Απέννινα όρη

Τα Απέννινα Όρη(ιταλ.Appennini) αποτελούν μία οροσειρά που εκτείνεται 1350χλμ. από το βορρά ως το νότο της Ιταλίας κατά μήκος της ανατολικής ακτής, διασχίζοντας όλη τη χερσόνησο και σχηματίζοντας τη «σπονδυλική στήλη» της χώρας,η οποία σε πλάτος κυμαίνεται από 40 εώς 120 χιλιόμετρα.Τα ποτάμια που κατεβαίνουν από τα Απέννινα,έχουν μικρή παροχή,επειδή στο ορεινό αυτό σύστημα δεν υπάρχουν παγετώνες,όπως στις Άλπεις και μεγάλες λιμναίες λεκάνες που παίζουν ρυθμιστικό ρόλο.Χαρακτηρίζονται όμως από απότομες πλημμύρες,αρκετά συχνά καταστρεπτικές.

Ιστορικά στοιχεία

Το όνομα προφανώς προέρχεται από την κελτική λέξη pen, βουνοκορφή: αρχικά ανήκε στο βόρειο τμήμα της οροσειράς, από τις Maritime Alps ως την Αγκώνα, και ο Πολύβιος είναι πιθανώς ο πρώτος συγγραφέας που το επεξέτεινε σε όλη την οροσειρά, μη διαχωρίζοντας ουσιαστικά τα Απέννινα από τις Maritime Alps, και επεκτείνοντας το πρότερο όνομα ως τη Μασσαλία.Από τα Απέννινα όρη έχει πάρει το όνομά της μια οροσειρά της Σελήνης.

Γεωλογικός σχηματισμός

Τα Απέννινα είναι μία από τις οροσειρές που σχηματίστηκαν μαζί με τις Άλπεις λόγω των αλπικών πτυχώσεων που έγιναν κατά τον Τριτογενή,και στον σχηματισμό τους συνέβαλαν δύο μάζες,η Σαρδηνοκορσική και η Βαλκανική,πάνω στις οποίες ασκήθηκαν πτυχωσιγενείς δυνάμεις,αντίθετης φοράς,οι οποίες καθόρισαν την πτύχωση και ανύψωση της οροσειράς.Στη περιοχή επικρατούν οι νεογενείς σχηματισμοί,που αντιπροσωπεύονται από αργίλους,ψαμμίτες,ασβεστόλιθους.Πρόκειται ως επί το πλείστον για εδάφη χαλαρά,συχνά ασύνδετα που εύκολα παθαίνουν καθίζηση και κατάρρευση.Τα παλαιότερα στρώματα των Απεννίνων είναι των Απουανών Άλπεων,της Μεταλλοφόρου Οροσειράς και των Καλαβρίων Άλπεων.Υπάρχουν επίσης και ηφαιστειογενή πετρώματα που σχηματίζουν το όρος Αμιάτα(ιταλ.Amiata),τους λόφους Αλμπάνι(ιταλ.Colli Albani) και πολλά υψώματα της Καμπανίας.

Γεωγραφία

Βόρεια Απέννινα

Τα βόρεια Απέννινα χωρίζονται σε δύο τμήματα:α)από τη μία τα Λιγυρικά που εκτείνονται κατά μήκος της ακτής και αφήνουν να σχηματίζονται μόνο μερικέςμστενές παραθαλάσσιες πεδιάδες όπου καλλιεργούνται σιτηρά κι ελιές,κι από την άλλη τα Τοσκανικά,με υψηλότερη κορυφή το Μόντε Τσιμόνε(ιταλ.Monte Cimone )(2165μ.).Στις Απουανές Άλπεις,παράκτια οροσειρά με ασβεστολιθικά πετρώματα,βρίσκονται τα μεγάλα λατομεία μαρμάρων της Καρράρας.

Κεντρικά Απέννινα

Τα κεντρικά Απέννινα,που εκτείνονται ως τον «αυχένα» Φόρλι,είναι το σημαντικότερο τμήμα του ορεινού συστήματος.Περιλαμβάνει το Γκραν Σάσσο ντ'Ιτάλια( )(2912μ.),την υψηλότερη κορυφή ολόκληρου του ορεινού συστήματος

Η υψηλότερη κορυφή των Απεννίνων(2912μ.)Gran Sasso d'Italia

.Τα επικρατέστερα πετρώματα είναι τα δευτερογενή ασβεστολιθικά που σχηματίζουν καρστικά οροπέδια.Επίσης το κλίμα στη περιοχή αυτή είναι δριμύ και η κλιμάκωση της βλάστησης πολύ σαφής:ως τα 1000μ. καλλιέργειες σιτηρών,από τα 1000 ως τα 1800μ. δάσος,αρκετά περιορισμένο από τις αποψιλώσεις του 19ου αιώνα,κι επάνω από τα 1800 βοσκοτόπια για κοπάδια προβάτων.

Νότια Απέννινα

Τα νότια Απέννινα Φθάνουν ως τα στενά της Μεσσήνης.Στο δυτικό τμήμα τους τα ασβεστολιθικά πετρώματα σχηματίζουν πολλούς ορεινούς όγκους(2050μ. στο Ματέζε) όπου οι μικρές βροχοπτώσεις και οι απότομες πλαγιές δεν επιτρέπουν καλλιέργειες.Στο ανατολικό επικρατούν τα αργιλικά πετρώματα και οι πλαγιές κατεβαίνουν ομαλά από τα 1200 στα 700μ.Νότια της πεδιάδας του Σίμπαρι,τα Απέννινα της Καλαβρίας αποτελούνται από παλαιούς γρανιτικούς όγκους:τη Σίλα(1928μ.),τη Σέρρα(1400μ.) και το Ασπρομόντε(1955μ.).Η Σίλα,με πολλές βροχοπτώσεις,καλύπτεται από περίφημο δάσος ελάτης όπου οι λίμνες χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Πέρα από τα στενά της Μεσσήνης,τα νότια Απέννινα συνεχίζονται με τα Πελορατινά όρη,τα όρη Νεμπρόντ και Λε Μαντονιέ,που φθάνουν τα 1979μ. στο Πίτσο Καρμπονάρα(Pizzo Carbonara)

Προαπέννινα

Από τον Άρνο έως τη χερσόνησο του Σορρέντε προς δυτικά των Απεννίνων απλώνεται μία σειρά ορεινών όγκων,που αποκαλούνται Προαπέννινα και χωρίζονται από τη κύρια οροσειρά με τη μέση κοιλάδα του Τίβερη και τις κοιλάδες του Σάκκο,του Λίρι και του Βολτούρνο.Μεταξύ των Απεννίνων και της Τυρρηνικής θάλασσας βρίσκονται και πολλοί ηφαιστειακοί όγκοι όπως το όρος Αμιάτα(1738μ.) όπου υπάρχουν ορυχεία υδραργύρου,στη Τοσκάνη τα όρη Βολτσίνι Τσιμίνο,Σαμπατίνι,Άλμπανι στο Λάκο,το Φλεγραίο πεδίο κι ο Βεζούβιος(το μόνο εν ενεργεία ηφαίστειο των Απεννίνων στη Καμπανία.

Πηγές

Εγκυκλοπαιδεία Δομή,τόμος 2,σελ:190,λήμμα:Απέννινα