Λιβυκός Εμφύλιος Πόλεμος (2011)

Πόλεις στις οποίες σημειώθηκαν ταραχές

Η εξέγερση του 2011 στην Λιβύη είναι μια σειρά από ταραχές και συγκρούσεις που συμβαίνουν στο βορειοαφρικανικό κράτος της Λιβύης κατά της κυβέρνησης και του αρχηγού του κράτους Μουαμάρ Καντάφι.

Ήδη από τα μέσα Ιανουαρίου του 2011, και ενώ ήταν σε εξέλιξη οι διαδηλώσεις και οι ταραχές που οδήγησαν στην πτώση του Μπεν Αλί στην Τυνησία, αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις είχαν ξεκινήσει και σε διάφορες άλλες, αραβικές κυρίως, χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Λιβύη. Στις 27 Ιανουαρίου το καθεστώς του Μουαμάρ αλ-Καντάφι, ο οποίος κυβερνά τη χώρα (με τον τίτλο Ηγέτης και Οδηγός της Επανάστασης από το 1969, οπότε επικεφαλής πραξικοπήματος κατέλυσε την μοναρχία, για να αποτρέψει την επιδείνωση της κατάστασης ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα 24 εκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος στη χώρα. Στα τέλη του μήνα ο συγγραφέας Τζαμάλ αλ-Χατζί κάλεσε μέσω του διαδικτύου τον κόσμο να διαδηλώσει για μεγαλύτερες ελευθερίες στην Λιβύη όπως συνέβαινε στην Τυνησία και στην Αίγυπτο. Λίγες ημέρες αργότερα ο Τζαμάλ αλ-Χατζί συνελήφθη από αστυνομικούς με πολιτική περιβολή και του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για τραυματισμό ενός ανθρώπου με το αυτοκίνητό του.

Οι αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις της χώρας άρχισαν να έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή και να γίνονται πιο δυναμικές από τα μέσα Φεβρουαρίου. Επίκεντρο των διαδηλώσεων είναι η Βεγγάζη. Στις 15 Φεβρουαρίου έγινε διαδήλωση μπροστά στο αρχηγείο της αστυνομίας στην πόλη ενάντια στη σύλληψη του δικηγόρου και υποστηρικτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Fethi Tarbel. Ο Tarbel ήταν δικηγόρος των οικογενειών των θυμάτων της σφαγής στις φυλακές Abu Salim το 1996, όπου περισσότεροι από 1.000 κρατούμενοι υπολογίζεται πως έχασαν τη ζωή τους. Η διαδήλωση διαλύθηκε βίαια από την αστυνομία. Αντίστοιχες διαδηλώσεις έγιναν στις πόλεις Αλ Μπάυντα και Αζ Ζιντάν με συνθήματα εναντίον του καθεστώτος.

Την επομένη νέα διαδήλωση, που έγινε στην πλατεία Maydan al-Shajara στη Βεγγάζη διαλύθηκε από τις αρχές με αντλίες νερού. Σύμφωνα με διαδηλωτές πολλοί από τους αστυνομικούς που χρησιμοποιήθηκαν για τη διάλυση της διαδήλωσης δεν ήταν, όπως πρόδιδε η προφορά τους, από την Βεγγάζη. Διαδηλώσεις και συγκρούσεις με νεκρούς και τραυματίες σημειώθηκαν επίσης στις πόλεις Al Bayda και Al-Quba.

Το καθεστώς αρχικά επέβαλε περιορισμούς και στην συνέχεια μπλόκαρε εντελώς την πρόσβαση στο διαδίκτυο. Η δε κρατική τηλεόραση της Λιβύης στην αρχή δεν έκανε καμία αναφορά στις αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις. Στις 16η Φεβρουαρίου έδειξε πλάνα από φιλοκαθεστωτικές διαδηλώσεις και το ίδιο απόγευμα μετέδωσε απευθείας την ομιλία του Καντάφι στην οποία κατάγγειλε τις Η.Π.Α και τους σιωνιστές συμμάχους της ενώπιον πλήθους που τον επευφημούσε.

