Νίκος Καχτίτσης

Ο Νίκος Καχτίτσης (Γαστούνη Ηλείας, 26 Φεβρουαρίου 1926 – Πάτρα, 25 Μαΐου 1970) ήταν Έλληνας πεζογράφος της μεταπολεμικής γενιάς, ο οποίος έζησε για μεγάλο διάστημα και δημιούργησε στο Μόντρεαλ του Καναδά.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Νίκος Καχτίτσης γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1926 στη Γαστούνη του νομού Ηλείας, δευτερότοκος γιος και πέμπτο από τα έξι παιδιά του Θωμά και της Μελπομένης Καχτίτση (το γένος Λογοθέτη, με καταγωγή από τη Ζάκυνθο). Ο πατέρας του, με καταγωγή από την Ήπειρο (Κόνιτσα), ήταν σιδηροδρομικός των ΣΠΑΠ (Σιδηρόδρομοι Πειραιώς—Αθηνών—Πελοποννήσου) και την περίοδο εκείνη υπηρετούσε στη Γαστούνη. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Μανωλάδα και την Πάτρα.

Από τον Σεπτέμβριο του 1931 μέχρι τον Ιούνιο του 1935 φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Βάρδας (κωμόπολης και σιδηροδρομικού κόμβου κοντά στη Μανωλάδα Ηλείας). Τον Σεπτέμβριο του 1935 ο πατέρας του μετατέθηκε στο Ναύπλιο όπου διέμεινε η οικογένεια μέχρι το καλοκαίρι του 1940 οπότε και μετακόμισε πάλι στη Βάρδα, διατηρώντας ωστόσο δεύτερο σπίτι στην Πάτρα όπου κατοίκησε ο Καχτίτσης. Τον Σεπτέμβριο 1940 εγγράφεται στην Δ΄ τάξη του Α΄ Γυμνασίου Αρρένων Πατρών. Το 1942 θα γνωριστεί και θα αναπτύξει στενή φιλία με τον κατά ένα χρόνο μεγαλύτερό του Ντίνο Ηλιόπουλο, γιο του Γυμνασιάρχη.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, μεταξύ Οκτωβρίου 1942 και Μαρτίου 1943, ορισμένοι συμμαθητές και φίλοι (Ν. Καχτίτσης, Ντ. Ηλιόπουλος, Λ. Μπαζός, Σπ. Στεφανόπουλος, Μαρία Στοφόρου [Μανωλάκου]), όντας σε επικοινωνία με τον Γιώργη Παυλόπουλο στον Πύργο Ηλείας (όπου εκδιδόταν το επίσης νεανικό και πατριωτικό περιοδικό Οδυσσέας από ομάδα νέων), αποφασίζουν την έκδοση, σε χειρόγραφη μορφή, ενός φιλολογικού πατριωτικού περιοδικού, της Μέλισσας. Στις 20 Δεκεμβρίου ετοιμάζεται ένα πρώτο σχεδίασμα. Ο Καχτίτσης καλλιγραφεί ιδιοχείρως τα πρώτα τέσσερα αντίτυπα, τα οποία κυκλοφορούν από χέρι σε χέρι μεταξύ 15 και 20 Μαρτίου 1943. Ἡ έκδοση αναστέλλεται ύστερα από ανώνυμες επιστολές «μὲ τὴν ἀπειλὴ πὼς ἂν τολμήσει νὰ ἐμφανισθεῖ τὸ ἀναρχικὸ ἔντυπο “θὰ καταγγελθεῖτε εἰς τὰς Ἀρχὰς Κατοχῆς ὡς ἀντιτιθέμενοι στὸ κρατοῦν καθεστώς”». Απογοητευμένα, τα περισσότερα μέλη της συντακτικής επιτροπής εντάσσονται στις τάξεις της ΕΠΟΝ. Ο Καχτίτσης διατηρεί στενές σχέσεις με τα υπόλοιπα μέλη, ωστόσο δεν εντάσσεται στην ΕΠΟΝ.

Λίγο πριν την απελευθέρωση της Πάτρας από τον ΕΛΑΣ, στις 4 Οκτωβρίου 1944, συλλαμβάνεται και κρατείται από τα Τάγματα Ασφαλείας, επειδή διατηρούσε αλληλογραφία με τον Λάκη Μπαζό, στενό του φίλο, ενταγμένο τότε στην ΕΠΟΝ.

Μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου 1945 εκδίδει στην Πάτρα με τον Λ. Μπαζό, πλαισιωμένος απο τον κύκλο της Μέλισσας, τον Νέο Ρυθμό, όπου δημοσιεύει κείμενά του με διάφορα ψευδώνυμα. Η έκδοση αναστέλλεται μετά από δύο τεύχη και ενώ το τρίτο τεύχος ήταν έτοιμο, εξαιτίας των αντιδράσεων που προκάλεσε ἡ δημοσίευση νεκρολογίας για τον Γληνό στους συντηρητικούς κύκλους της Πάτρας, δεδομένου του τεταμένου πολιτικού κλίματος της εποχής (Δεκεμβριανά, Συμφωνία Βάρκιζας).

Μετά την απελευθέρωση εργάστηκε στη Γραμματεία της «Αγγλικής Υπηρεσίας Πληροφοριών» και κατόπιν δίδαξε στο Παράρτημα Πατρών της Βρετανικής Ακαδημίας.

Στις 24 Μαρτίου 1949, ενώ ο Εμφύλιος συνεχιζόταν, παρουσιάστηκε στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τριπόλεως. Απολύθηκε από τον Ελληνικό Στρατό ύστερα από τριάμισι χρόνια θητείας στις 21 Ιουλίου 1952 με τον βαθμό του εφέδρου ανθυπολοχαγού.

Στις 24 Ιανουαρίου 1953 αναχώρησε αεροπορικώς από την Αθήνα —μέσω Παρισιού, Μπορντώ και Τύνιδας— για την Ντουάλα του Γαλλικού Καμερούν, όπου είχε προσληφθεί ως λογιστής στη βρετανική εταιρεία Paterson, Zochonis & Co Ltd. Επέστρεψε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1955.

Τον Ιούνιο του 1956 έλαβε πρόσκληση από τη Θ. Τσαπουλάρη (ημερομηνία αποδημίας 12 Μαΐου 2014, Μόντρεαλ) να μεταβεί στον Καναδά ως επίσημος μνηστήρας της. Μετά από σύντομη διαμονή στο Παρίσι και το Λονδίνο, στις 6 Ιουλίου αναχώρησε από το Σαουθάμπτον με το υπερωκεάνιο Ascania για το Μόντρεαλ. Στις 27 Οκτωβρίου νυμφεύτηκε τη Θ. Τσαπουλάρη στον ορθόδοξο ναό της Αγίας Τριάδας στο Μόντρεαλ με κουμπάρο τον νεανικό του φίλο Ντίνο Ηλιόπουλο.

Στο Μόντρεαλ θα βιοποριστεί με ποικίλες εργασίες: κατ’ οίκον διδασκαλία αγγλικών και γαλλικών σε ομογενείς, υπάλληλος ταξιδιωτικού πρακτορείου και επίσημος δικαστικός διερμηνέας, εργασία που θα αποτελέσει την κύρια πηγή εσόδων του. Στις 11 Ιανουαρίου 1962 γεννήθηκε ο γιος του Θωμάς-Κωνσταντίνος.

Με την κήρυξη της Δικτατορίας, στις 21 Απριλίου 1967 και ακολουθώντας την τακτική πολλών Ελλήνων συγγραφέων, ο Καχτίτσης παύει να τυπώνει κείμενα στην ελληνική γλώσσα. Εξαίρεση στον κανόνα η υπό την εκδοτική επωνυμία "Λωτοφάγος" έκδοση τον Δεκέμβριο του 1967 του Ήρωα της Γάνδης. Τον Μάιο του 1968 ως εκδότης πλέον τύπωσε τις Πρόκες του Γ. Δανιήλ και πάλι υπό την εκδοτική επωνυμία του "Λωτοφάγου". Αμφότεροι τόμοι στοιχειοθετήθηκαν στα πιεστήρια όπου εξετυπώνετο η ημερήσια ομογενειακή εφημερίδα Το Ελληνοκαναδικό Βήμα.

Το καλοκαίρι του 1968 εγκατέστησε στο υπόγειο του σπιτιού του ένα χειροκίνητο πιεστήριο και τύπωσε υπό τη διακριτική επωνυμία «Anthelion Press» στην αγγλική γλώσσα κείμενα δικά του, του Ε. Χ. Γονατά και άλλων καθώς και τρία αντιδικτατορικά τομίδια. Άνθρωπος διηνεκώς κατεχόμενος από φοβίες και λόγω της ημιεπίσημης θέσης του ως δικαστικού διερμηνέως εξέδωσε τις ανωτέρω εκδόσεις ανωνύμως. Παράλληλα δημοσίευσε με ψευδώνυμο σειρά άρθρων στο Ελληνοκαναδικό Βήμα στα οποία παίρνει ξεκάθαρη θέση κατά της Δικτατορίας.

Στις 6 Απριλίου 1970 διαγιγνώσκεται στον Καχτίτση οξεία λευχαιμία. Στις 17 Μαΐου φτάνει στην Αθήνα και την επομένη στην Πάτρα όπου διαμένει σε συγγενείς του. Δύο ημέρες πριν πεθάνει εισήχθη στο Νοσοκομείο της Πάτρας όπου και εξέπνευσε στις 25 Μαΐου 1970. Ενταφιάστηκε στις 26 Μαΐου το απόγευμα στον οικογενειακό τάφο σε μια πλαγιά του Α΄ Νεκροταφείου Πατρών, αλλιώς νεκροταφείου των Αγγέλων.

Ο Καχτίτσης ως εκδότης και τυπογράφος

Ο Καχτίτσης πέρα από τη χειροτέχνηση των χειρόγραφων τευχών-τετραδίων (τα οποία εσφαλμένα στην τρέχουσα βιβλιογραφία χαρακτηρίζονται ως "περιοδικά" για τον απλό λόγο ότι ο Καχτίτσης τους έδωσε τη μορφή περιοδικού) και την έκδοση δύο περιοδικών με την επιμέλειά του (Μέλισσα, 1943 και Νέος Ρυθμός, 1945) υπήρξε μανιακός της τυπογραφίας. Μαρτυρίες περί αυτού υφίστανται στις επιστολές του προς τον Γ. Παυλόπουλο στον οποίο είχε αναθέσει τη στοιχειοθεσία στον Πύργο Ηλείας της Περιπέτειας ενός βιβλίου και του Ήρωα της Γάνδης κατά τα έτη 1965-1967 (Βλ. Εργογραφία). Στις επιστολές αυτές περιλαμβάνονται αναλυτικές οδηγίες για τυποτεχνικά θέματα.

