Δικαστής

Δικαστές του Διεθνούς Δικαστήριου της Χάγης φορώντας τους χαρακτηριστικούς δαντελλένιους κροσσούς.

Δικαστές ονομάζονται κρατικοί λειτουργοί που σύμφωνα με το Σύνταγμα ακούν την δικαστική εξουσία, δηλαδή την απονομή της δικαιοσύνης εντός της επικράτειας μιας χώρας, εξ ου και αποκαλούνται δικαστικοί λειτουργοί. Οι δικαστές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους στην εφαρμογή των πάσης φύσεως νομοθετημάτων ουσιαστικά εκφράζουν άμεσα και ελεύθερα την πολιτειακή βούληση χωρίς εξάρτηση από φορείς άλλων εξουσιών.

Στη Ελλάδα

Σύμφωνα με το υφιστάμενο σύστημα λειτουργίας της ελληνικής δικαιοσύνης και των διακρίσεων αυτής, οι Έλληνες δικαστές διακρίνονται, κατ΄ επέκταση ομοίως, σε δύο κατηγορίες, στους

α) δικαστές της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και στους

β) δικαστές της διοικητικής δικαιοσύνης.

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν, κατά σειρά αρχαιότητας οι ειρηνοδίκες, οι πταισματοδίκες (ειδικοί), οι πρωτοδίκες, οι πρόεδροι πρωτοδικών, οι εφέτες, οι πρόεδροι εφετών, οι αρεοπαγίτες, οι αντιπρόεδροι και ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι δικαστές που ασκούν το λειτούργημά τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το Ελεγκτικό Συνέδριο και στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια.

• Ιδιαίτερη κατηγορία δικαστών είναι οι λειτουργοί της στρατιωτικής δικαιοσύνης καθώς και του Κανονικού Δικαίου (θρησκευτικού).