Χρήστος Σαρτζετάκης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Διόρθωση συντακτικών λαθών με τη χρήση AWB
Harkoz (συζήτηση | συνεισφορές)
+εσωτ. σύνδεσμοι
Γραμμή 28: Γραμμή 28:


==Βιογραφία==
==Βιογραφία==
Γεννήθηκε στη [[Νεάπολη Θεσσαλονίκης]] το 1929. Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός της Χωροφυλακής, καταγόμενος από τα [[Χανιά]]. Η μητέρα του, το γένος Γραμμενόπουλου, ήταν από το [[Σκλήθρο Φλώρινας|Σκλήθρο]] [[Νομός Φλώρινας|Φλώρινας]], κόρη του [[Μακεδονικός Αγώνας#Μακεδονομάχοι|Μακεδονομάχου]] [[Κοσμάς Γραμμενόπουλος|Κοσμά Γραμμενόπουλου]]<ref>[http://lithoksou.net/florina_z.html Δημήτρης Λιθοξόου, Πληθυσμός και οικισμοί της περιοχής Φλώρινας]</ref><ref>[http://www.sartzetakis.gr/pdf/skopiani-ivri.pdf Χρήστου Σαρτζετάκη, Βιογραφικά, Οικογενειακά, Περί την οικογενειακήν μου καταγωγήν. Ανασκευή Σκοπιανής ύβρεως.]</ref>. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του [[Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης|Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης]] και εισήλθε στον δικαστικό κλάδο το [[1955]]. Το [[1961]] ήταν [[ανακριτής]] στο [[Αγρίνιο]], στην ανάκριση του παιδαγωγού [[Μιχάλης Παπαμαύρος|Μιχάλη Παπαμαύρου]].<ref name="papamavros">{{cite web |url=http://zonafos.net/ISTORIA%20THS%20NE%20EKPAIDEYSHS.htm |title=Από την Ιστορία της Νεοελληνικής εκπαίδευσης: Ένα κεφάλαιο μεγαλείου και οδύνης |accessmonthday=21 Σεπτεμβρίου |accessyear=2007 |author=Φ. Κ. Βώρος |year=2002}}</ref>.
Γεννήθηκε στη [[Νεάπολη Θεσσαλονίκης]] το 1929. Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός της [[Χωροφυλακή]]ς, καταγόμενος από τα [[Χανιά]]. Η μητέρα του, το γένος Γραμμενόπουλου, ήταν από το [[Σκλήθρο Φλώρινας|Σκλήθρο]] [[Νομός Φλώρινας|Φλώρινας]], κόρη του [[Μακεδονικός Αγώνας#Μακεδονομάχοι|Μακεδονομάχου]] [[Κοσμάς Γραμμενόπουλος|Κοσμά Γραμμενόπουλου]]<ref>[http://lithoksou.net/florina_z.html Δημήτρης Λιθοξόου, Πληθυσμός και οικισμοί της περιοχής Φλώρινας]</ref><ref>[http://www.sartzetakis.gr/pdf/skopiani-ivri.pdf Χρήστου Σαρτζετάκη, Βιογραφικά, Οικογενειακά, Περί την οικογενειακήν μου καταγωγήν. Ανασκευή Σκοπιανής ύβρεως.]</ref>. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του [[Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης|Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης]] και εισήλθε στον δικαστικό κλάδο το [[1955]]. Το [[1961]] ήταν [[ανακριτής]] στο [[Αγρίνιο]], στην ανάκριση του παιδαγωγού [[Μιχάλης Παπαμαύρος|Μιχάλη Παπαμαύρου]].<ref name="papamavros">{{cite web |url=http://zonafos.net/ISTORIA%20THS%20NE%20EKPAIDEYSHS.htm |title=Από την Ιστορία της Νεοελληνικής εκπαίδευσης: Ένα κεφάλαιο μεγαλείου και οδύνης |accessmonthday=21 Σεπτεμβρίου |accessyear=2007 |author=Φ. Κ. Βώρος |year=2002}}</ref>.


