Χατζηκυριάκειο (συνοικία)

Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής στο Χατζηκυριάκειο

Γειτονιά στο Χατζηκυριάκειο με πλατεία στην διασταύρωση της Λεωφόρου Χατζηκυριακού με την οδό Μαριγώς Χατζηκυριακού

Το Χατζηκυριάκειο σήμερα - διακρίνονται οι εργασίες ανακατασκευής

Περιφερειακή βιβλιοθήκη Χατζηκυριακείου

Θέση

Το Χατζηκυριάκειο αποτελεί συνοικία του Πειραιά, βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της πόλης καλύπτοντας όλο το βορειοδυτικό άκρο της Πειραϊκής χερσονήσου, πήρε το όνομα του εκ Σμύρνης ευεργέτη Ιωάννη Χατζηκυριακού ο οποίος μαζί με την σύζυγο του Μαριγώ ίδρυσαν το 1889 το ομώνυμο μεγάλο ορφανοτροφείο. Συνορεύει στα βόρεια με την ακτή Ξαβερίου όπου βρίσκεται το λιοντάρι του Πειραιά, ανατολικά με την συνοικία των Υδραίικων και νότια με την Καλλίπολη και την Πειραϊκή. Στο Χατζηκυριάκειο επίσης υπάρχει η πανεπιστημιακή Σχολή Ναυτικών Δοκίμων από το 1885 καθώς και η Ανωτάτη Σχολή Αξιωματικών Λιμενικού Σώματος, η Σχολή Λιμενοφυλάκων, η Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου, η Υπηρεσία Φάρων, το άλλοτε "Βασιλικό Περίπτερο", καθώς και τα πυροβολεία απόδοσης τιμών του Πολεμικού Ναυτικού. Η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική σχολή στην Ελλάδα που περιλαμβάνει ολόκληρο το δυτικό άκρο της Πειραικής χερσονήσου, είναι κλειστός περιφραγμένος χώρος εκεί βρίσκεται και ο τάφος του Θεμιστοκλέους αρχαίου ιδρυτή της πόλης του Πειραιά.

Στο Χατζηκυριάκειο συγκεκριμένα στην Σχολή Ναυτικών Δοκίμων καταλήγει η Λεωφόρος Χατζηκυριακού η μεγαλύτερη λεωφόρος του Πειραιά που διασχίζει ολόκληρη την χερσόνησο σαν συνέχεια της λεωφόρου Ηρώων Πολυτεχνείου, εκεί στο ορφανοτροφείο διασταυρώνεται με την οδό Μαριγώς Χατζηκυριακού.

Ιστορία

Κατοικήθηκε από τον 19ο αιώνα οι κάτοικοι υπάγονταν στην ενορία του Αγίου Νικολάου, μετά την Μικρασιατική καταστροφή από το 1924 πολλοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ειδικά από την Ανατολική Θράκη παράλληλα με την γειτονική συνοικία της Καλλίπολης. Οι νέοι κάτοικοι του Χατζηκυριακείου αποφάσισαν την ανέγερση νέας εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής στα πρότυπα της ομώνυμης εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη. Οι αντιδράσεις της αστυνομίας ήταν έντονες μετά την οικοδόμηση της πρώτης παράγκας αλλά στην συνέχεια εξασφάλισαν την άδεια ανέγερσης τα έξοδα καλύφθηκαν με πανπειραικό έρανο, η οικοδόμηση της εκκλησίας έγινε ανάμεσα στο Χατζηκυριάκειο Ορφανοτροφείο Θηλέων και το λιμάνι.

Στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο το (1941) η εκκλησία υπέστη σοβαρές ζημιές λόγω έκρηξης πυρομαχικών σε πλοία των συμμάχων στο λιμάνι, από το 1954 ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης του ναού. Στον ναό φυλάσσονται τα λείψανα του Αγίου Ελευθερίου και της Αγίας Μαρίνας, η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής είναι κτισμένη σήμερα στην Μαριγώς Χατζηκυριακού στα νότια του Χατζηκυριάκειου και βρίσκεται πολύ κοντά στην Ακτή Ξαβέρη. Έχει άμεση θέα με το αντίγραφο του λιονταριού του Πειραιά που κατασκευάστηκε επί δημαρχίας Πειραιά Στέλιου Λογοθέτη αφού το αυθεντικό όπως είναι γνωστό έχει κλαπεί στην Βενετία.

Χατζηκυριάκειο Ορφανοτροφείο

Η συνοικία οφείλει το όνομα της στον εκ Σμύρνης κτηματία και έμπορο Ιωάννη Χατζή-Κυριακό ο οποίος μαζί με τη σύζυγό του Μαρία (Μαριγώ) Χατζηκυριακού ίδρυσαν το 1889 το Χατζηκυριάκειον Ορφανοτροφείο Θηλέων, το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα υπό την επωνυμία "Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας" επί του βορειότερου λόφου της περιοχής. Είναι το δεύτερο Ορφανοτροφείο που ιδρύθηκε στον Πειραιά μετά το Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων. Τα θεμέλια εγκαινιάστηκαν το 1883 από την βασίλισσα Όλγα, οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1904, στην προσπάθεια αυτή βοήθησε σημαντικά ο τότε δήμαρχος Πειραιά Τρύφων Μουτζόπουλος. Στην διαθήκη του ο Χατζηκυριακός όρισε σαν μοναδικό διαχειριστή του Ορφανοτροφείου μετά τον θάνατο του τον δήμαρχο Μουτζόπουλο, είναι ένα επιβλητικό κτίριο που βρίσκεται σε ένα μεγάλης έκτασης περιφραγμένο οικοδομικό τετράγωνο πολύ κοντά στην ακτή Ξαβερίου.

Το Χατζηκυριάκειο υπέστη σοβαρές φθορές από τον μεγάλο σεισμό το 1999 στην Πάρνηθα και κρίθηκε ακατάλληλο για να στεγάσει παιδιά, απο τότε βρίσκεται σε φάση ανακατασκευής όλες οι υπηρεσίες του μεταφέρθηκαν στον περιβάλλοντα χώρο. Στο κλειστό οικοδομικό τετράγωνο του Χατζηκυριακείου στεγάζονται και σχολεία όπως το 56ο Δημοτικό Σχολείο Πειραιώς. Στην γωνία της Χατζηκυριακού με την Κλεισόβης απέναντι από το ίδρυμα υπάρχει η Περιφερειακή βιβλιοθήκη Χατζηκυριακείου παράρτημα της κεντρικής βιβλιοθήκης στο κέντρο του Πειραιά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η ιστορία του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου Θηλέων
• Φωτογραφικό οδοιπορικό στο Χατζηκυριάκειο και στη λεωφόρο Ι. Χατζηκυριάκου
• Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής Χατζηκυριακείου