Ακτοπλοΐα

Ο όρος Ακτοπλοΐα χρησιμοποιείται υπό δύο κύριες έννοιες, εκείνης της ακτοπλοϊκής ναυτιλίας (coastal navigation) και εκείνης της παράκτιας συγκοινωνίας, περισσότερο γνωστής ως ακτοπλοϊκή συγκοινωνία, που αφορά κυρίως συγκοινωνία μεταξύ εγγύς λιμένων της ίδιας Χώρας. Γενικά η ακτοπλοΐα λέγεται σε αντιδιαστολή της ποντοπλοΐας ή θαλασσοπλοΐας ή ωκεανοπλοΐας.

Ακτοπλοϊκή ναυτιλία

Η Ακτοπλοϊκή ναυτιλία είναι ο αρχαιότερος τρόπος - μέθοδος διενέργειας πλόων "εν όψει ακτών" όπου και ο προσδιορισμός της θέσης του πλοίου, (γεωγραφικό στίγμα), γίνεται από εμφανή σημεία ξηράς παράλληλα με την αναγνώριση ενδείξεων που φέρονται στους ναυτικούς χάρτες και παρατηρήσεων π.χ. Φάρων, σημαντήρων βυθομετρήσεων κ.λπ., δια των οποίων και προσδιορίζεται η συνέχεια της πορείας (πλεύσης) του πλοίου. Όλα τα είδη θαλάσσιας πλεύσης (ναυτιλίας) ξεκινούν με ακτοπλοΐα και καταλήγουν σ΄ αυτή.

Ακτοπλοϊκή συγκοινωνία

Με την έννοια της συγκοινωνίας παράκτιων περιοχών (coasting) η ακτοπλοϊκή συγκοινωνία διακρίνεται σε

1. Μεγάλη ακτοπλοΐα ή διεθνή ακτοπλοΐα, που διεξάγεται μεταξύ λιμένων εγγύς κρατών π.χ. Ελλάδας-Ιταλίας, Αγγλίας-Γαλλίας κ.λπ..
2. Μεσαία ακτοπλοΐα, που διεξάγεται μεταξύ λιμένων ηπειρωτικών και λιμένων νήσων της ίδιας Χώρας και σε
3. Μικρή ακτοπλοΐα ή αγχιπλοΐα που διενεργείται μεταξύ λιμένων προησπισμένων περιοχών, συνήθως εντός του αυτού ή μεταξύ εγγύς κόλπων, π.χ. Αργοσαρωνικού.

Η σημασία των παραπάνω διακρίσεων έγκειται στο ότι εφαρμόζονται, κατά περίπτωση, διαφορετικοί κανόνες διεξαγωγής μεταφοράς κυρίως επιβατών, ειδικότερα σε χώρους ενδιαίτησης, αλλά και φορτίων μεταξύ των λιμένων.

Ελληνική ακτοπλοΐα

Στην Ελλάδα τα θέματα Ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών καθορίζονται κυρίως από τον Κ.Δ.Ν.Δ. άρθρα 164-180 που αφορούν ακριβώς τα ειδικά θέματα Ακτοπλοΐας. Οι σημαντικότερες εξ αυτών διατάξεις προβλέπουν τα ακόλουθα:

1. Δικαίωμα διενέργειας ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας μεταξύ ελληνικών λιμένων έχουν μόνο τα αναγνωρισμένα ελληνικά επιβατηγά.
2. Τα αναγνωρισμένα ελληνικά επιβατηγά απομακρύνονται της υπηρεσίας με τη συμπλήρωση 35 ετών από της ναυπήγησής τους.
3. Δικαίωμα διενέργειας μεταφορών φορτίων μεταξύ ελληνικών λιμένων έχουν μόνο τα ελληνικά φορτηγά πλοία μέχρι 1000 κόρων χωρητικότητα.
4. Οι προϋθποθέσεις και οι όροι δρομολόγησης των επιβατηγών πλοίων κατά τις χειμερινές και θερινές περιόδους σε συγκεκριμένες ακτοπλοϊκές γραμμές, καθορίζονται από το ΥΕΝΑΝΠ που προσδιορίζονται και ανάλογα σε τακτικές, έκτακτες και περιοδικές.
5. Οι διακοπές ακτοπλοϊκών δρομολογίων επιτρέπονται για περιπτώσεις αποκατάστασης ζημιών, μετασκευών, ετήσια επιθεώρηση καθώς και σε έκτακτες ανάγκες.
6. Η επάνδρωση των ακτοπλοϊκών πλοίων καθορίζεται από το ΥΕΝΑΝΠ.
7. Οι ναύλοι των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, σήμερα είναι απελευθερωμένοι από το ειδικό ναυλολόγιο που καθόριζε παλαιότερα το ΥΕΝΑΝΠ.
8. Επίσης και τα αφορώντα θέματα της εκτέλεσης αγόνων γραμμών προσδιορίζονται από το ΥΕΝΑΝΠ.

• Σημείωση: Τα με αριθμό 1 και 3 προαναφερόμενα θέματα αποτελούν ναυτιλιακά προνόμια.

Σημειώσεις

• Τα πλοία που δρομολογούνται ή εκτελούν πλόες ακτοπλοΐας χαρακτηρίζονται παράλληλα με τον τύπο τους ακτοπλοϊκά π.χ. ακτοπλοϊκό επιβατηγό, ακτοπλοΐκό φορτηγό, ακτοπλοϊκό πορθμείο κ.λπ.