Ένα ακόμα βήμα εμπλοκής του με την τυπογραφία έγινε στον Καναδά, από τα τέλη του 1966 μέχρι τον Απρίλιο 1967, όταν στο τυπογραφείο όπου τυπωνόταν η ομογενειακή εφημερίδα Το Ελληνοκαναδικό Βήμα, στοιχειοθέτησε και εξέδωσε δύο τεύχη του τρίγλωσσου περιοδικού Ὁ παλίμψηστος: Ὄργανο τῶν ἁπανταχοῦ πολιορκούμενων — Le Palimpseste: Organe pour l’expansion d’une écriture onirique — The Palimpsest: Organ for the expansion of an oniric form of writing μιας ιδιότυπης περιοδικής έκδοσης σε σχήμα εφημερίδας με σκοπό τη διάδοση και διεύρυνση της ονειρικής γραφής με συμβολές δικές του και ποικίλων συγγραφέων της επιλογής του. Στο πρώτο τεύχος (Ιανουάριος 1967) αναγγέλλει την προσεχή ίδρυση εκδοτικού οίκου υπό την επωνυμία "Λωτοφάγος" ο οποίος θα ανελάμβανε την εκτύπωση κειμένων δικής του επιλογής.

Η κήρυξη της Δικτατορίας κατέστησε την ίδρυση του "Λωτοφάγου" αδήριτη ανάγκη: η εκτύπωση του Ήρωα της Γάνδης στον Πύργο από τον Γ. Παυλόπουλο είχε ανασταλεί για λόγους ανωτέρας βίας και ο τόμος είχε μείνει μετέωρος. Η εκτύπωση του περατώθηκε τελικά υπό την εκδοτική επωνυμία "Λωτοφάγος" τον Δεκέμβριο του 1967 στο Μόντρεαλ υπό την εποπτεία του ίδιου του Καχτίτση. Το τυπογραφικό αποτέλεσμα είναι από τα πλέον ιδιότυπα στην ιστορία της τυπογραφίας καθώς το κείμενο έχει στοιχειοθετηθεί με διαφορετικά τυπογραφικά στοιχεία έως τη σελίδα 208 στο τυπογραφείο Σορβατζώτη στον Πύργο Ηλείας και με άλλα στοιχεία μέχρι το τέλος του τόμου στο τυπογραφείο του Ελληνοκαναδικού Βήματος στο Μόντρεαλ. Τον Μάιο του 1968 ως εκδότης πλέον τύπωσε τις Πρόκες του Γ. Δανιήλ, δεύτερο και τελευταίο τόμο των εκδόσεων "Λωτοφάγος".

Το καλοκαίρι του 1968 έκανε ένα ακόμα βήμα αφοσίωσης προς την τυπογραφία, αλλά παράλληλα και απομονώσεως του, όταν εγκατέστησε στο υπόγειο του σπιτιού του χειροκίνητο πιεστήριο στο οποίο τύπωσε υπό τη διακριτική επωνυμία «Anthelion Press», στην αγγλική γλώσσα (λόγω και της αδυναμίας εύρεσης στον Καναδά ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων) οχτώ εν όλω τομίδια σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων:

• E. C. Gonatas, Some Prose Works, Αύγουστος 1968 (44 αντίτυπα). Στὸ τομίδιο περιλαμβάνονται δύο κείμενα τοῦ Καχτίτση, ὁ ὁποῖος κρύβεται πίσω ἀπὸ τὸν ἀνώνυμο Editor: «A Mystery» καὶ «A Personal Message to the Author», τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ μιὰ «ἀνοιχτὴ» ἰδιωτικὴ ἐπιστολὴ στὸν Ἐ.Χ. Γονατᾶ.
• Nikos Kachtitsis, Vulnerable Point 1949. Fourteen Poems of Youth, Δεκέμβριος 1968 (42 αντίτυπα)
• John Donne, Death Be Not Proud, δίπτυχο φυλλάδιο, Χριστούγεννα 1968 (άγνωστος αριθμός αντιτύπων, αλλά μάλλον 100)
• George Thaniel [Γιῶργος Δανιήλ], The Linchpin. Ten Poems (1964-1967), Μάρτιος 1969 (114 αντίτυπα)
• Νίκος Καχτίτσης (επιμ.), The Land within a wall, a Poem, and Towards a precipice, a declaration, by George Seferis, translated by Dr. John Richmond, σειρὰ «Echoes from Greece», Μάιος 1969 (300 αντίτυπα). Αποτελεῖ τὴν πρώτη ἀντιδικτατορικὴ ἔκδοση τοῦ Καχτίτση. Στον τόμο περιλαμβάνονται:

• George Seferis, «The Land within a wall» (ἀπόδοση τοῦ Ι΄ [«Ὁ τόπος μας εἶναι κλειστὸς»] τοῦ Μυθιστορήματος) και «Towards the Abyss» (ἀπόδοση τῆς «Δήλωσης»), σὲ μετάφραση τοῦ John Richmond.
  - «A Letter of Solidarity» (Καναδάς, Μάιος 1969· ἐπιστολὴ ἀλληλεγγύης στὸν Γ. Σεφέρη).
  - «The Sequel», ἐκτενές, ἀνώνυμο κείμενο τοῦ Καχτίτση ποὺ σχολιάζει τὴν κατάσταση τῶν διανοούμενων στὴν Ἑλλάδα.
  - Τέσσερις κατάλογοι: «Writers Collaborating with the Junta», «Writers Silenced or Refusing to Collaborate», «Writers in Concentration Camps» καὶ «Younger Writers Refusing to Collaborate».
• Μireille Coulourides, In the void and other poems, Ιούνιος 1969 (127 αντίτυπα)
• New Year’s Rhapsody or The Poor Beggar’s Lyre by Nicholas Prior (1769) [=Ν. Καχτίτσης], δίπτυχο εορταστικό φυλλάδιο, [=Δεκέμβριος 1969] (άγνωστος αριθμός αντιτύπων, αλλά μάλλον 100)
• Νίκος Καχτίτσης (επιμ.), Prisoners of Savages. The plight of Mikis Theodorakis, Μάρτιος 1970. Πρόκειται για αναδημοσίευση κειμένων που αναφέρονται στην κράτηση από το δικτατορικό καθεστώς του Μίκη Θεοδωράκη στη Ζάτουνα. Δεν είναι γνωστό εάν το βιβλίο τυπώθηκε και διανεμήθηκε.

Δείγματα της τυπογραφικής εργασίας του Καχτίτση είναι προσβάσιμα στους παρακάτω συνδέσμους όπου διατίθενται πλήρεις σε ηλεκτρονική μορφή (σε διάφορα φορμά) οι εξής τίτλοι:

• Γ. Δανιήλ, http://www25.us.archive.org/details/hoiprokespoimase00thanuoft, Μόντρεαλ, "Λωτοφάγος", Μάιος 1968
• George Thaniel [Γ. Δανιήλ], http://www25.us.archive.org/details/linchpintenpoems00than, Μόντρεαλ, "Anthelion Press", 1969

Επίσης πλούσιο εικονογραφικό υλικό (αναπαραγωγή εξώφυλλων, στοιχειοθετημένων σελίδων και τυπογραφικών κοσμημάτων) από όλες τις εκδόσεις που χειροτέχνησε στο υπόγειο του σπιτιού του ο ίδιος ο Καχτίτσης αναπαράγονται στο πρόσφατο αφιέρωμα του Οροπεδίου:

• «Πρώτη ὕλη γιὰ τὴ Διηνεκῆ ἐπιστολή. Ἐπιστολὲς τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Ἐ.Χ. Γονατᾶ καὶ ἄλλα τεκμήρια γιὰ τὴν ἐκ τοῦ μακρόθεν σχέση τους», εἰσαγωγή, σημειώσεις, βιβλιογραφία Βίκτωρ Καμχῆς, Ὀροπέδιο, τχ. 11, Χειμώνας 2011-2012 [Φεβρουάριος 2012], σ. 597-803.

Το έργο του

Τα εν ζωή δημοσιευμένα έργα

Το πρώτο δημοσίευμα του Καχτίτση ήταν, βραβευμένο σε διαγωνισμό, ποίημα που δημοσιεύτηκε με ψευδώνυμο στη Διάπλαση των Παίδων (Αθήνα) το καλοκαίρι του 1941. Το δεύτερο, το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, ένα ποίημα στο Νεολόγο Πατρών για τον θάνατο από πείνα του φίλου του Νίκου Διαμαντόπουλου.

Υπήρξε εκδότης και βασικός συντελεστής των βραχύβιων περιοδικών Μέλισσα (σε χειρόγραφη μορφή, ένα τεύχος, Πάτρα, Οκτώβριος 1942-Μάρτιος 1943) και Νέος Ρυθμός (σε έντυπη μορφή, δύο τεύχη, Πάτρα, Φεβρουάριος και Μάρτιος 1945), όπου δημοσίευσε ποικίλα κείμενα (πεζά, επιγράμματα, ημερολογιακές σημειώσεις, χρονογραφήματα).

Από το 1945 και εξής δημοσίευσε συνεργασίες του στα περιοδικά: Παλμός Αθηνών, Νέος Άνθρωπος Πατρών, Βωμός (Πύργος), Μορφές (Θεσσαλονίκη), Εννέα Οδοί (Καβάλα).

Το 1949, έγραψε μία συλλογή ποιημάτων στα αγγλικά με τίτλο Vulnerable Point (Τρωτό σημείο), η οποία εκδόθηκε τελικά από τον ίδιο στο Μόντρεαλ το 1968. Τρία από τα ποιήματα δημοσιεύτηκαν, το 1950, στο περιοδικό Symposium (Πάτρα) που εξέδιδε η Βρετανική Ακαδημία, Παράρτημα Πατρών.

