθένας με το δικό του τρόπου. Αγάλματα της Υγείας σήμερα κοσμούν τα γνωστότερα Μουσεία, έκτος από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών και του Μουσείο του Δίου ακόμα και προαύλια δημοσίων κτιρίων, όπως στο συντριβάνι του της πόλης του Αμβούργου.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. Athenaeus (1827). «ΙΕ». ex recensione Guilielmi Dindorfii. Libraria Weidmannia, G. Reimer. σελίδες 1568 (702). 
  2. Mark Beumer (24 Αυγούστου 2011). «Hygieia, the Goddess of Health». ancient.eu.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2013. 
  3. Suda On Line. «Ἠπιόνη». stoa.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2013. 
  4. «HYGEIA CULT». theoi.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2013. 
  5. Ιλιάδα Α 312« Οἳ μὲν ἔπειτ' ἀναβάντες ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα, λαοὺς δ' Ἀτρεΐδης ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·οἳ δ' ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰς ἅλα λύματα βάλλον»
  6. Θουκυδίδης, Ιστορίαι Β 49-54
  7. Θαλής ο Μιλήσιος«Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ»
  8. Γιουβενάλης, Σατιρικά X 356

Πηγές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι