Φίλιππος της Ορλεάνης (1674-1723)

Φίλιππος Β' της Ορλεάνης

Φίλιππος Β' δούκας της Ορλεάνης (1674 - 1723) ή Φίλιππος Κάρολος, δούκας του Σαρτρ (1674 - 1701), και της Ορλεάνης (1701 - 1723), αντιβασιλιάς της Γαλλίας την εποχή της ανηλικότητας του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΕ' (1715 - 1723).

Γιος του Φιλίππου Α' δούκα της Ορλεάνης από την δεύτερη σύζυγο του, Ελισσάβετ Καρλόττα του Παλατινάτου. Είχε την πρώτη του εμπειρία με τα όπλα στην πολιορκία του Μονς (1691), διακρίθηκε συνεχώς σε μάχες (1692 - 1695).

Παντρεύτηκε (1692) την Φραγκίσκη Μαρία των Βουρβόνων, μια πρώτη του ξαδέλφη και εξώγαμη κόρη του θείου του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ'. Του δόθηκε η αρχηγία των στρατευμάτων σε Ιταλία (1706), σε Ισπανία (1707 - 1708), είχε σημαντικές επιτυχίες. Οι φιλόδοξες βλέψεις του όμως να ανατρέψει τον βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Ε' και να πάρει την θέση του ενόχλησαν έντονα τον Γάλλο βασιλιά που τον ανακάλεσε, και έτσι ο Φίλιππος έχασε την βασιλική εμπιστοσύνη. Παρόλα αυτά λόγω έλλειψης άλλων μελών της οικογένειας, ο Λουδοβίκος δέχτηκε να οριστεί σαν αντιβασιλέας για λογαριασμό του μικρού δισεγγόνου του (1715).

Αντιβασιλιάς της Γαλλίας

Ο δούκας της Ορλεάνης ήρθε στο Γαλλικό κοινοβούλιο και πήρε όλη την εξουσία.

Αρχικά μείωσε την φορολογία απολύοντας 25.000 στρατιώτες, αλλά τα ανακριτικά μέτρα του κατά των οικονομολόγων προκάλεσαν μεγάλες δυσαρέσκειες. Στάθηκε και ανίκανος εκτός των άλλων απέναντι στον ισχυρό τραπεζίτη Ιωάννη Λω που με τις αλλοπρόσαλλες ενέργειες του κατέστρεψε τα οικονομικά του κράτους. Ανάγκασε τον αντιβασιλιά συγκεκριμένα να δεχτεί να αγοράσει με το εξωφρενικό ποσό των 135.000 λιρών από τον Τόμας Πίτ του μεγαλύτερου καρατιού στον κόσμο, 141 καρατίων, για τα Γαλλικά βασιλικά κοσμήματα.

Μία ομάδα δυσαρεστημένων συνωμότησε να του αφαιρέσει την αντιβασιλεία και να την προσφέρει στον βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Ε'. Δημιουργήθηκε κάτω από την έμπνευση του καρδινάλιου Αλμπερόνι, πρωθυπουργού της Ισπανίας, και συμμετείχαν ο Ισπανός απεσταλμένος στην Γαλλία, ο δούκας του Μαιν (νόθος γιος του Λουδοβίκου 14ου) και η σύζυγος του. Η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και ο αντιβασιλιάς Φίλιππος κήρυξε τον πόλεμο στην Ισπανία και μετά από μερικές επιτυχίες του Γαλλικού στρατού, ο Φίλιππος Ε' αναγκάστηκε να κλείσει ειρήνη (1720).

Πέθανε μέσα στο παλάτι των Βερσαλιών και τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία της χώρας ο ξάδελφος του Λουδοβίκος Ερρίκος Α' του Κοντέ. Είχε πολλά προτερήματα αλλά ταυτόχρονα ήταν άστατος και παρασυρόταν από κακόβουλα πρόσωπα. Ήταν άθεος, καυχώμενος ότι διαβάζει με ευχαρίστηση τα σατιρικά απέναντι στην Βίβλο κείμενα του Φρανσουά Ραμπελέ.

Ευνόησε τον Μολιέρο, την τέχνη και την ζωγραφική, ενώ παρά την αθεΐα του προστάτευσε τους Ιανσενιστές από τις παπικές ορέξεις. Κατάργησε προηγούμενες τακτικές του θείου του, Λουδοβίκου 14ου, επιτρέποντας ελεύθερα την ανάγνωση όλων των απαγορευμένων βιβλίων. Άνοιξε την Βασιλική βιβλιοθήκη (1720) ελεύθερα και δωρεάν για το κοινό.

Κληρονόμοι

Με την σύζυγο του (από το 1692) Φραγκίσκη Μαρία των Βουρβόνων (1677 - 1749) παιδιά του ήταν :

• Μαρία Λουίζα Ελισάβετ της Ορλεάνης (1695 - 1719)
• Λουίζα Αδελαΐδα της Ορλεάνης (1698 - 1743)
• Καρλόττα Αγλαΐα της Ορλεάνης (1700 - 1761)
• Λουδοβίκος της Ορλεάνης
• Λουίζα Ελισάβετ της Ορλεάνης (1709 - 1742) παντρεύτηκε τον ξάδελφο της Λουδοβίκο, βασιλιά της Ισπανίας
• Φιλιππίνη Ελισάβετ της Ορλεάνης (1714 - 1734)
• Λουίζα Νταϊάνα της Ορλεάνης (1716 - 1736)

Πηγές

• Αγγλική Wikipedia
• The Regent of the Roues by Andrew C.P. Haggard - 1905 London: Hutchinson & Co. (In English)
• The Scandalous Regent by W.H. Lewis - 1961 London: Andre Deutsch (In English)
• Phillippe, Duke of Orleans: Regent of France by J.H. Shennan - 1979 London: Thames and Hudson (In English)
• Le Regent 1674-1723 by Jean Meyer - 1985 Paris: Editions Ramsay (In French)
• Le Regent by Jean-Christian Petitfils - 1986 Paris: Libraire Artheme-Fayard (In French)
• Philippe, Duc D'Orleans: Regent of France by Christine Pevitt - 1997 London: Weidenfeld & Nicolson (In English)