Μεταπολεμικά, μεταξύ 1950 και 1952, ο Καχτίτσης συνέταξε ιδιόγραφα τεύχη ("περιοδικά"), πάντα σε ένα και μοναδικό αντίτυπο, τα οποία εν είδει προσωπικής αλληλογραφίας ενεχείριζε ή απέστελλε σε φίλους του (Γ. Παυλόπουλο, Ν. Πεντζίκη, Ε. Χ. Γονατά). Τα τεύχη είχαν τους εξής χαρακτηριστικούς τίτλους: "Η Ουλή", "Ρίψασπις", "Λωτός", "Η Σάλπιγξ", "Η εικονογραφημένη Γάνδη", "Η πολιορκημένη Γάνδη" (κυκλοφόρησε σε φωτογραφική αναπαραγωγή με το αφιέρωμα της Νέας Εστίας [2003]).

Μεταξύ 14 Φεβρουαρίου 1954 και 6 Μαρτίου 1955, από την Ντουάλα (Γαλλικό Καμερούν), αλλά και κατά τη διάρκεια του ακτοπλοϊκού ταξιδίου επανόδου του στην Ευρώπη απέστειλε αμισθί δεκαεννέα ανταποκρίσεις στην εφημερίδα Ελευθερία, ευελπιστώντας, ματαίως όπως αποδείχθηκε, ότι με την επιστροφή του στην Αθήνα θα προσληφθεί ως μόνιμος συντάκτης.

Δημοσίευσε, στην ώριμη περίοδό του, κυρίως σε περιοδικά της Θεσσαλονίκης (Διαγώνιος και Νέα Πορεία).

Στον Καναδά δημοσίευσε ορισμένα βιβλιοκριτικά άρθρα, το 1957, στην αγγλόφωνη εφημερίδα The Montreal Star και ποικίλα άρθρα στην ελληνική γλώσσα στην ομογενειακή εφημερίδα Ελληνοκαναδικό Βήμα από το 1966 μέχρι τον θάνατό του το 1970.

Μετά την κήρυξη της Δικτατορίας δημοσίευσε λογοτεχνικά κείμενα αποκλειστικά στην αγγλική γλώσσα (εκτός από τον Ήρωα της Γάνδης, η εκτύπωση του οποίου ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 1967), που συμποσούνται σε δύο μικρά τομίδια: το πρώτο (1968) περιλαμβάνει την ποιητική συλλογή Vulnerable Point που είχε γράψει το 1949 και το δεύτερο ένα και μοναδικό ποίημα που αποτελεί και το κύκνειο άσμα του:

New Year’s Rhapsody or The Poor Beggar’s Lyre by Nicholas Prior (1769), "Anthelion Press", Μόντρεαλ, 1970 (?). Το κρυπτικό ψευδώνυμο «Nicholas Prior (1769)» μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί ως «Νικόλαος ο προ του 1967». Το ερωτηματικό στη χρονολογία είναι ενδεικτικό της κατάστασής του και των αμφιβολιών που τον έζωναν πλέον για τη ζωή του.

Δεξίωση του έργου μετά θάνατον

Η δημοσίευση του έργου του από το 1970 και μετά αποτυπώνεται εναργώς στην Εργογραφία. Βασικό χαρακτηριστικό είναι η μικρή κυκλοφορία των έργων του, το μεγάλο διάστημα μέχρι την εξάντληση των αποθεμάτων και το μακρό χρονικό διάστημα που αυτά παρέμειναν εξαντλημένα καθιστώντας τον Καχτίτση ένα συγγραφέα ουσιαστικά άγνωστο πέρα από ένα κατ' ανάγκην περιορισμένο κοινό.

Η πρώτη απόπειρα επανέκδοσης του έργου του από τον στενό φίλο και αλληλογράφο του Τάκη Σινόπουλο, το 1976, απέδωσε μόνο έναν τόμο και δεν είχε συνέχεια λόγω της εμπλοκής του Σινόπουλου και των συν αυτώ σε διαμάχη με τη χήρα του τεθνεώτος συγγραφέως.

Η επανέκδοση του συνόλου των βασικών του έργων από τις εκδόσεις "Στιγμή", με την επιμέλεια του Ε. Χ. Γονατά, μεταξύ 1985 και 1987 απετέλεσε τη σημαντικότερη συμβολή στη μεταθανάτια αναγνώριση του Καχτίτση, σε συνδυασμό με τη δημοσίευση, με τη διακριτική παρέμβαση του Γονατά, πολλαπλών αφιερωμάτων σε λογοτεχνικά περιοδικά (π.χ. Αντί 1985, Η λέξη 1986, κ.ά., τα οποία αναφέρονται εν εκτάσει στη Βιβλιογραφία).

Η επανέκδοση από τον "Κέδρο", με προτροπή του Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλου, του Ήρωα της Γάνδης το 1997 και των τριών αφηγημάτων (Ποίοι οι φίλοι, Η ομορφάσχημη, Το ενύπνιο) το 2003 είχε μικρή απήχηση, όπως και η ανθολογία της Μ. Λαϊνά το 1995.

Ο Καχτίτσης υπήρξε μανιώδης επιστολογράφος σε βαθμό που οι επιστολές του να αποτελούν ένα οιονεί χωριστό μέρος του καθαυτό έργου του. Επιστολές του προς διάφορους φίλους του και γνωστούς ανθρώπους των γραμμάτων έχουν δημοσιευθεί μετά θάνατον σποραδικά σε ποικίλα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά.

Σταθμοί στην έκδοση της αλληλογραφίας του υπήρξαν τρία σημαντικά σε ποιότητα και όγκο σώματα αλληλογραφίας: με τον Γ. Δανιήλ (1981), τον Γ. Παυλόπουλο (2003) και τον Ε. Χ. Γονατά (2012).

Σημαντικό υπήρξε για την υποδοχή του έργου του το αφιέρωμα της Νέας Εστίας το 2003 με επιμέλεια Σταύρου Ζουμπουλάκη, το οποίο συνέπεσε με την έκδοση των επιστολών προς τον Παυλόπουλο {πλήρες το αφιερώμα online στον ιστότοπο [1]}. Μαζί με το αφιέρωμα κυκλοφόρησε σε φωτοαναστατική αναπαραγωγή το πλήρες σώμα του ιδιόγραφου τεύχους ("περιοδικού") "Η πολιορκημένη Γάνδη" το οποίο είχε χαρίσει ο Ν. Καχτίτσης στον Γ. Παυλόπουλο, καθιστώντας για πρώτη φορά προσιτό για το ευρύ κοινό το ιδιωτικής φύσεως έγγραφο.

Μετά από σχεδόν μία δεκαετία πλήρους έκλειψης του ενδιαφέροντος για τον Νίκο Καχτίτση, το 2012 σημαδεύτηκε από το ανανεωμένο ενδιαφέρον που προκάλεσαν δύο εκδόσεις:

Τον Φεβρουάριο του 2012 κυκλοφόρησε αφιερωματικό τεύχος του περιοδικού Οροπέδιο με επιμέλεια Βίκτωρα Καμχή στο οποίο περιλαμβάνονται:
α. Εκτενέστατη σχολιασμένη έκδοση επιστολών του Νίκου Καχτίτση προς τον Ε. Χ. Γονατά καθώς και μία ανέκδοτη επιστολή του Ε. Χ. Γονατά. Συσσωματώνεται για πρώτη φορά το σύνολο των επιστολών του Καχτίτση που είχε δημοσιεύσει κατά καιρούς ο Ε. Χ. Γονατάς σε ποικίλες περιοδικές εκδόσεις,
β. Αναλυτική βιβλιογραφία (με αναδημοσίευση αποσπασμάτων και σχολιασμό) όπου αποτυπώνεται η συμβολή του Ε. Χ. Γονατά στην ανάδειξη του έργου του Ν. Καχτίτση και η πρόσληψη της σχέσης Ε. Χ. Γονατά - Νίκου Καχτίτση από την κριτική με αναλυτική ανθολόγηση των σχετικών κειμένων,
γ. Πλούσιο εικονογραφικό υλικό (αναπαραγωγή εξώφυλλων, στοιχειοθετημένων σελίδων και τυπογραφικών κοσμημάτων) από όλες τις εκδόσεις που χειροτέχνησε στο υπόγειο του σπιτιού του ο ίδιος ο Καχτίτσης,
δ. Τρεις επιστολές του Καχτίτση προς τον Ν. Γ. Πεντζίκη σχολιασμένες από τον Γ. Ν. Πεντζίκη.

• «Πρώτη ὕλη γιὰ τὴ Διηνεκῆ ἐπιστολή. Ἐπιστολὲς τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Ἐ.Χ. Γονατᾶ καὶ ἄλλα τεκμήρια γιὰ τὴν ἐκ τοῦ μακρόθεν σχέση τους», εἰσαγωγή, σημειώσεις, βιβλιογραφία Βίκτωρ Καμχῆς, Ὀροπέδιο, τχ. 11, Χειμώνας 2011-2012 [Φεβρουάριος 2012], σ. 597-803.

Στις 7 Αυγούστου 2012 κυκλοφόρησε η τρίτη, νέα έκδοση του Εξώστη εγκαινιάζοντας την επανέκδοση του συνόλου του έργου του από τις εκδόσεις "Κίχλη" σε επιμέλεια Βίκτωρα Καμχή και Γιώτας Κριτσέλη:

• Νίκος Καχτίτσης, Ο εξώστης, σχέδια: Εύη Τσακνιά, επιμέλεια: Γιώτα Κριτσέλη, Βίκτωρ Καμχής, επίμετρο: Γ. Δημητρακάκης, Γ. Κριτσέλη, Β. Καμχής, Κίχλη, Αθήνα, Αύγουστος 2012, 226 σελ.

Ο χαρακτήρας του έργου του

Τα πεζά, αλλά και τα λιγοστά ποιήματα του Καχτίτση διακατέχονται από μία διαρκή αγωνία και ένα άγχος που συνθλίβει τον άνθρωπο. Οι ήρωές του είναι παγιδευμένοι στις ενοχές που προκαλεί ένα μακρινό παρελθόν και αδυνατούν να απεμπλακούν από την κατάσταση αυτή. Όλοι οι χαρακτήρες του Εξώστη και του Ήρωα της Γάνδης είναι καχύποπτοι και προσπαθούν να εξοντώσουν ψυχολογικά ο ένας τον άλλον. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ήρωες του Καχτίτση, και κυρίως ο ετερώνυμος ήρωάς του, Στοπάκιος Παπένγκους, είναι άτομα με έντονες εμμονές που ζουν ή συνδέονται με τη διηνεκώς πολιορκημένη φανταστική πόλη Γάνδη, η οποία ουδεμία σχέση έχει με την ομώνυμη πόλη του Βελγίου την οποία ο Καχτίτσης ουδέποτε επισκέφθηκε.

Ο αφηγηματικός κόσμος του Καχτίτση κυριαρχείται από την ενοχή. Στην αφηγηματική τεχνική συνδυάζει την παρωδία και την ανατροπή των κλασικών τεχνικών αφήγησης.

Ο Καχτίτσης, φανατικός λάτρης του βιβλίου, δέχθηκε κυρίως επιδράσεις από τα ρεύματα του ευρωπαϊκού αισθητισμού και συμβολισμού πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα μοντέλα του ήταν κλασικοί προπολεμικοί συγγραφείς όπως ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ο Τζέιμς Τζόυς, η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Φραντς Κάφκα και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Το έργο του επίσης συνδεέται με την μεταπολεμική πεζογραφική παραγωγή της Θεσσαλονίκης, κυρίως με την λεγόμενη σχολή του εσωτερικού μονολόγου (Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, Γιώργος Δέλιος κ.ά.).

Ο Καχτίτσης υπέφερε από τις πληγές που άφησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και από τις διάφορες προσωπικές δυσκολίες.

Βιβλιογραφία

Ι. Εργογραφία

Α. Αυτοτελείς εκδόσεις 1959-1969 με σημείωση των α΄ δημοσιεύσεων (εξαντλημένες)

Σημείωση: Οι κατωτέρω εκδόσεις τυπώθηκαν με έξοδα του Καχτίτση (ιδίοις αναλώμασιν) σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, είτε από μικρούς εκδοτικούς οίκους («Διαγώνιος», «Πρώτη Ύλη») που έθεσαν στη διάθεσή του την εκδοτική τους επωνυμία, είτε από εκδοτικούς οίκους ιδρυθέντες από τον ίδιο τον Καχτίτση («Λωτοφάγος», «Anthelion Press»). Συνολικά, από τους οκτώ τίτλους, τυπώθηκαν μέσα σε δέκα χρόνια περίπου 2.292 αντίτυπα από τα οποία πολλά ουδέποτε διανεμήθηκαν όσο ζούσε ο Καχτίτσης. Ο συνήθης τρόπος διανομής των αντιτύπων ήταν δια της αποστολής τους σε φίλους και γνωστούς. Ελάχιστα πωλήθηκαν στα βιβλιοπωλεία.

• Ποιοί οἱ φίλοι, "Διαγώνιος", Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 1959 (ανασελιδοποιημένο ανάτυπο από τη Διαγώνιο με επιμέλεια και εξώφυλλο Κάρολου Τσίζεκ) / Σχήμα: 20,70×14,20 εκ. Σελίδες: 16. Αντίτυπα: δεν δηλώνεται αριθμός, μάλλον μεταξύ 150 και 200.

α΄ δημοσίευση: Νίκος Καχτίτσης, «Ποιοί οι φίλοι (απόσπασμα από γράμμα προς αποσκιρτήσαντα φίλο)», Διαγώνιος. Εξάμηνο λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό, Έτος δεύτερο, τχ. 2, Θεσσαλονίκη, καλοκαίρι [Σεπτέμβριος] 1959, σ. 33-46.

• Ἡ ὀμορφάσχημη (ἄσκηση), "Διαγώνιος", Θεσσαλονίκη, Ἰούνιος 1960 (ανασελιδοποιημένο ανάτυπο από τη Διαγώνιο με επιμέλεια και εξώφυλλο Κάρολου Τσίζεκ) / Σχήμα: 21,30×14,50 εκ. Σελίδες: 40. Αντίτυπα: 250.

α΄ δημοσίευση: Νίκος Καχτίτσης, «Η ομορφάσχημη», Διαγώνιος. Εξάμηνο λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό, Έτος τρίτο, τχ. 2, Θεσσαλονίκη, καλοκαίρι [Ιούνιος] 1960, σ. 1-28

• Τὸ ενύπνιο, ιδίοις ἀναλώμασιν, Θεσσαλονίκη, Ὀκτώβριος 1960 (αναθεωρημένο κείμενο σε σχέση με την α΄ δημοσίευση στη Νέα Πορεία με επιμέλεια, εικονογράφηση και εξώφυλλο Κάρολου Τσίζεκ) / Σχήμα: 19,30×15,00 εκ. Σελίδες: 44. Αντίτυπα: 350.

α΄ δημοσίευση: Νίκος Καχτίτσης, «Ένα ενύπνιο του Γ.Π.», Νέα Πορεία. Λογοτεχνικό περιοδικό, τχ. 53-54, Θεσσαλονίκη, Ιούλιος-Αύγουστος [Σεπτέμβριος] 1959, σ. 256-267.

• Ο εξώστης, «Πρώτη Ὕλη» [ιδίοις ἀναλώμασιν], Αθήνα, Δεκέμβριος 1964 (αλλά τυπωμένο στη Θεσσαλονίκη με επιμέλεια και εξώφυλλο Κάρολου Τσίζεκ) / Σχήμα: 00,00×00,00 εκ. Σελίδες: 000. Αντίτυπα: 500.

• Η περιπέτεια ἑνὸς βιβλίου, ιδίοις ἀναλώμασιν, Μόντρεαλ, Ιούνιος 1965 (αλλά τυπωμένο στον Πύργο Ἠλείας με επιμέλεια Γιώργη Παυλόπουλου) / Σχήμα: 18,50×12,00 εκ. Σελίδες: 116. Αντίτυπα: 400.

• Ὁ ἥρωας τῆς Γάνδης, «Λωτοφάγος» [ἰδίοις ἀναλώμασιν], Μόντρεαλ, Δεκέμβριος 1967 (το ήμισυ του τόμου στοιχειοθετήθηκε στον Πύργο Ηλείας με επιμέλεια Γιώργη Παυλόπουλου, ενώ από τη σελίδα 208 κ.ε. στο Μόντρεαλ από τον ίδιο τον Καχτίτση στο τυπογραφείο που τυπωνόταν το Ελληνοκαναδικό Βήμα) / Σχήμα: 00,00×00,00 εκ. Σελίδες: 000. Αντίτυπα: 500.

• Nicholas Kachtitsis, Vulnerable Point 1949. Fourteen Poems of Youth, "Anthelion Press" [ιδίοις ἀναλώμασιν], Μόντρεαλ, Δεκέμβριος 1968 (τυπωμένο από τον ίδιο τον Καχτίτση στο χειροκίνητο πιεστήριο στο υπόγειο του σπιτιού του) / Σχήμα: 00,00×00,00 εκ. Σελίδες: 00. Αντίτυπα: 42.

• New Year’s Rhapsody or The Poor Beggar’s Lyre by Nicholas Prior (1769), "Anthelion Press" [ιδίοις ἀναλώμασιν], Μόντρεαλ, 1970 (?) [=Δεκέμβριος 1969] (με ψευδώνυμο, τυπωμένο από τον ίδιο τον Καχτίτση στο χειροκίνητο πιεστήριο στο υπόγειο του σπιτιού του) / Σχήμα: 00,00×00,00 εκ. Σελίδες: 4. Αντίτυπα: άγνωστος αριθμός, αλλά μάλλον 50 έως 100.

Β. Αυτοτελείς εκδόσεις έργων μετά θάνατον

Σημείωση: Από το 1976 έως το 2013, μέσα σε 36 χρόνια, επτά διαφορετικοί τίτλοι έργων του Καχτίτση και μία ανθολογία, έχουν κυκλοφορήσει σε περίπου 21.000 αντίτυπα, αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 550 αντίτυπα και των επτά τίτλων κατά μέσο όρο ανά έτος.

Δεκαετία 1970-1979

• Έργα 1: Ποιοὶ οἱ φίλοι, Ἡ ὀμορφάσχημη, Τὸ ἐνύπνιο, Αθήνα, Ἐκδόσεις «Κέδρος», Ιούλιος 1976 (με επιμέλεια Τάκη Σινόπουλου - Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλου) / Αντίτυπα: 2.000 [εξαντλημένο, δεν κυκλοφόρησε άλλος τόμος].
• Τρωτὸ σημεῖο, 1949. Δεκατέσσερα νεανικὰ ποιήματα, Πρόλογος, Μετάφραση καὶ Σημειώσεις Γιώργου Δανιήλ, Θεσσαλονίκη, Ἐκδόσεις «Ἐγνατία», 1979, σειρὰ «Τρὰμ / Λογοτεχνία», ἀρ. 47 / Αντίτυπα: άγνωστος αριθμός, αλλά μάλλον 1.000 [εξαντλημένο].

Δεκαετία 1980-1989

• Ο εξώστης, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Στιγμή», 1985 και φωτομηχανική ανατύπωση 1988 (με επιμέλεια Ε. Χ. Γονατά) / Αντίτυπα: 2.500 [εξαντλημένο]+ 2.000 [εξαντλημένο].
• Η περιπέτεια ἑνὸς βιβλίου, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Στιγμή», 1985 (με επιμέλεια Ε. Χ. Γονατά) / Αντίτυπα: 2.500 [εξαντλημένο] / {Η ίδια έκδοση ανατυπώθηκε φωτοτυπικά από τον ίδιο εκδότη σε έκδοση με πανομοιότυπα στοιχεία έκδοσης σε άγνωστο τυπογραφείο και σε αδήλωτο αριθμό αντιτύπων, πιθανώς 1.000. Η έκδοση τυπώθηκε με βεβαιότητα μετά τον θάνατο του Ε. Χ. Γονατά την 25η Μαρτίου 2006} [Μη επιβεβαιωμένη πληροφορία].
• Ποιοὶ οἱ φίλοι, Ἡ ὀμορφάσχημη, Τὸ ἐνύπνιο, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Στιγμή», Μάρτιος 1986 (με επιμέλεια Ε. Χ. Γονατά) / Αντίτυπα: 2.500 [εξαντλημένο] .
• Ὁ ἥρωας τῆς Γάνδης, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Στιγμή», 1987 (με επιμέλεια Ε. Χ. Γονατά) / Αντίτυπα: 2.500 [εξαντλημένο] .

