Αλεξάντρ Καζντάν

Ο Αλέξανδρος Καζντάν (Александр Петрович Каждан) είναι ένας από τους διασημότερους Ρώσους Βυζαντινολόγους του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1922 στη Μόσχα και πέθανε στις 29 Μαΐου 1997 στην Ουάσινγκτον. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Ούφα και στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Εξειδικεύτηκε στη Βυζαντινή ιστορία και το πρώτο του έργο αφορούσε την αγροτική κοινωνία κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο. Λόγω της εβραϊκής του καταγωγής αντιμετωπίστηκε αρνητικά από το ακαδημαϊκό κατεστημένο, μέχρι το θάνατο του Στάλιν το 1953. Το 1954 προσελήφθη στο Κολέγιο του Βέλικι Λούκι και το 1956 διορίστηκε στη Σοβιετική Ακαδημία Επιστημών. Για τις επόμενες 3 δεκαετίες εργάστηκε στην Ακαδημία, δημοσιεύοντας πάνω από 500 μελέτες, έργο για το οποίο απέκτησε παγκόσμια φήμη και αναγνώριση.

Το 1976 ο γιος του Δαυίδ αυτομόλησε στις Η.Π.Α., αποδεχόμενος θέση καθηγητή μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Τότε οι σοβιετικές αρχές ξέσπασαν την οργή τους πάνω στον Αλέξανδρο και τη σύζυγό του, επιτιθέμενοι σ’ αυτόν και το έργο του. Κάτω από τις συνεχείς πιέσεις των Σοβιετικών αυτομόλησε στις Η.Π.Α. τον Οκτώβριο του 1978 και από τον Φεβρουάριο του 1979 άρχισε να εργάζεται ως επιστημονικός ερευνητής, και αργότερα ως διευθυντής, του κέντρου βυζαντινών σπουδών Ντάμπαρτον Όουξ (Dumbarton Oaks) στην Ουάσινγκτον. Γρήγορα άρχισε τις δημοσιεύσεις έργων στα Αγγλικά, με σημαντικότερο το 3τομο Βυζαντινό Λεξικό της Οξφόρδης (Oxford Dictionary of Byzantium). Ο αιφνίδιος θάνατός του δεν τον άφησε να ολοκληρώσει πολλές μελέτες, τις οποίες βρήκαν σε ημιτελή κατάσταση, η κυριότερη από αυτές, η Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας δημοσιεύτηκε το 1999, αφορώντας όμως μόνο την περίοδο 650-850.