Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ανάβαση του Αντιόχου Γ΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

εισαγωγή
(Άφαιρεση μπολντ, γλωσσική επιμέλεια και σύνδεσμοι)
(εισαγωγή)
Με τον όρο '''Ανάβαση του Αντιόχου Γ΄''' αποκαλείται η επιτυχής σειρά εκστρατειών του βασιλιά [[Αντίοχος Γ΄ ο Μέγας|Αντιόχου Γ']] η οποία είχε σκοπό την ανάκτηση του ελέγχου του ανατολικού τμήματος του βασιλείου των [[Σελευκίδες|Σελευκιδών]].
 
==Προοίμιο και προετοιμασία==
Έχοντας ο [[Αντίοχος Γ΄ ο Μέγας|Αντίοχος Γ'''΄''']] απαλλαγεί από τον εξάδελφό του Αχαιό (216-213 π.Χ.), κατέλαβε την επικράτειά του στηνστη [[Μ.Μικρά Ασία]] και συνόρευσε με το κράτος των [[Δυναστεία των Ατταλιδών|Ατταλιδών]].
 
Με το δυτικό μέτωπο έχοντάς το αφήσει προς ώρας στην άκρη, στράφηκε προς τις αποστατημένες ανατολικές σατραπείες. Ο Μακεδόνας βασιλιάς της [[Συρία]]ς συγκέντρωσε στρατό 45.000 ανδρών. Αποτελείτο από 10.000 Έλληνες μισθοφόρους, 8.000 αργυράσπιδες, 2.500 Κρήτες τοξότες, 2.000 [[Εταίροι|εταίρους]], 1.000 επιλέκτους ιππείς του Αγήματος, καθώς επίσης και σώματα άλλων Ελλήνων και Ασιατών.
 
==Αρμενική εκστρατεία==
Ο Αντίοχος ξεκίνησε με το στράτευμά του από την πρωτεύουσά του [[Αντιόχεια]] (213/2 π.Χ.) με κατεύθυνση προς την [[Αρμενία]]. Κατευθύνθηκε διά της [[Μεσοποταμία]]ς και μάλλον δια μέσου της [[Έδεσσα Μεσοποταμίας|Έδεσσας]]<nowiki/>ΟΚ
 
Ο Αντίοχος ξεκίνησε με το στράτευμά του από την πρωτεύουσά του [[Αντιόχεια]] της Συρίας (213/2 π.Χ.) με κατεύθυνση προς την [[Αρμενία]]. Κατευθύνθηκε διά της [[Μεσοποταμία]]ς και, μάλλον δια μέσου της [[Έδεσσα Μεσοποταμίας|Έδεσσας]]<nowiki/>Σ (σημ. Ούρφα της Τουρκίας), ο σελευκιδικόςτρατόςσελευκιδικός στρατός εισέβαλε στην ''Καλή πεδιάδα'' όπου βρισκόταν η πρωτεύουσα της Σωφηνής (νοτίου Αρμενίας) Αρμόσατα. Τότε ο Αντίοχος επιδόθηκε στην πολιορκία της πόλεως π, η οποία ισκότανβρισκόταν μεταξύ των ποταμών [[Τίγρης ποταμός|Τίγρη]] και [[Ευφράτης|Ευφράτη]]. Ο Αρμένιος ηγεμώνηγεμόνας, Ξέρξης (αρμ. Շավարշ 228 -212 π.Χ.), βλέποντας τον όγκο τωτουτου στρατού ντων Ελλήνων, τράπηκε σε φυγή. ΣτηνΣτη νέχειασυνέχεια σκεπτόμενος ωριμότερα και φοβούμενος την κατάληψη της Σωφηνής από τους Έλληνες, έστειλε πρέσβεις στον Αντίοχο ζητώντας του ειρήνη. Οι ''φίλοι'' του Αντιόχου τον συμβούλεψαν να κυριεύσει τα Αρμόσατα, να καθαιρέσει τον Ξέρξη και να ανεβάσει στον θρόνο τον ανιψιό του Μιθριδάτη. Τελικά ο Αντίοχος ανδενιακολούθησεδεν ςακολούθησε τις προτάσεις των φίλων του: Κάλεσε τον Ξέρξη και διέλυσε την μεταξύ τους εχθρότητα. Μάλιστα επειδή ο πατέρας του Ξέρξη χρωστούσε μεγάλα χρηματικά ποσά στους Σελευκίδες, ο Αντίοχος του χάρισε ένα μεγάλο μέρος από αυτά και αρκέστηκε στην καταβολή 300 ταλάντων, 1.000 ίππων και 1.000 ημιόνων[[μουλάρι|μουλαριών]] με τηντη σαγή τους. Ο Ξέρξης στο εξής θα διατηρούσε τον θρόνο του και νυμφεύτηκε την αδελφή του Αντιόχου, Αντιοχίδα. Με τις ενέργειές του αυτές, ο Σελευκίδης βασιλιάς κατέστη συμπαθής στους Αρμενίους.
 
