Εξέγερση του Πέτρου Δελεάνου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 6: | Γραμμή 6: | ||
Το 1040, ο [[Πέτρος Δελεάνος]], ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είναι απόγονος του [[Σαμουήλ της Βουλγαρίας|Σαμουήλ]], δραπέτευσε από την [[Κωνσταντινούπολη]] και άρχισε την περιπλάνησή του σε όλα τα εδάφη που κατοικούσαν, φθάνοντας τελικά στον [[Μεγάλος Μοράβας|Μοράβα]] και το [[Βελιγράδι]]. Η εξέγερση ξέσπασε στο Βελιγράδι όπου ο Δελεάνος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας<ref>М. Psellus, ib., pp. 61, 64</ref>, με το όνομα Πέτρος Α΄ . Μάζεψε στρατό και κινήθηκε προς τα νότια προς τα τελευταία πολιτικά κέντρα της αυτοκρατορίας, την [[Οχρίδα]] και τα [[Σκόπια]]. Στο δρόμο τους ο τοπικός πληθυσμός ενώθηκε μαζί τους<ref>Skуl.-Cеdr. ib., p. 527</ref>. Στο ίδιο χρονικό διάστημα τοπικοί ηγεμόνες από το [[Δυρράχιο]] και την γύρω περιοχή συγκεντρώθηκαν γύρω από το στρατιώτη [[Τιχομίρ της Βουλγαρίας|Τιχομίρ]]<ref>Skyl.-Cedr. ib., p. 528</ref>, και κατευθύνθηκαν προς τα δυτικά για να φτάσουν στην παλιά βουλγαρική πρωτεύουσα. Η ύπαρξη δύο διαφορετικών στρατοπέδων ανταρτών<ref>Zonaras, ib., p. 145</ref> ήταν μια σημαντική απειλή για την επιτυχία της εξέγερσης. Ο Δελεάνος έγραψε μια επιστολή προς τον Τιχομίρ να διαπραγματευτεί για κοινές δράσεις, τονίζοντας ότι δύο αυτοκράτορες δεν μπορούσαν μοιράζονται μία χώρα<ref>Zonaras, ib., pp. 145–146</ref> και ότι θα πρέπει να επιλεγεί μόνο ένας ηγέτης, είτε ο ίδιος ή ο Τιχομίρ. Όπως είχε μεγαλύτερη επιρροή από τον αντίπαλό του και ο Δελεάνος κατάφερε ομόφωνα να επιλεγεί ως ηγέτης και ο Τιχομίρ ενδιάμεσα σκοτώθηκε<ref>Skyl.-Cedr. ib., pp. 528–529</ref>. |
Το 1040, ο [[Πέτρος Δελεάνος]], ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είναι απόγονος του [[Σαμουήλ της Βουλγαρίας|Σαμουήλ]], δραπέτευσε από την [[Κωνσταντινούπολη]] και άρχισε την περιπλάνησή του σε όλα τα εδάφη που κατοικούσαν, φθάνοντας τελικά στον [[Μεγάλος Μοράβας|Μοράβα]] και το [[Βελιγράδι]]. Η εξέγερση ξέσπασε στο Βελιγράδι όπου ο Δελεάνος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας<ref>М. Psellus, ib., pp. 61, 64</ref>, με το όνομα Πέτρος Α΄ . Μάζεψε στρατό και κινήθηκε προς τα νότια προς τα τελευταία πολιτικά κέντρα της αυτοκρατορίας, την [[Οχρίδα]] και τα [[Σκόπια]]. Στο δρόμο τους ο τοπικός πληθυσμός ενώθηκε μαζί τους<ref>Skуl.-Cеdr. ib., p. 527</ref>. Στο ίδιο χρονικό διάστημα τοπικοί ηγεμόνες από το [[Δυρράχιο]] και την γύρω περιοχή συγκεντρώθηκαν γύρω από το στρατιώτη [[Τιχομίρ της Βουλγαρίας|Τιχομίρ]]<ref>Skyl.-Cedr. ib., p. 528</ref>, και κατευθύνθηκαν προς τα δυτικά για να φτάσουν στην παλιά βουλγαρική πρωτεύουσα. Η ύπαρξη δύο διαφορετικών στρατοπέδων ανταρτών<ref>Zonaras, ib., p. 145</ref> ήταν μια σημαντική απειλή για την επιτυχία της εξέγερσης. Ο Δελεάνος έγραψε μια επιστολή προς τον Τιχομίρ να διαπραγματευτεί για κοινές δράσεις, τονίζοντας ότι δύο αυτοκράτορες δεν μπορούσαν μοιράζονται μία χώρα<ref>Zonaras, ib., pp. 145–146</ref> και ότι θα πρέπει να επιλεγεί μόνο ένας ηγέτης, είτε ο ίδιος ή ο Τιχομίρ. Όπως είχε μεγαλύτερη επιρροή από τον αντίπαλό του και ο Δελεάνος κατάφερε ομόφωνα να επιλεγεί ως ηγέτης και ο Τιχομίρ ενδιάμεσα σκοτώθηκε<ref>Skyl.-Cedr. ib., pp. 528–529</ref>. |
||
Με μεγαλύτερο στρατό ο Δελεάνος συνέχισε να προχωρά προς τα νότια, νίκησε μάλιστα τον βυζαντινό αυτοκράτορα [[Μιχαήλ Δ΄ ο Παφλαγών|Μιχαήλ Δ΄]] στη [[Θεσσαλονίκη]]<ref>М. Аttаlеiаtes, ib. p. 9</ref>. Ένας από τους διοικητές του Μιχαήλ, ο [[Μανουήλ Ίβατς]], πιθανόν γιος του βογιάρου [[Σαμουήλ Ίβατς]]<ref>Златарски, В. ''История на България'', p. 758</ref> αυτομόλησε στον Δελεάνο<ref>Skyl.-Cedr., p. 529</ref>. Μετά τη νίκη των εξεγερμένων στρατευμάτων υπό τον βοεβόδα Καβκάν, που κατέλαβε το Δυρράχιο στην [[Αδριατική θάλασσα]] και κάποιες δυνάμεις του διείσδυσαν βαθιά στη [[Θεσσαλία]] φθάνοντας μέχρι την [[Κόρινθος|Κόρινθο]]. Η σημερινή [[Αλβανία]], [[Ήπειρος]] και το μεγαλύτερο μέρος της [[Μακεδονία]]ς κατακτήθηκαν. Άλλος στρατός των επαναστατών υπό την ηγεσία του Αντίμ βάδισε βαθιά στο νότο και νίκησε το βυζαντινό διοικητή [[Αλακάσιος|Αλακάσιο]] στην [[Μάχη της Θήβας]] στην [[Βοιωτία]]. Μετά την είδηση |
Με μεγαλύτερο στρατό ο Δελεάνος συνέχισε να προχωρά προς τα νότια, νίκησε μάλιστα τον βυζαντινό αυτοκράτορα [[Μιχαήλ Δ΄ ο Παφλαγών|Μιχαήλ Δ΄]] στη [[Θεσσαλονίκη]]<ref>М. Аttаlеiаtes, ib. p. 9</ref>. Ένας από τους διοικητές του Μιχαήλ, ο [[Μανουήλ Ίβατς]], πιθανόν γιος του βογιάρου [[Σαμουήλ Ίβατς]]<ref>Златарски, В. ''История на България'', p. 758</ref> αυτομόλησε στον Δελεάνο<ref>Skyl.-Cedr., p. 529</ref>. Μετά τη νίκη των εξεγερμένων στρατευμάτων υπό τον βοεβόδα Καβκάν, που κατέλαβε το Δυρράχιο στην [[Αδριατική θάλασσα]] και κάποιες δυνάμεις του διείσδυσαν βαθιά στη [[Θεσσαλία]] φθάνοντας μέχρι την [[Κόρινθος|Κόρινθο]]. Η σημερινή [[Αλβανία]], [[Ήπειρος]] και το μεγαλύτερο μέρος της [[Μακεδονία]]ς κατακτήθηκαν. Άλλος στρατός των επαναστατών υπό την ηγεσία του Αντίμ βάδισε βαθιά στο νότο και νίκησε το βυζαντινό διοικητή [[Αλακάσιος|Αλακάσιο]] στην [[Μάχη της Θήβας]] στην [[Βοιωτία]]. Μετά την είδηση της βουλγαρικής επιτυχίας ο βυζαντινός πληθυσμός της [[Αθήνα]]ς και του [[Πειραιά]] επαναστάτησαν αλλά γρήγορα η επανάσταση καταστάλθηκε από τους Νορμανδούς μισθοφόρους<ref>Hopf, ''Geschichte Griechenlands im Mittelalter'' (German: ''History of Greece in the Middles Ages'') (Ersch — Gruber, 85), p. 147</ref>. Οι αποφασιστικές ενέργειες των ανταρτών προκάλεσαν σοβαρή ανησυχία στην Κωνσταντινούπολη, όπου τα σχέδια για τη σύνθλιψη της εξέγερσης ήταν βιαστικά. |
||
Σύντομα τα νέα για την εξέγερση Βουλγάρων έφτασαν στην [[Αρμενία]], όπου είχαν απελαθεί οι απόγονοι των τελευταίων αυτοκρατόρων της Βουλγαρίας. Ο πιο σεβαστός από όλους ήταν ο γιος του τελευταίου αυτοκράτορα Ιβάν Βλάντισλαβ, Αλούσιος. Μεταμφιεσμένος ως μισθοφόρος έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και πέρασε στη Βουλγαρία τον Σεπτέμβριο του 1040. Στην αρχή ο Αλούσσιος δεν τόλμησε να αποκαλύψει την καταγωγή του, αλλά προσπάθησε να βρει αφοσιωμένους υποστηρικτές και συγγενείς του. Απέδειξε τους ισχυρισμούς του για το ποιος ήταν με μια μαύρη κηλίδα που είχε στο δεξιό του αγκώνα. |
Σύντομα τα νέα για την εξέγερση Βουλγάρων έφτασαν στην [[Αρμενία]], όπου είχαν απελαθεί οι απόγονοι των τελευταίων αυτοκρατόρων της Βουλγαρίας. Ο πιο σεβαστός από όλους ήταν ο γιος του τελευταίου αυτοκράτορα Ιβάν Βλάντισλαβ, Αλούσιος. Μεταμφιεσμένος ως μισθοφόρος έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και πέρασε στη Βουλγαρία τον Σεπτέμβριο του 1040. Στην αρχή ο Αλούσσιος δεν τόλμησε να αποκαλύψει την καταγωγή του, αλλά προσπάθησε να βρει αφοσιωμένους υποστηρικτές και συγγενείς του. Απέδειξε τους ισχυρισμούς του για το ποιος ήταν με μια μαύρη κηλίδα που είχε στο δεξιό του αγκώνα. |
||
Έκδοση από την 16:37, 17 Σεπτεμβρίου 2015
H Εξέγερση του Πέτρου Δελεάνου (βουλγαρικά : Въстанието на Петър Делян) πραγματοποιήθηκε το 1040-1041, ήταν μια εξέγερση των Βουλγάρων εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας[1].