Διαδοχή των γεγονότων

17-21 Φεβρουαρίου

Η 17η Φεβρουαρίου ορίστηκε ως Ημέρα Οργής για την Λιβύη και του Λίβυους εξόριστους. Η Εθνική Διάσκεψη της αντιπολίτευσης στην Λιβύη δήλωσε ότι όλες οι ομάδες που αντιτίθενται στον Καντάφι θα κατέβαιναν σε διαδηλώσεις την ημέρα αυτή, σε ανάμνηση των διαδηλώσεων (17-2-2006) ενάντια στα σκίτσα που σατίριζαν τον Μωάμεθ, οι οποίες εξελίχτηκαν σε αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις. Διαδηλώσεις έγιναν σε διάφορες πόλεις της Λιβύης στη διάρκεια των οποίων δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Πολλοί από τους νεκρούς φέρεται να δέχτηκαν πυρά από ελεύθερους σκοπευτές και ελικόπτερα. Στη Βεγγάζη οι αρχές φέρεται να άφησαν ελεύθερους και να όπλισαν πρώην φυλακισμένους για να χτυπήσουν τους διαδηλωτές. Στην Τρίπολη και στην πόλη Zentan, διάφορα κυβερνητικά κτίρια, μεταξύ των οποίων και ένα αστυνομικό τμήμα, πυρπολήθηκαν.

Στις 18 Φεβρουαρίου οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν. Διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά στα δικαστήρια της Βεγγάζης. Ορισμένοι αστυνομικοί και στρατιώτες φέρεται να πήγαν με το μέρος των διαδηλωτών. Σύμφωνα με την εφημερίδα Quryna 1.000 κρατούμενοι δραπέτευσαν από τις φυλακές.

Την 19 Φεβρουαρίου διαδηλωτές κατέλαβαν το αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν σε ολόκληρη τη χώρα και ο αριθμός των νεκρών διαδηλωτών, πολλοί από τους οποίους φέρεται να χτυπήθηκαν από το πυροβολικό και από στρατιωτικά αεροπλάνα, που εκτόξευσαν μέχρι και πυραύλους εναντίον τους, αυξήθηκε δραματικά.

Η οργάνωση Human Rights Watch, επικαλούμενη πληροφορίες από τα νοσοκομεία της Λιβύης και αυτόπτες μάρτυρες, έκανε λόγω για περισσότερους από 80 νεκρούς ενώ η αντιπολίτευση ανέφερε ότι οι νεκροί ξεπέρασαν τους 120.

Στις 20 Φεβρουαρίου έγιναν διαδηλώσεις για πρώτη φορά στην πρωτεύουσα της χώρας, Τρίπολη. Ιατροί σε διάφορα νοσοκομεία της Λιβύης ανέφεραν ότι το ιατροφαρμακευτικό υλικό έχει εξαντληθεί ενώ ο αριθμός των νεκρών συνεχώς αυξάνεται. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν και σε άλλες πόλεις και κυρίως στη Βεγγάζη όπου πλέον δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους. Μουσουλμάνοι κληρικοί και επικεφαλής ορισμένων φυλών έκαναν έκκληση προς το καθεστώς να σταματήσει την αιματοχυσία και ζήτησαν την παραίτηση της κυβέρνησης.

Ο δεύτερος γιός του Μουαμάρ Καντάφι, ο Saif al-Islam Muammar al-Gaddafi εμφανίστηκε στην κρατική τηλεόραση, έκανε λόγω για ενέργειες σαμποτάζ από ξένους πράκτορες, κυρίως δε από το Ισραήλ και απείλησε με εμφύλιο πόλεμο. Δήλωσε επίσης ότι η Λιβύη είναι διαφορετική από τους γείτονές της και προειδοποίησε ότι θα πολεμήσουμε μέχρι τον τελευταίο άντρα και γυναίκα και την τελευταία σφαίρα. Δε θα χάσουμε την Λιβύη. Δε θα αφήσουμε το Al Jazeera, το Al Arabiya και το BBC να μας εξαπατήσουν. Το βράδυ, μετά την τηλεοπτική εμφάνιση του Saif al-Islam Muammar al-Gaddafi, η κρατική τηλεόραση Al-Shababiya έγινε στόχος επανειλημμένων επιθέσεων.