Το [[1963]] υπηρέτησε στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, και έγινε γνωστός ως ανακριτής στην υπόθεση της δολοφονίας του [[βουλευτής|βουλευτή]] της [[αριστερά (πολιτική)|Αριστεράς]] [[Γρηγόρης Λαμπράκης|Γρηγόρη Λαμπράκη]]. Διεξήγαγε την ανάκριση χωρίς να υποκύψει σε πολιτικές πιέσεις που δέχτηκε από την τότε πολιτική και δικαστική εξουσία. Η γενναία στάση του αποτυπώθηκε στην ταινία "Ζ" του Κώστα Γαβρά.
Το [[1963]] υπηρέτησε στο [[Πρωτοδικείο]] Θεσσαλονίκης, και έγινε γνωστός ως ανακριτής στην υπόθεση της δολοφονίας του [[βουλευτής|βουλευτή]] της [[αριστερά (πολιτική)|Αριστεράς]] [[Γρηγόρης Λαμπράκης|Γρηγόρη Λαμπράκη]]. Διεξήγαγε την ανάκριση χωρίς να υποκύψει σε πολιτικές πιέσεις που δέχτηκε από την τότε πολιτική και δικαστική εξουσία. Η γενναία στάση του αποτυπώθηκε στην ταινία "Ζ" του [[Κώστας Γαβράς|Κώστα Γαβρά]].


Με εκπαιδευτική άδεια έκανε στο [[Παρίσι]] κατά το διάστημα [[1965]]-[[1967]] μεταπτυχιακές σπουδές στο [[Εμπορικό Δίκαιο]] και το [[Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο]].
Με εκπαιδευτική άδεια έκανε στο [[Παρίσι]] κατά το διάστημα [[1965]]-[[1967]] μεταπτυχιακές σπουδές στο [[Εμπορικό Δίκαιο]] και το [[Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο]].


Το [[1968]], επί [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Χούντας]], απολύθηκε από το δικαστικό σώμα και στη συνέχεια συνελήφθη δύο φορές, βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και φυλακίστηκε, χωρίς δίκη. Απολύθηκε από τις φυλακές της Χούντας μετά από διεθνή κατακραυγή το 1971. Με την πτώση της δικτατορίας αποκαταστάθηκε στην υπηρεσία του τον Σεπτέμβριο του [[1974]] με τον βαθμό του [[Εφέτης|Εφέτη]].
Το [[1968]], επί [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Χούντας]], απολύθηκε από το δικαστικό σώμα και στη συνέχεια συνελήφθη δύο φορές, βασανίστηκε στο [[ΕΑΤ-ΕΣΑ]] και φυλακίστηκε, χωρίς δίκη. Απολύθηκε από τις φυλακές της Χούντας μετά από διεθνή κατακραυγή το 1971. Με την πτώση της δικτατορίας αποκαταστάθηκε στην υπηρεσία του τον Σεπτέμβριο του [[1974]] με τον βαθμό του [[Εφέτης|Εφέτη]].


Το [[1976]] συμμετείχε στη σύνθεση του [[Συμβούλιο Εφετών|Συμβουλίου Εφετών]] η οποία απέρριψε το αίτημα της [[Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας|Γερμανίας]] για την [[Έκδοση εγκληματία|έκδοση]] του [[Ρολφ Πόλε]], καταζητούμενου για τρομοκρατική δράση, με το σκεπτικό ότι τα εγκλήματά του είναι [[πολιτικό έγκλημα|πολιτικά]] και ως εκ τούτου η έκδοσή του απαγορεύεται από το ελληνικό [[Σύνταγμα της Ελλάδας|Σύνταγμα]]. Ο [[Εισαγγελέας]] του [[Άρειος Πάγος|Αρείου Πάγου]] άσκησε πειθαρχική δίωξη κατά των τριών πλειοψηφησάντων δικαστών (Κ. Αλεξόπουλος, Σ. Βάλλας, Χ. Σαρτζετάκης) γι' αυτή τη απόφαση, γεγονός που θεωρήθηκε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη δικαστική ανεξαρτησία.<ref name="ios">{{cite web |url=http://www.iospress.gr/ios2003/ios20030302a.htm |title=Δικαστές και πολιτικό έγκλημα |accessmonthday=21 Σεπτεμβρίου |accessyear=2007 |author=«Ιός» |date=2003-03-02 |year=2003 |month=03 |publisher=Ελευθεροτυπία}}</ref>
Το [[1976]] συμμετείχε στη σύνθεση του [[Συμβούλιο Εφετών|Συμβουλίου Εφετών]] η οποία απέρριψε το αίτημα της [[Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας|Γερμανίας]] για την [[Έκδοση εγκληματία|έκδοση]] του [[Ρολφ Πόλε]], καταζητούμενου για [[Τρομοκρατία|τρομοκρατική δράση]], με το σκεπτικό ότι τα [[Έγκλημα|εγκλήματά]] του είναι [[πολιτικό έγκλημα|πολιτικά]] και ως εκ τούτου η έκδοσή του απαγορεύεται από το ελληνικό [[Σύνταγμα της Ελλάδας|Σύνταγμα]]. Ο [[Εισαγγελέας]] του [[Άρειος Πάγος|Αρείου Πάγου]] άσκησε πειθαρχική δίωξη κατά των τριών πλειοψηφησάντων δικαστών (Κ. Αλεξόπουλος, Σ. Βάλλας, Χ. Σαρτζετάκης) γι' αυτή τη απόφαση, γεγονός που θεωρήθηκε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη δικαστική ανεξαρτησία.<ref name="ios">{{cite web |url=http://www.iospress.gr/ios2003/ios20030302a.htm |title=Δικαστές και πολιτικό έγκλημα |accessmonthday=21 Σεπτεμβρίου |accessyear=2007 |author=«Ιός» |date=2003-03-02 |year=2003 |month=03 |publisher=Ελευθεροτυπία}}</ref>


