Τυροσίνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 114: Γραμμή 114:


Η τυροσίνη μπορεί να συνθεθεί στο [[άνθρωπος|ανθρώπινο]] σώμα από τη [[φαινυλαλανίνη]], που βρίσκεται σε πολλά υψηλής συγκέντρωσης σε πρωτεΐνες τροφικά προϊόντα όπως [[κότα|κοτόπουλο]], [[γαλοπούλα]], [[ψάρι]], [[φυστικιά|φυστίκια]], [[αμυγδαλιά|αμύγδαλα]], [[αβοκάντο]], [[γάλα]], τυρί, [[γιαούρτι]], [[φασολιά|φασόλια]], [[κολοκυθιά|κολοκυθόσπορους]], [[σουσάμι]], [[μπανάνα|μπανάνες]] και προϊόντα [[σόγια|σόγιας]]<ref>Tyrosine". University of Maryland Medical Center. Retrieved 2011-03-17.</ref>.
Η τυροσίνη μπορεί να συνθεθεί στο [[άνθρωπος|ανθρώπινο]] σώμα από τη [[φαινυλαλανίνη]], που βρίσκεται σε πολλά υψηλής συγκέντρωσης σε πρωτεΐνες τροφικά προϊόντα όπως [[κότα|κοτόπουλο]], [[γαλοπούλα]], [[ψάρι]], [[φυστικιά|φυστίκια]], [[αμυγδαλιά|αμύγδαλα]], [[αβοκάντο]], [[γάλα]], τυρί, [[γιαούρτι]], [[φασολιά|φασόλια]], [[κολοκυθιά|κολοκυθόσπορους]], [[σουσάμι]], [[μπανάνα|μπανάνες]] και προϊόντα [[σόγια|σόγιας]]<ref>Tyrosine". University of Maryland Medical Center. Retrieved 2011-03-17.</ref>.

== Βιοσύνθεση ==

[[Αρχείο:Tyrosine biosynthesis.svg|thumb|center|400px|Φυτική βιοσύνθεση τυροσίνης από [[σικιμικό οξύ]].]]

Στα [[φυτά]] και στους περισσότερους μικροοργανισμούς η τυροσίνη παράγεται μέσω [[προφαινικό οξύ|προφαινικού οξέος]], ενός ενδιάμεσου παραγώγου της μεταβολικής οδού του [[σικιμικό οξύ|σικιμικού οξέος]]. Το προφαινικό οξύ υφίσταται οξειδωτική αποκαρβοξυλίωση με την κατακράτηση της υδροξυλομάδας για να δώσει [[4-υδροξυφαινυλοπυροσταφυλικό οξύ]], που [[τρανσαμινάση|τρανσαμινώνεται]] με τη χρήση [[γλουταμικό οξύ|γλουτινικού οξέος]] ως πηγής [[άζωτο|αζώτου]], δίνοντας τελικά τυροσίνη και [[α-κετογλουταμικό οξύ]].

Τα [[θηλαστικά]] συνθέτουν την τυροσίνη από το απαραίτητο αμινοξύ φαινυλαλανίνη, που παραλαμβάνεται απευθείας από την τροφή. Η μετατροπή φαινυλαλανίνης σε τυροσίνη καταλύεται από το [[ένζυμο]] [[υδροξυλάση της φαινυλαλανίνης]], μια [[μονοξυγενάση]]. Αυτό το ένζυμο καταλύει την αντίδραση προκαλώντας την προσθήκη μιας υδροξυλομάδας στη θέση #4 του αρωματικού δακτυλίου της φαινυλαλανίνης, που έτσι μετατρέπεται σε τυροσίνη.


== Λειτουργικότητα ==
== Λειτουργικότητα ==
Γραμμή 132: Γραμμή 140:
[[Κατηγορία:Πρωτεϊνικά αμινοξέα]]
[[Κατηγορία:Πρωτεϊνικά αμινοξέα]]
[[Κατηγορία:C9]]
[[Κατηγορία:C9]]
[[Κατηγορία:Αρωματικές ενώσεις]]

