Άγιο Πνεύμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Dnalor 01 (συζήτηση | συνεισφορές)
1 image changed
συμπλήρωση, +πηγές
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{άλλεςχρήσεις|Άγιο Πνεύμα}}
{{άλλεςχρήσεις|Άγιο Πνεύμα}}

{{πηγές|15|06|2012}}


[[Αρχείο:Rom, Vatikan, Basilika St. Peter, Die Taube des Heiligen Geistes (Cathedra Petri, Bernini).jpg|thumb|right|Το Άγιο Πνεύμα ως περιστέρι σε βιτρώ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη.]]
[[Αρχείο:Rom, Vatikan, Basilika St. Peter, Die Taube des Heiligen Geistes (Cathedra Petri, Bernini).jpg|thumb|right|Το Άγιο Πνεύμα ως περιστέρι σε βιτρώ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη.]]


Ο όρος '''Άγιο Πνεύμα''', χρησιμοποιείται από θρησκείες που βασίζονται στην [[Αγία Γραφή]] για να περιγράψει είτε τη θεία δύναμη που βρίσκεται σε ενέργεια είτε το τρίτο πρόσωπο της [[Αγία Τριάδα|Αγίας Τριάδος]].
Ο όρος '''Άγιο Πνεύμα''', χρησιμοποιείται από τις [[Θρησκεία|θρησκείες]] που βασίζονται στην [[Αγία Γραφή]] για να περιγράψει είτε τη θεία δύναμη που βρίσκεται σε ενέργεια, είτε το τρίτο πρόσωπο της [[Αγία Τριάδα|Αγίας Τριάδος]].


== Χριστιανισμός ==
== Χριστιανισμός ==
Σύμφωνα με τη [[Χριστιανισμός|χριστιανική διδασκαλία]], το Άγιο Πνεύμα είναι μία από τις τρεις ''υποστάσεις'' ή πρόσωπα της Αγίας Τριάδας, δηλαδή του ενός και μοναδικού Θεού, ομοούσιο (δηλαδή μοιράζεται την ίδια ουσία-ύπαρξη) με τον Πατέρα και τον Υιό. Επομένως το `Αγιο Πνεύμα είναι Θεός, που «συμπροσκυνείται και συνδοξάζεται» με τον Πατέρα και τον Υιό.

Με αυτή τη βάση, μία ''ιδιότητα'' του Αγίου Πνεύματος που αναφέρεται συχνά στην Αγία Γραφή είναι ότι αποτελεί τη θεία δύναμη που ενέπνευσε τους [[Προφήτης|προφήτες]] να προφητεύσουν τη γέννηση του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστού]] και τα Πάθη του. Εντονότερα ωστόσο παρουσιάζεται το Πνεύμα του Θεού στην [[Καινή Διαθήκη]]: Κατά τη Βάπτιση του Χριστού, όπου εμφανίζεται με τη μορφή [[Περιστέρι|περιστεριού]], ενώ συγχρόνως ακούγεται η φωνή του Θεού-Πατέρα ([[Θεοφάνια]]), αλλά και στην [[Πεντηκοστή]] ως μία «Θεία Ενέργεια» που εμπνέει τους μαθητές του Χριστού να μιλούν διάφορες γλώσσες. Από τον Ιησού Χριστό το `Αγιον Πνεύμα αποκαλείται και '''''Παράκλητος'''''.


Παρόλα αυτά, κάποιοι αρχιερείς, όπως ο [[Επίσκοπος Νέας Ρώμης Μακεδόνιος Α΄|Μακεδόνιος]], υποστήριξαν από τα πρωτοχριστιανικά ήδη χρόνια ότι το `Αγιο Πνεύμα είναι κτίσμα-δημιούργημα του Θεού. Για να τους αντικρούσουν, οι Πατέρες της Εκκλησίας συνεκάλεσαν τη [[Πρώτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης|Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο]] το έτος 381, στην οποία δογμάτισαν το όγδοο άρθρο του «[[Σύμβολο της Πίστεως|Συμβόλου της Πίστεως]]», που αποτελεί την ολοκλήρωση του Τριαδικού Δόγματος: ότι δηλαδή το Πνεύμα είναι ''«ομοούσιον τω Πατρί και τω Υιώ»'' και εκπορεύεται μόνο από τον Πατέρα: Μέχρι σήμερα, η [[Ορθοδοξία|Ορθόδοξη εκκλησία]] δέχεται την εκπόρευση μόνο από τον Πατέρα, ενώ κατά την [[Καθολική εκκλησία]] το `Αγιο Πνεύμα εκπορεύεται και από τον Υιό. Η διαφορά αυτή είναι γνωστή ως ''[[filioque]]'' ([[λατινική γλώσσα|λατ.]] «και εκ του Υιού»), και κατά την ορθόδοξη άποψη οι Ρωμαιοκαθολικοί υποβιβάζουν με τον τρόπο αυτό το `Αγιον Πνεύμα. Η βιβλική βάση για το θέμα βρίσκεται στο ''[[Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον]]'', όπου ο Ιησούς λέγει στους μαθητές λίγο πριν από τη σύλληψή Του: ''«όταν δε έλθη ο Παράκλητος, ον εγώ πέμψω υμίν παρά του Πατρός, το Πνεύμα της Αληθείας, ό παρά του Πατρός εκπορεύεται, εκείνος μαρτυρήσει περί εμού»'' (''Ιωάν.'' ιε΄ 26).
Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη στο [[Χριστιανισμός|χριστιανικό κόσμο]], το Άγιο Πνεύμα είναι ομοούσιο με τον Πατέρα και τον Υιό.


