Καμίνια Λήμνου

Τα Καμίνια την άνοιξη.

Τα Καμίνια χιονισμένα.

Το λιθόγλυπτο καμπαναριό.

Το ηρώο.

Τα Καμίνια βρίσκονται στη νοτιοανατολική χερσόνησο της Λήμνου σε απόσταση περίπου μισής ώρας από την ακτή. Διοικητικά ανήκουν στον Δήμο Λήμνου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου (πρόγραμμα Καλλικράτης).

Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας ήταν έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Μούδρου. Παλαιότερα ανήκε στον νομό Λέσβου.

Συνορεύουν με το Ρουσσοπούλι (Β), το Μούδρο (Δ και ΝΔ) και τους οικισμούς Αγ. Σοφία και Φισίνης (ΝΔ και Ν). Στα Α βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος στις ακτές Ξεσπάσματα, Μόλος, ακρωτήριο Βρόσκοπος, Πολιόχνη και Κοκκινόβραχος.

• Υψόμετρο: 60 μ.
• Έκταση: 12.487 στρέμματα, από τα οποία 7.600 καλλιεργήσιμη γη.
• Πληθυσμός: 347 κ. (2001). Από αυτούς 319 στα Καμίνια και 28 στον παραλιακό οικισμό Βρόσκοπος.

Ιστορία

Το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά το 1346 σε έγγραφα της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Επί τουρκοκρατίας ήταν κεφαλοχώρι και είχε μόνο Έλληνες κατοίκους. Το 1874 είχε 90 οικογένειες. Από το έτος αυτό λειτουργησε κοινοτικό σχολείο. Μετά την ανακάλυψη της Στήλης των Καμινίων, το 1885, το χωριό έγινε πόλος έλξης πολλών περιηγητών. Προς το τέλος της τουρκοκρατίας είχε δημογεροντία, ταχυδρομικό γραφείο και η ενορία κυκλοφορούσε κέρματα με τη σφραγίδα: "ΠΚ+" (Παναγία Καμινίων).

Κατά τη δεκαετία 1920-30 ξεκίνησαν οι ανασκαφές της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής που αποκάλυψαν την προϊστορική πόλη Πολιόχνη. Έκτοτε τα Καμίνια αποτελούν πόλο έλξης πολλών κατοίκων και το 1951 είχαν 874 κ. Το 1932 χτίστηκε νέο σχολικό κτίριο. Στο σχολείο φοιτούσαν πάνω από 100 μαθητές και λειτουργούσε ως τριθέσιο ή διθέσιο ως το 1980. Το 1980 έγινε μονοθέσιο και το 1994 συγχωνεύτηκε με του Μούδρου λόγω έλλειψης μαθητών. Μεταπολεμικά μεγάλο μέρος του πληθυσμού μετανάστευσε στα αστικά κέντρα και στο εξωτερικό, κυρίως στο Μόντρεαλ του Καναδά και στην Αυστραλία.

Οικονομία

Οι κάτοικοι είναι κυρίως αγρότες και κτηνοτρόφοι. Σήμερα καλλιεργούνται σιτηρά και αμπέλια, ενώ ως το 1970 περίπου καλλιεργούσαν και το βαμβάκι. Από το 1937 λειτουργεί Γεωργικός Συνεταιρισμός. Επίσης, υπάρχουν ιδιωτικό οινοποιείο, λακαριά παραγωγής τσίπουρου, μελισσοκόμοι, αλιείς, παντοπωλεία, καφενεία, ταβέρνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ραφείο, ηλεκτρολόγοι, ξυλουργοί, αλουμινάδες, περίπτερο κλπ.

Σύλλογοι

• "ΜΕΑΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝ ΚΑΜΙΝΙΩΝ" (1982). Ποδοσφαιρικός και πολιτιστικός σύλλογος. Συμμετείχε στο τοπικό ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα ως το 2003. Κάθε καλοκαίρι διοργανώνει τις πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις "Ποσειδώνια" που περιλαμβάνουν αγώνες ανώμαλου δρόμου, θεατρικές παραστάσεις, χοροεσπερίδα, μαθήματα λημνιακών χορών κλπ. Συντηρεί μικρό ποδοσφαιρικό γήπεδο.
• "ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΜΙΝΙΩΤΩΝ Η ΠΟΛΙΟΧΝΗ" (1976). Σύλλογος των αποδήμων Καμινιωτών της Αθήνας. Διοργανώνει συγκεντρώσεις, εκδρομές, χοροεσπερίδες κλπ. Βραβεύει τα παιδιά των μελών του, συνδράμει σε έργα ευποιίας στο χωριό κλπ. Το 2004 βοήθησε στην έκδοση του βιβλίου "Τα Καμίνια της Λήμνου" του Θεόδωρου Μπελίτσου.
• "ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΗΜΝΙΩΝ ΜΟΝΤΡΕΑΛ Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ" (1984). Σύλλογος των Λημνιών του Μόντρεαλ, στον οποίο όμως τον κύριο λόγο έχουν Καμινιώτες ομογενείς.