Οι Η.Π.Α εξέδωσε ταξιδιωτική προειδοποίηση προς τους Αμερικανούς πολίτες σχετικά με τη συνεχιζόμενη αναταραχή στην Λιβύη και η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε από τις αρχές της χώρας να απέχουν από τη χρήση βίας κατά των διαδηλωτών.

Στη διάρκεια της νύχτας διαδηλωτές προσπάθησαν να καταλάβουν την Πράσινη Πλατεία. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι ελεύθεροι σκοπευτές άνοιξαν πυρ κατά του πλήθους ενώ οπαδοί του Καντάφι οδηγούσαν γύρω από την πλατεία και πυροβολούσαν κατά των διαδηλωτών.

Στις 21 Φεβρουαρίου οι διαδηλώσεις στη Βεγγάζη συνεχίστηκαν και οι διαδηλωτές δέχτηκαν και πάλι επίθεση από αεροπλάνα και ελικόπτερα,ενώ υπάρχουν αναφορές και για βομβαρδισμό κατοικημένων περιοχών από το πολεμικό ναυτικό. Δύο πιλότοι αρνήθηκαν να βομβαρδίσουν τον κόσμο και κατέφυγαν με τα αερπλάνα τους στην Μάλτα όπου ζήτησαν πολιτικό άσυλο. Στην Τρίπολη πυρπολήθηκε το κτίριο του κοινοβούλιου και τράπεζες και δημόσια κτίρια λεηλατήθηκαν. Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι στην Λιβύη βρίσκονται χιλιάδες μισθοφόροι από άλλες χώρες της Αφρικής για να καταστείλουν την εξέγερση.

Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Γουίλιαμ Χαγκ (William Hague) δήλωσε ότι έχει πληροφορίες ότι ο Καντάφι διέφυγε στη Βενεζουέλα όμως κυβερνητικοί αξιωματούχοι της χώρας της Νότιας Αμερικής αρνήθηκαν ότι συνέβη κάτι τέτοιο.

Οι πρεσβευτές της Λιβύης στην Ινδονησία, το Μπαγκλαντές, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ινδία παραιτήθηκαν διαμαρτυρόμενοι για τη βία με την οποία το καθεστώς αντιμετωπίζει τους διαδηλωτές. Ο πρώην πρεσβευτής της Λιβύης στην Ινδία, ο Ali al-Essawi, δήλωσε ότι φοβάται να επιστρέψει στην Λιβύη και επιβεβαίωσε ότι το καθεστώς διέταξε το βομβαρδισμό των διαδηλωτών καθώς και το ότι χρησιμοποιεί μισθοφόρους από άλλες χώρες.

Την ίδια μέρα ο Καντάφι εμφανίστηκε στην κρατική τηλεόραση δύο φορές. Την πρώτη δήλωσε ότι βρίσκεται στην Τρίπολη και τη δεύτερη κατηγόρησε τα διεθνή δίκτυα για την κατάσταση στη χώρα, αρνήθηκε να παραιτηθεί και δήλωσε ότι θα πεθάνει ως μάρτυρας.

25-28 Φεβρουαρίου

Στις 25 Φεβρουαρίου, ο Γάλλος Πρόεδος Νικολά Σαρκοζί ανακοίνωσε σε συνέντευξη τύπου ότι ο ηγέτης της Λιβύης Μουαμμάρ αλ-Καντάφι "πρέπει να φύγει", καλώντας τον να παραιτηθεί. Τα σχόλια του έγιναν κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου από κοινού με τον Τούρκο Πρόεδρο Αμπντουλλάχ Γκιούλ στην Άγκυρα. Ο Σαρκοζί επίσης δήλωσε ότι δεν αποκλείεται στρατιωτική παρέμβαση για να μετακινήσει τον Καντάφι από την εξουσία.

Το αίτημα του Σαρκοζί για παραίτηση του Καντάφι ήρθε μετά τα βίαια γεγονότα της Παρασκευής, κατά τα οποία τουλάχιστον 5 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη Τρίπολη, στην πρωτεύουσα της Λιβύης, όταν προσωπικό ασφαλείας άνοιξε πυρ κατά των διαδηλωτών. Τουλάχιστον 500 άνθρωποι θεωρείται ότι σκοτώθηκαν στη Τρίπολη, με τους τραυματίες να φτάνουν τους 2.000. Πυροβολισμοί ακούστηκαν σε αρκετά μέρη της πόλης τη Παρασκευή. Η Ναβί Πιλάι, επικεφαλής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, είπε ότι χιλιάδες κάτοικοι της Λιβύης σκοτώθηκαν από την αρχή των διαδηλώσεων. Το Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δηλώνει ότι ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται στους 300.

