Ουλουρού: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
περιγραφή
→‎Περιγραφή: + λίγη γεωλογία
Γραμμή 17: Γραμμή 17:


[[File:Uluru Panorama.jpg|center|650px|thumb|Πανοραμική εικόνα του Ουλουρού κατά το ηλιοβασίλεμα, με το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του.]]
[[File:Uluru Panorama.jpg|center|650px|thumb|Πανοραμική εικόνα του Ουλουρού κατά το ηλιοβασίλεμα, με το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του.]]

== Γεωλογία ==
Το Ουλουρού είναι ένα ίσελμπεργκ<!-- αυτός ο όρος είναι απλή μεταγραφή. Αν υπάρχει άλλη ορολογία να διορθωθεί-->, κυριολεκτικά «νησί βουνό».<ref name="Young_etal_2002">Young, David N.; Duncan, N.; Camacho, A.; Ferenczi, P.A.; Madigan, T.L.A. (2002). ''Ayers Rock, Northern Territory, Map Sheet GS52-8'' (2nd edition) (Map). 1:250&nbsp;000. Northern Territory Geological Survey. Geological Map Series Explanatory Notes.</ref> Ένα ίσελμπεργκ είναι ένας εξέχον απομονωμένος λόφος ή βουνό που υψώνεται απότομα και περιβάλλεται από εκτεταμένες και σχετικά επίπεδες διαβρωμένες πεδινές εκτάσεις σε ζεστή, ξηρή περιοχή.<ref name="NeuendorfOthers2005a">{{cite book |title=Glossary of Geology |publisher=American Geological Institute |location=Alexandria, VA |editor1-first=Klaus K.E. |editor1-last=Neuendorf |editor2-first=James P. |editor2-last=Mehl, Jr. |editor3-first=Julia A. |editor3-last=Jackson |edition=5th |year=2005 |isbn=0-922152-76-4}}</ref> Το Ουλουρού αναφέρεται συχνά ως [[μονόλιθος]], αν και αυτός είναι ένας κάπως ασαφής όρος που γενικά αποφεύγεται από τους γεωλόγους. Το αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του Ουλουρού είναι η ομοιογένειά του και η έλλειψη συνδέσεων και διαχωρισμός σε στρώματα, με αποτέλεσμα την έλλειψη ανάπτυξης των [[σάρα|σαρών]] στις πλαγιές. Αυτά τα χαρακτηριστικά οδήγησαν στην επιβίωσή του, ενώ τα περιβάλλοντα πετρώματα [[διάβρωση|διαβρώθηκαν]].<ref name="Sweet_1992">{{cite book |title=Uluru & Kata Tjuta: A Geological History |publisher=Australian Geological Survey Organisation |format=Monograph |first1=I.P. |last1=Sweet |first2=I.H. |last2=Crick |location=Canberra |year=1992 |isbn=0-644-25681-8}}</ref> Για την χαρτογράφησε και τη περιγραφή της γεωλογική ιστορία της περιοχής, οι γεωλόγοι αναφέρονται στα στρώματα πετρωμάτων που συνθέτουν το Ουλουρού ως Αρκόζη Μουτιτιουλού, και είναι μια από τους πολλούς ιζηματογενείς σχηματισμούς που αποτελούν την λεκάνη Αμαντέους.<ref name="Young_etal_2002" />

=== Σύσταση ===
Το Ουλουρού είναι αποτελείται κυρίως από χονδρόκοκκη [[αρκόζη]] (ένα είδος [[ψαμμίτης|ψαμμίτη]] που χαρακτηρίζεται από αφθονία [[άστριοι|άστριου]]) και κάποιων [[Κροκαλοπαγές πέτρωμα|κροκαλοπαγών]].<ref name="Young_etal_2002" /><ref name="engovaugeology">{{cite web |url=http://www.environment.gov.au/parks/uluru/nature-science/geology.html |title={{unicode|Uluṟu – Kata Tjuṯa}} National Park – Geology |publisher=Australian Department of the Environment and Water Resources |accessdate=3 April 2007}}</ref> Η μέση σύστασή του είναι από 50 % αστρίοι, 25-35 % [[χαλαζίας|χαλαζία]] και έως 25 % θραύσματα πετρωμάτων. Ο περισσότερος άστριος είναι Κ - άστριος με μικρλα μόνο πλαγιόκλαστα με αποστρογγυλεμένα χαλίκια και πολύ αλλοιωμένα έγκλειστα μέσα στον Κ-άστριο.<ref name="Young_etal_2002" />


