Υπερπλήρωση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Giosifid (συζήτηση | συνεισφορές)
Διόρθωση και επέκταση του κειμένου. Ακριβέστερη ορολογία. Συγκεκριμενοποιήση και βελτίωση του σκελετού του κειμένου
Ετικέτα: gettingstarted edit
Giosifid (συζήτηση | συνεισφορές)
Ετικέτα: gettingstarted edit
Γραμμή 14: Γραμμή 14:
Αποτελείται από έναν [[αεριοστρόβιλο]] τοποθετημένο στον αγωγό εξαγωγής καυσαερίων, και έναν [[αεροσυμπιεστή]] τοποθετημένο στην εισαγωγή του κινητήρα. Ο αεριοστρόβιλος κινείται εκμεταλλευόμενος την ενέργεια των καυσαερίων και παράγει ισχύ με την οποία θέτει σε λειτουργία τον αεροσυμπιεστή, με τον οποίο και είναι συνδεδεμένος μηχανικά, μέσω ενός άξονα. Ο αεροσυμπιεστής, με τη σειρά του, εκτελεί τη συμπίεση του αέρα, ο οποίος και διοχετεύεται στους κυλίνδρους στη νέα, άνω της ατμοσφαιρικής πίεση, επιτυγχάνοντας την υπερπλήρωση. Βασικά μειονεκτήματα της χρήσης του στροβιλοσυμπιεστή καυσαερίων είναι:
Αποτελείται από έναν [[αεριοστρόβιλο]] τοποθετημένο στον αγωγό εξαγωγής καυσαερίων, και έναν [[αεροσυμπιεστή]] τοποθετημένο στην εισαγωγή του κινητήρα. Ο αεριοστρόβιλος κινείται εκμεταλλευόμενος την ενέργεια των καυσαερίων και παράγει ισχύ με την οποία θέτει σε λειτουργία τον αεροσυμπιεστή, με τον οποίο και είναι συνδεδεμένος μηχανικά, μέσω ενός άξονα. Ο αεροσυμπιεστής, με τη σειρά του, εκτελεί τη συμπίεση του αέρα, ο οποίος και διοχετεύεται στους κυλίνδρους στη νέα, άνω της ατμοσφαιρικής πίεση, επιτυγχάνοντας την υπερπλήρωση. Βασικά μειονεκτήματα της χρήσης του στροβιλοσυμπιεστή καυσαερίων είναι:


1)H κακή χρονική απόκριση στις αλλαγές του φορτίου (φαινόμενο "υστέρησης" γνωστό και ως turbo lag), λόγω του χαμηλού ενθαλπικού περιεχομένου των καυσαερίων σε συνθήκες χαμηλού φορτίου ή/και χαμηλών στροφών, σε σχέση πάντα με έναν αντίστοιχο κινητήρα φυσικής αναπνοής (αγγλ. naturally aspirated).
1) H κακή χρονική απόκριση στις αλλαγές του φορτίου (φαινόμενο "υστέρησης" γνωστό και ως turbo lag), λόγω του χαμηλού ενθαλπικού περιεχομένου των καυσαερίων σε συνθήκες χαμηλού φορτίου ή/και χαμηλών στροφών, σε σχέση πάντα με έναν αντίστοιχο κινητήρα φυσικής αναπνοής (αγγλ. naturally aspirated).


