Αντίδραση αποσύνθεσης

Αντιδράσεις αποσύνθεσης ή διάσπασης είναι εκείνες στις οποίες μια χημική ένωση διασπάται στα στοιχεία που την αποτελούν, όπως για παράδειγμα, η διάσπαση της αμμωνίας σε άζωτο και υδρογόνο: 2ΝH₃ → N₂ + 3H₂.

Πολλές φορές όμως (κυρίως στην οργανική χημεία), ως αντιδράσεις αποσύνθεσης θεωρούμε και τις αντιδράσεις αποικοδόμησης δηλαδή εκείνες στις οποίες η οργανική ένωση διασπάται σε άλλες με μικρότερη ανθρακική αλυσίδα όπως είναι οι αντιδράσεις πυρόλυσης:

CH₃CH₂CH₂CH₃ → CH₃CH=CH₂ + CH₄.

Οι αντιδράσεις αποσύνθεσης μερικές φορές αναφέρονται και ως αντίθετες των αντιδράσεων σύνθεσης χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μια χημική ένωση που διασπάται στα στοιχεία της, μπορεί το ίδιο εύκολα να συντεθεί από τα στοιχεία που την αποτελούν.

Οι αντιδράσεις διάσπασης δε γίνονται πάντα κάτω από απόλυτα κατανοητές και ελεγχόμενες συνθήκες. Αυτό συμβαίνει γιατί η σταθερότητα των χημικών ενώσεων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως είναι οι περιβαλλοντικές συνθήκες, η ακτινοβολία, η υγρασία, η οξύτητα του διαλύτη κ.ά. Έτσι, οι λεπτομέρειες της διαδικασίας αποσύνθεσης είναι γενικά ασαφείς και όχι καλά ορισμένες.

Οι αντιδράσεις διάσπασης αξιοποιούνται σε πολλές τεχνικές της αναλυτικής χημείας.

Οι αντιδράσεις αποσύνθεσης ή διάσπασης της ανόργανης χημείας διακρίνονται σε τρεις τύπους :

• Αυθόρμητες διασπάσεις που γίνονται χωρίς εξωτερικό ερέθισμα όπως είναι π.χ. η διάσπαση του υπεροξειδίου του υδρογόνου σε νερό και οξυγόνο:

2H₂O₂ → 2H₂O + O₂. Αυτές οι αντιδράσεις αποσύνθεσης είναι σπάνιες.

• Θερμικές διασπάσεις. Έτσι ονομάζονται οι αντιδράσεις στις οποίες ορισμένα σώματα με θέρμανση ή πύρωση απουσία αέρα, διασπώνται σε δύο ή περισσότερα σώματα π.χ. η θερμική διάσπαση του ανθρακικού ασβεστίου:

CaCO₃ → CaO + CO₂.

• Ηλεκτρολυτικές διασπάσεις. Είναι διασπάσεις που επιτυγχάνονται με την παρουσία ηλεκτρικού ρεύματος όπως είναι π.χ. η ηλεκτρολυτική διάσπαση του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο:

2H₂O → 2H₂ + O₂.