Μεγάλες Δυνάμεις: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 184.82.12.134 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστ
μ Στον κόσμο και όχι στο κόσμο
Γραμμή 9: Γραμμή 9:
*Για την Ελλάδα, σε συνθήκες και διεθνείς συμφωνίες που υπογράφτηκαν μετά την [[Εθνεγερσία του 1821]] ο όρος "Μεγάλες Δυνάμεις" προσδιόριζε τότε τα κράτη '''Μεγάλη Βρετανία''', '''Γαλλία''', '''Αυστρία''', '''Ρωσία''' και '''Ιταλία''' (π.χ. [[Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897]]).
*Για την Ελλάδα, σε συνθήκες και διεθνείς συμφωνίες που υπογράφτηκαν μετά την [[Εθνεγερσία του 1821]] ο όρος "Μεγάλες Δυνάμεις" προσδιόριζε τότε τα κράτη '''Μεγάλη Βρετανία''', '''Γαλλία''', '''Αυστρία''', '''Ρωσία''' και '''Ιταλία''' (π.χ. [[Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897]]).
Με την είσοδο του προηγούμενου αιώνα, στο τέλος του έτους [[1900]], οι Μεγάλες Δυνάμεις που είχαν διαμορφωθεί τότε ήταν οι ακόλουθες οκτώ: η [[Μεγάλη Βρετανία]], η [[Ρωσία]], η [[Γαλλία]], οι [[ΗΠΑ]], η [[Γερμανία]], η [[Αυστροουγγαρία]], η [[Ιαπωνία]] και η [[Ιταλία]]. Δεν συμπεριλαμβανόταν η [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] που χαρακτηριζόταν ο "μεγάλος ασθενής", όπως επίσης ομοίως χαρακτηριζόταν και η Αυστροουγγαρία.
Με την είσοδο του προηγούμενου αιώνα, στο τέλος του έτους [[1900]], οι Μεγάλες Δυνάμεις που είχαν διαμορφωθεί τότε ήταν οι ακόλουθες οκτώ: η [[Μεγάλη Βρετανία]], η [[Ρωσία]], η [[Γαλλία]], οι [[ΗΠΑ]], η [[Γερμανία]], η [[Αυστροουγγαρία]], η [[Ιαπωνία]] και η [[Ιταλία]]. Δεν συμπεριλαμβανόταν η [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] που χαρακτηριζόταν ο "μεγάλος ασθενής", όπως επίσης ομοίως χαρακτηριζόταν και η Αυστροουγγαρία.
Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι και οι ΗΠΑ κατ' επίφαση αποτελούσαν μέρος του ευρωπαϊκού κόσμου τόσο από φυλετική, πολιτική, πολιτιστική και θρησκευτική, όσο και από οικονομική και θεσμική άποψη, δικαιολογημένη καθίσταται η κρίση ότι η [[Ευρώπη]] την εποχή εκείνη ήταν ο "Αφέντης όλου του κόσμου". Σημειώνεται ότι τότε οι μόνες περιοχές στο κόσμο που έμεναν έξω από κάθε ευρωπαϊκή επίδραση ήταν το [[Θιβέτ]] στην Ασία και η [[Αιθιοπία]] στην Αφρική στην οποία είχαν μόλις εισδύσει κάποιοι Έλληνες από την Αίγυπτο.
Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι και οι ΗΠΑ κατ' επίφαση αποτελούσαν μέρος του ευρωπαϊκού κόσμου τόσο από φυλετική, πολιτική, πολιτιστική και θρησκευτική, όσο και από οικονομική και θεσμική άποψη, δικαιολογημένη καθίσταται η κρίση ότι η [[Ευρώπη]] την εποχή εκείνη ήταν ο "Αφέντης όλου του κόσμου". Σημειώνεται ότι τότε οι μόνες περιοχές στον κόσμο που έμεναν έξω από κάθε ευρωπαϊκή επίδραση ήταν το [[Θιβέτ]] στην Ασία και η [[Αιθιοπία]] στην Αφρική στην οποία είχαν μόλις εισδύσει κάποιοι Έλληνες από την Αίγυπτο.


Τον Μάιο του [[1898]] ο τότε πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Λόρδος Σώλσμπερυ, (αρχηγός των συντηρητικών), σ΄ ένα βαρυσήμαντο λόγο του που εκφώνησε στο [[Άλμπερτ Χωλ]] του [[Λονδίνο]]υ, κάνοντας μια επισκόπηση της τότε παγκόσμιας πολιτικής σκηνής έκανε λόγο για '''ζωντανά και ετοιμοθάνατα έθνη'''. Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων φέρεται να είπε:<br />
Τον Μάιο του [[1898]] ο τότε πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Λόρδος Σώλσμπερυ, (αρχηγός των συντηρητικών), σ΄ ένα βαρυσήμαντο λόγο του που εκφώνησε στο [[Άλμπερτ Χωλ]] του [[Λονδίνο]]υ, κάνοντας μια επισκόπηση της τότε παγκόσμιας πολιτικής σκηνής έκανε λόγο για '''ζωντανά και ετοιμοθάνατα έθνη'''. Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων φέρεται να είπε:<br />

Έκδοση από την 10:09, 29 Νοεμβρίου 2011

Γενικά ο όρος Δύναμις ή Δύναμη πολλές φορές στη Πολιτική επιστήμη χρησιμοποιείται ως συνώνυμο του Κράτους, Χώρας, κυρίως στις διακρατικές σχέσεις αυτής με άλλες Χώρες. Παλαιότερα χρησιμοποείτο η λέξη αυτή σε συνθήκες, όπως για παράδειγμα: συμβαλόμενες "Δυνάμεις" ή "Προέχουσες Δυνάμεις", (Συνθήκη του Νεϊγύ), δίνοντας την έννοια των ισχυροτέρων.

