Αστικός κώδικας

Το παρόν λήμμα αναφέρεται στο ισχύον ελληνικό δίκαιο.

Νομικά θέματα

• ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
• Γενικές αρχές αστικού δικαίου (άρθ. 1-286)
• Ενοχικό Δίκαιο
• Εμπράγματο Δίκαιο
• Οικογενειακό Δίκαιο
• Κληρονομικό Δίκαιο

⸺

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

• Πολιτική Δικονομία
• Ρωμαϊκό Δίκαιο
• Πολυνομία
• Ενέχυρο
• Καταπίστευμα

Ο Αστικός Κώδικας είναι μια συστηματική κωδικοποίηση νομοθετημάτων με σκοπό την αντιμετώπιση βασικών ζητημάτων του ιδιωτικού δικαίου. Συνοδεύεται γενικά από έναν Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο οποίος προβλέπει την διαδικασία εργασιών μίας αστικής δίκης. Μερικές χώρες περιλαμβάνουν ορισμένα από τα βασικά ζητήματα ιδιωτικού δικαίου στον εμπορικό, αντί για τον αστικό κώδικα.

Εξέλιξη της Νομικής Κωδικοποίησης

Η ιδέα της κωδικοποίησης εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Αρχαία Βαβυλώνα και αποδίδεται στον βασιλιά Χαμουραμπί, ο οποίος συνέθεσε τον κώδικά του περίπου το 1760 π.Χ.

Ο πιο φημισμένος κώδικας της πρώιμης νομικής ιστορίας είναι το Corpus Iuris Civilis, το οποίο συνέθεσε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουστινιανός ο Α'. Αποτελούσε μία συγκέντρωση και αναθεώρηση αυτοκρατορικών νόμων και συγγραμμάτων, ιδιαίτερα από την εποχή του Αδριανού και έπειτα. Η σύνθεση του πρώτου μέρους του, του Ιουστινιάνειου Κώδικα, ολοκληρώθηκε στις 7 Απριλίου 529 και το 534 ολοκληρώθηκαν οι Νεαραί, το τελευταίο κομμάτι του.

Ο Ελληνικός Αστικός Κώδικας

Ο ελληνικός ΑΚ βασίζεται στο βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο με επιρροές από τον γερμανικό ΑΚ. Το 1345 ο Κωνσταντίνος Αρμενόπουλος συνέγραψε την Εξάβιβλο κωδικοποιώντας τα Βασιλικά, ένα από τα κομμάτια του Corpus Iuris Civilis. Την περίοδο της τουρκοκρατίας, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία ως αρμόδια για την επίλυση των ζητημάτων ιδιωτικού δικαίου εφάρμοζε την Εξάβιβλο. Το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος αποφάσισε την κωδικοποίηση του αστκού δικαίου το 1940 και στις 23 Φεβρουαρίου 1946 τέθηκε σε εφαρμογή ο Αστικός Κώδικας.

Περιεχόμενο

Οι κανόνες του αφορούν:δικαιοπραξίες και συμβάσεις,οικογενειακές και κληρονομικές σχέσεις,αρχές που διέπουν τις έννομες σχέσεις καθώς και ευθύνες των προσώπων από τις βλαπτικές ενέργειές τους στους άλλους. Ο Ελληνικός Αστικός Κώδικας εμπεριέχει όλες τις διατάξεις του λεγόμενου "Γενικού Ιδιωτικού Δικαίου", δηλαδή του Αστικού Δικαίου, διατάξεις οι οποίες αφορούν όλα τα πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα του Έλληνα Πολίτη, σε αντίθεση με τις διατάξεις του λεγόμενου "Ειδικού Ιδιωτικού Δικαίου", που αφορούν σε συγκεκριμένες κατηγορίες προσώπων (π.χ. εμπορικό δίκαιο για τους εμπόρους, εργατικό δίκαιο για τους εργοδότες και τους εργαζόμενους κ.λπ.). Ο Αστικός Κώδικας καλύπτει όλες τις έννομες σχέσεις προσώπων μεταξύ τους (π.χ. γάμος, διαζύγιο κ.λπ.) ή προσώπων με πράγματα (π.χ. κυριότητα, νομή, κληρονομιά, συμβάσεις, αγοραπωλησίες κ.λπ.).

Πηγές

• ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΞ, Εκδοτικός οίκος Αφοι Π. Σάκκουλα, 1974

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων - ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ [1]
• Ιστολ. Δικηγορικού Συνδέμου Αστικός κώδικας σε μορφή .doc