Διονύσιος Αλεξανδρείας

Ο Αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας Διονύσιος

Ο Διονύσιος Αλεξανδρείας ήταν αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας από το 247 ως το θάνατό του, το 264 ή 265.

Υπήρξε δραστήριος επίσκοπος, ο οποίος, κατά το Μέγα Αθανάσιο, διακρινόταν για την άρτια θεολογική του κατάρτιση και τη σημαντική αντιμετώπιση των κυριοτέρων εκκλησιαστικών ζητημάτων που είχαν προκύψει στην τοπική εκκλησία, σε οτι αφορά τη μετάνοια των πεπτωκότων, τον εορτασμό του Πάσχα, του Σαβελλιανισμού και του δυναμικού Μοναρχιανού Παύλου Σαμοσατέα. Υπήρξε μαθητής του Ωριγένη και σφοδρός πολέμιος του Σαβελλιανισμού, γράφοντας πλήθος επιστολών.

Αντέκρουσε τον Σαβελιαννισμό και την πεποίθηση που εξέφραζε πως ο Υιός και ο Πατήρ είναι ως υποστάσεις το ίδιο και το αυτό, προχώρησε όμως σε μια διατύπωση (ότι ο «Υιός ουκ ήν πριν γέννηται» και πως σε σχέση με τον Πατέρα «μήτε φύση ίδιος» και «ξένος κατ'ουσίαν» και «ποίημα» και «κτίσμα»), ουσιαστικά υιοθετώντας παρεμφερείς, Ωριγενιστικές απόψεις. Ο Διονύσιος μάλιστα απέφυγε επιμελώς την διατύπωση «πρόσωπο», που ήταν προσφιλείς στους μοναρχιανούς, χρησιμοποιώντας τον όρο «υπόσταση». Αυτή η διδασκαλία του, αλλά και η επιτυχής αντιμετώπιση του Σαβελλιανισμού, τον είχαν καταστήσει ιδιαίτερα αντιπαθή ανάμεσα στους Σαβελλιανιστές. Έτσι, οι οπαδοί του Σαβελλίου διεμήνυσαν στον Ρώμης Διονύσιο τις απόψεις που εξέφρασε ο Διονύσιος Αλεξανδρείας, συνακολουθούμενοι και από πολλούς πιστούς της εκκλησίας που διαφωνούσαν με τις απόψεις αυτές. Έτσι προέκυψε η λεγόμενη «έριδα των Διονυσίων».

Βρήκε μαρτυρικό θάνατο επί Ουαλεριανού στις 17 Νοεμβρίου του 264 ή 265. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 3 Οκτωβρίου και η Καθολική στις 17 Νοεμβρίου.

Δείτε επίσης

• Έριδα των Διονυσίων