Ένα μεγάλο εύρος τεχνολογιών έχει προταθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, όπως για παράδειγμα η πολυβάθμια υπερπλήρωση σε σειρά (συνδυασμός ενός μικρού και ενός μεγαλύτερου στροβιλοπληρωτή, βελτιστοποιημένοι για τα χαμηλά και τα υψηλά φορτία αντίστοιχα), η χρήση ηλεκτρικής υποβοήθησης για την επιτάχυνση του συμπιεστή μέσω ενός μικρού ηλεκτροκινητήρα, και ο συνδυασμός μηχανικής υπερπλήρωσης και στροβιλοπλήρωσης, όπου ο μηχανικός υπερπληρωτής ενεργοποιείται στις χαμηλές στροφές (η άντληση μηχανικής ενέργειας μέσω άμεσης σύνδεσης με το στροφαλοφόρο σημαίνει ότι ενέργεια είναι διαθέσιμη ακόμη και όταν το ενεργειακό περιεχόμενο των καυσαερίων είναι χαμηλό), ενώ στις υψηλότερες στροφές και φορτία, την υπερπλήρωση αναλαμβάνει ο στροβιλοπληρωτής.
Ένα μεγάλο εύρος τεχνολογιών έχει προταθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, όπως για παράδειγμα η πολυβάθμια υπερπλήρωση σε σειρά (συνδυασμός ενός μικρού και ενός μεγαλύτερου στροβιλοπληρωτή, βελτιστοποιημένοι για τα χαμηλά και τα υψηλά φορτία αντίστοιχα), η χρήση ηλεκτρικής υποβοήθησης για την επιτάχυνση του συμπιεστή μέσω ενός μικρού ηλεκτροκινητήρα, και ο συνδυασμός μηχανικής υπερπλήρωσης και στροβιλοπλήρωσης, όπου ο μηχανικός υπερπληρωτής ενεργοποιείται στις χαμηλές στροφές (η άντληση μηχανικής ενέργειας μέσω άμεσης σύνδεσης με το στροφαλοφόρο σημαίνει ότι ενέργεια είναι διαθέσιμη ακόμη και όταν το ενεργειακό περιεχόμενο των καυσαερίων είναι χαμηλό), ενώ στις υψηλότερες στροφές και φορτία, την υπερπλήρωση αναλαμβάνει ο στροβιλοπληρωτής.
Γραμμή 20: Γραμμή 20:
Φυσικά, οι παραπάνω μέθοδοι έχουν ως σαφές μειονέκτημα την ακόμα περαιτέρω αύξηση του κόστους, των μηχανικών μερών αλλά και της δυσκολίας ελέγχου του συστήματος.
Φυσικά, οι παραπάνω μέθοδοι έχουν ως σαφές μειονέκτημα την ακόμα περαιτέρω αύξηση του κόστους, των μηχανικών μερών αλλά και της δυσκολίας ελέγχου του συστήματος.


2)Η τοποθέτηση του στη γραμμή των θερμών καυσαερίων απαιτεί υλικά εξαιρετικά ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες. Φυσικά, εκτός των δυσκολιών κατεργασίας των υλικών αυτών, η χρήση στροβιλοπληρωτών αυξάνει τις πιθανότητες διαφόρων τύπων αστοχίας, αλλά και το κόστος του τελικού προϊόντος.
2) Η τοποθέτηση του στη γραμμή των θερμών καυσαερίων απαιτεί υλικά εξαιρετικά ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες. Φυσικά, εκτός των δυσκολιών κατεργασίας των υλικών αυτών, η χρήση στροβιλοπληρωτών αυξάνει τις πιθανότητες διαφόρων τύπων αστοχίας, αλλά και το κόστος του τελικού προϊόντος.


Ιστορικά, οι χαμηλότερες θερμοκρασίες καυσαερίων των πετρελαιοκινητήρων επέτρεψαν την ταχύτερη και αποδοτικότερη εφαρμογή των στροβιλοπληρωτών σε αυτόν τον τύπο κινητήρα. Σήμερα, πρακτικά το σύνολο των πετρελαιοκινητήρων χρησιμοποιούν στροβιλοπληρωτές, σε αντίθεση με τους βενζινοκινητήρες, στους οποίους συχνά απαντώνται και ατμοσφαιρικές εφαρμογές, αν και η τάση είναι και εδώ στην κατεύθυνση της υπερπλήρωσης.
Ιστορικά, οι χαμηλότερες θερμοκρασίες καυσαερίων των πετρελαιοκινητήρων επέτρεψαν την ταχύτερη και αποδοτικότερη εφαρμογή των στροβιλοπληρωτών σε αυτόν τον τύπο κινητήρα. Σήμερα, πρακτικά το σύνολο των πετρελαιοκινητήρων χρησιμοποιούν στροβιλοπληρωτές, σε αντίθεση με τους βενζινοκινητήρες, στους οποίους συχνά απαντώνται και ατμοσφαιρικές εφαρμογές, αν και η τάση είναι και εδώ στην κατεύθυνση της υπερπλήρωσης.


