Προσφυγή στις επιπτώσεις: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 5: | Γραμμή 5: | ||
== Γενική Δομή == |
== Γενική Δομή == |
||
Μία ''προσφυγή στις επιπτώσεις'' έχει την ακόλουθη γενικότερη [[δομή επιχειρήματος|δομή]]<ref>[http://www.fallacyfiles.org/adconseq.html FallacyFiles.org - Appeal to Consequences]</ref> |
Μία ''προσφυγή στις επιπτώσεις'' έχει την ακόλουθη γενικότερη [[δομή επιχειρήματος|δομή]]:<ref>[http://www.fallacyfiles.org/adconseq.html FallacyFiles.org - Appeal to Consequences]</ref> |
||
:Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q. |
:Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q. |
||
Γραμμή 11: | Γραμμή 11: | ||
:Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές. |
:Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές. |
||
Η παραλλαγή '''προσφυγή στις επιπτώσεις ενός πιστεύω''' έχει την εξής δομή<ref>[http://www.ramdac.org/fallacies.php?fallacy=Appeal%20to%20Consequences%20of%20a%20Belief Ramdac.org - Appeal to Consequences of a Belief]</ref> |
Η παραλλαγή '''προσφυγή στις επιπτώσεις ενός πιστεύω''' έχει την εξής δομή:<ref>[http://www.ramdac.org/fallacies.php?fallacy=Appeal%20to%20Consequences%20of%20a%20Belief Ramdac.org - Appeal to Consequences of a Belief]</ref> |
||
:Το πιστεύω Ρ οδηγεί στο Q. |
:Το πιστεύω Ρ οδηγεί στο Q. |
||
:Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο. |
:Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο. |
Έκδοση από την 20:05, 29 Μαρτίου 2016
Η προσφυγή στις επιπτώσεις, επίσης γνωστή και ως argumentum ad consequentiam (Λατινικά: επιχείρημα προς επιπτώσεις) είναι ένα επιχείρημα το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μία πρόταση (συνήθως κάποιο πιστεύω ή πεποίθηση) είναι είτε αληθής είτε ψευδής, ανάλογα με το εάν η πρόταση έχει επιθυμητές ή ανεπιθύμητες επιπτώσεις. Με την σειρά της, η κίνηση αυτή βασίζεται σε επίκληση στα συναισθήματα και θεωρείται λογική πλάνη, διότι η εν λόγω επίκληση δεν απασχολείται με την τιμή αλήθειας της πρότασης. Επιπλέον, επιχειρήματα αυτού του είδους κατηγοριοποιούν τις επιπτώσεις ως επιθυμητές ή ανεπιθύμητες, με αναπόφευκτο αποτέλεσμα να εμπεριέχουν υποκειμενικές απόψεις.
Στην λογική, η προσφυγή στις επιπτώσεις περιλαμβάνει μόνον επιχειρήματα τα οποία αποφαίνονται για την τιμή αλήθειας μίας πρότασης (δηλαδή, για το εάν είναι αληθής ή ψευδής) μόνον μέσω των επιπτώσεών της. Η προσφυγή στις επιπτώσεις δεν περιλαμβάνει επιχειρήματα τα οποία απασχολούνται με την ίδια ελκυστικότητα της πρότασης (ως καλή ή κακή, ορθη ή εσφαλμένη, κλπ) χωρίς να αναφέρονται στην τιμή αλήθειας της.
Γενική Δομή
Μία προσφυγή στις επιπτώσεις έχει την ακόλουθη γενικότερη δομή:[1]
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο.
- Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές.
Η παραλλαγή προσφυγή στις επιπτώσεις ενός πιστεύω έχει την εξής δομή:[2]
- Το πιστεύω Ρ οδηγεί στο Q.
- Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο.
- Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές.
Πέρα από την πλανερή δομή της, μία ιδιαίτερα ευτελής προσφυγή στις επιπτώσεις είναι δυνατόν να περιέχει και άκυρες προτάσεις. Δηλαδή, το Ρ μπορεί να μην οδηγεί καν στο Q. Με άλλα λόγια, η υποτιθέμενη και προτεινόμενη σχέση αιτιότητας μεταξύ Ρ και Q πιθανόν να μην υφίσταται ή να μην αποδεικνύεται πουθενά.
Θετική δομή
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι επιθυμητό.
- Άρα, το Ρ είναι αληθές.
Η παραπάνω δομή είναι παρόμοια με ευσεβείς πόθους.
Παραδείγματα
- «Ο π είναι μάλλον ρητός αριθμός, γιατί έτσι φαίνεται πιο κομψός.»
- «Οι άνθρωποι θα κατακτήσουν ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός, ώστε να γίνουν εφικτά να διαστημικά ταξίδια.»
Αρνητική δομή
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι ανεπιθύμητο.
- Άρα, το Ρ είναι ψευδές.
Το επιχείρημα ad baculum αποτελεί ειδική περίπτωση αυτής της δομής.
Αυτή η δομή είναι παρόμοια με τον modus tollens (άρνηση του επομένου), αλλά έχει σημαντικές διαφορές και άλλωστε αποτελεί πλάνη, εφόσον η πρόταση «το Q είναι ανεπιθύμητο» δεν είναι ίδια με την πρόταση «το Q είναι ψευδές».
Παραδείγματα
- «Η Βικιπαίδεια σπάνια κάνει λάθος: εάν είχε πληθώρα λαθών, δεν θα αποτελούσε αξιόπιστη πηγή.»
- «Ο αθεϊσμός είναι εσφαλμένος διότι διώχνει τον κόσμο από την εκκλησία.»
- «Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού, γιατί αν επαληθευόταν, τότε κανείς δεν θα είχε ελεύθερη βούληση.»