Όταν τα βυζαντινά στρατεύματα κατέλαβαν τη Βουλγαρία το 1018, ο Βασίλειος Β´ αποφάσισε να μην αλλάξει το φορολογικό σύστημα της Βουλγαρίας, προκειμένου να εξευμενίσει τον πληθυσμό. Σύμφωνα με τον κανόνα του αυτοκράτορα Ρωμανού Γ΄ ο πληθυσμός αναγκάστηκε να πληρώσει τους φόρους του σε νόμισμα και όχι αγαθά σε είδος, απόφαση που προκάλεσε φτώχεια και εκτεταμένες ταραχές.
Το 1040, ο Πέτρος Δελεάνος, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είναι απόγονος του Σαμουήλ, δραπέτευσε από την Κωνσταντινούπολη και άρχισε την περιπλάνησή του σε όλα τα εδάφη που κατοικούσαν, φθάνοντας τελικά στον Μοράβα και το Βελιγράδι. Η εξέγερση ξέσπασε στο Βελιγράδι όπου ο Δελεάνος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας[2], με το όνομα Πέτρος Α΄ . Μάζεψε στρατό και κινήθηκε προς τα νότια προς τα τελευταία πολιτικά κέντρα της αυτοκρατορίας, την Οχρίδα και τα Σκόπια. Στο δρόμο τους ο τοπικός πληθυσμός ενώθηκε μαζί τους[3]. Στο ίδιο χρονικό διάστημα τοπικοί ηγεμόνες από το Δυρράχιο και την γύρω περιοχή συγκεντρώθηκαν γύρω από το στρατιώτη Τιχομίρ[4], και κατευθύνθηκαν προς τα δυτικά για να φτάσουν στην παλιά βουλγαρική πρωτεύουσα. Η ύπαρξη δύο διαφορετικών στρατοπέδων ανταρτών[5] ήταν μια σημαντική απειλή για την επιτυχία της εξέγερσης. Ο Δελεάνος έγραψε μια επιστολή προς τον Τιχομίρ να διαπραγματευτεί για κοινές δράσεις, τονίζοντας ότι δύο αυτοκράτορες δεν μπορούσαν μοιράζονται μία χώρα[6] και ότι θα πρέπει να επιλεγεί μόνο ένας ηγέτης, είτε ο ίδιος ή ο Τιχομίρ. Όπως είχε μεγαλύτερη επιρροή από τον αντίπαλό του και ο Δελεάνος κατάφερε ομόφωνα να επιλεγεί ως ηγέτης και ο Τιχομίρ ενδιάμεσα σκοτώθηκε[7].
Με μεγαλύτερο στρατό ο Δελεάνος συνέχισε να προχωρά προς τα νότια, νίκησε μάλιστα τον βυζαντινό αυτοκράτορα Μιχαήλ Δ΄ στη Θεσσαλονίκη[8]. Ένας από τους διοικητές του Μιχαήλ, ο Μανουήλ Ίβατς, πιθανόν γιος του βογιάρου Σαμουήλ Ίβατς[9] αυτομόλησε στον Δελεάνο[10]. Μετά τη νίκη των εξεγερμένων στρατευμάτων υπό τον βοεβόδα Καβκάν, που κατέλαβε το Δυρράχιο στην Αδριατική θάλασσα και κάποιες δυνάμεις του διείσδυσαν βαθιά στη Θεσσαλία φθάνοντας μέχρι την Κόρινθο. Η σημερινή Αλβανία, Ήπειρος και το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας κατακτήθηκαν. Άλλος στρατός των επαναστατών υπό την ηγεσία του Αντίμ βάδισε βαθιά στο νότο και νίκησε το βυζαντινό διοικητή Αλακάσιο στην Μάχη της Θήβας στην Βοιωτία. Μετά την είδηση της βουλγαρικής επιτυχίας ο βυζαντινός πληθυσμός της Αθήνας και του Πειραιά επαναστάτησαν αλλά γρήγορα η επανάσταση καταστάλθηκε από τους Νορμανδούς μισθοφόρους[11]. Οι αποφασιστικές ενέργειες των ανταρτών προκάλεσαν σοβαρή ανησυχία στην Κωνσταντινούπολη, όπου τα σχέδια για τη σύνθλιψη της εξέγερσης ήταν βιαστικά.