== Παραπομπές ==
== Παραπομπές ==

Έκδοση από την 20:12, 1 Νοεμβρίου 2013

Συντεταγμένες: 25°20′42″S 131°02′10″E / 25.34500°S 131.03611°E / -25.34500; 131.03611

Το Ουλουρού όπως φαίνεται από ελικόπτερο

Το Ουλουρού (αγγλικά: Uluru), γνωστό και ως Άιρες Ροκ (αγγλικά: Ayers Rock) και προσδιορίζεται επίσημα ως Ουλουρού/Άιρες Ροκ είναι μέγαλος μονόλιθος από ψαμμίτη στο νότιο άκρο της Βόρειας Επικράτειας, στη κεντρική Αυστραλία. Ο μονόλιθος απέχει από τη κοντινότερη πόλη, το Άλις Σπριγκς 335 χιλιόμετρα. Έχει ύψος 348 μέτρα και περιφέρεια 9,4 χιλιόμετρα[1]. Το Ουλουρού και η Κάτα Τιούτα (όρη Όλγκας) είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του Εθνικού Πάρκου Ουλουρού-Κάτα Τιούτα. Το Ουλουρού είναι ιερό για τους Ανανγκού, του Αβορίγινες της περιοχής. Η περιοχή γύρω από το μονόλιθο έχει πληθώρα πηγών, νερόλακων, σπηλαίων και αρχαίων ζωγραφιών. Το Ουλουρού ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 1987.

Ονομασία

Οι ιθαγενείς Πιτιαντιατιάρα αποκαλούσαν το μονόλιθο Ουλούρου (προφορά: [uluɻu]). Αυτή η λέξη δεν έχει καμία άλλη συγκεκριμενή σημασία στη γλώσσα τους, αν και έχει χρησιμοποιηθεί ως τοπικό οικογενειακό όνομα από τους γηραιούς Παραδοσιακούς Ιδιοκτήτες του Ουλουρού.[2]

Τις 19 Ιουλίου 1873, ο εξερευνητής Γουίλιαμ Γκος είδε το μονόλιθο και το ονόμασε Άιρες Ροκ προς τιμήν του τότε Επικεφαλής Γραμματέα της Νότιας Αυστραλίας, τον Σερ Χένρυ Άυρες.[3] Από τότε χρησιμοποιούνται και τα δύο ονομάτα.

Το 1993, υιοθετήθηκε μια πολιτική διπλής ονομασίας η οποία επέτρεπε τα επίσημα ονόματα να αποτελούνται τόσο από το παραδοσιακό ιθαγενές όνομα όσο και από το Αγγλικό όνομα. Τις 15 Δεκεμβρίου 1993, ο μονόλιθος μετονομάστηκε σε «Άιρες Ροκ / Ουλουρού» και έγινε επισήμως το πρώτο μνημείο με διπλό όνομα στη Βόρεια Επικράτεια. Η σειρά του διπλού ονόματος επισήμως άλλαξε σε «Ουλουρού / Άιρες Ροκ» στις 6 Νοεμβρίου 2002 ύστερα από αίτημα από την Ένωση Τουρισμού στο Άλις Σπρινγκς.[4]

Περιγραφή

Το Ουλουρού είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα φυσικά αξιοθέατα της Αυστραλίας. Ο σχηματισμός ψαμμίτη έχει ύψος 348 μ. από τη βάση και 863 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, με το μεγαλύτερο μέρος του όγκου του να βρίσκεται κάτω από έδαφος. Έχει συνολική περίμετρο 9,4 χιλιόμετρα.[1] Τόσο το Ουλουρού όσο και ο κοντινός σχηματισμός Κάτα Τιούτα, 25 χιλιόμετρα δυτικά του Ουλουρού, έχουν μεγάλη πολιτιστική σημασία για τους Ανάνγκου, ιθαγενείς κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι πραγματοποιούν περιηγήσεις με τα πόδια για να ενημερώσουν τους επισκέπτες για την τοπική χλωρίδα και πανίδα και αφηγούνται ιστορίες της εποχής των ονείρων για την περιοχή.