Δεκαετία 1990-1999

• Η περιπέτεια της φαντασίας, ανθολόγηση-επιμέλεια: Μαρία Λαϊνά, Αθήνα,Ἐκδόσεις «Μπάστας-Πλέσσας», σειρά «η μικρή κιβωτός», Νοέμβριος 1995, 304 σελ. (ISBN 978-960-7418-04-3). Ανθολογούνται τα έργα: Το ενύπνιο, Ο εξώστης, Ο ήρωας της Γάνδης (κεφ. 1-3, 5, 7, 12-14, 15, 17, 21), "Ριρίκα και Κυλλήνη", "Τρωτό σημείο" (το ποίημα, από την ομώνυμη σειρά) / Αντίτυπα: 3.000 [κυκλοφορεί]
• Ὁ ἥρωας τῆς Γάνδης, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Κέδρος», 1997 / Αντίτυπα: 2.000 [κυκλοφορεί].

Δεκαετία 2000-2009

• Ποῖοι οἱ φίλοι [sic], Ἡ ὀμορφάσχημη, Τὸ ἐνύπνιο, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Κέδρος», Σεπτέμβριος 2003, (το κείμενο ανατυπώνει φωτομηχανικά την έκδοση της «Στιγμής» 1986) / Αντίτυπα: 2.000 [κυκλοφορεί].

Δεκαετία 2010-

• Ο εξώστης, σχέδια: Εύη Τσακνιά, επιμέλεια: Γιώτα Κριτσέλη, Βίκτωρ Καμχής, επίμετρο: Γ. Δημητρακάκης, Γ. Κριτσέλη, Β. Καμχής, Αθήνα, Εκδόσεις «Κίχλη», Αύγουστος 2012 και ανατύπωση με αναθεωρημένο «Χρονολόγιο», 10 Απριλίου 2013 / Αντίτυπα: άγνωστος αριθμός, αλλά μάλλον 1.000 [εξαντλημένο]+1.000 [κυκλοφορεί].

Γ. Αλληλογραφία (επιλεκτική)

• Γιώργος Δανιήλ, Ὁ λεπιδοπτερολόγος τῆς ἀγωνίας Νίκος Καχτίτσης. Εισαγωγὴ στὴ ζωή του. Ανέκδοτες ἐπιστολές. Πρωτότυπα κείμενα, Νεφέλη, Αθήνα 1981.
• Τὰ γράμματα του Νίκου Καχτίτση στὸν Γιώργη Παυλόπουλο (1952-1967), φιλολογικὴ ἐπιμέλεια Αυγὴ-Άννα Μάγγελ, Σοκόλης, Ἀθήνα 2001.
• «Πρώτη ὕλη γιὰ τὴ Διηνεκῆ ἐπιστολή. Ἐπιστολὲς τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Ἐ.Χ. Γονατᾶ καὶ ἄλλα τεκμήρια γιὰ τὴν ἐκ τοῦ μακρόθεν σχέση τους», εἰσαγωγή, σημειώσεις, βιβλιογραφία Βίκτωρ Καμχῆς, Ὀροπέδιο, τχ. 11, Χειμώνας 2011-2012 [Φεβρουάριος 2012], σ. 597-803.
• «Τρεῖς ἐπιστολὲς τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Νίκο Γαβριὴλ Πεντζίκη», σχολιασμένες από τον Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκη, Ὀροπέδιο, τχ. 11, Χειμώνας 2011-2012 [Φεβρουάριος 2012], σ. 804-821.

Δ. Μεταφράσεις του έργου του

Γαλλικά

• Nikos Kachtitsis, L'Hôtel Atlantic, trad. par Effi Hadziforou, Éditions Hatier/Kaufmann, Paris/Athènes 1995, ISBN 2-218-70502-8) / Ο εξώστης
• Nikos Kachtitsis, Le héros de Gand, trad. par Jacques Bouchard et Fred A. Reed, Éditions du Boréal, Montréal 2010, ISBN 978-2-7646-2050-2) / Ο ήρωας της Γάνδης

Αγγλικά

• Μερική μετάφραση του Εξώστη στο ηλεκτρονικό περιοδικό The Quarterly Conversation: from the Mezzanine by Nikos Kachtitsis. Translated by George Fragopoulos and Lyssi Athanasiou Krikeli — Published on December 7, 2009 [2] και ένα δοκίμιο του μεταφραστή: Nikos Kachtitsis’s dark night of the soul and the Mezzanine - Essay by George Fragopoulos — Published on December 7, 2009 [3].

Ιταλικά

• Punto vulnerabile [1949], Quattordici poesie della giovinezza, traduzione di Massimo Rizzante (12 Οκτωβρίου 2010) στο blog Chronace di lettura / μετάφραση από τον Massimo Rizzante έντεκα ποιημάτων από το Nicholas Kachtitsis, Vulnerable Point 1949. Fourteen Poems of Youth.

Φλαμανδικά

• Μερική μετάφραση του Ήρωα της Γάνδης στο Gunnar De Boel (UGent), "De Gentse romans van Nikos Kachtitsis", (2010) Tetradio, εκδότης Universiteit Gent, Griekenlandcentrum. τόμ. 19, 2010, σ. 119-145 [4].

Σύνοψη: In his novels The Balcony (1964) and The Hero of Ghent (1967), the Montréal based Greek author develops the character of Stoppakios Papenguss, an upper-class citizen of Belle Epoque Ghent, which is the centre of Kachtitsis’s private mythology. In the introduction I propose an analysis of what may be called Kachtitsis's "Ghent diptych", and an interpretation of the author's Ghent mythology. This introduction is followed by a translation of the Notification and the first two chapters of The Hero of Ghent into the purported original language, Dutch ("Flemish"). In this way, Kachtitsis's literary game is completed in the sense that this translation becomes in fact the now lost original manuscript which was purportedly translated into Greek by the author's friend, Realos Deloriés.

Α. Αυτοτελείς εκδόσεις και δημοσιεύματα στον περιοδικό τύπο

Σημείωση: Στα δημοσιεύματα που είναι προσβάσιμα online σημειώνεται ο ηλεκτρονικός σύνδεσμος. Τα περιοδικά Νέα Εστία, Η Λέξη, Το Δέντρο, Οδός Πανός, Πλανόδιον, Οροπέδιο, Περίπλους, Intellectum είναι προσβάσιμα ηλεκτρονικά για ολόκληρη ή μέρος της περιόδου κυκλοφορίας τους στον ιστότοπο του ΕΚΕΒΙ [5] όπου μπορεί να ανατρέξει ο ερευνητής σε περίπτωση που δεν σημειώνεται κάτωθι ο ηλεκτρονικός σύνδεσμος. Στη μηχανή αναζήτησης του ΕΚΕΒΙ σε όλα τα ανωτέρω ψηφιοποιημένα περιοδικά με "Αναζήτηση σε όλο το περιεχόμενο του κειμένου (OCR*)" και λέξη-κλειδί "Καχτίτση" εμφανίζονται 213 εγγραφές στον σύνδεσμο [6].

• Αρτεμισιώτης Στρατής, Η περιπέτεια ενός βιβλίου και του συγγραφέα του, Δρόμος της Αριστεράς, 1.9.2012 [βιβλιοκρισία]
• Ασδραχάς Γιάννης, "Κυνήγι" αυτογνωσίας στην Αφρική με τα… φαντάσματα του παρελθόντος, Εξπρές, 26.8.2012 [βιβλιοκρισία]
• Αὐλωνίτου Λύντια, «Ἀδικαιολόγητος ὁ θόρυβος», Φιλολογικὴ Καθημερινή, Αθήνα, 12 Ἰουνίου 1980, σ. 5, στήλη «Γράμματα στὴ Φιλολογικὴ Καθημερινή».
• Βούλγαρη Σοφία , "Ο ναυαγός και η σανίδα", The Books' Journal, τχ. 24, Οκτώβριος 2012
• Γιούρης Ηλίας, "Νίκος Καχτίτσης: οι ειρωνικοί τρόποι ενός κλασικού συγγραφέα", The Books' Journal, τχ. 24, Οκτώβριος 2012
• Γονατᾶς Ἐ. Χ., «Γιὰ τὸ χρῶμα τοῦ μελανιοῦ στὰ γράμματα τοῦ Νίκου Καχτίτση», στό: Ἐ.Χ.Γ., Τρεῖς δεκάρες καὶ ἄλλα ἀφηγήματα, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Στιγμή», Μάρτιος 2006, σ. 56-57.
• Γουδέλης Τάσος, «Ὅταν ἀλληλογραφοῦσαν», Τὸ Δέντρο, Περίοδος Γ΄, τόμ. 4, τχ. 39, Ἀθήνα, Ἰούνιος-Ἰούλιος 1988, σ. 133, στήλη «Φύλλα».
• Γώτης Γιῶργος, «Βιβλιογραφία Νίκου Καχτίτση», Διάλογος. Τρίμηνη Ἔκδοση τῆς Μορφωτικῆς Ἕνωσης Λεχαινῶν ὁ «Ἀντρέας Καρκαβίτσας», Λεχαινὰ Ἠλείας, Ὀκτώβρης-Νοέμβρης-Δεκέμβρης 1980, τχ. 11, σ. 32-38, ἀφιέρωμα «Νίκος Καχτίτσης».
• Δανιήλ Γιῶργος, «Νίκος Καχτίτσης (1926-1970). Μελέτη», Νεοελληνικὸς Λόγος, Ἐτήσια Κριτικὴ Ἐπιθεώρηση Λόγου καὶ Τέχνης, «Τὸ πνευματικὸ καὶ καλλιτεχνικὸ 1974», τόμ. 24, Ἐκδόσεις «Μίνωας», Ἰανουάριος 1974 [=1975], ἄτυπο ἀφιέρωμα «Σελίδες γιὰ τὸ Νίκο Καχτίτση».
• Δανιήλ Γιώργος, Ὁ λεπιδοπτερολόγος τῆς ἀγωνίας Νίκος Καχτίτσης. Εἰσαγωγὴ στὴ Ζωή του. Ἀνέκδοτες Ἐπιστολές. Πρωτότυπα Κείμενα, Ἐκδόσεις «Νεφέλη», Αθήνα, Αὔγουστος 1981, σειρὰ «Ταυτότητες», ἀρ. 1.
• Δανιήλ Γιώργος, Αἴγλη καὶ Ἄγχος. Τὸ ἔργο τοῦ Νίκου Καχτίτση 1926-1970. Μελέτες-Ἀνέκδοτα Κείμενα-Εἰκόνες, Βιβλιοπωλεῖον τῆς «Ἑστίας» Ἰ.Δ. Κολλάρου & Σίας ΑΕ, [μετὰ τὸν Μάρτιο] 1986 {online στον εξής σύνδεσμο [7]}
• Δανιήλ Γιώργος, “H Αλληλογραφία Σεφέρη-Καχτίτση", Η λέξη, τχ. 53, 1986, σ. 358-363 (αναδημοσίευση στο Γ.Δ., Ανακομιδή. Μικρά Κριτικά, Βιβλιοπωλεῖον τῆς «Ἑστίας» Ἰ.Δ. Κολλάρου & Σίας ΑΕ, Μάιος 1991, σ. 35-42 {online στον εξής σύνδεσμο [8]}
• Δασκαλόπουλος Δημήτρης, «Μνήμη Νίκου Καχτίτση», στο Δ.Δ., Τα βήματα του χρόνου. Σημειώσεις νεοελληνικής λογοτεχνίας, Αθήνα, Διάττων, 1987, σ. 77-86.
• Δαλακούρα Βερονίκη, «Νίκος Καχτίτσης», Το Βήμα, 25/5/1985.
• De Boel Gunnar, "De Gentse romans van Nikos Kachtitsis", (2010) Tetradio, εκδότης Universiteit Gent, Griekenlandcentrum, τόμ. 19, 2010, σ. 119-145
• Δημητρακάκης Γιάννης, Ο εξώστης του Νίκου Καχτίτση, εφ. Η Αυγή, 15.7.2012 [μερική ανατύπωση από το Επίμετρο του Εξώστη 2012]
• Ζήρας Αλεξ., «Καχτίτσης Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ. 4, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.
• Θεοδοσοπούλου Μάρη, «Ἐπιστολὲς ἠλείων Διοσκούρων: Τὰ γράμματα τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Γιώργη Παυλόπουλο (1952-1967)», Τὸ Βῆμα, Ἀθήνα, 19 Μαΐου 2002, ἔνθετο «Βιβλία», σ. 16. [βιβλιοκρισία]
• Θεοδοσοπούλου Μάρη, «Ἡρωικὸς καὶ μανικός: Νέα Ἑστία, Ἀπρίλιος 2003, τχ. 1.755, “Ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση”», Τὸ Βῆμα, Ἀθήνα, 18 Μαΐου 2003, ἔνθετο «Βιβλία». [βιβλιοκρισία]
• Θρύλος Άλκης [Ελένη Ουράνη], Κριτική για το Η ομορφάσχημη, Καινούργια Εποχή, Φθινόπωρο 1960, σ. 255.
• Ἰωάννου Γιῶργος, «Θύσανος, ἀρ. 95», Φυλλάδιο. Περιοδικὸ πνευματικῆς ζωῆς, τχ. 5-6, Ἀθήνα, [Μάιος] 1982, σ. 80-81.
• Καμχής Βίκτωρ, «Καχτίτσης λυόμενος ἢ ὁ ἀφανισμὸς τοῦ ἴχνους», Νέα Ἑστία, τόμ. 161, τχ. 1.800, Ἀθήνα, Μάιος 2007, σ. 891-898.
• Καμχής Βίκτωρ, «Θέλκτωρ παλαιών ημερών και νέων τρόπων (πρόχειρο σχεδίασμα)» [Ο Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλος για τον Νίκο Καχτίτση], Ὀροπέδιο, τχ. 3, Καλοκαίρι 2007 [Ιούλιος 2007], αφιέρωμα "Σελίδες για τον Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο" {online στο [9]}.
• Καμχής Βίκτωρ, «Σχεδίασμα ενδεικτικής εργογραφίας Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλου περί Νίκου Καχτίτση, ήτοι, πρόδρομος ανθολογίου γραπτών οκτώ και τριάκοντα συναπτών ετών», Ὀροπέδιο, τχ. 3, Καλοκαίρι 2007 [Ιούλιος 2007], αφιέρωμα "Σελίδες για τον Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο" {online στο [10]}.
• Καμχής Βίκτωρ, «Εισαγωγικό σημείωμα» στο «Πρώτη ὕλη γιὰ τὴ Διηνεκῆ ἐπιστολή. Ἐπιστολὲς τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Ἐ.Χ. Γονατᾶ καὶ ἄλλα τεκμήρια γιὰ τὴν ἐκ τοῦ μακρόθεν σχέση τους», Ὀροπέδιο, τχ. 11, Χειμώνας 2011-2012 [Φεβρουάριος 2012], σ. 597-608.
• Καμχής Βίκτωρ, «Χρονολόγιο σε α΄ και γ΄ πρόσωπο», στο Επίμετρο του Νίκος Καχτίτσης, Ο εξώστης, Εκδόσεις Κίχλη, Αύγουστος 2012, σ. 187-226. Αναθεωρημένο στην α΄ ανατύπωση 10 Απριλίου 2013.
• Καχτίτσης Ὄθων, «Τώρα ἐπάνω στὸ νεοσκαμμένο τάφο τοῦ ἀδελφοῦ μου Νίκου Θ. Καχτίτση», ἐφημ. Πατρίς, Πύργος, 9 Ἰουλίου 1970. Αναδημοσίευση: Τὸ Ἑλληνοκαναδικὸ Βῆμα (Ἀνεξάρτητη ἑβδομαδιαία ἐφημερίδα τοῦ ἑλληνισμοῦ τοῦ ἐξωτερικοῦ), Μόντρεαλ, Παρασκευὴ 21 Μαΐου 1971, σ. 4, «Ἀφιέρωμα στὸ Νίκο Καχτίτση» (Πρόκειται γιὰ ὁμιλία ποὺ ἐκφωνήθηκε στὸ Α΄ Νεκροταφεῖο Πατρῶν στὸ μνημόσυνο γιὰ τὰ σαραντάμερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ Καχτίτση).
• Καχτίτσης Ὄθων, «Σύντομο βιογραφικὸ σημείωμα Νίκου Καχτίτση», Ὑδρία, Πάτρα, Ἐκδόσεις «Ὄστρακα», Μάης 1979, τεῦχ. 22-23, σ. 68-69, «Ἀφιέρωμα στὸ Νίκο Καχτίτση».
• Κιτσόπουλος Γιώργος (εισαγωγή), «Ανέκδοτα κείμενα του Νίκου Καχτίτση», Το παραμιλητό, τχ. 12, Πειραιάς, Άνοιξη-Καλοκαίρι 1992, σ.235-249.
• Κοτζιά Ελισσάβετ, «Η επιστροφή του Νίκου Καχτίτση», Η Καθημερινή, 23/5/1985.
• [Κοτζιᾶς Ἀλέξανδρος (;)], «Ἡ ἐπιστολογραφία τοῦ Νίκου Καχτίτση», Φιλολογικὴ Καθημερινή, Ἀθήνα, 22 Μαρτίου 1979, σ. 5, στήλη «Στὸ περιθώριο».
• Κοτζιάς Αλέξανδρος, Μεταπολεμικοί πεζογράφοι. Κριτικά κείμενα, Αθήνα, Κέδρος, 1982.
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Λήμμα "Νίκος Καχτίτσης"», στο Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς. Ένας κριτικός οδηγός, σ. 120-121, Αθήνα, Πατάκης 1995.
• Κρημνιώτη Πόλυ, «Νίκος Καχτίτσης: Υπήρξα καφκικός προτού διαβάσω Κάφκα», Η Αυγή, 16.9.2012 [βιβλιοκρισία]
• Κριτσέλη Γιώτα, «Ο εξώστης: Η περιπέτεια της έκδοσης», στο Επίμετρο του Νίκος Καχτίτσης, Ο εξώστης, Εκδόσεις Κίχλη, Αύγουστος 2012, σ. 155-186.
• Mανωλάκου Μαρία, «Ὁ ἔφηβος Νίκος Καχτίτσης», Γράμματα καὶ Τέχνες, τχ. 46, Ἰούλιος-Αὔγουστος 1986.
• Μπαμπασάκης Γιώργος-Ίκαρος, «Καχτίτσης, ξανά!», Lifo, τχ. 307, 13.9.2012 [βιβλιοκρισία] {online στον εξής σύνδεσμο [11]}.
• Μπασκόζος Γιάννης, «Το "άλλο" πρόσωπο της ελληνικής λογοτεχνίας», Το Βήμα ("Βιβλία"), 15.7.2012 [βιβλιοκρισία]. {online στον εξής σύνδεσμο [12]}.
• Μπελεζίνης Ανδρέας, "Η κριτική ως λογοτεχνία και η λογοτεχνία ως κριτική. Σχόλια σε τρία κείμενα των Μ. Μήτρα, Ν. Καχτίτση και Γ. Αριστηνού" [Ανάγνωση της Περιπέτειας ενός βιβλίου], Το Δέντρο, τχ. 42-43, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1989, σ. 55-64 {online στο [13]}.
• Μπουφέα Αλεξάνδρα Κ., «Ο Νίκος Καχτίτσης και ο πρώιμος ερωτικός δεσμός του με τη γραφή», Ελίτροχος, τχ. 12, Άνοιξη-Καλοκαίρι 1997, σ.197-199.
• Μπουφέα Ἀλεξάνδρα Κ., «Ἡ πρώτη λανθάνουσα ἐμφάνιση τοῦ Νίκου Καχτίτση», Νέα Ἑστία, Ἀπρίλιος 2003, τχ. 1.755, “Ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση”», σ. 680-681. {online στον ιστότοπο [14]}
• Μπρουντζάκης Ξενοφών, «Ο εξώστης», Το Ποντίκι, 26.7.2012 [βιβλιοκρισία]
• Παπαγεωργίου Χρῆστος, «Ελκυστική αφηγηματική δύναμη πέρα απ’ την άκρη της πένας», Διαβάζω, τχ. 156, 3/12/1986, σ.61-62.
• Παπαγεωργίου Χρῆστος, «Ὁ πεζογράφος Νίκος Καχτίτσης. Ἡ κυριαρχία τοῦ θανάτου στὴν ἀφηγηματική του τέχνη: Ν.Κ., Ὁ ἥρωας τῆς Γάνδης, 1987 [=1988]», Ἡ Αὐγὴ τῆς Κυριακῆς, Ἀθήνα, 6 Νοεμβρίου 1988.
• Παπαγιώργης Κωστής, H επιστροφή ενός ανεπιθύμητου ήρωα, Lifo, τχ. 308, 20.9.2012 [βιβλιοκρισία]
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Μνήμη Νίκου Καχτίτση», Αυγή (Πύργος), 3/6/1970.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ.-Πετρόπουλος Ηλίας, Μνήμη Νίκου Καχτίτση, Αθήνα, έκδοση του περιοδικού Φάσμα, 1972 (και β΄ έκδοση 1972)
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., Αναφορές στο έργο του πεζογράφου Νίκου Καχτίτση, Αθήνα, ιδίοις ἀναλώμασιν, 1972 (σε 333 αντίτυπα. Ανατύπωση εκτός εμπορίου σε 200 αντίτυπα, "Γαβριηλίδης", 2012)
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Ο πεζογράφος Νίκος Καχτίτσης (1926-1970)», Φιλολογική Καθημερινή, 24/10/1976.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Πρόγευση ἑνὸς ἐπιστολογράφου: Γ. Δανιήλ, Ὁ λεπιδοπτερολόγος τῆς ἀγωνίας Νίκος Καχτίτσης, Νεφέλη (1981)», Φιλολογικὴ Καθημερινή, Ἀθήνα, 19 Νοεμβρίου 1981. Ἀναδημοσίευση: Ἠ.Χ. Παπαδημητρακόπουλος, Παρακείμενα, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Κέδρος», [Ὀκτώβριος (;)] 1983 [βιβλιοκρισία]
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Νίκος Καχτίτσης: Καταξιωμένος και άγνωστος», Το Βήμα, 19/5/1985.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Νίκος Καχτίτσης», Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67, τ. Δ΄, σ.8-28. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Ὁ τελευταῖος ἐπιστολογράφος τῆς σύγχρονης γραμματείας μας: Τὰ γράμματα τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Γιώργη Παυλόπουλο (1952-1967)», Ἐλευθεροτυπία, Ἀθήνα, 10 Μαΐου 2002, ἔνθετο «Βιβλιοθήκη», σ. 6-7. [βιβλιοκρισία]
• Papargyriou Eleni, "The Heart of Lightness: Trivial Colonialism in Nikos Kachtitsis’s The Balcony", κεφάλαιο στον τόμο Eleni Papargyriou, Reading Games in the Greek Novel, Λονδίνο, Modern Humanities Research Association and Maney Publishing, 2011, σ. 146-168.
• Παυλόπουλος Γιώργης, «Η αλληλογραφία μου με τον Νίκο Καχτίτση», Τραμ, τχ. 5, Μάιος 1977, σ. 347-349 (αναδημοσίευση: Νέα Ἑστία, Ἀπρίλιος 2003, τχ. 1.755, “Ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση”. {Διαθέσιμο online στον ιστότοπο [15]}
• Παυλόπουλος Γιώργης, «Στοππάκιος Παπένγκους ἢ τὸ ἄλλο πρόσωπο τοῦ Νίκου Καχτίτση», Ἡ λέξη, Δεκέμβρης 1985, τόμ. Ε΄, τεῦχ. 50, σ. 972-976, «Ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση».
• Παυλόπουλος Γιώργης, «Νίκος Καχτίτσης - Πέντε ανέκδοτες επιστολές στον Γιώργη Παυλόπουλο και ένα σατιρικό κείμενο», Ακτή (Λευκωσία), τχ. 13, Χειμώνας 1992, σ.33-48 (και σε ανάτυπο)
• Σινόπουλος Τάκης, «Μικρὸς χαιρετισμὸς σ’ ἕνα μεγάλο τεχνίτη», Ὑδρία, Πάτρα, Ἐκδόσεις «Ὄστρακα», Μάης 1979, τεῦχ. 22-23, σ. 96-102, «Ἀφιέρωμα στὸ Νίκο Καχτίτση».
• Σταματίου Κώστας, «Η "περίπτωση" Καχτίτση. Σημαντικότερος λογοτέχνης ή αλληλογράφος;», Τα Νέα, 15/6/1985.
• Τρωγάδης Παντελῆς, «Μέρες τοῦ Νίκου Καχτίτση στὴ Μοντρεάλη», Τὸ Ἑλληνοκαναδικὸ Βῆμα (Ἀνεξάρτητη ἑβδομαδιαία ἐφημερίδα τοῦ ἑλληνισμοῦ τοῦ ἐξωτερικοῦ), Μόντρεαλ, Παρασκευὴ 21 Μαΐου 1971, σ. 2 καὶ 7, «Ἀφιέρωμα στὸ Νίκο Καχτίτση».
• Τρωγάδης Παντελῆς, «Ἕνα χειρόγραφο καὶ δύο νεκροὶ» [μὲ σημειώσεις τοῦ Τάκη Σινόπουλου], Νεοελληνικὸς Λόγος (Ἐτήσια Κριτικὴ Ἐπιθεώρηση Λόγου καὶ Τέχνης), «Τὸ πνευματικὸ καὶ καλλιτεχνικὸ 1974», τόμ. 24, Ἐκδόσεις «Μίνωας», Ἰανουάριος 1974 [=1975], σ. 49-57, ἄτυπο ἀφιέρωμα «Σελίδες γιὰ τὸ Νίκο Καχτίτση».
• Τσακνιάς Σπύρος, «Νίκος Καχτίτσης, Ο εξώστης», Η λέξη, τχ. 45, 6/1985 (τώρα και στον τόμο Επί τα ίχνη, σ. 87-90. Αθήνα, Σοκόλης, 1990).
• Τσίρκας Στρατής, Κριτική για τα Ο εξώστης και Η περιπέτεια ενός βιβλίου, Ταχυδρόμος, τχ. 599, 2/10/1965.
• Φραντζῆ Ἄντεια, «[Βιογραφικὸ σημείωμα]», Ἀντί, Δεκαπενθήμερη πολιτικὴ ἐπιθεώρηση, Περίοδος Β΄, Χρόνος 12ος, τχ. 298, Ἀθήνα, 30 Αὐγούστου 1985, σ. 45 καὶ 46 (Σημειώσεις), «Μικρὸ ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση 1926-1970».
• Φραντζῆ Ἄντεια, «Τὸ χειρόγραφο περιοδικὸ “Ρίψασπις”», στό: Ἄ.Φ., Οὕτως ἢ ἄλλως. Ἀναγνωστάκης – Ἐγγονόπουλος – Καχτίτσης – Χατζῆς, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Πολύτυπο», Ὀκτώβριος 1988.
• Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, «Ἕνα λογοτεχνικὸ ἐργαστήριο εἰκοσιτετράωρης λειτουργίας: Οἱ ἐπιστολὲς τοῦ Νίκου Καχτίτση στὸν Γιώργη Παυλόπουλο (1952-1967)», Νέα Ἑστία, Ἀπρίλιος 2003, τχ. 1.755, “Ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση”», σ. 660-666.
• Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, "Πρόδρομος του μοντερνισμού", The Books' Journal, τχ. 24, Οκτώβριος 2012
• Χατζίνης Γιάννης, «Νίκου Καχτίτση: Ο ήρωας της Γάνδης», Νέα Εστία, τχ. 85, ετ.ΜΓ΄, 1η/1/1969, τχ. 996, σ.67-68.
• Χατζίνης Γιάννης, «Νίκου Καχτίτση:Ο εξώστης», Νέα Εστία, ετ. ΛΘ΄, 01/12/1965, τχ. 922, σ. 1957.
• «Ὁ Χρῆστος Χρυσόπουλος γράφει στὸν Νίκο Καχτίτση», Ἐλευθεροτυπία, Ἀθήνα, 21 Φεβρουαρίου 2003, ἔνθετο «Βιβλιοθήκη», ἀρ. 244, στήλη «Φανταστικὸ ταχυδρομεῖο», ἐπιμέλεια Μισὲλ Φάις, σ. 31

Β. Αφιερώματα περιοδικών

Σημείωση: Η συμβολή του Ε. Χ. Γονατά σημειώνεται εντός ορθογώνιων αγκυλών διότι δεν δηλώνεται πάντα ρητά στα αντίστοιχα τεύχη, ωστόσο έχει τεκμηριωθεί στο Οροπέδιο (Β. Καμχής (επιμ,), "Ἐ.Χ. Γονατᾶς: συμβολὲς στὴν ἀνάδειξη τοῦ ἔργου τοῦ Ν. Καχτίτση" [βιβλιογραφία], τχ. 11, Χειμώνας 2011-2012 [Φεβρουάριος 2012], σ. 740-803)

• Τάκης Σινόπουλος (ἐπιμ.), «Σελίδες γιὰ τὸ Νίκο Καχτίτση» [ἄτυπο ἀφιέρωμα], Νεοελληνικὸς Λόγος, Ἐτήσια Κριτικὴ Ἐπιθεώρηση Λόγου καὶ Τέχνης, «Τὸ πνευματικὸ καὶ καλλιτεχνικὸ 1974», τόμ. 24, Ἀθήνα, Ἐκδόσεις «Μίνωας», Ἰανουάριος 1974 [=1975], σ. 49-101.
• 'Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλος (επιμ.), Σήμα. Μηνιαίο περιοδικό τέχνης, τεύχ. 7-8, Αθήνα, Αύγουστος 1975, αφιέρωμα «Κείμενα του Νίκου Καχτίτση».
• Σωκράτης Λ. Σκαρτσῆς (ἐπιμ.), «Ἀφιέρωμα στὸ Νίκο Καχτίτση», Ὑδρία, τχ. 22-23, Πάτρα, Ἐκδόσεις «Ὄστρακα», Μάης 1979, σ. 65-102.
• Διάλογος. Τρίμηνη Ἔκδοση τῆς Μορφωτικῆς Ἕνωσης Λεχαινῶν ὁ «Ἀντρέας Καρκαβίτσας», Λεχαινὰ Ἠλείας, Ὀκτώβρης-Νοέμβρης-Δεκέμβρης 1980, τχ. 11, ἀφιέρωμα «Νίκος Καχτίτσης».
• «Τρία ἄγνωστα γράμματα τοῦ Νίκου Καχτίτση πρὸς τὸν Ἐ.Χ. Γονατᾶ. Προδημοσίευση», Γράμματα καὶ Τέχνες. Μηνιαία ἐπιθεώρηση τέχνης, κριτικῆς καὶ κοινωνικοῦ προβληματισμοῦ, τχ. 37, Ἀθήνα, Ἰανουάριος 1985, σ. 21-32. [Ε. Χ. Γονατάς. Αναδημοσιεύονται στο Οροπέδιο, τχ. 11, 2012]
• Ἄντεια Φραντζῆ (επιμ.), «Μικρὸ ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση 1926-1970», Ἀντί, Δεκαπενθήμερη πολιτικὴ ἐπιθεώρηση, Περίοδος Β΄, Χρόνος 12ος, τχ. 298, Ἀθήνα, 30 Αὐγούστου 1985. [Ε. Χ. Γονατάς]
• [Ε. Χ. Γονατάς] (επιμ.), «Ἄτυπο ἀφιέρωμα στὸν Ν. Καχτίτση», Ἡ Λέξη, τόμ. Ε΄, τχ. 50, Ἀθήνα, Δεκέμβρης 1985, σ. 971-997 {Πλήρες το αφιέρωμα της Λέξης online στον ιστότοπο [16] }
• Νίκος Καχτίτσης, «Τρία ὄνειρα. Τρία ἀνέκδοτα γράμματα τοῦ Νίκου Καχτίτση πρὸς τὸν Ἐ. Χ. Γονατᾶ», Τὸ Τέταρτο. Μηνιαῖο περιοδικὸ πολιτικῆς καὶ τέχνης, τχ. 8, Ἀθήνα, Δεκέμβριος 1985, σ. 86-89. [Ε. Χ. Γονατάς. Αναδημοσιεύονται στο Οροπέδιο, τχ. 11, 2012]
• Ο Χάρτης, τχ. 1, 1986.
• Κιτσόπουλος Γιώργος (επιμ.), «Ανέκδοτα κείμενα του Νίκου Καχτίτση», Το παραμιλητό, τχ. 12, Πειραιάς, Άνοιξη-Καλοκαίρι 1992, σ.235-249.
• Σταῦρος Ζουμπουλάκης (ἐπιμ.), «Ἀφιέρωμα στὸν Νίκο Καχτίτση», Νέα Ἑστία, τόμ. 153, τχ. 1755, Ἀθήνα, Ἀπρίλιος 2003, σ. 503-684 {πλήρες το αφιέρωμα online στον ιστότοπο [17], μερικώς στον ιστότοπο [18]}.
• Liberté (Montréal), No 289, décembre 2010.
• Βίκτωρ Καμχής (επιμ.), Οροπέδιο, τχ. 11, Χειμώνας 2011-2012 [Φεβρουάριος 2012], σ. 597-823.
• The Books' Journal, τχ. 24 [Οκτώβριος 2012]. Διαθέσιμο online.

