Σπύρος Μελάς

Ο Σπύρος Μελάς (13 Ιανουαρίου 1882 - 2 Απριλίου 1966) ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, συγγραφέας, δραματουργός, σκηνοθέτης και ιδρυτής θιάσων, εκδότης και ακαδημαϊκός. Υπήρξε μία από τις πιο παραγωγικές φυσιογνωμίες με μακρόχρονη θητεία και πολύμορφη δραστηριότητα στον πνευματικό κόσμο της εποχής του.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Ναύπακτο και φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.

Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στον χώρο της δημοσιογραφίας μέσα από τις εφημερίδες «Άστυ» και «Ακρόπολις», ενώ σύντομα διακρίθηκε ως χρονογράφος και ως πολεμικός ανταποκριτής στους βαλκανικούς πολέμους, όπου πήρε μέρος ως λοχίας του πυροβολικού, αλλά και στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Τις εμπειρίες του δημοσίευσε στο βιβλίο του Πολεμικές σελίδες.

Διετέλεσε αρχισυντάκτης των εφημερίδων «Χρόνος», «Νέα Ημέρα», «Πατρίς» κ.ά., διευθυντής της εφημερίδας «Δημοκρατία» (1924) και συνεργάτης πολλών άλλων («Εμπρός», «Η Καθημερινή», «Ελευθερία», «Εστία», «Το Βήμα» κ.ά.), ενώ το 1948 εξέδωσε το περιοδικό «Ελληνική Δημιουργία».

Ανέπτυξε επίσης σημαντική δραστηριότητα στον χώρο του θεάτρου, ως συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης. Το 1925 ίδρυσε το βραχύβιο Θέατρο Τέχνης και το 1929 συμμετείχε στην ίδρυση του θιάσου «Ελευθέρα Σκηνή», μαζί με τη Μαρίκα Κοτοπούλη και τον Δημήτρη Μυράτ. Στους θιάσους αυτούς ανέλαβε τον ρόλο του σκηνοθέτη. Ανανέωσε αισθητά το αθηναϊκό ρεπερτόριο μεταξύ 1924 και 1936 και συνεργάστηκε και με την Αλίκη και τον Κώστα Μουσούρη.

Το 1935 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος το 1959.

Συγγραφικό έργο

Έγραψε τα θεατρικά έργα «Ο γιος του ίσκιου», «Το χαλασμένο σπίτι», «Το κόκκινο πουκάμισο», «Το άσπρο και το μαύρο», «Παπαφλέσσας» (δράμα), «Ιούδας» (δράμα), «Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται» (κωμωδία), «Η μέθοδος των τριών», «Αργυροί γάμοι», «Βουβές αγάπες», «Ρήγας Βελεστινλής» κ.ά. Εξέδωσε επίσης τα βιβλία «Από τα ταξίδια μου» (1916), «Το Εικοσιένα και η Κρήτη» (1930), «Ο Γέρος του Μωριά» (1931), «Ο Ναύαρχος Μιαούλης» (1932), «Ματωμένα ράσα» (1933), «Κουβέντες του Φορτούνιο» (1936), «Φλογισμένα πέλαγα» (1947), «Για ένα καινούριο θέατρο» (1956), «Η επανάσταση του 1909» (1957), «50 χρόνια θέατρο» (1960), «Νεοελληνική λογοτεχνία» (1963), «Ελληνική γενική αν-θολογία» (1964) κ.ά.

Πηγές

• Ιστορικό Λεύκωμα 1966, σελ. 139, Καθημερινή (1997)
• Δημήτριος, Αικατερίνη Καρρά, Ο Σπύρος Μελάς και το θέατρο της εποχής του: συμβολή στη μελέτη της δραματουργίας του, Τμήμα Θεάτρου, Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2010)
• Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεωτέρου Ελληνισμού 1830-2010 - Αρχεία Ελληνικής Βιογραφίας, Εκδόσεις Μέτρον, τόμος Β΄, σελ. 537-538.