Το Ουλουρού είναι αξιοσημείωτο για τις αλλαγές στο χρώμα του σε διαφορετικές ώρες της ημέρας και του έτους, κυρίως για το λαμπερό κόκκινο χρώμα του την αυγή και το ηλιοβασίλεμα.

Πανοραμική εικόνα του Ουλουρού κατά το ηλιοβασίλεμα, με το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του.

Γεωλογία

Το Ουλουρού είναι ένα ίσελμπεργκ, κυριολεκτικά «νησί βουνό».[5] Ένα ίσελμπεργκ είναι ένας εξέχον απομονωμένος λόφος ή βουνό που υψώνεται απότομα και περιβάλλεται από εκτεταμένες και σχετικά επίπεδες διαβρωμένες πεδινές εκτάσεις σε ζεστή, ξηρή περιοχή.[6] Το Ουλουρού αναφέρεται συχνά ως μονόλιθος, αν και αυτός είναι ένας κάπως ασαφής όρος που γενικά αποφεύγεται από τους γεωλόγους. Το αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του Ουλουρού είναι η ομοιογένειά του και η έλλειψη συνδέσεων και διαχωρισμός σε στρώματα, με αποτέλεσμα την έλλειψη ανάπτυξης των σαρών στις πλαγιές. Αυτά τα χαρακτηριστικά οδήγησαν στην επιβίωσή του, ενώ τα περιβάλλοντα πετρώματα διαβρώθηκαν.[7] Για την χαρτογράφησε και τη περιγραφή της γεωλογική ιστορία της περιοχής, οι γεωλόγοι αναφέρονται στα στρώματα πετρωμάτων που συνθέτουν το Ουλουρού ως Αρκόζη Μουτιτιουλού, και είναι μια από τους πολλούς ιζηματογενείς σχηματισμούς που αποτελούν την λεκάνη Αμαντέους.[5]

Σύσταση

Το Ουλουρού είναι αποτελείται κυρίως από χονδρόκοκκη αρκόζη (ένα είδος ψαμμίτη που χαρακτηρίζεται από αφθονία άστριου) και κάποιων κροκαλοπαγών.[5][8] Η μέση σύστασή του είναι από 50 % αστρίοι, 25-35 % χαλαζία και έως 25 % θραύσματα πετρωμάτων. Ο περισσότερος άστριος είναι Κ - άστριος με μικρλα μόνο πλαγιόκλαστα με αποστρογγυλεμένα χαλίκια και πολύ αλλοιωμένα έγκλειστα μέσα στον Κ-άστριο.[5]

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 Welcome to Aboriginal land: Uluṟu – Kata Tjuṯa National Park – Visitor guide and maps (PDF). Canberra: Australian Department of the Environment and Water Resources. 2005. OCLC 754614279. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2007.  Unknown parameter |month= ignored (βοήθεια); line feed character in |title= at position 285 (βοήθεια)
  2. Issacs, Jennifer (1980). Australian Dreaming: 40,000 Years of Aboriginal History. Sydney: Lansdowne Press. σελίδες 40–41. ISBN 0-7018-1330-X. OCLC 6578832. 
  3. «Uluṟu – Kata Tjuṯa National Park – Early European history». Australian Department of the Environment and Water Resources. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2008. 
  4. «Dual Naming of Features». NT.gov.au. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2008. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Young, David N.; Duncan, N.; Camacho, A.; Ferenczi, P.A.; Madigan, T.L.A. (2002). Ayers Rock, Northern Territory, Map Sheet GS52-8 (2nd edition) (Map). 1:250 000. Northern Territory Geological Survey. Geological Map Series Explanatory Notes.
  6. Neuendorf, Klaus K.E.· Mehl, Jr., James P.· Jackson, Julia A., επιμ. (2005). Glossary of Geology (5th έκδοση). Alexandria, VA: American Geological Institute. ISBN 0-922152-76-4. 
  7. Sweet, I.P.· Crick, I.H. (1992). Uluru & Kata Tjuta: A Geological History (Monograph). Canberra: Australian Geological Survey Organisation. ISBN 0-644-25681-8. 
  8. «Uluṟu – Kata Tjuṯa National Park – Geology». Australian Department of the Environment and Water Resources. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2007.  line feed character in |title= at position 257 (βοήθεια)
CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Uluru της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

Πρότυπο:Link GA