Προσφυγή στις επιπτώσεις: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Γραμμή 49: | Γραμμή 49: | ||
*[http://www.esgs.org/uk/log19.htm ESGS.org - Appeal to Consequences] |
*[http://www.esgs.org/uk/log19.htm ESGS.org - Appeal to Consequences] |
||
== |
== Δείτε επίσης == |
||
*[[Προσφυγή στον φόβο]] |
* [[Προσφυγή στον φόβο]] |
||
*[[Ευσεβείς πόθοι]] |
* [[Ευσεβείς πόθοι]] |
||
*[[ |
* [[Ad hominem]] |
||
*[[Το Στοίχημα του Πασκαλ]] |
* [[Το Στοίχημα του Πασκαλ]] |
||
⚫ | |||
[[Κατηγορία:Λατινικές φράσεις]] |
|||
[[Κατηγορία:Λογική πλάνη]] |
[[Κατηγορία:Λογική πλάνη]] |
||
[[Κατηγορία:Λογική]] |
[[Κατηγορία:Λογική]] |
||
⚫ | |||
[[ca:Apel·lació a les conseqüències]] |
[[ca:Apel·lació a les conseqüències]] |
Έκδοση από την 16:40, 23 Νοεμβρίου 2006
Η προσφυγή στις επιπτώσεις, επίσης γνωστή και ως argumentum ad consequentiam (Λατινικά: επιχείρημα προς επιπτώσεις) είναι ένα επιχείρημα το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μία πρόταση (συνήθως κάποιο πιστεύω ή πεποίθηση) είναι είτε αληθής είτε ψευδής, ανάλογα με το εάν η πρόταση έχει επιθυμητές ή ανεπιθύμητες επιπτώσεις. Με την σειρά της, η κίνηση αυτή βασίζεται σε επίκληση στα συναισθήματα και θεωρείται λογική πλάνη, διότι η εν λόγω επίκληση δεν απασχολείται με την τιμή αλήθειας της πρότασης. Επιπλέον, επιχειρήματα αυτού του είδους κατηγοριοποιούν τις επιπτώσεις ως επιθυμητές ή ανεπιθύμητες, με αναπόφευκτο αποτέλεσμα να εμπεριέχουν υποκειμενικές απόψεις.
Στην λογική, η προσφυγή στις επιπτώσεις περιλαμβάνει μόνον επιχειρήματα τα οποία αποφαίνονται για την τιμή αλήθειας μίας πρότασης (δηλαδή, για το εάν είναι αληθής ή ψευδής) μόνον μέσω των επιπτώσεών της. Η προσφυγή στις επιπτώσεις δεν περιλαμβάνει επιχειρήματα τα οποία απασχολούνται με την ίδια ελκυστικότητα της πρότασης (ως καλή ή κακή, ορθη ή εσφαλμένη, κλπ) χωρίς να αναφέρονται στην τιμή αλήθειας της.
Γενική Δομή
Μία προσφυγή στις επιπτώσεις έχει την ακόλουθη γενικότερη δομή[1]:
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο.
- Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές.
Η παραλλαγή προσφυγή στις επιπτώσεις ενός πιστεύω έχει την εξής δομή[2]:
- Το πιστεύω Ρ οδηγεί στο Q.
- Το Q είναι επιθυμητό/ανεπιθύμητο.
- Άρα το Ρ είναι αληθές/ψευδές.
Πέρα από την πλανερή δομή της, μία ιδιαίτερα ευτελής προσφυγή στις επιπτώσεις είναι δυνατόν να περιέχει και άκυρες προτάσεις. Δηλαδή, το Ρ μπορεί να μην οδηγεί καν στο Q. Με άλλα λόγια, η υποτιθέμενη και προτεινόμενη σχέση αιτιότητας μεταξύ Ρ και Q πιθανόν να μην υφίσταται ή να μην αποδεικνύεται πουθενά.
Θετική δομή
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι επιθυμητό.
- Άρα, το Ρ είναι αληθές.
Η παραπάνω δομή είναι παρόμοια με ευσεβείς πόθους.
Παραδείγματα
- «Ο π είναι μάλλον ρητός αριθμός, γιατί έτσι φαίνεται πιο κομψός.»
- «Οι άνθρωποι θα κατακτήσουν ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός, ώστε να γίνουν εφικτά να διαστημικά ταξίδια.»
Αρνητική δομή
- Εάν Ρ, τότε θα συμβεί το Q.
- Το Q είναι ανεπιθύμητο.
- Άρα, το Ρ είναι ψευδές.
Το επιχείρημα ad baculum αποτελεί ειδική περίπτωση αυτής της δομής.
Αυτή η δομή είναι παρόμοια με τον modus tollens (άρνηση του επομένου), αλλά έχει σημαντικές διαφορές και άλλωστε αποτελεί πλάνη, εφόσον η πρόταση «το Q είναι ανεπιθύμητο» δεν είναι ίδια με την πρόταση «το Q είναι ψευδές».
Παραδείγματα
- «Η Βικιπαίδεια σπάνια κάνει λάθος: εάν είχε πληθώρα λαθών, δεν θα αποτελούσε αξιόπιστη πηγή.»
- «Ο αθεϊσμός είναι εσφαλμένος διότι διώχνει τον κόσμο από την εκκλησία.»
- «Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού, γιατί αν επαληθευόταν, τότε κανείς δεν θα είχε ελεύθερη βούληση.»