Προσωπικότητες

• Αργύριος Μοσχίδης (Καμίνια 1865 ή 69 - Κάιρο 1912): Εκπαιδευτικός και ιστορικός συγγραφέας.
• Νικόλαος Λήμνιος (Καμίνια 1856 - Αλεξάνδρεια 1931): Πρωτοπόρος δημοσιογράφος, εκδότης των εφημερίδων της Αιγύπτου: "Μεταρρύθμισις" Αλεξανδρείας (1886-1897), "Αναγέννησις" Καϊρου (1903-22) και "Θρησκευτική Φωνή" (1896-98).
• Αργύριος Καβουρίδης (Καμίνια 1880 - Κοντιάς 1964): Εκπαιδευτικός με σημαντικό έργο, που δίδαξε επί πολλά έτη στον Κοντιά, όπου είχε εγκατασταθεί μόνιμα. Δημιούργησε προσκοπική ομάδα, φιλοδασικό όμιλο, μαθητικό συσσίτιο και μουσείο φυσικής ιστορίας με σπάνια εκθέματα προερχόμενα από δωρεές ομογενών της Αφρικής. Επί των ημερών του το Δημ. Σχολείο Κοντιά ονομαζόταν "Μικρό Πανεπιστήμιο".
• Κώστας Κωνστάντιος (Καμίνια 1940 - Μύρινα 1999): Δικηγόρος Λήμνου, δημοτικός σύμβουλος Μύρινας, ιδρυτικό μέλος του Πολιτιστικού Ομίλου Λήμνου (ΠΟΛ), εκδότης της εφημερίδας "Λημνιακά Νέα" (1992-97).
• Ισμήνη Τριάντη-Στυψιανού: Αρχαιολόγος διεθνούς κύρους, έφορος της Ακρόπολης για πολλά χρόνια, συγγραφέας του τόμου "Το Μουσείο Ακροπόλεως" (1998).

Αξιοθέατα

Πολιόχνη - Το "Βουλευτήριο"

Η παραλία Κοκκινόβραχος-Αγία Τριάδα

• Πολιόχνη. Αρχαιολογικός χώρος της προϊστορικής εποχής.
• Σώκαστρο, τέσσερις λαξευτοί πελασγικοί τάφοι. Στη θέση Άγ. Αλέξανδρος Σώκαστρου το 1885 περίπου βρέθηκε η Στήλη των Καμινίων.
• Λαξευτός πελασγικός τάφος στη θέση Μπαλήμπαχτσε.
• Λαξευτός πελασγικός τάφος στη θέση Γούρναρος.
• Ιερός ναός Κοίμησης της Θεοτόκου. Κτίστηκε το 1852. Είναι ρυθμού βασιλικής. Το λιθόγλυπτο καμπαναριό φτιάχτηκε το 1904 από τον Κωνσταντή Ατταλιώτη. Το τέμπλο είναι αγιογραφημένο από τον Γρηγόριο Παπαμαλή μεταξύ 1922 και 1924.
• Παλιά Βρύση και εντοιχισμένη τουρκική επιγραφή.
• Προτομή του συγγραφέα Αργυρίου Μοσχίδη.
• Παλιά ξωκλήσια: Άγ. Αλέξανδρος Σώκαστρου (1930), Άγ. Αλέξανδρος Αγκώνα (1911), Άγ. Αλέξανδρος Μερπιά (πριν το 1900), Αγ. Βαρβάρα (πριν το 1917), Άγ. Βλάσης (πριν το 1900), Άγ. Γεώργιος Βρόσκοπου, Άγ. Γεώργιος λιμανιού (1882), Άγ. Γιάννης Μεσαράχης (1873), Άγ. Γιάννης Καμινιώτης (1881), Άγ. Δημήτριος (1884), Άγιος Νικόλαος (1861), Κάτω Παναγιά (1916), Αγ. Παρασκευή (πριν το 1900), Αγ. Πελαγία (1878), Άγ. Στράτης (1899).
• Λιθόστρωτη πλατεία.
• Παραλίες: Ξεσπάσματα, Μόλος, Κοκκινόβραχος/Αγ. Τριάδα.
• Εξοχικές διαδρομές από Καμίνια: Μπαλήμπαχτσε-Φονιάς-Άγ. Νικόλαος-Ξεσπάσματα, Αγ.Ανάργυροι-Μόλος-Αγ. Βαρβάρα, Αμπέλες-Δαμαλάς-Πέτρωμα-Άγ. Γιάννης, Άγ. Αλέξανδρος-Σώκαστρο, Αγ.Μηνάς-Άγ. Σπυρίδων-Γούρναρος-Άγ. Αλέξανδρος Μερπιά, Άγ. Μηνάς-Αγκώνας-Βρύση-Άγ. Αλέξανδρος-Άγ. Γιάννης, Πήγαδος-Αποθήκη-Νεκροταφείο-Μύλος (Πανόραμα χωριού)-Αγ. Ειρήνη-Άγ. Ανάργυροι. Σπανού Μύλος.

Βιβλιογραφία

• Τουρπτσόγλου-Στεφανίδου Βασιλική, «Ταξιδιωτικά και γεωγραφικά κείμενα για τη νήσο Λήμνο (15ος-20ος αιώνας)», Θεσσαλονίκη 1986.
• Cdrom Επαρχείου Λήμνου: "Λήμνος αγαπημένη".
• Θ. Μπελίτσου, "Η Λήμνος και τα χωριά της", 1994.
• Θ. Μπελίτσου, "Τα Καμίνια της Λήμνου", 2004.
• "ΛΗΜΝΟΣ: Ιστορική & Πολιτιστική Κληρονομιά", εκδ. Γ. Κωνσταντέλλης, 2010.