Το [[1981]] προήχθη στον βαθμό του Προέδρου Εφετών και το [[1982]] στον βαθμό του [[Άρειος Πάγος|Αρεοπαγίτη]].
Το [[1981]] προήχθη στον βαθμό του Προέδρου Εφετών και το [[1982]] στον βαθμό του [[Άρειος Πάγος|Αρεοπαγίτη]].
Γραμμή 42: Γραμμή 42:
Κατά την προεδρική εκλογή του 1985 ο Χρήστος Σαρτζετάκης προτάθηκε από το [[ΠΑΣΟΚ]] και εξελέγη από αυτό και τα κόμματα της αριστεράς στις [[29 Μαρτίου]] [[1985]] Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις [[5 Μαΐου]] [[1990]].
Κατά την προεδρική εκλογή του 1985 ο Χρήστος Σαρτζετάκης προτάθηκε από το [[ΠΑΣΟΚ]] και εξελέγη από αυτό και τα κόμματα της αριστεράς στις [[29 Μαρτίου]] [[1985]] Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις [[5 Μαΐου]] [[1990]].


Η εκλογή του συνδέθηκε με δύο προβλήματα [[Συνταγματικό Δίκαιο|Συνταγματικού Δικαίου]], τα «χρωματιστά ψηφοδέλτια» και την «ψήφο Αλευρά». Για την ψηφοφορία χρησιμοποιήθηκαν ψηφοδέλτια διαφορετικού χρώματος για κάθε υποψήφιο, κάτι που η τότε [[αξιωματική αντιπολίτευση]] ([[Νέα Δημοκρατία]]) κατήγγειλε ως απόπειρα ακύρωσης του μυστικού χαρακτήρα της ψηφοφορίας, επειδή, όπως υποστήριξε, το χρώμα του κάθε ψηφοδελτίου διακρινόταν από τον ημιδιαφανή φάκελο. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι ο τότε Πρόεδρος της Βουλής [[Γιάννης Αλευράς]] δεν έπρεπε να λάβει μέρος στην ψηφοφορία ως εκτελών χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας μετά την πρόωρη παραίτηση του [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]]<ref>Κατά του δικαιώματος ψήφου του Προέδρου της Βουλής όταν εκτελεί χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας Αθανάσιος Ράικος, ''Συνταγματικό Δίκαιο'', τόμος Α' τεύχος Β', 1η Έκδ. 1990, σελ. 300 κ. εξ.</ref>.
Η εκλογή του συνδέθηκε με δύο προβλήματα [[Συνταγματικό Δίκαιο|Συνταγματικού Δικαίου]], τα «χρωματιστά ψηφοδέλτια» και την «ψήφο Αλευρά». Για την ψηφοφορία χρησιμοποιήθηκαν ψηφοδέλτια διαφορετικού χρώματος για κάθε υποψήφιο, κάτι που η τότε [[αξιωματική αντιπολίτευση]] ([[Νέα Δημοκρατία]]) κατήγγειλε ως απόπειρα ακύρωσης του μυστικού χαρακτήρα της [[ψηφοφορία]]ς, επειδή, όπως υποστήριξε, το χρώμα του κάθε ψηφοδελτίου διακρινόταν από τον ημιδιαφανή φάκελο. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι ο τότε Πρόεδρος της Βουλής [[Γιάννης Αλευράς]] δεν έπρεπε να λάβει μέρος στην ψηφοφορία ως εκτελών χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας μετά την πρόωρη παραίτηση του [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]]<ref>Κατά του δικαιώματος ψήφου του Προέδρου της Βουλής όταν εκτελεί χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας Αθανάσιος Ράικος, ''Συνταγματικό Δίκαιο'', τόμος Α' τεύχος Β', 1η Έκδ. 1990, σελ. 300 κ. εξ.</ref>.


Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου της Δημοκρατίας έγινε γνωστός για τη δήλωσή του "είμαστε έθνος ανάδελφον", που γνώρισε μεγάλη αποδοχή, και από την αφοσίωσή του στην τήρηση του Συντάγματος, ιδιαίτερα στο δύσκολο διάστημα 1989-1990.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου της Δημοκρατίας έγινε γνωστός για τη δήλωσή του "είμαστε έθνος ανάδελφον", που γνώρισε μεγάλη αποδοχή, και από την αφοσίωσή του στην τήρηση του [[Σύνταγμα|Συντάγματος]], ιδιαίτερα στο δύσκολο διάστημα 1989-1990.


Μετά το [[1990]] έχει αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από την δημόσια ζωή αν και αρθρογραφεί τακτικά σε εφημερίδες και δημοσιεύει κείμενα στην ιστοσελίδα του.
Μετά το [[1990]] έχει αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από την δημόσια ζωή αν και αρθρογραφεί τακτικά σε εφημερίδες και δημοσιεύει κείμενα στην ιστοσελίδα του.

Έκδοση από την 04:09, 9 Σεπτεμβρίου 2011

Χρήστος Σαρτζετάκης

4ος Πρόεδρος
της Ελληνικής Δημοκρατίας
Περίοδος
29 Μαρτίου 1985 – 5 Μαΐου 1990
ΠροκάτοχοςΚωνσταντίνος Καραμανλής
(Ιωάννης Αλευράς)
ΔιάδοχοςΚωνσταντίνος Καραμανλής
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση6  Απριλίου 1929, Νεάπολη Θεσσαλονίκης
Θάνατος3  Φεβρουαρίου 2022[1]
ΕθνότηταΈλληνική
ΥπηκοότηταΕλλάδα
ΣύζυγοςΈφη Αργυρίου
Παιδιά1
ΣπουδέςΑριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
ΒραβεύσειςΜεγάλο κολάρο του Τάγματος του Πρίγκιπα Ενρίκε[2]
Μεγαλόσταυρος του Σωτήρος (1985)
d:Q110801696
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης (Νεάπολη Θεσσαλονίκης, 1929) είναι ανώτατος δικαστικός εν συντάξει ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας την περίοδο 1985-1990. O Σαρτζετάκης κέρδισε παγκόσμια καταξίωση όταν επιτέλεσε με παραδειγματική γενναιότητα το έργο του στην υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη, αν και δεχόταν αφόρητες πιέσεις από την κυβέρνηση Καραμανλή και την τότε ηγεσία της Δικαιοσύνης και των Σωμάτων Ασφαλείας.[3] Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, άσκησε τα καθήκοντά του με εξαιρετική προσήλωση στο Σύνταγμα, ιδιαίτερα κατά την ταραχώδη περίοδο 1989-1990, όταν οι εκλογικές αναμετρήσεις δεν έδωσαν απόλυτη πλειοψηφία σε κανένα κόμμα.[3]

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης το 1929. Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός της Χωροφυλακής, καταγόμενος από τα Χανιά. Η μητέρα του, το γένος Γραμμενόπουλου, ήταν από το Σκλήθρο Φλώρινας, κόρη του Μακεδονομάχου Κοσμά Γραμμενόπουλου[4][5]. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εισήλθε στον δικαστικό κλάδο το 1955. Το 1961 ήταν ανακριτής στο Αγρίνιο, στην ανάκριση του παιδαγωγού Μιχάλη Παπαμαύρου.[6].

Το 1963 υπηρέτησε στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, και έγινε γνωστός ως ανακριτής στην υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη. Διεξήγαγε την ανάκριση χωρίς να υποκύψει σε πολιτικές πιέσεις που δέχτηκε από την τότε πολιτική και δικαστική εξουσία. Η γενναία στάση του αποτυπώθηκε στην ταινία "Ζ" του Κώστα Γαβρά.

Με εκπαιδευτική άδεια έκανε στο Παρίσι κατά το διάστημα 1965-1967 μεταπτυχιακές σπουδές στο Εμπορικό Δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο.

Το 1968, επί Χούντας, απολύθηκε από το δικαστικό σώμα και στη συνέχεια συνελήφθη δύο φορές, βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και φυλακίστηκε, χωρίς δίκη. Απολύθηκε από τις φυλακές της Χούντας μετά από διεθνή κατακραυγή το 1971. Με την πτώση της δικτατορίας αποκαταστάθηκε στην υπηρεσία του τον Σεπτέμβριο του 1974 με τον βαθμό του Εφέτη.