Από τη διδασκαλία του Χριστού προέρχεται και το δόγμα ότι το `Αγιον Πνεύμα είναι η τρίτη υπόσταση της Αγίας Τριάδας, η οποία συμπληρώνει την έννοια του ενός Θεού. Ο Χριστός είπε: ''«μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτά εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος»'', παρουσιάζοντας τα τρία πρόσωπα όμοια και αδιαίρετα ως προς το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου.
Κατά την [[Ορθοδοξία|Ορθόδοξη εκκλησία]] «εκπορεύεται» από τον Πατέρα, ενώ κατά την [[Καθολική εκκλησία]] και από τον Υιό. Η διαφορά αυτή είναι γνωστή ως ''[[filioque]]'' ([[λατινική γλώσσα|λατ.]] «και εκ του Υιού»).


== Το Άγιο Πνεύμα στο Ορθόδοξο εορτολόγιο ==
==Το Άγιο Πνεύμα στο Ορθόδοξο εορτολόγιο==
Η εορτή του Αγίου Πνεύματος είναι κινητή. Εορτάζεται πάντοτε ημέρα Δευτέρα, 7 εβδομάδες μετά το [[Πάσχα]]. Η ημέρα αυτή είναι αργία για τις δημόσιες υπηρεσίες και πολλούς εργαζόμενους γραφείου.


==Πηγές==
Η εορτή του Αγίου Πνεύματος είναι κινητή. Είναι πάντοτε Δευτέρα, 7 εβδομάδες μετά το [[Πάσχα]]. Η ημέρα αυτή είναι αργία για τις δημόσιες υπηρεσίες και πολλούς εργαζόμενους γραφείου.
* Ταμπακοπούλου, Αρσ.: το λήμμα «`Αγιον Πνεύμα» στη ''Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια'' (Χάρη Πάτση), τόμος 1 (1972), σελ. 471 κ.ε.


== Βιβλιογραφία ==
== Βιβλιογραφία ==
* ''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. Σάββα Αγουρίδη), Άρτος Ζωής, Αθήνα, 1980.
* ''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. Σάββα Αγουρίδη), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980.
* ''Λεξικό των Άγιων Γραφών'', Γ. Κωνσταντίνου, Εκδ. Π. Γρηγόρη, Αθήνα, 1973.
* ''Λεξικό των Άγιων Γραφών'', Γ. Κωνσταντίνου, Εκδ. Π. Γρηγόρη, Αθήνα 1973.
* Ιωάννης Πέτρου, «Άγιο Πνεύμα, ανθρώπινη ελευθερία και πολιτισμικός πλουραλισμός», Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, τόμ. 8 (1998), σ. 363-374.
* Ιωάννης Πέτρου, «Άγιο Πνεύμα, ανθρώπινη ελευθερία και πολιτισμικός πλουραλισμός», Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, τόμ. 8 (1998), σσ. 363-374.


{{χριστιανισμός-επέκταση}}
{{χριστιανισμός-επέκταση}}

Έκδοση από την 17:55, 9 Ιουνίου 2014

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Άγιο Πνεύμα (αποσαφήνιση).
Το Άγιο Πνεύμα ως περιστέρι σε βιτρώ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη.

Ο όρος Άγιο Πνεύμα, χρησιμοποιείται από τις θρησκείες που βασίζονται στην Αγία Γραφή για να περιγράψει είτε τη θεία δύναμη που βρίσκεται σε ενέργεια, είτε το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος.

