Τζοβάννι Παϊζιέλλο

Ο Τζοβάννι Παϊζιέλλο (Giovanni Paisiello, 1740-1816) ήταν Ιταλός συνθέτης.

Γεννήθηκε στον Τάραντα, μαθήτευσε στους Ιησουίτες κ’ η ομορφιά της φωνής του τον οδήγησε στην Νεάπολη, όπου σπούδασε υπό τον Φραντσέσκο Ντουράντε επί εννιά χρόνια.

Όταν άρχισε να συνθέτει, είχε ν’ αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό καθιερωμένων ήδη συνθετών της Νεάπολης, επιφανέστερος των οποίων ήταν ο Νικκολό Πιτσίνι. Παρά το ότι τα έργα του έγιναν ευμενέστατα δεκτά από το κοινό της Νεάπολης, ο Παϊζιέλλο αποδέχθηκε πρόσκληση της Αικατερίνης Β΄της Ρωσσίας και έμεινε στην Αγία Πετρούπολη οκτώ χρόνια. Εκεί έγραψε το αριστούργημά του, τον Κουρέα της Σεβίλλης.

Κατά την επιστροφή του από την Ρωσσία έμεινε για ένα διάστημα στην Βιέννη κι εκεί συνέθεσε κατά παραγγελίαν του αυτοκράτορα Ιωσήφ Β΄ δώδεκα συμφωνίες και τον Βασιλιά Θεόδωρο, όπερα που έγινε γνωστή σ’ ολόκληρη την Ευρώπη.

Επέστρεψε στην Νεάπολη το 1784, έγινε maestro di cappella κι εκεί συνέθεσε μεταξύ άλλων την όπερα La molinara, ένα έργο που υπήρξε πηγή πανευρωπαϊκής έμπνευσης. Το 1802 πήγε στο Παρίσι μετά από πρόσκληση του Ναπολέοντα, αλλά δεν κατόρθωσε να συγκινήσει το παρισινό κοινό, οι δε σχέσεις του με τους άλλους συνθέτες ήταν κι εδώ τεταμένες.

Επέστρεψε και πάλι στην Νάπολη και είχε την εύνοια του Ιωσήφ Βοναπάρτη και του Ιωακείμ Μυρά που διαδέχτηκαν τους εκθρονισμένους Βουρβώνους. Όταν οι τελευταίοι παλινορθώθηκαν το 1815, ο Παϊζιέλλο περιέπεσε σε δυσμένεια και πέθανε ένα χρόνο αργότερα.

Τον Φεβρουάριο του 1816, λίγους μήνες πριν από τον θάνατο του Παϊζιέλλο, ο Ροσσίνι παρουσίασε στην Ρώμη την δική του εκδοχή του Κουρέα της Σεβίλλης. Το κοινό αποδοκίμασε την «αυθάδεια» του νεαρού συνθέτη αλλά μέχρι σήμερα το έργο του αυτό επισκιάζει την όπερα του Παϊζιέλλο.

Ο Παϊζιέλλο συνέθεσε περί τις εκατό όπερες καθώς και εκκλησιαστική μουσική και άλλα έργα. Διακρίνεται για την άνετη σύνθεση και την ευρηματικότητά του αλλά εκφράστηκε η άποψη ότι στερείται βάθους, μολονότι οι μελωδίες του φανερώνουν ευαισθησία.

Επιλογή έργων

• L'idolo cinese (Tο κινέζικο είδωλο, 1767)
• Don Chisciotte della Mancia, 1769
• Il Socrate immaginario (Ο κατά φαντασίαν Σωκράτης, 1775)
• Il barbiere di Siviglia, ovvero La precauzione inutile (Ο Κουρέας της Σεβίλλης ή Οι ανώφελες προφυλάξεις, 1782)
• Il Re Teodoro (Ο βασιλιάς Θεόδωρος, 1784)
• La molinara (Η μυλωνού, 1789-90)
• Nina, o sia La pazza per amore (Νίνα ή Η τρελλή για έρωτα, 1789)