Εξέλιξη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ekton (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ekton (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4: Γραμμή 4:


==Εισαγωγικά==
==Εισαγωγικά==
'''Εξέλιξη''' είναι η διαδικασία που αφορά τις αλλαγές που παρατηρούνται στα χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών με το πέρασμα των χρόνων, από [[γενεά]] σε γενιά. Οι απόγονοι μπορεί να διαφέρουν από τους γονείς τους με διάφορους τρόπους. Όταν αυτές οι διαφορές είναι χρήσιμες, ο απόγονος έχει μια μεγαλύτερη πιθανότητα [[επιβίωση|επιβίωσης]] και [[αναπαραγωγή|αναπαραγωγής]], [[κληρονομικότητα|κληροδοτώντας]] τα διαφορετικά του χαρακτηριστικά στην επόμενη γενιά μέσα από τους απογόνους του. Κατ' αυτό τον τρόπο, οι διαφορές μπορούν να συσσωρευτούν κατά τη διάρκεια του χρόνου, γεγονός που οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές σε έναν πληθυσμό ή ένα [[είδος (βιολογία)|είδος]]. Η εξέλιξη εμφανίζεται μέσω των αλλαγών στα [[γονίδιο|γονίδια]], των "συνταγών" για την κατασκευή του οργανισμού. Όταν ένας οργανισμός αναπαράγεται, οι [[μετάλλαξη|μεταλλάξεις]], μικρές τυχαίες αλλαγές στο γενετικό υλικό, καθιστούν τον απόγονο διαφορετικό από τον γονέα. Μερικές φορές, αυτές οι αλλαγές βοηθούν τον απόγονο να επιζήσει και να αναπαραχθεί. Όταν αυτό συμβαίνει, τα γονίδια για τα ευεργετικά χαρακτηριστικά μεταφέρονται στον απόγονο του οργανισμού, και γίνονται πιο κοινά στην επόμενη γενιά. Τα γονίδια που δεν βοηθούν τους οργανισμούς να αναπαραχθούν μπορούν να γίνουν σπανιότερα ή να αποβληθούν εντελώς από τον πληθυσμό. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται [[φυσική επιλογή]] και αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες της εξέλιξης. Μέσω της φυσικής επιλογής, οι πληθυσμοί των οργανισμών μεταβάλλονται αργά κατά τη διάρκεια του χρόνου, καθώς προσαρμόζονται στις αλλαγές στο [[περιβάλλον]] τους.
'''Εξέλιξη''' είναι η διαδικασία που αφορά τις αλλαγές που παρατηρούνται στα χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών με το πέρασμα των χρόνων, από [[γενεά]] σε γενεά. Οι απόγονοι μπορεί να διαφέρουν από τους γονείς τους με διάφορους τρόπους. Όταν αυτές οι διαφορές είναι χρήσιμες, ο απόγονος έχει μια μεγαλύτερη πιθανότητα [[επιβίωση|επιβίωσης]] και [[αναπαραγωγή|αναπαραγωγής]], [[κληρονομικότητα|κληροδοτώντας]] τα διαφορετικά του χαρακτηριστικά στην επόμενη γενιά μέσα από τους απογόνους του. Κατ' αυτό τον τρόπο, οι διαφορές μπορούν να συσσωρευτούν κατά τη διάρκεια του χρόνου, γεγονός που οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές σε έναν πληθυσμό ή ένα [[είδος (βιολογία)|είδος]]. Η εξέλιξη εμφανίζεται μέσω των αλλαγών στα [[γονίδιο|γονίδια]], των "συνταγών" για την κατασκευή του οργανισμού. Όταν ένας οργανισμός αναπαράγεται, οι [[μετάλλαξη|μεταλλάξεις]], μικρές τυχαίες αλλαγές στο γενετικό υλικό, καθιστούν τον απόγονο διαφορετικό από τον γονέα. Μερικές φορές, αυτές οι αλλαγές βοηθούν τον απόγονο να επιζήσει και να αναπαραχθεί. Όταν αυτό συμβαίνει, τα γονίδια για τα ευεργετικά χαρακτηριστικά μεταφέρονται στον απόγονο του οργανισμού, και γίνονται πιο κοινά στην επόμενη γενιά. Τα γονίδια που δεν βοηθούν τους οργανισμούς να αναπαραχθούν μπορούν να γίνουν σπανιότερα ή να αποβληθούν εντελώς από τον πληθυσμό. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται [[φυσική επιλογή]] και αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες της εξέλιξης. Μέσω της φυσικής επιλογής, οι πληθυσμοί των οργανισμών μεταβάλλονται αργά κατά τη διάρκεια του χρόνου, καθώς προσαρμόζονται στις αλλαγές στο [[περιβάλλον]] τους.


