Έρημος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 11:52, 7 Φεβρουαρίου 2015

Άποψη της Ανταρκτικής ερήμου (Ανταρκτική)

erimoiiii

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Desert της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

@@ Γραμμή 2: / Γραμμή 2: @@
 [[Αρχείο:ValleLuna-002.jpg|thumb|right|300px|Έρημος [[Ατακάμα]] ([[Χιλή]])]]
 [[Αρχείο:AntarcticaDomeCSnow.jpg|thumb|right|300px|Άποψη της Ανταρκτικής ερήμου (Ανταρκτική)]]
+* erimoiiii
-Η '''έρημος''' αποτελεί [[γεωλογικός σχηματισμός|γεωλογικό σχηματισμό]] ή περιοχή η οποία δέχεται πολύ λίγες βροχοπτώσεις ([[υετός|υετούς]]). Ως έρημοι ορίζονται οι περιοχές που δέχονται κατά μέσο όρο λιγότερα από 250 [[χιλιοστόμετρο|χιλιοστά]] υετού ετησίως<ref name="usgs">[http://pubs.usgs.gov/gip/deserts/what/ What is a desert?]</ref><ref>According to [http://pubs.usgs.gov/gip/deserts/what/ What is a desert?], this definition is due to [[Peveril Meigs]]</ref>, ή περιοχές όπου το [[νερό]] που χάνεται στο [[έδαφος]] είναι περισσότερο από το νερό που πέφτει από τους υετούς<ref name="brittanica" >{{cite web | url = http://www.britannica.com/eb/article-70815/desert | title = desert | accessdate = 2008-02-09 | work = Encyclopædia Britannica online}}</ref>. Στο [[σύστημα κλιματικής κατάταξης Κέπεν]] (''Köppen climate classification system'') οι έρημοι κατατάσσονται ως ''BWh'' (θερμές έρημοι) ή ''BWk'' (ήπιες έρημοι). Στο σύστημα κλιματικής κατάταξης Θορνθγουάιτ (''Thornthwaite climate classification system'') οι έρημοι κατατάσσονται ως ξηρά μεγαθερμικά κλίματα<ref name=Fredlund1993>{{cite book | author = Fredlund, D.G. | coauthors = Rahardjo, H. | year = 1993 | title = Soil Mechanics for Unsaturated Soils | publisher = Wiley-Interscience | url = http://www.soilvision.com/subdomains/unsaturatedsoil.com/Docs/chapter1UST.pdf | format = pdf | isbn = 978-0471850083 | accessdate = 2008-05-21}}</ref><ref>Glossary of Meteorology. [http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=megathermal-climate1 Megathermal Climate.] Retrieved on [[2008-05-21]].</ref>.
-== Γεωγραφία ==
-Οι έρημοι καταλαμβάνουν το ένα τρίτο της εδαφικής επιφάνειας της [[Γη|Γης]]<ref name="usgs"/>. Οι θερμές έρημοι έχουν συνήθως μεγάλο ημερήσιο και περιοδικό εύρος [[Θερμοκρασία|θερμοκρασιών]], με υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της [[ημέρα|μέρας]] και χαμηλές κατά τη διάρκεια της [[νύχτα|νύκτας]], λόγω των εξαιρετικά χαμηλών ποσοστών [[υγρασία|υγρασίας]]. Στις θερμές ερήμους η θερμοκρασία αγγίζει τους 45&nbsp;°C ή και υψηλότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας το [[καλοκαίρι]] και πέφτει ως και τους 0&nbsp;°C βαθμούς ή και χαμηλότερα το [[χειμώνας|χειμώνα]]. Το νερό παγιδεύει την [[υπέρυθρη ακτινοβολία]] τόσο από τον [[Ήλιος|Ήλιο]] όσο και από το έδαφος και ο ξηρός [[αέρας]] της ερήμου είναι αδύνατο να εμποδίσει την [[ηλιοφάνεια]] κατά τη διάρκεια της μέρας ή να παγιδεύει τη [[θερμότητα]] κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι κατά τη διάρκεια της ημέρας το μεγαλύτερο ποσοστό της ηλιακής θερμότητας φτάνει στο έδαφος, ενώ μόλις ο Ήλιος δύσει η έρημος ψύχεται γρήγορα αποβάλλοντας την ζέστη προς το [[διάστημα]].
-|
-Οι έρημοι αποτελούνται συχνά από [[άμμος|αμμώδη]] και πετρώδη εδάφη. Οι [[αμμόλοφος|αμμόλοφοι]], που ονομάζονται [[Εργκ]], και οι πετρώδεις επιφάνειες, που ονομάζονται [[χαμάντα]], αποτελούν την μειοψηφία των εδαφών μίας ερήμου.