3)Απαιτείται η χρήση μηχανισμού ψύξης του αέρα (intercooler) πριν αυτός εισαχθεί στους κυλίνδρους.
3) Απαιτείται η χρήση μηχανισμού ψύξης του αέρα (intercooler) πριν αυτός εισαχθεί στους κυλίνδρους.


Η αύξηση της πίεσης του αέρα εισαγωγής οδηγεί αναπόφευκτα και στην αύξηση της θερμοκρασίας (καταστατική εξίσωση), η οποία σε συνθήκες υψηλού φορτίου και στροφών ενδέχεται να βρίσκεται σε επίπεδα αρκετά υψηλά ώστε να θέτει σε κίνδυνο τα πιο συμβατικά υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται στην εισαγωγή (σε σύγκριση πάντα με αυτά της εξαγωγής), αλλά και να μειώνει το βαθμό απόδοσης της καύσης εντός των κιλύνδρων. Τέλος, στους κινητήρες Otto χωρίς τεχνολογία άμεσης έγχυσης καυσίμου, η αύξηση της θερμοκρασίας εισαγωγής ευνοεί το χτύπημα (αγγλ. knocking) του κινητήρα, εξού και οι δύο αυτές τεχνολογίες αυτές (υπερπλήρωση και άμεση έγχυση) θεωρούνται συμπληρωματικές η μία της άλλης.
Η αύξηση της πίεσης του αέρα εισαγωγής οδηγεί αναπόφευκτα και στην αύξηση της θερμοκρασίας (καταστατική εξίσωση), η οποία σε συνθήκες υψηλού φορτίου και στροφών ενδέχεται να βρίσκεται σε επίπεδα αρκετά υψηλά ώστε να θέτει σε κίνδυνο τα πιο συμβατικά υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται στην εισαγωγή (σε σύγκριση πάντα με αυτά της εξαγωγής), αλλά και να μειώνει το βαθμό απόδοσης της καύσης εντός των κιλύνδρων. Τέλος, στους κινητήρες Otto χωρίς τεχνολογία άμεσης έγχυσης καυσίμου, η αύξηση της θερμοκρασίας εισαγωγής ευνοεί το χτύπημα (αγγλ. knocking) του κινητήρα, εξού και οι δύο αυτές τεχνολογίες αυτές (υπερπλήρωση και άμεση έγχυση) θεωρούνται συμπληρωματικές η μία της άλλης.

Έκδοση από την 14:04, 31 Μαΐου 2014

Η υπερπλήρωση (αγγλ. supercharging) είναι η εισαγωγή συμπιεσμένου αέρα στους κυλίνδρους του κινητήρα με σκοπό την αύξηση της ισχύος του. Ο αγγλικός όρος supercharger καλύπτει κανονικά τόσο τους μηχανικούς υπερπληρωτές (αγγλ. mechanical supercharger), όσο και τους στροβιλοπληρωτές καυσαερίου (αγγλ. exhaust gas turbocharger), γνωστούς και ως "turbo". Είναι ωστόσο σύνηθες να χρηςιμοποιείται ο όρος supercharger αποκλειστικά για τους μηχανικούς υπερπληρωτές, μιας και ο όρος turbocharger σαφώς περιγράφει τους στροβιλοπληρωτές καυσαερίου.

Για κινητήρα με δεδομένο κυβισμό και λοιπά χαρακτηριστικά, η υπερπλήρωση είναι ο μόνος τρόπος αύξησης ισχύος, εφόσον ούτε ο αριθμός στροφών ούτε η σχέση συμπίεσης μπορούν να αυξηθούν πάνω από κάποιο όριο. Εισάγοντας συμπιεσμένο αέρα στον κύλινδρο, επιτυγχάνεται η είσοδος μεγαλύτερης μάζας αέρα για δεδομένο όγκο, με αποτέλεσμα να καθύσταται δυνατή η καύση μεγαλύτερης μάζας καυσίμου (για σταθερό λόγο μίγματος αέρα-καυσίμου), που οδηγεί σε αύξηση της αποδιδόμενης ισχύος και ροπής του κινητήρα.