Παραστασιολόγιο

• "Η oμορφάσχημη του Νίκου Καχτίτση", Σκηνοθεσία και δραματουργική επεξεργασία: Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Μουσική επιμέλεια: Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Σκηνικά-κοστούμια Ντόρας Λελούδα, Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, Βοηθός σκηνοθέτη: Ειρήνη Λιβιτσάνου, Ερμηνεύει η Σοφία Σεϊρλή, Συμμετέχει ο Βαγγέλης Βαφείδης, Θέατρο "Χυτήριο", πρώτη παράσταση: 23 Μαρτίου 2004. Δεύτερο ανέβασμα: Θέατρο οδού Κεφαλληνίας, μέρος της παράστασης "Σε πρώτο ενικό (4 μονόλογοι)", πρώτη παράσταση: 8 Οκτωβρίου 2004 [19].
• "Η ομορφάσχημη, θεατρικός μονόλογος" (Θεατρική διασκευή της ομώνυμης νουβέλας του Νίκου Καχτίτση), Διασκευή, σκηνοθεσία, κοστούμι, ερμηνεία: Ναταλία Καποδίστρια, πρώτη παράσταση: 12 Αυγούστου 2011, Κέρκυρα, Πινακοθήκη Δήμου Κερκυραίων {online πληροφορίες στον ιστότοπο [20]}

Ταινίες στις οποίες συμμετέχει ο Ν. Καχτίτσης ή γύρω από τον Νίκο Καχτίτση

• "Hollywood Cut", Σκηνοθεσία, φωτογραφία, μοντάζ: Ron Hallis, Διάρκεια: 7΄, Έτος: [καλοκαίρι] 1967, Κατηγορία: Μυθοπλασία, Format: 16 χιλ., Χρώμα: Ασπρόμαυρη, Σύνοψη: Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Νίκος Καχτίτσης, φίλος του σκηνοθέτη. Πρόκειται για τη μόνη μαρτυρημένη ζωντανή εμφάνιση του. {Πληροφορίες online στον ιστότοπο [21]}
• "Νίκος Καχτίτσης", Σκηνοθεσία: Φωτόπουλος Κωνσταντίνος, Διάρκεια: 28΄, Έτος: 1984, Κατηγορία: Μυθοπλασία, Format: 16 χιλ., Χρώμα: Έγχρωμη, Κόστος: 1.800.000 δρχ., Σύνοψη ταινίας: Η ταινία αναφέρεται στη ζωή και στο έργο του πεζογράφου Νίκου Καχτίτση, Παραγωγή: ΥΠΠΟ, Σενάριο: Φωτόπουλος Κωνσταντίνος, Φωτογραφία: Καψούρος Βασίλης, Ήχος: Κίττου Ντίνος, Μοντάζ: Γκουριώτη Ντίνα, Ερμηνευτές: Ζώη Γεωργία {Πληροφορίες από τον ιστότοπο [22]. Για πληροφορίες δανεισμού της ταινίας από το Τμήμα Κινηματογράφου του Υπουργείου Πολιτισμού αναφερθείτε στον ιστότοπο [23]}.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι (διαδικτυακές πηγές)

Οι κάτωθι σύνδεσμοι ήταν προσβάσιμοι κατά την ημερομηνία σύνταξης του λήμματος. Χρειάζεται συνεχής επαλήθευση για την προσβασιμότητά τους.

• [24] Στην Πάτρα, ένα μικρό στενάκι-αδιέξοδο, κοντά στην οδό Πανεπιστημίου στο ύψος των Συχαινών έχει ονομαστεί οδός "Νίκου Καχτίτση".
• [25] Φωτογραφικό υλικό διαθέσιμο από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
• [26] Μέρος του αφιερώματος της Νέας Εστίας, τχ. 1755, Απρίλιος 2003.
• [27] Πλήρες το αφιέρωμα της Νέας Εστίας, τχ. 1755, Απρίλιος 2003.
• [28] Πλήρες το αφιέρωμα της Λέξης, τχ. 50, Δεκέμβριος 1985.
• http://booksjournal.gr/slideshow/item/304-%CF%84%CE%B5%CF%8D%CF%87%CE%BF%CF%82-24 Πλήρες το αφιέρωμα της The Books' Journal, τχ. 24 [Οκτώβριος 2012].
• [29] Επιστολή του Καχτίτση στον Ε. Χ. Γονατά, Το Δέντρο, τχ. 50-51, Ιανουάριος-Μάρτιος 1990 (αναδημοσιεύεται πλήρως σχολιασμένη στο Οροπέδιο, 2012).
• [30] Άρθρο του Δημήτρη Γκιώνη στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 3 Μαΐου 2003.
• [31] Κριτική του Δημήτρη Αλεξάκη για τη γαλλική μετάφραση του Εξώστη (στα γαλλικά).
• [32] Φωτογραφίες και μαρτυρία για την ταινία μικρού μήκους του Ron Hallis "Hollywood Cut" (1967) στην οποία πρωταγωνιστεί ο Καχτίτσης
• [33] Vulnerable Point 1949: το αγγλικό πρωτότυπο και μετάφραση στα ιταλικά.
• [34] Γ. Δανιήλ, Αίγλη και Άγχος online (βλ. βιβλιογραφία)
• [35] George Thaniel [Γ. Δανιήλ], The Linchpin, Ten Poems (1964-1967), Μόντρεαλ, "Anthelion Press", 1969. Διατίθεται πλήρες σε ηλεκτρονική μορφή (σε διάφορα φορμά) το τομίδιο που στοιχειοθέτησε ο Ν. Καχτίτσης.
• [36] Γ. Δανιήλ, Οι πρόκες. Ποίημα σε πέντε μέρη (1959-1965), Μόντρεαλ, "Λωτοφάγος", Μάιος 1968. Διατίθεται πλήρες σε ηλεκτρονική μορφή (σε διάφορα φορμά) το τομίδιο που στοιχειοθέτησε ο Ν. Καχτίτσης.
• [37] Το εργοβιογραφικό σημείωμα για τον Νίκο Καχτίτση από την Τράπεζα Δεδομένων του Αρχείου Ελλήνων Λογοτεχνών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ).
• [38] Το εργοβιογραφικό σημείωμα της Βιβλιονέτ παρέχει ενημέρωση για τις εκδόσεις που βρίσκονται σε κυκλοφορία.
• [39] Έλενα Ματσάγκου, "Όψεις των συγκρουσιακών σχέσεων και το νέο φανταστικό στη Δίκη του Φράντς Κάφκα και στον Εξώστη του Νίκου Καχτίτση", ανακοίνωση στο Γ' Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (Βουκουρέστι, 2-4 Ιουνίου 2006)
• [40] Κατά παράβαση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων διατίθεται σε κοινή χρήση η πλήρης μετάφραση του Vulnerable Point 1949. Fourteen Poems of Youth από τον Γ. Δανιήλ, η οποία περιλαμβάνεται στο Γ. Δανιήλ, Ὁ λεπιδοπτερολόγος τῆς ἀγωνίας Νίκος Καχτίτσης. Εἰσαγωγὴ στὴ Ζωή του. Ἀνέκδοτες Ἐπιστολές. Πρωτότυπα Κείμενα, Ἐκδόσεις «Νεφέλη», Αθήνα, Αὔγουστος 1981, σειρὰ «Ταυτότητες», ἀρ. 1.
• [41] Κατά παράβαση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων διατίθεται σε κοινή χρήση η πλήρης μετάφραση του Ενυπνίου (άγνωστο από ποια έκδοση, αλλά με εκσυγχρονισμένη ορθογραφία)

Σημείωση

Οι πληροφορίες στις ενότητες Βιογραφία και Το έργο αντλούνται κατά κύριο λόγο από το αναλυτικό "Χρονολόγιο σε α΄ και γ΄ πρόσωπο" που συνέταξε ο Β. Καμχής και περιλαμβάνεται στο Επίμετρο της πρόσφατης (Αύγουστος 2012) νέας έκδοσης του Εξώστη από τις εκδόσεις "Κίχλη". Στην Προβολή ιστορικού οι συμβολές του χρήστη Victorcamhi, του χρήστη 94.66.50.140, 94.65.52.124, 94.65.52.139 και του χρήστη 85.73.196.192 προέρχονται από το ίδιο πρόσωπο.