-Οι ψυχρές έρημοι, που είναι επίσης γνωστές ως [[Πολική έρημος|πολικές έρημοι]], έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με τις θερμές, με μόνη διαφορά ότι η κύρια μορφή υενούς είναι το [[χιόνι]] αντί της [[βροχή|βροχής]]. Η [[Ανταρκτική]] είναι η μεγαλύτερη ψυχρή έρημος του κόσμου και αποτελείται από 98% παχύ [[πάγος|πάγο]] και μόλις 2% από βραχώδη εδάφη.
-Η μεγαλύτερη θερμή έρημος είναι η έρημος [[Σαχάρα]]    .
-Οι έρημοι αρκετές φορές περιέχουν συγκεντρώσεις πολύτιμων [[μετάλλευμα|μεταλλευμάτων]] τα οποία δημιουργούνται από το ξηρό περιβάλλον. Λόγω της μεγάλης και συνεχούς ξηρότητας, κάποιες έρημοι είναι ιδανικές για την φυσική διατήρηση [[απολίθωμα|απολιθωμάτων]] και [[Τέχνεργο (αρχαιολογία)|τέχνεργων]].
-{| class="wikitable sortable"
-|+ '''Οι 10 μεγαλύτερες έρημοι'''
-|-----
-! Θέση
-! Έρημος
-! Έκταση (km²)
-! Έκταση (mi²)
-|-
-| 1
-| [[Ανταρκτική|Ανταρκτική έρημος]] (Ανταρκτική)
-| {{formatnum:13 829 430}}
-|5 339 573
-|-
-| 2
-| [[Αρκτική]]
-| {{formatnum:13 700 000+}}
-|5 300 000+
-|-
-| 3
-| [[Σαχάρα]] (Αφρική)
-| {{formatnum:9 100 000+}}
-|3 320 000+
-|-
-| 4
-| [[Αραβική έρημος]] (Μέση Ανατολή)
-| {{formatnum:2 330 000}}
-|900 000
-|-
-| 5
-| [[Έρημος Γκόμπι]] (Ασία)
-|{{formatnum:1 300 000}}
-|500 000
-|-
-| 6
-| [[Έρημος Καλαχάρι]] (Αφρική)
-| {{formatnum:900 000}}
-|360 000
-|-
-| 7
-| [[Έρημος Παταγονίας]] (Νότια Αμερική)
-| {{formatnum:670 000}}
-|260 000
-|-
-| 8
-| [[Μεγάλη Έρημος της Βικτόρια]] (Αυστραλία)
-| {{formatnum:647 000}}
-|250 000
-|-
-| 9
-| [[Έρημος της Συρίας]] (Μέση Ανατολή)
-| {{formatnum:520 000}}
-|200 000
-|-
-| 10
-| [[Έρημος της Μεγάλης Λεκάνης]] (Βόρεια Αμερική)
-| {{formatnum:492 000}}
-|190 000
-|}
-Οι έρημοι βρίσκονται σε περιοχές με ελάχιστη (μικρότερη από 25 εκατοστά ετησίως) και μη ομοιόμορφα κατανεμημένη στη διάρκεια του έτους βροχόπτωση.Οι υψηλές θερμοκρασίες στη διάρκεια της ημέρας και οι χαμηλές τις νύχτες σε συνδυασμό με τις μεγάλες περιόδους ανομβρίας αποτρέπουν την ανάπτυξη πλούσιας βλάστησης. Στις ερήμους η πρωτογενής παραγωγή στηρίζεται σε κάποια αλόφυτα, παχύφυτα (κάκτοι) και σε μερικά ετήσια μικρά φυτά που αναπαράγονται στη σύντομη περίοδο του έτους που το διαθέσιμο νερό επαρκεί Ανάμεσα στις προσαρμογές των φυτών της ερήμου στην ξηρασία είναι η φυλλόπτωση, ο σχηματισμός μικρών και παχύδερμων φύλλων και το εκτεταμένο ριζικό σύστημα στο οποίο αποθηκεύονται σημαντικές ποσότητες νερού σε περιόδους που αυτό είναι διαθέσιμο.
-Στις ερήμους τα ζωικά είδη αντιπροσωπεύονται από λίγα μεγάλα σπονδυλόζωα όπως η αντιλόπη, άφθονα τρωκτικά που ζουν σε τρύπες μέσα στο έδαφος, πτηνά όπως η στρουθοκάμηλος και διάφορα είδη εντόμων.Τα ζώα της ερήμου, επιβιώνοντας σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και ξηρασίας, έχουν αναπτύξει πολυάριθμες προσαρμογές (μείωση της εφίδρωσης, περιορισμένη κατανάλωση του ελεύθερου νερού, κατανάλωση τροφών μεγάλης περιεκτικότητας σε νερό, αποφυγή της έκθεσης τους στον ήλιο - ανάπτυξη νυκτόβιας δραστηριότητας κ.λπ.).
-== Παραπομπές ==
-{{reflist|2}}
-== Εξωτερικές συνδέσεις ==
-{{Commonscat|Deserts}}
-* {{cite web | url=http://www.ucmp.berkeley.edu/glossary/gloss5/biome/deserts.html | title=The Desert Biome | publisher= Μουσείο Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια | year=1996}}
-* {{cite web | url=http://www.unep.org/geo/gdoutlook/ | title=Global Deserts Outlook | publisher=United Nations Environment Programme (UNEP) | year=2006}}, έκθεση της σειράς Global Environment Outlook (GEO).
-* [http://maps.grida.no/go/graphic/relative_biodiversity_scenarios_for_deserts_2000_2050 Χάρτης βιοποικιλότητας για της ερήμους από το Global Deserts Outlook].
 {{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Desert}}