==Παρθική εκστρατεία==
Διασχίζοντας τα όρη [[Ελμπρούς]] του [[Ιράν]] τον χειμώνα του 210/9 π.Χ., εισήλθεμπήκε στα [[Εκβάτανα]] (σημ. Χαμαντάν). Για τις ανάγκες τις εκστρατείας κατευθύνθηκε στο ιερό της ιρανικής θεότητας Αναχίτα (στα ελληνιστικά χρόνια, συγχωνεύτηκε με την [[Άρτεμις|Αρτέμιδα]]). Από εκεί αφαίρεσε τα χρυσά φύλλα που κάλυπταν τους κίονες, τα ασημένια κεραμίδια, καθώς και χρυσούς και αργυρούς πλίνθους. Από τον πλούτο αυτό έκοψε για το βασιλικό ταμείο 4.000 [[τάλαντο]]τάλαντα.
 
Ο βασιλιάς των Πάρθων [[Αρσάκης Β΄ της Παρθίας|Αρσάκης Β΄]] (211 -191 π.Χ.), αφού πληροφορήθηκε τα τεκταινόμενα των προετοιμασιών του Αντιόχου, πίστεψε ότι η ελληνική στρατιά θα σταματούσε στα Εκβάτανα λόγω λειψυδρίας της ερήμου της [[Μηδία]]ς. Για τον λόγο αυτό οι [[Αχαιμενίδες]] στο παρελθόν είχαν διατάξει τους Μήδους να σκάψουν μεγάλου μήκους φρεάτια, προκειμένου να μεταφέρουν το νερό από τον Ταύρο ([[Καύκασος|Καύκασο]]). Έτσι κατέφυγε στον πόλεμο φθοράς: έστειλε Πάρθους ιππείς να φράξουν τα φρεάτια. Από την άλλη ο Αντίοχος έστειλε εναντίον τους 1.000 ιππείς με επικεφαλής τον Νικομήδη από τη νήσο [[Κως|Κω]]. Μολονότι οι ιππείς δεν πρόλαβαν τον υποχωρούντα Αρσάκη, έτρεψαν σε φυγή με αιφνίδια επέλαση τους εναπομείναντες Πάρθους που κατέστρεφαν τα φρεάτια.
 
ΣτηνΣτη συνέχεια, προφυλακή του Νικομήδους επανέκαμψε στον Αντίοχο που στρατοπέδευσε στην πόλη [[Εκατόμπυλος|Εκατόμπυλο]]. Εκεί ο βασιλιάς, αφού μελέτησε την σκόπιμη υποχώρηση του Αρσάκη, αποφάσισε να κατευθυνθεί προς τη γειτονική [[Υρκανία]]. Όμως πληροφορήθηκε από τους κατοίκους μιας γειτονικής πόλης, των Ταγών, ότι η περιοχή είχε στενωπούς όπου ενέδρευαν οι Πάρθοι. Αυτό ανάγκασε τον Μακεδόνα βασιλιά να μεταβάλει την παράταξη του στρατού του ως εξής: σε πρώτο κλιμάκιο έλαβαν θέση οι εύζωνοι, με αρχηγό τον σατράπη της Μηδίας Διογένη. Πλαγίως αυτών βρίσκονταν οι εργάτες που άνοιγαν και ισοπέδωναν το έδαφος για τη [[μακεδονική φάλαγγα]] και τα υποζύγια. Ακολουθούσε ως εφεδρεία τμήμα 2.000 Κρητών ασπιδοφόρων υπό τον Πολυξενίδα από τη Ρόδο, θωρακοφόροι υπό την ηγεσία του Νικομήδους και θυρεοφόροι υπό την ηγεσία κάποιου Νικολάου (μάλλον ο [[Αιτωλία|Αιτωλός]] στρατηγός που αυτομόλησε από τον [[Πτολεμαίος Δ΄ Φιλοπάτωρ|Πτολεμαίο Δ΄]] προς τον Αντίοχο κατά τον [[Συριακοί πόλεμοι|Δ΄ Συριακό πόλεμο]]).
 
