Λεξικό Δημητράκου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2: Γραμμή 2:


Το ''<b>Μέγα λεξικόν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης<b>'' (αυθεντικός τίτλος), εν συντομία γνωστό ως ''<b>Λεξικό Δημητράκου<b>'', είναι το λεξικό το οποίο εξέδωσε ο [[Δημήτριος Δημητράκος]] κατά την περίοδο από το 1936 έως το 1950 σε 9 τόμους.<ref>{{cite web|title=Λεξικά και γλωσσάρια|url=http://www.greek-language.gr/greekLang/medieval_greek/kriaras/table_05.html|work=Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα|publisher=[[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]]|accessdate=25.05.2016}}</ref>
Το ''<b>Μέγα λεξικόν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης<b>'' (αυθεντικός τίτλος), εν συντομία γνωστό ως ''<b>Λεξικό Δημητράκου<b>'', είναι το λεξικό το οποίο εξέδωσε ο [[Δημήτριος Δημητράκος]] κατά την περίοδο από το 1936 έως το 1950 σε 9 τόμους.<ref>{{cite web|title=Λεξικά και γλωσσάρια|url=http://www.greek-language.gr/greekLang/medieval_greek/kriaras/table_05.html|work=Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα|publisher=[[Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]]|accessdate=25.05.2016}}</ref>
Το λεξικό περιέχει καταχωρίσεις λέξεων από όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας: [[Αρχαϊκή εποχή|αρχαϊκής]] του [[Όμηρος|Ομήρου]], αρχαίας της [[Κλασική εποχή|κλασικής]] και [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικής περιόδου]], [[Μεσαιωνική ελληνική γλώσσα|μεσαιωνικής]] και της νεότερης. Η [[Δημοτική γλώσσα|δημοτική]] υστερούσε, διότι δεν ήταν τότε λεξικογραφικά επεξεργασμένη σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ και τα γλωσσικά πάθη της εποχής θα καθιστούσαν παράτολμη την ευρεία συμπερίληψη λέξεων του προφορικού λόγου. Γλώσσα σύνταξης του ίδιου του έργου ήταν, όπως υπογορευόταν από τις σκοπιμότητες της εποχής, η [[Καθαρεύουσα|καθαρεύουσα]].<ref>{{cite web|last=Μπαμπινιώτης|first=Γεώργιος|title=''Το πρώτον βιβλίον εκάστου έθνους''|url=http://www.babiniotis.gr/wmt/userfiles/File/epimetro.pdf|publisher=babiniotis.gr|accessdate=26.05.2016|pages=22-23|authorlink=Γεώργιος Μπαμπινιώτης}}</ref>
Το λεξικό περιέχει καταχωρίσεις λέξεων από όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας: [[Αρχαϊκή εποχή|αρχαϊκής]] του [[Όμηρος|Ομήρου]], αρχαίας της [[Κλασική εποχή|κλασικής]] και [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικής περιόδου]], [[Μεσαιωνική ελληνική γλώσσα|μεσαιωνικής]] και της νεότερης. Η [[Δημοτική γλώσσα|δημοτική]] υστερούσε, διότι δεν ήταν τότε λεξικογραφικά επεξεργασμένη σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ και τα γλωσσικά πάθη της εποχής θα καθιστούσαν παράτολμη την ευρεία συμπερίληψη λέξεων του προφορικού λόγου. Γλώσσα σύνταξης του ίδιου του έργου ήταν η [[Καθαρεύουσα|καθαρεύουσα]].<ref>{{cite web|last=Μπαμπινιώτης|first=Γεώργιος|title=''Το πρώτον βιβλίον εκάστου έθνους''|url=http://www.babiniotis.gr/wmt/userfiles/File/epimetro.pdf|publisher=babiniotis.gr|accessdate=26.05.2016|pages=22-23|authorlink=Γεώργιος Μπαμπινιώτης}}</ref>


==Ιστορικά στοιχεία==
==Ιστορικά στοιχεία==

Έκδοση από την 17:42, 27 Μαΐου 2016

Για για άλλα λεξικά με παρόμοια ονομασία, δείτε: Μεγάλο λεξικό της ελληνικής γλώσσας (αποσαφήνιση).