Γενικά

Παρότι όμως το Διεθνές Δίκαιο δεν κάνει επίσημα τέτοια διάκριση μεταξύ των εννοιών "Μεγάλες Δυνάμεις" και "Μικρές Δυνάμεις", γεγονός που αντιβαίνει άλλωστε στην αρχή της κυρίαρχης ισότητας μεταξύ των Χωρών, εντούτοις αυτή η διάκριση "ζει και βασιλεύει" μέχρι και σήμερα.
Κύρια κριτήρια προσδιορισμού μιας Χώρας σε Δύναμη "Μικρή" ή "Μεγάλη" δεν είναι μόνο η στρατιωτική υπεροχή (π.χ. ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία) αλλά και ο πληθυσμός (Κίνα), η γεωγραφική έκταση (Ρωσία) καθώς και ο εθνικός πλούτος ή ο πυρηνικός εξοπλισμός (Ινδία, Πακιστάν) κ.λπ.

Με την είσοδο του προηγούμενου αιώνα, στο τέλος του έτους 1900, οι Μεγάλες Δυνάμεις που είχαν διαμορφωθεί τότε ήταν οι ακόλουθες οκτώ: η Μεγάλη Βρετανία, η Ρωσία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Ιαπωνία και η Ιταλία. Δεν συμπεριλαμβανόταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία που χαρακτηριζόταν ο "μεγάλος ασθενής", όπως επίσης ομοίως χαρακτηριζόταν και η Αυστροουγγαρία. Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι και οι ΗΠΑ κατ' επίφαση αποτελούσαν μέρος του ευρωπαϊκού κόσμου τόσο από φυλετική, πολιτική, πολιτιστική και θρησκευτική, όσο και από οικονομική και θεσμική άποψη, δικαιολογημένη καθίσταται η κρίση ότι η Ευρώπη την εποχή εκείνη ήταν ο "Αφέντης όλου του κόσμου". Σημειώνεται ότι τότε οι μόνες περιοχές στον κόσμο που έμεναν έξω από κάθε ευρωπαϊκή επίδραση ήταν το Θιβέτ στην Ασία και η Αιθιοπία στην Αφρική στην οποία είχαν μόλις εισδύσει κάποιοι Έλληνες από την Αίγυπτο.

Τον Μάιο του 1898 ο τότε πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Λόρδος Σώλσμπερυ, (αρχηγός των συντηρητικών), σ΄ ένα βαρυσήμαντο λόγο του που εκφώνησε στο Άλμπερτ Χωλ του Λονδίνου, κάνοντας μια επισκόπηση της τότε παγκόσμιας πολιτικής σκηνής έκανε λόγο για ζωντανά και ετοιμοθάνατα έθνη. Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων φέρεται να είπε:

«Μπορεί κανείς να χωρίσει γενικά τα διάφορα έθνη σε ζωντανά και ετοιμοθάνατα. Από το ένα μέρος βλέπετε χώρες με τεράστια δύναμη, που χρόνο με το χρόνο η δύναμή τους αυξάνει, αυξάνει ο πλούτος τους, η έκτασή τους, η τελειότητα της οργάνωσής τους. Οι σιδηρόδρομοι τους παρέχουν την δυνατότητα να συγκεντρώνουν σε οποιοδήποτε σημείο θελήσουν το σύνολο σχεδόν της στρατιωτικής ισχύος τους και να παρατάσσουν στρατιωτική ισχύ που ουδέποτε προηγούμενες γενιές είχαν ονειρευτεί. Η επιστήμη τους έδωσε τα εφόδια και όπλα που η καταστροφική τους ικανότητα αυξάνει ολοένα …. Δίπλα στα θαυμαστά αυτά κράτη που τίποτε δεν φαίνεται ικανό να περιορίσει την ισχύ τους προβάλλοντας και ανταγωνιστικές διεκδικήσεις, τις οποίες ίσως μόνο το μέλλον θα μπορέσει να τακτοποιήσει με αιματηρή διαιτησία – δίπλα σ΄ αυτά, υπάρχει κι ένας αριθμός ανθρώπινων κοινοτήτων που δεν μπορώ να τις χαρακτηρίσω διαφορετικά παρά σαν ετοιμοθάνατες

Η αναφορά αυτή παρέχει ίσως την καλλίτερη θεώρηση του κόσμου στη χαραυγή του 20ου αιώνα, όπου συνυπάρχουν οι ανταγωνισμοί, αλλά και ο φόβος από τους κινδύνους που γεννιόνται παράλληλα με μια προφητεία επί της τακτοποίησης αυτών. ¨Όταν δήλωνε τα παραπάνω ο λόρδος Σώλσμπερυ για ετοιμοθάνατα έθνη είχε κυρίως στο νου του τις άλλοτε μεγάλες αυτοκρατορίες της Κίνας και της μετέπειτα Τουρκίας.

Σύγχρονη αντίληψη

Η αίθουσα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
  • Σήμερα αν και δεν αναφέρεται πουθενά στις σύγχρονες διεθνείς συνθήκες ακριβώς ο όρος "Μεγάλες Δυνάμεις", αυτός όμως διαφαίνεται καταφανώς στη σύνθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στον Καταστατικό Χάρτη του οποίου η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Κίνα, η Ρωσία και οι ΗΠΑ είναι οι Χώρες - Μέλη Κράτη που συγκροτούν τα μόνιμα μέλη αυτού.

Δείτε επίσης