Χριστιανισμός

Σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία, το Άγιο Πνεύμα είναι μία από τις τρεις υποστάσεις ή πρόσωπα της Αγίας Τριάδας, δηλαδή του ενός και μοναδικού Θεού, ομοούσιο (δηλαδή μοιράζεται την ίδια ουσία-ύπαρξη) με τον Πατέρα και τον Υιό. Επομένως το `Αγιο Πνεύμα είναι Θεός, που «συμπροσκυνείται και συνδοξάζεται» με τον Πατέρα και τον Υιό.

Με αυτή τη βάση, μία ιδιότητα του Αγίου Πνεύματος που αναφέρεται συχνά στην Αγία Γραφή είναι ότι αποτελεί τη θεία δύναμη που ενέπνευσε τους προφήτες να προφητεύσουν τη γέννηση του Ιησού Χριστού και τα Πάθη του. Εντονότερα ωστόσο παρουσιάζεται το Πνεύμα του Θεού στην Καινή Διαθήκη: Κατά τη Βάπτιση του Χριστού, όπου εμφανίζεται με τη μορφή περιστεριού, ενώ συγχρόνως ακούγεται η φωνή του Θεού-Πατέρα (Θεοφάνια), αλλά και στην Πεντηκοστή ως μία «Θεία Ενέργεια» που εμπνέει τους μαθητές του Χριστού να μιλούν διάφορες γλώσσες. Από τον Ιησού Χριστό το `Αγιον Πνεύμα αποκαλείται και Παράκλητος.

Παρόλα αυτά, κάποιοι αρχιερείς, όπως ο Μακεδόνιος, υποστήριξαν από τα πρωτοχριστιανικά ήδη χρόνια ότι το `Αγιο Πνεύμα είναι κτίσμα-δημιούργημα του Θεού. Για να τους αντικρούσουν, οι Πατέρες της Εκκλησίας συνεκάλεσαν τη Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο το έτος 381, στην οποία δογμάτισαν το όγδοο άρθρο του «Συμβόλου της Πίστεως», που αποτελεί την ολοκλήρωση του Τριαδικού Δόγματος: ότι δηλαδή το Πνεύμα είναι «ομοούσιον τω Πατρί και τω Υιώ» και εκπορεύεται μόνο από τον Πατέρα: Μέχρι σήμερα, η Ορθόδοξη εκκλησία δέχεται την εκπόρευση μόνο από τον Πατέρα, ενώ κατά την Καθολική εκκλησία το `Αγιο Πνεύμα εκπορεύεται και από τον Υιό. Η διαφορά αυτή είναι γνωστή ως filioque (λατ. «και εκ του Υιού»), και κατά την ορθόδοξη άποψη οι Ρωμαιοκαθολικοί υποβιβάζουν με τον τρόπο αυτό το `Αγιον Πνεύμα. Η βιβλική βάση για το θέμα βρίσκεται στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, όπου ο Ιησούς λέγει στους μαθητές λίγο πριν από τη σύλληψή Του: «όταν δε έλθη ο Παράκλητος, ον εγώ πέμψω υμίν παρά του Πατρός, το Πνεύμα της Αληθείας, ό παρά του Πατρός εκπορεύεται, εκείνος μαρτυρήσει περί εμού» (Ιωάν. ιε΄ 26).

Από τη διδασκαλία του Χριστού προέρχεται και το δόγμα ότι το `Αγιον Πνεύμα είναι η τρίτη υπόσταση της Αγίας Τριάδας, η οποία συμπληρώνει την έννοια του ενός Θεού. Ο Χριστός είπε: «μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτά εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», παρουσιάζοντας τα τρία πρόσωπα όμοια και αδιαίρετα ως προς το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου.

Το Άγιο Πνεύμα στο Ορθόδοξο εορτολόγιο

Η εορτή του Αγίου Πνεύματος είναι κινητή. Εορτάζεται πάντοτε ημέρα Δευτέρα, 7 εβδομάδες μετά το Πάσχα. Η ημέρα αυτή είναι αργία για τις δημόσιες υπηρεσίες και πολλούς εργαζόμενους γραφείου.

Πηγές

  • Ταμπακοπούλου, Αρσ.: το λήμμα «`Αγιον Πνεύμα» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια (Χάρη Πάτση), τόμος 1 (1972), σελ. 471 κ.ε.

Βιβλιογραφία

  • Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. Σάββα Αγουρίδη), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980.
  • Λεξικό των Άγιων Γραφών, Γ. Κωνσταντίνου, Εκδ. Π. Γρηγόρη, Αθήνα 1973.
  • Ιωάννης Πέτρου, «Άγιο Πνεύμα, ανθρώπινη ελευθερία και πολιτισμικός πλουραλισμός», Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, τόμ. 8 (1998), σσ. 363-374.

Πρότυπο:Link FA