Εναλλακτικά, η υπερπλήρωση επιτρέπει την απόδοση ίδιας ροπής και ισχύος με μικρότερο όγκο εμβολισμού, πρακτική που χρησιμοποιείται σήμερα ευρύτατα κυρίως στην αυτοκινητοβιομηχανία, τόσο σε εφαρμογές βενζινοκινητήρων, όσο και πετρελαιοκινητήρων. Η πρακτική αυτή, γνωστή με τον αγγλικό όρο downsizing, έχει συμβάλει καταλυτικά στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου και των εκπομπών καυσαερίων των μηχανών εσωτερικής καύσης, ιδιαίτερα μέσω του συνδυασμού της χρήσης υπερπληρωτών με άλλες καινοτόμες τεχνολογίες, όπως η άμεση έγχυση καυσίμου (αγλλ. Gasoline Direct Injection) στους κινητήρες Otto και οι βαλβίδες πλήρως μεταβλητού χρονισμού.

Όπως προαναφέρθηκε, τα συστήματα που χρησιμοποιούνται για την υπερπλήρωση είναι:

1) Οι στροβιλοπληρωτές καυσαερίου (turbocharger) 2) Οι μηχανικοί συμπιεστές (mechanical supercharger)

Στροβιλοπληρωτές καυσαερίου

Αποτελείται από έναν αεριοστρόβιλο τοποθετημένο στον αγωγό εξαγωγής καυσαερίων, και έναν αεροσυμπιεστή τοποθετημένο στην εισαγωγή του κινητήρα. Ο αεριοστρόβιλος κινείται εκμεταλλευόμενος την ενέργεια των καυσαερίων και παράγει ισχύ με την οποία θέτει σε λειτουργία τον αεροσυμπιεστή, με τον οποίο και είναι συνδεδεμένος μηχανικά, μέσω ενός άξονα. Ο αεροσυμπιεστής, με τη σειρά του, εκτελεί τη συμπίεση του αέρα, ο οποίος και διοχετεύεται στους κυλίνδρους στη νέα, άνω της ατμοσφαιρικής πίεση, επιτυγχάνοντας την υπερπλήρωση. Βασικά μειονεκτήματα της χρήσης του στροβιλοσυμπιεστή καυσαερίων είναι:

1) H κακή χρονική απόκριση στις αλλαγές του φορτίου (φαινόμενο "υστέρησης" γνωστό και ως turbo lag), λόγω του χαμηλού ενθαλπικού περιεχομένου των καυσαερίων σε συνθήκες χαμηλού φορτίου ή/και χαμηλών στροφών, σε σχέση πάντα με έναν αντίστοιχο κινητήρα φυσικής αναπνοής (αγγλ. naturally aspirated).

Ένα μεγάλο εύρος τεχνολογιών έχει προταθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, όπως για παράδειγμα η πολυβάθμια υπερπλήρωση σε σειρά (συνδυασμός ενός μικρού και ενός μεγαλύτερου στροβιλοπληρωτή, βελτιστοποιημένοι για τα χαμηλά και τα υψηλά φορτία αντίστοιχα), η χρήση ηλεκτρικής υποβοήθησης για την επιτάχυνση του συμπιεστή μέσω ενός μικρού ηλεκτροκινητήρα, και ο συνδυασμός μηχανικής υπερπλήρωσης και στροβιλοπλήρωσης, όπου ο μηχανικός υπερπληρωτής ενεργοποιείται στις χαμηλές στροφές (η άντληση μηχανικής ενέργειας μέσω άμεσης σύνδεσης με το στροφαλοφόρο σημαίνει ότι ενέργεια είναι διαθέσιμη ακόμη και όταν το ενεργειακό περιεχόμενο των καυσαερίων είναι χαμηλό), ενώ στις υψηλότερες στροφές και φορτία, την υπερπλήρωση αναλαμβάνει ο στροβιλοπληρωτής.