Η επιστημονική θεωρία της εξέλιξης θεωρεί ότι όλα τα έμβια όντα προέρχονται από έναν ενιαίο [[κοινός πρόγονος|κοινό πρόγονο]] από το απόμακρο παρελθόν. Αυτή η άποψη αποκαλείται [[κοινή προέλευση της ζωής]]. Τα πρώτα είδη μέσω της διαδικασίας της φυσικής επιλογής έχουν δωσει τισ διαφορετικές μροφές ζωής, η οποία έχει βρει πολλούς τρόπους να διαιωνισθεί και να ακμάσει.
Η επιστημονική θεωρία της εξέλιξης θεωρεί ότι όλα τα έμβια όντα προέρχονται από έναν ενιαίο [[κοινός πρόγονος|κοινό πρόγονο]] από το απόμακρο παρελθόν. Αυτή η άποψη αποκαλείται [[κοινή προέλευση της ζωής]]. Τα πρώτα είδη μέσω της διαδικασίας της φυσικής επιλογής έχουν δωσει τισ διαφορετικές μροφές ζωής, η οποία έχει βρει πολλούς τρόπους να διαιωνισθεί και να ακμάσει.

Έκδοση από την 15:27, 19 Απριλίου 2009

Σκελετοί ανθρωποειδών
Παλαιοντολογικό Δενδρόγραμμα των Σπονδυλωτών του Ερνστ Χαίκελ (c. 1879).

Στην Βιολογία με τον όρο εξέλιξη περιγράφεται η αλλαγή των κληρονομούμενων χαρακτηριστικών ενός πληθυσμού από γενεά σε γενιά. Τα χαρακτηριστικά καθορίζονται από την έκφραση των γονιδίων που αντιγράφονται και μεταφέρονται στην επόμενη γενιά κατά την αναπαραγωγή. Μεταλλάξεις και άλλες τυχαίες αλλαγές στα γονίδια έχουν την δυνατότητα να προκαλέσουν την εμφάνιση νέων ή αλλαγμένων χαρακτηριστικών, διαφορών στο γενετικό υλικό, που κληρονομούνται στους οργανισμούς. Το φαινόμενο της εξέλιξης λαμβάνει χώρα όταν οι κληρονομούμενες διαφορές γίνονται πιο κοινές ή πιο σπάνιες σε έναν πληθυσμό, είτε μη τυχαία μέσω της φυσικής επιλογής είτε τυχαία μέσω γενετικής μετατόπισης (μεταλλάξεις).