Σύντομα τα νέα για την εξέγερση Βουλγάρων έφτασαν στην Αρμενία, όπου είχαν απελαθεί οι απόγονοι των τελευταίων αυτοκρατόρων της Βουλγαρίας. Ο πιο σεβαστός από όλους ήταν ο γιος του τελευταίου αυτοκράτορα Ιβάν Βλάντισλαβ, Αλούσιος. Μεταμφιεσμένος ως μισθοφόρος έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και πέρασε στη Βουλγαρία τον Σεπτέμβριο του 1040. Στην αρχή ο Αλούσσιος δεν τόλμησε να αποκαλύψει την καταγωγή του, αλλά προσπάθησε να βρει αφοσιωμένους υποστηρικτές και συγγενείς του. Απέδειξε τους ισχυρισμούς του για το ποιος ήταν με μια μαύρη κηλίδα που είχε στο δεξιό του αγκώνα.
Ο Δελεάνος καλωσόρισε θερμά τον ξάδελφό του, αν και ήξερε ότι μπορεί να είναι ένας πιθανός υποψήφιος για το στέμμα. Του έδωσε 40.000 στρατό για να καταλάβει τη Θεσσαλονίκη , αλλά απέτυχε, αφού επιτέθηκε. Η ήττα κόστισε 15.000 νεκρούς και ο Αλούσιος εγκατέλειψε το πεδίο της μάχης κι έκτοτε δεν ασχολήθηκε πάλι με την επανάσταση.
Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Μιχαήλ Δ΄ ετοίμασε μια μεγάλη εκστρατεία για να νικήσει τελικά τους Βουλγάρους. Συγκέντρωσε 40.000 άνδρες και κινήθηκε εναντίον τους[12]. Υπήρχαν πολλοί μισθοφόροι στον βυζαντινό στρατό, συμπεριλαμβανομένου του Νορβηγού πρίγκιπα και μετέπειτα βασιλιά Harald Hardråde με 500 Βαράγγους. Από τη Θεσσαλονίκη οι Βυζαντινοί διείσδυσαν στα εδάφη των επαναστατών και νίκησαν τους Βουλγάρους στο Όστροβο στα τέλη του καλοκαιριού του 1041. Η μοίρα του Δελεάνου έκτοτε είναι άγνωστη, ο ίδιος είτε χάθηκε στη μάχη ή συνελήφθη και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Σύντομα οι Βυζαντινοί εξάλειψαν κάθε αντίσταση, τερματίζοντας την εξέγερση.
Παραπομπές
- ↑ A world history of tax rebellions: an encyclopedia of tax rebels, revolts, and riots from antiquity to the present, David F. Burg, Taylor & Francis, 2004, ISBN 0-415-92498-7, pp. 74–75.
- ↑ М. Psellus, ib., pp. 61, 64
- ↑ Skуl.-Cеdr. ib., p. 527
- ↑ Skyl.-Cedr. ib., p. 528
- ↑ Zonaras, ib., p. 145
- ↑ Zonaras, ib., pp. 145–146
- ↑ Skyl.-Cedr. ib., pp. 528–529
- ↑ М. Аttаlеiаtes, ib. p. 9
- ↑ Златарски, В. История на България, p. 758
- ↑ Skyl.-Cedr., p. 529
- ↑ Hopf, Geschichte Griechenlands im Mittelalter (German: History of Greece in the Middles Ages) (Ersch — Gruber, 85), p. 147
- ↑ J. Herrin, Byzantium: The Surprising Life of a Medieval Empire, p. 222
Πηγές
- Йордан Андреев, Милчо Лалков, Българските ханове и царе, Veliko Turnovo, 1996.
- The uprising of Peter Delyan
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Uprising of Peter Delyan της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |