Προσφυγή στις επιπτώσεις: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ Ρομπότ: Αφαίρεση: es:Argumentum ad consequentiam (strong connection between (2) el:Προσφυγή στις επιπτώσεις and es:Argumento ad consequentiam) |
μ Ρομπότ: Αφαίρεση: lt:Argumentas iš pasekmių (strong connection between (2) el:Προσφυγή στις επιπτώσεις and lt:Apeliavimas į pasekmes) |
||
Γραμμή 71: | Γραμμή 71: | ||
[[hu:Argumentum ad consequentiam]] |
[[hu:Argumentum ad consequentiam]] |
||
[[ja:結果に訴える論証]] |
[[ja:結果に訴える論証]] |
||
[[lt:Argumentas iš pasekmių]] |
|||
[[no:Appell til konsekvens]] |
[[no:Appell til konsekvens]] |
||
[[pl:Argumentum ad consequentiam]] |
[[pl:Argumentum ad consequentiam]] |
Έκδοση από την 03:21, 14 Απριλίου 2013
Η προσφυγή στις επιπτώσεις, επίσης γνωστή και ως argumentum ad consequentiam (Λατινικά: επιχείρημα προς επιπτώσεις) είναι ένα επιχείρημα το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μία πρόταση (συνήθως κάποιο πιστεύω ή πεποίθηση) είναι είτε αληθής είτε ψευδής, ανάλογα με το εάν η πρόταση έχει επιθυμητές ή ανεπιθύμητες επιπτώσεις. Με την σειρά της, η κίνηση αυτή βασίζεται σε επίκληση στα συναισθήματα και θεωρείται λογική πλάνη, διότι η εν λόγω επίκληση δεν απασχολείται με την τιμή αλήθειας της πρότασης. Επιπλέον, επιχειρήματα αυτού του είδους κατηγοριοποιούν τις επιπτώσεις ως επιθυμητές ή ανεπιθύμητες, με αναπόφευκτο αποτέλεσμα να εμπεριέχουν υποκειμενικές απόψεις.
Στην λογική, η προσφυγή στις επιπτώσεις περιλαμβάνει μόνον επιχειρήματα τα οποία αποφαίνονται για την τιμή αλήθειας μίας πρότασης (δηλαδή, για το εάν είναι αληθής ή ψευδής) μόνον μέσω των επιπτώσεών της. Η προσφυγή στις επιπτώσεις δεν περιλαμβάνει επιχειρήματα τα οποία απασχολούνται με την ίδια ελκυστικότητα της πρότασης (ως καλή ή κακή, ορθη ή εσφαλμένη, κλπ) χωρίς να αναφέρονται στην τιμή αλήθειας της.
Γενική Δομή
Μία προσφυγή στις επιπτώσεις έχει την ακόλουθη γενικότερη δομή[1]:
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο.
- Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές.
Η παραλλαγή προσφυγή στις επιπτώσεις ενός πιστεύω έχει την εξής δομή[2]:
- Το πιστεύω Ρ οδηγεί στο Q.
- Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο.
- Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές.
Πέρα από την πλανερή δομή της, μία ιδιαίτερα ευτελής προσφυγή στις επιπτώσεις είναι δυνατόν να περιέχει και άκυρες προτάσεις. Δηλαδή, το Ρ μπορεί να μην οδηγεί καν στο Q. Με άλλα λόγια, η υποτιθέμενη και προτεινόμενη σχέση αιτιότητας μεταξύ Ρ και Q πιθανόν να μην υφίσταται ή να μην αποδεικνύεται πουθενά.
Θετική δομή
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι επιθυμητό.
- Άρα, το Ρ είναι αληθές.
Η παραπάνω δομή είναι παρόμοια με ευσεβείς πόθους.
Παραδείγματα
- «Ο π είναι μάλλον ρητός αριθμός, γιατί έτσι φαίνεται πιο κομψός.»
- «Οι άνθρωποι θα κατακτήσουν ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός, ώστε να γίνουν εφικτά να διαστημικά ταξίδια.»
Αρνητική δομή
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι ανεπιθύμητο.
- Άρα, το Ρ είναι ψευδές.
Το επιχείρημα ad baculum αποτελεί ειδική περίπτωση αυτής της δομής.
Αυτή η δομή είναι παρόμοια με τον modus tollens (άρνηση του επομένου), αλλά έχει σημαντικές διαφορές και άλλωστε αποτελεί πλάνη, εφόσον η πρόταση «το Q είναι ανεπιθύμητο» δεν είναι ίδια με την πρόταση «το Q είναι ψευδές».
Παραδείγματα
- «Η Βικιπαίδεια σπάνια κάνει λάθος: εάν είχε πληθώρα λαθών, δεν θα αποτελούσε αξιόπιστη πηγή.»
- «Ο αθεϊσμός είναι εσφαλμένος διότι διώχνει τον κόσμο από την εκκλησία.»
- «Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού, γιατί αν επαληθευόταν, τότε κανείς δεν θα είχε ελεύθερη βούληση.»