Τίμαιος (διάλογος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μικροδιορθώσεις |
επιμέλεια |
||
Γραμμή 23: | Γραμμή 23: | ||
}} |
}} |
||
| κείμενο2 = |
| κείμενο2 = |
||
| πηγή =[[Αρχείο:Athanasius Kircher's Atlantis.gif|thumb|200px|Φανταστική αναπαράσταση της Ατλαντίδας από το ''Mundus Subterraneus'' του Athanasius Kircher, Άμστερνταμ 1665.]] |
| πηγή =[[Αρχείο:Athanasius Kircher's Atlantis.gif|thumb|center|200px|Φανταστική αναπαράσταση της Ατλαντίδας από το ''Mundus Subterraneus'' του Athanasius Kircher, Άμστερνταμ 1665.]] |
||
| πλάτος = 235px |
| πλάτος = 235px |
||
| font-size = 82%}} |
| font-size = 82%}} |
||
Ο '''Τίμαιος''' είναι φιλοσοφικός διάλογος του [[Πλάτων|Πλάτωνα]], που εμφανίζεται ως συνέχεια κατά κάποιο τρόπο της [[Πλάτωνος Πολιτεία|Πολιτείας]] του Πλάτωνα. Ο [[Σωκράτης]] ανοίγει τη συζήτηση με αναφορά στα βασικά σημεία που εξέθεσε στην ίδια συντροφιά προσώπων την προηγούμενη ημέρα [[s:Τίμαιος#p17b|[17b-19b]]] και η ανακεφαλαίωση που γίνεται συμπίπτει απολύτως με τα περιεχόμενα των πρώτων [[s:Πολιτεία|πέντε βιβλίων (A-E)]] της "Πολιτείας". Ο [[Κικέρων]] μετέφρασε ή (διασκεύασε) τον Τίμαιο, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του έργου του έχει χαθεί. |
Ο '''Τίμαιος''' είναι φιλοσοφικός διάλογος του [[Πλάτων|Πλάτωνα]], που εμφανίζεται ως συνέχεια κατά κάποιο τρόπο της [[Πλάτωνος Πολιτεία|Πολιτείας]] του Πλάτωνα. Ο [[Σωκράτης]] ανοίγει τη συζήτηση με αναφορά στα βασικά σημεία που εξέθεσε στην ίδια συντροφιά προσώπων την προηγούμενη ημέρα [[s:Τίμαιος#p17b|[17b-19b]]] και η ανακεφαλαίωση που γίνεται συμπίπτει απολύτως με τα περιεχόμενα των πρώτων [[s:Πολιτεία|πέντε βιβλίων (A-E)]] της "Πολιτείας". Ο [[Κικέρων]] μετέφρασε ή (διασκεύασε) τον ''Τίμαιο'', αλλά το μεγαλύτερο μέρος του έργου του έχει χαθεί. |
||
==Δομή του διαλόγου== |
==Δομή του διαλόγου== |
||
Γραμμή 40: | Γραμμή 40: | ||
Τα αισθητά ανήκουν στον κόσμο της ''γενέσεως'', είναι δημιουργημένα. Επίσης, κάθε δημιουργημένη υπόσταση, κάθε γιγνόμενον, έχει κάποια αιτία. Η αιτία του αισθητού κόσμου είναι ''δημιουργός'', που, όπως κάθε τεχνίτης, εργάζεται με βάση κάποιο υπόδειγμα. Ο δημιουργός, ως άριστος, επέλεξε το υπόδειγμα, το οποίο, επειδή συγκεντρώνει κάθε είδους ωραιότητητα και τελειότητα, είναι ποιοτικώς υπέρτερο και συνεπώς αιώνιο και αμετάβλητο. Δημιουργήθηκε, λοιπόν, ο αισθητός κόσμος ως εικόνα του αιώνιου και άριστου υποδείγματος.<ref>Πλάτων, Τίμαιος και Κριτίας, σ. 24 έκδ. Κάκτος ISBN 960-352-194-9</ref> |
Τα αισθητά ανήκουν στον κόσμο της ''γενέσεως'', είναι δημιουργημένα. Επίσης, κάθε δημιουργημένη υπόσταση, κάθε γιγνόμενον, έχει κάποια αιτία. Η αιτία του αισθητού κόσμου είναι ''δημιουργός'', που, όπως κάθε τεχνίτης, εργάζεται με βάση κάποιο υπόδειγμα. Ο δημιουργός, ως άριστος, επέλεξε το υπόδειγμα, το οποίο, επειδή συγκεντρώνει κάθε είδους ωραιότητητα και τελειότητα, είναι ποιοτικώς υπέρτερο και συνεπώς αιώνιο και αμετάβλητο. Δημιουργήθηκε, λοιπόν, ο αισθητός κόσμος ως εικόνα του αιώνιου και άριστου υποδείγματος.<ref>Πλάτων, Τίμαιος και Κριτίας, σ. 24 έκδ. Κάκτος ISBN 960-352-194-9</ref> |
||
==Επιδράσεις στους μεταγενέστερους== |
==Επιδράσεις στους μεταγενέστερους== |
||
Ο Τίμαιος αποτελεί απόπειρα για ερμηνεία της φύσης, υπό την ευρύτερη έννοιά της, με βάση την αριθμητική και τη γεωμετρία. Η επίδρασή του ήταν ισχυρή από την αρχαιότητα και παρέμεινε μέχρι τους νεότερους χρόνους. Οι διατυπώσεις της Πλατωνικής κοσμογονίας, η διερεύνηση των οντολογικών περιοχών σε σχέση με τον |
Ο Τίμαιος αποτελεί απόπειρα για ερμηνεία της φύσης, υπό την ευρύτερη έννοιά της, με βάση την αριθμητική και τη γεωμετρία. Η επίδρασή του ήταν ισχυρή από την αρχαιότητα και παρέμεινε μέχρι τους νεότερους χρόνους. Οι διατυπώσεις της Πλατωνικής κοσμογονίας, η διερεύνηση των οντολογικών περιοχών σε σχέση με τον αισθητό κόσμο, έργο και εικόνα της θεότητας, η κίνηση της κοσμικής ψυχής, η αναγωγή της φυσικής επιστήμης στα μαθηματικά κλπ., είναι αντικείμενα που άσκησαν σημαντική επίδραση στο έργο του [[Καρτέσιος|Καρτεσίου]], [[Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς|Λάιμνιτς]], του [[Σπινόζα]] κ.α. |
||
==Παραπομπές== |
==Παραπομπές== |
||
{{παραπομπές|2}} |
{{παραπομπές|2}} |
||
Γραμμή 49: | Γραμμή 49: | ||
*Taylor A.E., Πλάτων. Ο άνθρωπος και το έργο του, μετ. Ιορδ. Αρζόγλου, Αθήνα 1990 |
*Taylor A.E., Πλάτων. Ο άνθρωπος και το έργο του, μετ. Ιορδ. Αρζόγλου, Αθήνα 1990 |
||
*Πλάτων, Τίμαιος ή Περί φύσεως, φυσικός, εκδ. Ζήτρος, 2010 ISBN 978-960-463-086-8 |
*Πλάτων, Τίμαιος ή Περί φύσεως, φυσικός, εκδ. Ζήτρος, 2010 ISBN 978-960-463-086-8 |
||
<br> |
|||
{{έργα του Πλάτωνα}} |
{{έργα του Πλάτωνα}} |
||
{{Πλάτωνος Μύθοι}} |
{{Πλάτωνος Μύθοι}} |
Έκδοση από την 09:05, 23 Φεβρουαρίου 2013
Ο Τίμαιος είναι φιλοσοφικός διάλογος του Πλάτωνα, που εμφανίζεται ως συνέχεια κατά κάποιο τρόπο της Πολιτείας του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης ανοίγει τη συζήτηση με αναφορά στα βασικά σημεία που εξέθεσε στην ίδια συντροφιά προσώπων την προηγούμενη ημέρα [17b-19b] και η ανακεφαλαίωση που γίνεται συμπίπτει απολύτως με τα περιεχόμενα των πρώτων πέντε βιβλίων (A-E) της "Πολιτείας". Ο Κικέρων μετέφρασε ή (διασκεύασε) τον Τίμαιο, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του έργου του έχει χαθεί.
Δομή του διαλόγου
Το έργο χωρίζεται σε τρία ευδιάκριτα μέρη:
α) την εισαγωγική ανακεφαλαίωση των περιεχομένων των πρώτων πέντε βιβλίων της "Πολιτείας" [172-19b] από τον Σωκράτη με έκφραση της έντονης επιθυμίας υλοποίησης της θεωρίας σε συγκεκριμένα επιτεύγματα [19b-20c].
β) την αφήγηση του Κριτία με τη φημολογούμενη αντίσταση και νίκη της Αθήνας κατά των βασιλέων της Ατλαντίδας ([20c-26d] και
γ) την κοσμολογική ομιλία του Τίμαιου χωρίς παρεμβολές προσώπων του ακροατηρίου του εκτός από κάποιες σποραδικές παρεμβολές του Σωκράτη με λόγια συγκατάθεσης [27c-92c].
Προκαταρτικός μύθος
Σε ένα προκαταρτικό μύθο, ο Κριτίας αφηγείται την κατάκτηση από τους Αθηναίους της αυτοκρατορίας της Ατλαντίδας, μια Ηπείρου που, σύμφωνα με τον μύθο, βρισκόταν δυτικά από τις Ηράκλειες στήλες (Γιβραλτάρ) και η οποία βυθίστηκε στη θάλασσα. Ο μύθος συνεχίζεται στο διάλογο Κριτίας.
Η ομιλία του Τίμαιου
Η αφήγηση του Τίμαιου εισάγει δύο αρχές:
Τα αισθητά ανήκουν στον κόσμο της γενέσεως, είναι δημιουργημένα. Επίσης, κάθε δημιουργημένη υπόσταση, κάθε γιγνόμενον, έχει κάποια αιτία. Η αιτία του αισθητού κόσμου είναι δημιουργός, που, όπως κάθε τεχνίτης, εργάζεται με βάση κάποιο υπόδειγμα. Ο δημιουργός, ως άριστος, επέλεξε το υπόδειγμα, το οποίο, επειδή συγκεντρώνει κάθε είδους ωραιότητητα και τελειότητα, είναι ποιοτικώς υπέρτερο και συνεπώς αιώνιο και αμετάβλητο. Δημιουργήθηκε, λοιπόν, ο αισθητός κόσμος ως εικόνα του αιώνιου και άριστου υποδείγματος.[1]
Επιδράσεις στους μεταγενέστερους
Ο Τίμαιος αποτελεί απόπειρα για ερμηνεία της φύσης, υπό την ευρύτερη έννοιά της, με βάση την αριθμητική και τη γεωμετρία. Η επίδρασή του ήταν ισχυρή από την αρχαιότητα και παρέμεινε μέχρι τους νεότερους χρόνους. Οι διατυπώσεις της Πλατωνικής κοσμογονίας, η διερεύνηση των οντολογικών περιοχών σε σχέση με τον αισθητό κόσμο, έργο και εικόνα της θεότητας, η κίνηση της κοσμικής ψυχής, η αναγωγή της φυσικής επιστήμης στα μαθηματικά κλπ., είναι αντικείμενα που άσκησαν σημαντική επίδραση στο έργο του Καρτεσίου, Λάιμνιτς, του Σπινόζα κ.α.
Παραπομπές
- ↑ Πλάτων, Τίμαιος και Κριτίας, σ. 24 έκδ. Κάκτος ISBN 960-352-194-9
Βιβλιογραφία
- Πλούταρχος, Ηθικά, Περί της εν Τιμαίω ψυχογονίας, εκδ. Κάκτος
- Κ.Δ. Γεωργούλης, Τίμαιος, Κριτίας, άρθρα για τους διαλόγους στο Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν
«Ηλίου».
- Taylor A.E., Πλάτων. Ο άνθρωπος και το έργο του, μετ. Ιορδ. Αρζόγλου, Αθήνα 1990
- Πλάτων, Τίμαιος ή Περί φύσεως, φυσικός, εκδ. Ζήτρος, 2010 ISBN 978-960-463-086-8
|
|