Το Μέγα λεξικόν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης (αυθεντικός τίτλος), εν συντομία γνωστό ως Λεξικό Δημητράκου, είναι το λεξικό το οποίο εξέδωσε ο Δημήτριος Δημητράκος κατά την περίοδο από το 1936 έως το 1950 σε 9 τόμους.[1] Το λεξικό περιέχει καταχωρίσεις λέξεων από όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας: αρχαϊκής του Ομήρου, αρχαίας της κλασικής και ελληνιστικής περιόδου, μεσαιωνικής και της νεότερης. Η δημοτική υστερούσε, διότι δεν ήταν τότε λεξικογραφικά επεξεργασμένη σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ και τα γλωσσικά πάθη της εποχής θα καθιστούσαν παράτολμη την ευρεία συμπερίληψη λέξεων του προφορικού λόγου. Γλώσσα σύνταξης του ίδιου του έργου ήταν η καθαρεύουσα.[2]

Ιστορικά στοιχεία

Ξεκίνησε να γράφεται το 1933 και ο πρώτος τόμος κυκλοφόρησε τρια χρονια αργότερα.[3] Το έργο βραβεύτηκε το 1953 από την Ακαδημία Αθηνών και χαρακτηρίστηκε ως μέγιστο λεξικογραφικό τυπογραφικό επίτευγμα. Ο εκδότης Δ. Δημητράκος έλαβε το παράσημο του τάγματος του Φοίνικος δυο χρόνια αργότερα για αυτή την προσφορά του. Ανάμεσα στους συντάκτες του λεξικού ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και ακαδημαϊκός Χρυσόστομος και διαπρεπείς φιλόλογοι, όπως οι Γεώργιος Χατζιδάκις, Ιωάννης Συκουτρής, Νικόλαος Ανδριώτης, Εμμανουήλ Κριαράς, Αχιλλέας Τζάρτζανος και άλλοι. Τη συντακτική ευθύνη έως το 1943 είχε ο λογοτέχνης και λεξικογράφος Ιωάννης Ζερβός.[4][5]

Με εξαίρεση το αγγλικό Μεγάλο λεξικό της ελληνικής γλώσσας, το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1843 και εκδόθηκε με τις αποδόσεις των αρχαίων λέξεων στα σύγχρονα ελληνικά το 1904, και την ατελέσφορη προσπάθεια του ελληνικού κράτους το 1908 για σύνταξη παρόμοιου λεξικού -με πρωτοβουλία του Γεωργίου Χατζιδάκι- το έργο αυτό ήταν η πρώτη φορά που συγκεντρώθηκαν όλες οι ελληνικές λέξεις, ανεξαρτήτως περιόδου και με ερμηνεία των λέξεων.[6][7] Ωστόσο, υπήρξε και κριτική ως προς τη διαρρύθμιση των καταχωρίσεων, καθώς δεν χωρίζονται χρονολογικά αλλά παραθέτονται όλες μαζί αλφαβητικά κάτι που το κάνει δύσχρηστο.[8]

Επανεκδόσεις

Το έργο είχε αρκετές επανεκδόσεις με τον πρωτότυπο τίτλο του, όπως εκείνη του 1964[9] και η μεταγενέστη, σε 15 τόμους, από τις Εκδόσεις Δομή.[10] Το 2001 επανακυκλοφόρησε ως Μέγα λεξικόν τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης.[11]. Επανεκδόθηκε με τον ίδιο τίτλο το 2008-2009.[12]

Παραπομπές

  1. «Λεξικά και γλωσσάρια». Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 25.05.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  2. Μπαμπινιώτης, Γεώργιος. «Το πρώτον βιβλίον εκάστου έθνους» (PDF). babiniotis.gr. σελίδες 22–23. Ανακτήθηκε στις 26.05.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  3. Μπαμπινιώτης, σελ. 22.
  4. «Μέγα λεξικόν της Eλληνικής γλώσσης». Βιβλιοπωλείο Πολιτεία. Ανακτήθηκε στις 26.05.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  5. Μπαμπινιώτης, σελ. 23-24.
  6. «Για το μεγάλο Λεξικό του Δημητράκου». Ο Κόσμος της Ν. Φιλαδέλφειας. 2015-04-13. Ανακτήθηκε στις 25.05.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  7. Liddel, Henry George και Robert Scott (1996). Greek-English Lexicon. Οξφόρδη: Clarendon Press. σελ. 12. ISBN 0198642261. CS1 maint: Uses authors parameter (link)
  8. «Το ραμόνι και τα λουμπέσα». www.sarantakos.com. Ανακτήθηκε στις 25.06.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  9. «Μέγα λεξικόν όλης της Eλληνικής γλώσσης». Βιβλιοπωλείο Πολιτεία. Ανακτήθηκε στις 26.05.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  10. «Μέγα λεξικόν όλης της Eλληνικής γλώσσης». Ερανιστής. Ανακτήθηκε στις 26.05.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  11. «Επανακυκλοφόρησε το Μέγα Λεξικόν του Δ. Δημητράκου». in.gr. 4 Απριλίου 2001. Ανακτήθηκε στις 25.06.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  12. «Δημητράκος, Δημήτριος». βιβλιοNet. Ανακτήθηκε στις 25.06.2016.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι