Όρμος

Για το συνώνυμο όρο στην αρχαιολογία, δείτε: Όρμος (αρχαιολογία).

Αρχείο:Panoramic-max.jpg

Πανοραμική θέα του όρμου του Kαστελόριζου

Με την επίσημη ονομασία Όρμος (κοινώς σαπιέντζα, ράδα, αγκυροβόλιο, καραβοστάσι) χαρακτηρίζεται γενικά μέρος της θάλασσας κατάλληλο για αγκυροβολία. Ειδικότερα ως ακτογραφικός όρος χαρατηρίζει μικρή κόλπωση που υπό ειδικές συνθήκες, (κατά διεύθυνση πνέοντος ανέμου ή υφιστάμενου κυματισμού), μπορεί να προσφέρει ασφάλεια στα εντός αυτού αγκυροβολημένα πλοία.

Ο όρμος δεν αποτελεί φυσικό λιμένα και κατά προέκταση υπονοεί ανυπαρξία εντός αυτού λιμενικών εγκαταστάσεων.
Γενικά ο όρμος κατατάσσεται μεταξύ του κολπίζοντος όρμου και του ορμίσκου (υφόρμου).

Διάκριση όρμων

Ο Όρμος Τουλόν. Εδώ διακρίνονται ο "απλούς" όρμος της Τουλόν (άνω), δύο "αμφίπυγοι όρμοι" εκατέρωθεν του ισθμού της χερσονησίδας (αριστερά) και δύο "αμφίδυμοι όρμοι" νότια της χερσονησίδας (κάτω).

Γενικά οι όρμοι διακρίνονται (κατά ελληνική επίσημη ονομασία), ως ακολολούθως:

1. Όρμοι ή Απλοί όρμοι,. Λέγονται εκείνοι που είναι μεμονωμένοι και άσχετοι με άλλους παρακείμενους, π.χ. οι όρμοι Αναβύσσου, Βουλιαγμένης και Φαλήρου, στο Σαρωνικό κόλπο, ή οι δυτικοί όρμοι του Λακωνικού κόλπου.
2. Αμφίπυγοι όρμοι. Λέγονται εκείνοι οι όρμοι που σχηματίζονται εκατέρωθεν μιας χερσονήσου μετά ισθμού π.χ. οι όρμοι Πορτο-Κάγιο και Μαρμάρι της Μάνης στην ακρωταινάρια χερσόνησο.
3. Αμφίδυμοι όρμοι. Λέγονται εκείνοι οι όρμοι που βρίσκονται εγγύτατα και χωρίζονται από μια χερσαία προβολή χωρίς ισθμό. Πρόκειται για αμφίπλευρους όρμους χερσονήσου χωρίς ισθμό, όπως π.χ. Σάμη - Αντίσαμος Κεφαληνίας.
4. Ελεύθεροι όρμοι. Χαρακτηρίζονται εκείνοι στους οποίους επιτρέπεται η εντός αυτών προσέγγιση και αγκυροβολία.
5. Απαγορευμένοι όρμοι. Χαρακτηρίζονται σε αντιδιαστολή των προηγουμένων όρμοι που περιλαμβάνονται σε ζώνες στρατιωτικών εγκαταστάσεων, βιομηχανικών ή πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, ναυτικών οχυρών, φυλακών ή εκτοπισμών κ.λπ. όπου η προσέγγιση και αγκυροβολία σ΄ αυτούς απαγορεύεται, εκτός ανωτέρας βίας και αυτή κατόπιν άμεσης ενημέρωσης πλησιέστερης Αρχής.

Ορμίσκος

Ορμίσκος της Πειραϊκής

Ορμίσκος (αρχαία ελληνική και καθαρεύουσα: ύφορμος), κοινώς: μανδράκι, ονομάζεται ο πολύ μικρός όρμος όπως π.χ. οι όρμοι της Πειραϊκής χερσονήσου, το Μανδράκι Ύδρας, Μανδράκι Ρόδου, κ.ά. Και οι ορμίσκοι διακρίνονται επιμέρους ομοίως όπως οι όρμοι.

Άλλοι όροι

Σημαντικός συναφής όρος στην έννοια του όρμου, ευρείας χρήσης, είναι ο όρος "εν όρμω" που χαρακτηρίζει οποιαδήποτε γεγονότα πλοίων (εγγραφές ημερολογίων, ναυτιλιακές πράξεις, διακινούμενα τηλεγραφήματα κ.λπ.) που συμβαίνουν εντός όρμου, και μονο, σε αντιδιαστολή του όρου "εν πλω".

Δείτε επίσης

• Πάνορμος
• Όρμιση
• Μεθόρμιση
• Ορμίδιο (που πολλοί το εκλαμβάνουν ή ονομάζουν λανθασμένα τον ορμίσκο)

Πηγές

• "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τομ.ΙΘ΄, σελ.80.