Έκδοση από την 10:20, 25 Ιουλίου 2013

Τυροσίνη
Γενικά
Όνομα IUPAC S-Τυροσίνη
2-αμινο-3-(4-υδροξυφαινυλο)προπανοϊκό οξύ
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος C9H11NO3
Μοριακή μάζα 181,19 amu
Συντομογραφίες tyr ή Y
Αριθμός CAS 60-18-4 (L)
SMILES N[C@@H](Cc1ccc(O)cc1)C(O)=O
InChI 1S/C9H11NO3/c10-8(9(12)13)5-6-1-3-7(11)4-2-6/h1-4,8,11H,5,10H2,(H,12,13)/t8-/m0/s1
Κλειδί: OUYCCCASQSFEME-QMMMGPOBSA-N
PubChem CID 1153
ChemSpider ID 5833
Φυσικές ιδιότητες
Χημικές ιδιότητες
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Η τυροσίνη[1] είναι ένα από τα 22 πρωτεϊνικά αμινοξέα. Στο επίπεδο της μοριακής γενετικής, τα κωδικόνιά της είναι UAC και UAU. Είναι ένα μη απαραίτητα αμινοξέα, με μια μη φορτισμένη αλλά πολική πλευρική ανθρακική αλυσίδα. Η λέξη «τυροσίνη» προέρχεται από την ελληνική τυρί, επειδή ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1846, από το Γερμανό χημικό Τζούστους βον Λίμπιγκ (Justus von Liebig), στην πρωτεΐνη καζεΐνη από τυρί[2][3]. Αντιστοίχως, όταν χρειάζεται αναφορά ειδικά στην πλευρική της αλυσίδα, η τελευταία ονομάζεται «τυροσυλ-».

Διαιτητικές πηγές

Η τυροσίνη μπορεί να συνθεθεί στο ανθρώπινο σώμα από τη φαινυλαλανίνη, που βρίσκεται σε πολλά υψηλής συγκέντρωσης σε πρωτεΐνες τροφικά προϊόντα όπως κοτόπουλο, γαλοπούλα, ψάρι, φυστίκια, αμύγδαλα, αβοκάντο, γάλα, τυρί, γιαούρτι, φασόλια, κολοκυθόσπορους, σουσάμι, μπανάνες και προϊόντα σόγιας[4].

Βιοσύνθεση

Φυτική βιοσύνθεση τυροσίνης από σικιμικό οξύ.

Στα φυτά και στους περισσότερους μικροοργανισμούς η τυροσίνη παράγεται μέσω προφαινικού οξέος, ενός ενδιάμεσου παραγώγου της μεταβολικής οδού του σικιμικού οξέος. Το προφαινικό οξύ υφίσταται οξειδωτική αποκαρβοξυλίωση με την κατακράτηση της υδροξυλομάδας για να δώσει 4-υδροξυφαινυλοπυροσταφυλικό οξύ, που τρανσαμινώνεται με τη χρήση γλουτινικού οξέος ως πηγής αζώτου, δίνοντας τελικά τυροσίνη και α-κετογλουταμικό οξύ.

Τα θηλαστικά συνθέτουν την τυροσίνη από το απαραίτητο αμινοξύ φαινυλαλανίνη, που παραλαμβάνεται απευθείας από την τροφή. Η μετατροπή φαινυλαλανίνης σε τυροσίνη καταλύεται από το ένζυμο υδροξυλάση της φαινυλαλανίνης, μια μονοξυγενάση. Αυτό το ένζυμο καταλύει την αντίδραση προκαλώντας την προσθήκη μιας υδροξυλομάδας στη θέση #4 του αρωματικού δακτυλίου της φαινυλαλανίνης, που έτσι μετατρέπεται σε τυροσίνη.

Λειτουργικότητα

Εκτός από το ότι είναι ένα πρωτεϊνικό αμινοξύ, η τυροσίνη έχει και έναν ειδικό ρόλο επειδή περιέχει μια φαινολική λειτουργική ομάδα. Βρίσκεταο σε πρωτεΐνες που συμμετέχουν σε διεργασίες «μετάφρασης» σήματος. Λειτουργεί ως ένας αποδέκτης φωσφορικών ομάδων που μετακινούνται από κινάσες. Η φωσφορυλίωση της υδροξυλομάδας μεταβάλλει τη δραστικότητα των πρωτεϊνών - στόχων.

Επίσης, ένα παράγωγο της τυροσίνης παίζει ένα σημαντικό ρόλο στη φωτοσύνθεση. Στους χλωροπλάστες (φωτοσύστημα II), δρα ως ένας δότης ηλεκτρονίου στην αναγωγή της οξειδωμένης χλωροφύλλης. Σ΄αυτήν τη διεργασία συμβαίνει αποπρωτονίωση της φαινολικής υδροξυλομάδας. Αυτό το παραγόμενο ριζικό στη συνέχεια ανάγεται στο φωτοσύστημα II από τα τέσσερεις (4) τμήματα με πυρήνες μαγγανίου.

Αναφορές και σημειώσεις

  1. Δείτε τις εναλλακτικές ονομασίες και επίσημες συντομογραφίες στον παρακείμενο πίνακα πληροφοριών χημικής ένωσης.
  2. Tyrosine". The Columbia Electronic Encyclopedia, 6th ed. Infoplease.com — Columbia University Press. 2007. Retrieved 2008-04-20.
  3. Douglas Harper (2001). "Tyrosine". Online Etymology Dictionary. Retrieved 2008-04-20.
  4. Tyrosine". University of Maryland Medical Center. Retrieved 2011-03-17.
CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Tyrosine της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).