Στις 27 Φεβρουαρίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού των Εθνών υιοθέτησε με ψήφισμα την επιβολή κυρώσεων κατά του καθεστώτος του Μουαμάρ Καντάφι.

Ο ΟΗΕ σύστησε την επιβολή εμπάργκο στη πώληση όπλων, στα ταξίδια στο εξωτερικό και στη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων της οικογένειας Καντάφι. Ομόφωνα, οι διπλωμάτες θεώρησαν ότι «οι συστηματικές επιθέσεις» κατά του πληθυσμού «μπορούν να θεωρηθούν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».

Επιπλέον, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) ανακοίνωσε ότι θα επιληφθεί «της κατάστασης στη Λιβύη από τις 15 Φεβρουαρίου. Ο Αμντουρραχμάν Σαλγκάμ, πρέσβης της Λιβύης στον ΟΗΕ, εξέφρασε την υποστήριξή του για τη χρήση του ΔΠΔ και ότι το καθεστώς Καντάφι δεν είχε πλέον «καμία νομιμότητα». Ζητήθηκε να σταματήσει αμέσως η βία, και το διοικητικό συμβούλιο προέτρεψε τις αρχές να ενεργήσουν «με μέγιστη αυτοσυγκράτηση, ώστε να εξασφαλισθεί η ασφάλεια όλων των αλλοδαπών, να εξασφαλιστεί η ασφαλής διέλευση της ανθρωπιστικής και ιατρικής βοήθειας και η άμεση άρση όλων των περιορισμών σε όλες τις μορφές των μέσων ενημέρωσης».

Χθες, ο Μπαν-Κι Μουν, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ζήτησε την «τιμωρία όσων χύνουν με βαρβαρότητα το αίμα των ανθρώπων». Επαίνεσε την ανάληψη της «αποφασιστικής δράσης» του Συμβουλίου. Θεωρεί ότι «τα σημερινά μέτρα είναι δύσκολα. Τις επόμενες μέρες, εφόσον είναι αναγκαίο, μπορεί να χρειαστούν ακόμα πιο ισχυρά μέτρα».

Μάρτιος 2011

Αναγνώριση των επαναστατών της Λιβύης ως νομίμων εκπροσώπων του λαού

Η σημαία του πρώην Βασιλείου της Λιβύης, την οποία το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, ως η αντιπολίτευση της Λιβύης υιοθέτησε ως σημαία του

Στις αρχές Μαρτίου, ο Νικολά Σαρκοζί, δήλωσε ότι η Γαλλία αναγνωρίζει τους επαναστάτες της Λιβύης ως "νόμιμους εκπρόσωπους του λαού".

Η απόφαση λήφθηκε μετά τη συνάντηση του Νικολά Σαρκοζί με 2 εκπρόσωπους της αντιπολίτευσης, του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου, στο Παρίσι. Ο Μουσταφά Γεριάνι, ένας εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης της Λιβύης, είχε δηλώσει ότι και τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) πρέπει να ακολουθήσουν τη κίνηση του Σαρκοζί. Τα άλλα μέλη της Ε.Ε., ωστόσο, εξέφρασαν την ανησυχία τους και αρνήθηκαν να συναντήσουν τους 2 εκπρόσωπους.

Κατάπαυση πυρός

Αρχείο:Libyan refugees arriving at the Libya–Tunisia border - 20110307.jpg

Πρόσφυγες από τη Λιβύη στα σύνορα με τη Τυνησία

Την Τετάρτη, 17 Μαρτίου 2011, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε την επιβολή εναέριου αποκλεισμού στη Λιβύη. Από αυτό το συμβούλιο απείχαν οι εκπρόσωποι της Κίνας, της Ρωσίας, της Βραζιλίας, της Γερμανίας και της Ινδίας.

Στις 18 Μαρτίου 2011, Λιβύη ανακοίνωσε κατάπαυση πυρός μετά τη χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Μουσά Κουσά, δήλωσε πως η "Λιβύη ενδιαφέρεται για τον άμαχο πληθυσμό της. Επίσης είναι έτοιμη να προστατεύσει τους ξένους και τα ξένα περιουσικά στοιχεία". Παρά τη δήλωση για κατάπαυση του πυρός, Γαλλία και Αγγλία, εξέφρασαν την ανησυχία τους για τα λεγόμενα του Καντάφι. Όπως δήλωσε ο Ντέβιντ Κάμερον, "ο Καντάφι θα κριθεί από τις πράξεις του και όχι από τα λόγια του".

Παρά την ανακοίνωση της κατάπαυσης πυρός, το "Reuters" είχε αναφέρει ότι συνεχίζονταν οι συγκρούσεις στην πόλη της Μισράτας. Την ίδια ώρα, οι κυβερνητικοί δήλωσαν ότι κατάφεραν να καταλάβουν την πόλη, πληροφορία, την οποία διάψευσαν οι επαναστάτες. Λίγο αργότερα, ο Καντάφι δήλωσε ότι σχεδιάζει να πολιορκήσει τη Βεγγάζη, "χωρίς να δείξει οίκτο".

Εναέριος αποκλεισμός και στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για επιβολή εναέριου αποκλεισμού στη Λιβύη. Πηγή: VOA News

Το Σάββατο, 19 Μαρτίου 2011, στο Παρίσι διεξήχθη σύνοδος μεταξύ των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), της Αφρικανικής Ένωσης και του Αραβικού Συνδέσμου με κύριο θέμα την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για επιβολή εναέριου αποκλεισμού, καθώς και για το σχεδιασμό στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Λιβύη.

Χάρτης επεμβάσεων στη Λιβύη.

Η Γαλλία δήλωσε ότι, μαζί με την Αγγλία, θα στείλει αεροπλάνα για "συμβολική" πτήση πάνω από τη Λιβύη λίγο πριν την έναρξη της συνόδου. Παράλληλα, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, δήλωσε ότι η χώρα του δεν θα συμμετέχει στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά προειδοποίησε τον Καντάφι, ότι "σε περίπτωση που δεν τηρήσει την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, οι ΗΠΑ (χωρίς τη χρήση χερσαίων δυνάμεων) θα δράσουν ως μέλος ενός συνασπισμού, με κύριο στόχο την ασφάλεια των πολιτών". Η Γερμανία, όμως, δηλώνει ότι μια στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη επιφυλάσσει πολλούς κινδύνους και προτρέπει τις άλλες χώρες να μην το κάνουν. Η Ελλάδα δήλωσε ότι θα συμμετέχει στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λιβύη, με μοναδικό όρο την ομόφωνη απόφαση.

Ο Μουαμάρ αλ-Καντάφι δήλωσε, στις 20 Μαρτίου 2011, σε ηχητικό μύνημα, το οποίο μεταδόθηκε από τη κρατική τηλεόραση, ότι "δεν θα αφήσει τον στρατό των δυτικών δυνάμεων (Ηνωμένα Έθνη) να καταλάβουν και να εκμεταλλευτούν το πετρέλαιο του." Πρόσθεσε επίσης πως προβλέπει νίκη στον πόλεμο, "καθώς η ήττα των δυτικών δυνάμεων είναι αναπόφευκτη. Ο κάθε κάτοικος της Λιβύης κατέχει όπλο και είναι έτοιμος να υπερασπιστεί τη πατρίδα του". "Η Λιβύη είναι έτοιμη για παρατεταμένο πόλεμο", πρόσθεσε.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τα Βικινέα έχουν ειδήσεις που σχετίζονται με το θέμα:

Portal:Libya

• Η Γαλλία καλεί τον ηγέτη της Λιβύης να παραιτηθεί
• Σκληρές μάχες στην Λιβύη για ανακατάληψη πόλεων
• Αναγνώριση των επαναστατών ως "νόμιμους εκπρόσωπους του λαού"
• Η Λιβύη ανακοίνωσε κατάπαυση του πυρός
• Έναρξη στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη