Γκυ ντε Μωπασσάν

Ο Γκυ ντε Μωπασσάν (Henry-René-Albert-Guy de Maupassant, 1850- 1893) ήταν Γάλλος συγγραφέας της νατουραλιστικής σχολής. Θεωρείται ο μεγαλύτερος διηγηματογράφος της Γαλλίας.

Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από τον χωρισμό των γονέων του. Έμεινε ως τα δεκατρία του με την μητέρα του, στην οποία ήταν αφοσιωμένος, και έτρεφε εχθρικά αισθήματα προς τον πατέρα του -που προβάλλονται σε πολλά από τα έργα του- παρά την κάθε είδους βοήθεια που έπαιρνε απ’ αυτόν.

Αποφοίτησε από το λύκειο της Χάβρης, αφού πρώτα φρόντισε ν’ αποβληθεί από ένα ημιθρησκευτικό εκπαιδευτήριο, και το 1869 άρχισε να σπουδάζει νομικά στο Παρίσι. Πολέμησε ως εθελοντής στον Γαλλο-πρωσικό πόλεμο του 1870 στην πρώτη γραμμή αλλά ο πατέρας του πέτυχε την μετάθεσή του σε λιγότερο επικίνδυνη μονάδα. Μετά την αποφοίτησή του από τη Νομική σχολή, με την βοήθεια πάντα του πατέρα του, ο Μωπασσάν διορίστηκε δημόσιος υπάλληλος.

Η μητέρα του ήταν γνώριμη του Φλωμπέρ, ο οποίος ανέλαβε την λογοτεχνική αγωγή του. Στο σπίτι του Φλωμπέρ ο Μωπασσάν γνώρισε τον Ζολά, τον Τουργκένιεφ, τον Εντμόν ντε Γκονκούρ και τον Χένρυ Τζαίημς. Κάποια διηγήματά του δημοσιεύτηκαν με ψευδώνυμο σε επαρχιακά περιοδικά.

Το 1880 κυκλοφόρησε το βιβλίο Les Soirées de Médan που περιείχε έξι πολεμικές ιστορίες ισαρίθμων συγγραφέων μεταξύ των οποίων και ο Ζολά. Την καλύτερη εντύπωση έκανε το Boule de Suif (Μπάλα από λίπος) του Μωπασσάν.

Αμέσως έγινε περιζήτητος από εφημερίδες και περιοδικά, όπου άρχισε να δημοσιεύει άρθρα και τις μάλλον πικάντικες ιστορίες του. Μεταξύ 1880 και 1890 δημοσίευσε 300 διηγήματα, τρία ταξιδιωτικά, μια ποιητική συλλογή και έξι μυθιστορήματα, με γνωστότερο το Bel-Ami (Ο Φιλαράκος). Σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, ο Μωπασσάν ταύτιζε τον εαυτό του με τον ασυνείδητο και αρριβίστα ήρωα του έργου του -ή τουλάχιστον θα ήθελε να ταυτιστεί.

Είχε πια μεγάλη οικονομική άνεση, άρχισε τα ταξίδια και αγόρασε θαλαμηγό την οποία ονόμασε Bel-Ami. Οι σχέσεις του με τις γυναίκες έφταναν στα όρια της ερωτομανίας. Τακτικός θαμώνας των οίκων ανοχής (που περιγράφονται στην Μπάλα από λίπος και αλλού), άρχισε μετά την επιτυχία του να συναναστρέφεται τις εταίρες της εποχής, τις λεγόμενες horizontales, και προχώρησε σε κυρίες της υψηλής κοινωνίας.

Αλλά από τα 20 χρόνια του έπασχε από σύφιλη. Ίσως η ασθένεια να οφειλόταν στην σεξουαλική του ασυδοσία. Αλλά, το γεγονός ότι και αδελφός του έπασχε και πέθανε από αυτήν, δείχνει ότι μάλλον ήταν κληρονομική. Όσο προχωρούσε η δεκαετία του 1880, τόσο τα συμπτώματα γίνονταν εντονότερα, ιδιαίτερα στον ψυχολογικό τομέα, με χαρακτηριστικότερο την μανία μετακίνησης από το ένα μέρος της Γαλλίας στο άλλο. Ενδεικτικό της κατάστασης πανικού που τον διακατείχε και προφητικό ήταν το διήγημά του Le Horla. Έντονος άλλωστε ήταν ο πεσσιμισμός του και φανερή η επίδραση του Σοπενχάουερ.

Το 1889 ο αδελφός του πέθανε σε άσυλο ψυχοπαθών. Η λύπη του Μωπασσάν και ο τρόμος για την δική του μοίρα επιδείνωσαν την κατάστασή του. Το 1892 αποπειράθηκε ν’ αυτοκτονήσει. Μεταφέρθηκε σε ψυχιατρική κλινική όπου και πέθανε στα 43 του χρόνια.

Έργα

Μυθιστορήματα

• Une vie (Μια ζωή, 1883)
• Bel-Ami (Ο Φιλαράκος, 1885)
• Pierre et Jean (1887)
• Mont-Oriol (Το όρος Οριόλ, 1887)
• Notre cœur (Η καρδιά μας, 1889)
• Fort comme la mort (Δυνατός σαν τον θάνατο, 1889)

Συλλογές διηγημάτων

• La Maison Tellier (Ο οίκος Τελλιέ, 1881)
• Mademoiselle Fifi (Δεσποινίς Φιφή, 1882)
• Contes de la bécasse (Διηγήματα της μπεκάτσας, 1883)
• Clair de lune (Σεληνόφως, 1883)
• Les Sœurs Rondoli (Οι αδελφές Ροντόλι, 1884)
• Miss Harriet (1884)
• Contes du jour et de la nuit (Διηγήματα της μέρας και της νύχτας, 1885)
• Toine (Τουάν, 1885)
• Le Rosier de Mme Husson (Η τρανταφυλλιά της κυρίας Υσσόν, 1888)
• L'Inutile Beauté (Η άχρηστη ομορφιά, 1890)
• Le Père Milon (Ο Μπάρμπα-Μιλόν, 1899)

Ταξιδιωτικά

• Au soleil (Στον ήλιο, 1884)
• Sur l’eau (Πάνω στο νερό, 1888)
• La Vie errante (Η περιπλανώμενη ζωή, 1890)

Ελληνικές μεταφράσεις

• Μια ζωή : Γ.Αγγέλου (Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος, 1979)
• Ο Φιλαράκος : Άγγελος Νίκας (Κλασσικά Παπύρου, 1971)
• Δυνατός σαν τον θάνατο : Σοφία Μαυρόχη (Γ.Σίσκου, χχ)

Επιλογές διηγημάτων του Μωπασσάν μεταφράστηκαν στα Ελληνικά με τους πιο κάτω τίτλους :

• Ο πανικός : Ιωάννα Σισσώη (Δωδώνη, 1979)
• Υβέτ : Γιώργος Κόκκας (Θεωρία, 1983)
• Οκτώ ερωτικές ιστορίες : Αλέξης Ζήρας, με σημείωμα του Κωστή Παλαμά (Αιγόκερως, 1988)
• Η Ρόζα : μετάφρ. ; (Σμυρνιωτάκης, χχ)
• Ο Λύκος : Αλέξης Ζήρας (Ρόπτρον, 1991)
• Επίλεκτα διηγήματα : Φοίβος Πιομπίνος (Ίκαρος 2005)
• Le Diable : Στρατής Πασχάλης ως Ο Οξαποδώς (Ίκαρος 1992)
• Le Vagabond : Φοίβος Πιομπίνος Ο αλήτης και άλλα διηγήματα (Ολκός 1999)

Μελέτες για τον Μωπασσάν

• Ο Φαντασιώδης ρεαλισμός του Γκυ ντε Μωπασσάν,βλ.Αλέξης Ζήρας. `Ενας Γραικός στα Ξένα. Αναγνώσεις άλλων λογοτεχνιών (Γαβριηλίδης,2003)

Πάμπολλα έργα του Μωπασσάν μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.