Το 1976 συμμετείχε στη σύνθεση του Συμβουλίου Εφετών η οποία απέρριψε το αίτημα της Γερμανίας για την έκδοση του Ρολφ Πόλε, καταζητούμενου για τρομοκρατική δράση, με το σκεπτικό ότι τα εγκλήματά του είναι πολιτικά και ως εκ τούτου η έκδοσή του απαγορεύεται από το ελληνικό Σύνταγμα. Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου άσκησε πειθαρχική δίωξη κατά των τριών πλειοψηφησάντων δικαστών (Κ. Αλεξόπουλος, Σ. Βάλλας, Χ. Σαρτζετάκης) γι' αυτή τη απόφαση, γεγονός που θεωρήθηκε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη δικαστική ανεξαρτησία.[7]

Το 1981 προήχθη στον βαθμό του Προέδρου Εφετών και το 1982 στον βαθμό του Αρεοπαγίτη.

Κατά την προεδρική εκλογή του 1985 ο Χρήστος Σαρτζετάκης προτάθηκε από το ΠΑΣΟΚ και εξελέγη από αυτό και τα κόμματα της αριστεράς στις 29 Μαρτίου 1985 Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 5 Μαΐου 1990.

Η εκλογή του συνδέθηκε με δύο προβλήματα Συνταγματικού Δικαίου, τα «χρωματιστά ψηφοδέλτια» και την «ψήφο Αλευρά». Για την ψηφοφορία χρησιμοποιήθηκαν ψηφοδέλτια διαφορετικού χρώματος για κάθε υποψήφιο, κάτι που η τότε αξιωματική αντιπολίτευση (Νέα Δημοκρατία) κατήγγειλε ως απόπειρα ακύρωσης του μυστικού χαρακτήρα της ψηφοφορίας, επειδή, όπως υποστήριξε, το χρώμα του κάθε ψηφοδελτίου διακρινόταν από τον ημιδιαφανή φάκελο. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι ο τότε Πρόεδρος της Βουλής Γιάννης Αλευράς δεν έπρεπε να λάβει μέρος στην ψηφοφορία ως εκτελών χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας μετά την πρόωρη παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή[8].

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου της Δημοκρατίας έγινε γνωστός για τη δήλωσή του "είμαστε έθνος ανάδελφον", που γνώρισε μεγάλη αποδοχή, και από την αφοσίωσή του στην τήρηση του Συντάγματος, ιδιαίτερα στο δύσκολο διάστημα 1989-1990.

Μετά το 1990 έχει αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από την δημόσια ζωή αν και αρθρογραφεί τακτικά σε εφημερίδες και δημοσιεύει κείμενα στην ιστοσελίδα του.

Είναι παντρεμένος με την Έφη Αργυρίου και έχει μία κόρη.

Αξιώματα

  • Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας (1985-1990)
  • Επίτιμο μέλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Πορτογαλίας
  • Επίτιμος Διδάκτωρ του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
  • Επίτιμο μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης
  • Μέλος επιστημονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό

Σημειώσεις και παραπομπές

  1. «Πέθανε ο Χρήστος Σαρτζετάκης». Ανακτήθηκε στις 3  Φεβρουαρίου 2022.
  2. www.ordens.presidencia.pt?idc=154.
  3. 3,0 3,1 Εγκυκλοπαίδεια Υδρία-Cambridge-Ήλιος:Χρήστος Σαρτζετάκης
  4. Δημήτρης Λιθοξόου, Πληθυσμός και οικισμοί της περιοχής Φλώρινας
  5. Χρήστου Σαρτζετάκη, Βιογραφικά, Οικογενειακά, Περί την οικογενειακήν μου καταγωγήν. Ανασκευή Σκοπιανής ύβρεως.
  6. Φ. Κ. Βώρος (2002). «Από την Ιστορία της Νεοελληνικής εκπαίδευσης: Ένα κεφάλαιο μεγαλείου και οδύνης».  Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (βοήθεια); Unknown parameter |accessmonthday= ignored (βοήθεια)
  7. «Ιός» (2 Μαρτίου 2003). «Δικαστές και πολιτικό έγκλημα». Ελευθεροτυπία.  Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (βοήθεια); Unknown parameter |accessmonthday= ignored (βοήθεια); Unknown parameter |month= ignored (βοήθεια)CS1 maint: Ημερομηνία και έτος (link)
  8. Κατά του δικαιώματος ψήφου του Προέδρου της Βουλής όταν εκτελεί χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας Αθανάσιος Ράικος, Συνταγματικό Δίκαιο, τόμος Α' τεύχος Β', 1η Έκδ. 1990, σελ. 300 κ. εξ.

Εξωτερικές Συνδέσεις