Πορθμός

Διάγραμμα του πορθμού

Ο Πορθμός είναι ναυτικός γεωγραφικός όρος, με τον οποίο χαρακτηρίζεται η φυσική στενή λωρίδα θάλασσας που χωρίζοντας δύο ακτές ενώνει δύο μεγαλύτερες θαλάσσιες εκτάσεις. Είναι ιδιαίτερος όρος του αμφίγειου. Οι πορθμοί άλλοτε είναι πολύ μακρείς και άλλοτε δαιδαλώδεις.

Γενικά οι πλεύσιμοι πορθμοί παρέχουν μεγάλη οικονομική εκμετάλλευση και φυσικό είναι να θεωρούνται πάντα ως ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας. Πολλές φορές ακόμη αυτοί οριοθετούν και προσδιορίζουν τις τυχόν παραθαλάσσιες λεκάνες. Οι μεγαλύτεροι πορθμοί σήμερα στον κόσμο αποτελούν κόμβους έντονης ναυτιλιακής κίνησης όπου και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή ειδικά σε περιπτώσεις ομίχλης.

Πορθμοί που δεν είναι φυσικοί αλλά δημιουργούνται με τεχνικά έργα διάνοιξης ονομάζονται διώρυγες (όπως η διώρυγα Παναμά, η διώρυγα Σουέζ, η διώρυγα της Κορίνθου κ.λπ.).

Πλέον φημισμένοι πορθμοί στον κόσμο είναι οι: Πορθμός του Καλαί, Βερίγγειος, Λα Περούζ, Άντεν, Μάλακα, του Μαγγελάνου, τα Δαρδανέλια, ο Βόσπορος, του Κερτς κ.ά. Σημαντικότερος ελληνικός πορθμός είναι ο Πορθμός του Ευρίπου στη Χαλκίδα.

• Ο πορθμός που ενώνει δύο κόλπους λέγεται πόρος (π.χ. ο πόρος της Τροιζήνας).
• Όταν ο πορθμός έχει μεγάλο πλάτος λέγεται διέκπλους (π.χ. του Γιβραλτάρ), και αντίθετα στενό (π.χ. Τσανάκκαλε).

• Ακριβώς αντίθετη μορφολογία του πορθμού είναι ο ισθμός.