Φυσικά, οι παραπάνω μέθοδοι έχουν ως σαφές μειονέκτημα την ακόμα περαιτέρω αύξηση του κόστους, των μηχανικών μερών αλλά και της δυσκολίας ελέγχου του συστήματος.

2) Η τοποθέτηση του στη γραμμή των θερμών καυσαερίων απαιτεί υλικά εξαιρετικά ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες. Φυσικά, εκτός των δυσκολιών κατεργασίας των υλικών αυτών, η χρήση στροβιλοπληρωτών αυξάνει τις πιθανότητες διαφόρων τύπων αστοχίας, αλλά και το κόστος του τελικού προϊόντος.

Ιστορικά, οι χαμηλότερες θερμοκρασίες καυσαερίων των πετρελαιοκινητήρων επέτρεψαν την ταχύτερη και αποδοτικότερη εφαρμογή των στροβιλοπληρωτών σε αυτόν τον τύπο κινητήρα. Σήμερα, πρακτικά το σύνολο των πετρελαιοκινητήρων χρησιμοποιούν στροβιλοπληρωτές, σε αντίθεση με τους βενζινοκινητήρες, στους οποίους συχνά απαντώνται και ατμοσφαιρικές εφαρμογές, αν και η τάση είναι και εδώ στην κατεύθυνση της υπερπλήρωσης.

3) Απαιτείται η χρήση μηχανισμού ψύξης του αέρα (intercooler) πριν αυτός εισαχθεί στους κυλίνδρους.

Η αύξηση της πίεσης του αέρα εισαγωγής οδηγεί αναπόφευκτα και στην αύξηση της θερμοκρασίας (καταστατική εξίσωση), η οποία σε συνθήκες υψηλού φορτίου και στροφών ενδέχεται να βρίσκεται σε επίπεδα αρκετά υψηλά ώστε να θέτει σε κίνδυνο τα πιο συμβατικά υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται στην εισαγωγή (σε σύγκριση πάντα με αυτά της εξαγωγής), αλλά και να μειώνει το βαθμό απόδοσης της καύσης εντός των κιλύνδρων. Τέλος, στους κινητήρες Otto χωρίς τεχνολογία άμεσης έγχυσης καυσίμου, η αύξηση της θερμοκρασίας εισαγωγής ευνοεί το χτύπημα (αγγλ. knocking) του κινητήρα, εξού και οι δύο αυτές τεχνολογίες αυτές (υπερπλήρωση και άμεση έγχυση) θεωρούνται συμπληρωματικές η μία της άλλης.

Μηχανικοί Υπερπληρωτές

Είναι συμπιεστές αέρα που, για την παραλαβή της απαραίτητης για τη λειτουργία τους ισχύος, συνδέονται μηχανικά με τον κινητήρα, συνήθως με τον στροφαλοφόρο άξονα. Στις χαμηλές στροφές, όπου η ενθαλπία των καυσαερίων παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, πλεονεκτούν έναντι των στροβιλοπληρωτών, μιας και η ενέργεια κίνησης είναι άμεσα διαθέσιμη μέσω του στροφαλοφόρου άξονα. Φυσικά, σε αντίθεση με τον στροβιλοπληρωτή ο οποίος χρησιμοποιεί ενέργεια που ούτως ή άλλως θα αποδιδόταν αχρησιμοποίητη στο περιβάλλον υπό μορφή θερμών καυσαεριών, βελτιώνοντας έτσι τον ολικό βαθμό απόδοσης του συστήματος, η ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία του μηχανικού υπερπληρωτή ουσιαστικά προέρχεται άμεσα από το καύσιμο.

Όπως προαναφέρθηκε, σε περίπτωση συνδυασμού των δύο συστημάτων, λειτουργεί πρώτα ο μηχανικός συμπιεστής στις χαμηλές στροφές, έως ότου τα καυσαέρια αποκτήσουν την απαιτούμενη ενέργεια, οπότε και εκκινεί τη λειτουργία του ο στροβιλοσυμπιεστής. Το σύστημα είναι σχετικά πολύπλοκο και κοστοβόρο .