Στις συμπλοκές που ακολούθησαν με τους Πάρθους, οι εύζωνοι πότε μάχονταν ατομικά, πότε ομαδικά, αναλόγως των περιστάσεων. Τότε -βάσει σχεδίου- οι εργάτες άνοιγαν το έδαφος για την φάλαγγα. Γεγονός ήταν το δύσκολο του όλου εγχειρήματος στην [[Παρθία]], μιας και η στενωπός είχε μήκος περίπου 300 σταδίων (περίπου 60 χλμ). Παράλληλα τα πεσμένα δένδρα με τους βράχους που σκέπαζαν τις βαθειές και χειμαρρώδεις χαράδρες, σε συνδυασμό με τον ανταρτοπόλεμο των Πάρθων, δυσχέραιναν στο μέγιστο την πορεία του σελευκιδικού στρατού. Κατά τη διάρκεια της πορείας, η προφυλακή των ευζώνων του Διογένη συγκρούστηκε με τους αντιπάλους. Οι εύζωνοι, αφού κινήθηκαν πλαγίως των στενωπών, από τα χαμηλότερα προς τα ψηλότερα μέρη, έσπειραν σύγχυση στους Πάρθους με τις βολές τους. Από το σημείο που υποχωρούσαν οι νομάδες, οι εργάτες ισοπέδωναν το έδαφος και ακολουθούσαν με τάξη οι Κρήτες ασπιδοφόροι.
 
===Στον Περσικό κόλπο===
Διαμέσου των αχανών στεπών και των οροπεδίων του κεντρικού Ιράν, έφτασε στη [[Σελεύκεια η επί του Τίγρη|Σελεύκεια]] το 205 π.Χ. Από εκεί με τμήμα στόλου διέπλευσε τον ποταμό Τίγρη και αγκυροβόλησε στην αραβική πόλη του Περσικού κόλπου, Γέρρα. Σκοπός του Έλληνα βασιλιά ήταν η ανανέωση της φιλίας των Αράβων που είχε συναφθεί από τα χρόνια του Σελεύκου Α΄. Λέγεται μάλιστα ότι ο Αντίοχος ήταν ο διαρρυθμιστήςρυθμιστής των φιλικών σχέσεων της πολιτείας των Γερραίων με την χώρα των Χαττηνίων που ήταν ενσωματωμένη σε αυτούς. Θορυβημένοι οι Γερραίοι από την ελληνική στρατιά, έστειλαν επιστολή στον Σελευκίδη βασιλιά, ικετεύοντάς τον να σεβαστεί την ελευθερία τους, όπως και έγινε. Οι Άραβες του προσέφεραν για δώρα 500 αργυρά [[Τάλαντο|τάλαντα]], 1.000 τάλαντα λιβανωτού και άλλα 200 κανελλόλαδου.
 
Έχοντας εξασφαλίσει την εμπορική συμφωνία με τους Άραβες, κατευθύνθηκε προς τη νήσο [[Μπαχρέιν|Τύλο]] και από εκεί στην [[Αντιόχεια Περσίδος|Αντιόχεια]]. Από εκεί ο Αντίοχος έστειλε επιστολή στη [[Μαγνησία του Μαιάνδρου|Μαγνησία]] το 205 π.Χ., στην οποία έγραφε ότι βρήκε στην ιρανική Αντιόχεια τους ''θεωρούς'' που έστειλε εκεί η μικρασιατική μητρόπολη τους Φιλίσκο, Φέρητα και Δημοφώντα. Από την νότια Περσίδα τελικά επέστρεψε στην σελευκιδική πρωτεύουσα διά της Σελεύκειας στον Τίγρη, της [[Δούρα Ευρωπός|Ευρωπού]] και της [[Αμφίπολις Συρίας|Αμφιπόλεως]]. Στην Αντιόχεια αποθεώθηκε από όλους τους Έλληνες που του προσέδωσαν τον τίτλο Μέγας (204 π.Χ.).