Εισαγωγικά

Εξέλιξη είναι η διαδικασία που αφορά τις αλλαγές που παρατηρούνται στα χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών με το πέρασμα των χρόνων, από γενεά σε γενεά. Οι απόγονοι μπορεί να διαφέρουν από τους γονείς τους με διάφορους τρόπους. Όταν αυτές οι διαφορές είναι χρήσιμες, ο απόγονος έχει μια μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης και αναπαραγωγής, κληροδοτώντας τα διαφορετικά του χαρακτηριστικά στην επόμενη γενιά μέσα από τους απογόνους του. Κατ' αυτό τον τρόπο, οι διαφορές μπορούν να συσσωρευτούν κατά τη διάρκεια του χρόνου, γεγονός που οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές σε έναν πληθυσμό ή ένα είδος. Η εξέλιξη εμφανίζεται μέσω των αλλαγών στα γονίδια, των "συνταγών" για την κατασκευή του οργανισμού. Όταν ένας οργανισμός αναπαράγεται, οι μεταλλάξεις, μικρές τυχαίες αλλαγές στο γενετικό υλικό, καθιστούν τον απόγονο διαφορετικό από τον γονέα. Μερικές φορές, αυτές οι αλλαγές βοηθούν τον απόγονο να επιζήσει και να αναπαραχθεί. Όταν αυτό συμβαίνει, τα γονίδια για τα ευεργετικά χαρακτηριστικά μεταφέρονται στον απόγονο του οργανισμού, και γίνονται πιο κοινά στην επόμενη γενιά. Τα γονίδια που δεν βοηθούν τους οργανισμούς να αναπαραχθούν μπορούν να γίνουν σπανιότερα ή να αποβληθούν εντελώς από τον πληθυσμό. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται φυσική επιλογή και αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες της εξέλιξης. Μέσω της φυσικής επιλογής, οι πληθυσμοί των οργανισμών μεταβάλλονται αργά κατά τη διάρκεια του χρόνου, καθώς προσαρμόζονται στις αλλαγές στο περιβάλλον τους.

Η επιστημονική θεωρία της εξέλιξης θεωρεί ότι όλα τα έμβια όντα προέρχονται από έναν ενιαίο κοινό πρόγονο από το απόμακρο παρελθόν. Αυτή η άποψη αποκαλείται κοινή προέλευση της ζωής. Τα πρώτα είδη μέσω της διαδικασίας της φυσικής επιλογής έχουν δωσει τισ διαφορετικές μροφές ζωής, η οποία έχει βρει πολλούς τρόπους να διαιωνισθεί και να ακμάσει.

Με περισσότερο τεχνικούς όρους

Φυσική επιλογή είναι η διαδικασία μέσω της οποίας κληρονομούμενα χαρακτηριστικά, τα οποία ευνοούν την επιβίωση, γίνονται πιό κοινά, και χαρακτηριστικά που ζημιώνουν την επιβίωση πιο σπάνια. Αυτό συμβαίνει επειδή άτομα με χαρακτηριστικά που έχουν πλεονεκτήματα, μεταβιβάζουν περισσότερα αντίγραφα των χαρακτηριστικών αυτών στις επόμενες γενεές. [1][2]. Μέσα από ένα μεγάλο αριθμό από γενιές, η προσαρμογή έρχεται μέσα από έναν συνδυασμό αλλεπάλληλων, μικρών και τυχαίων αλλαγών στα χαρακτηριστικά και την φυσική επιλογή των αλλαγών που ευνοούν την καλύτερη προσαρμογή του οργανισμού στο περιβάλλον του. [3]. Σε αντίθεση με αυτόν τον μηχανισμό, η γενετική μετατόπιση δημιουργεί τυχαίες αλλαγές στη συχνότητα των χαρακτηριστικών σε ένα πληθυσμό. Η γενετική μετατόπιση γεννάται από το στοιχείο του τυχαίου κατα την διαδικασία αναπαραγωγής των ατόμων.

Το είδος είναι μια ομάδα ατόμων, τα οποία μπορούν να αναπαραχθούν μεταξύ τους, δίνοντας επίσης γόνιμους απογόνους. Όταν ένα είδος διαχωρίζεται σε πληθυσμούς, οι οποίοι δεν είναι δυνατόν να αναπαραχθούν μεταξύ τους (γενετική απομόνωση), οι μεταλλάξεις, η γενετική απόκλιση και η επιλογή διαφορετικών χαρακτηριστικών από διαφορετικά περιβάλλοντα οδηγούν μέσα από διαδοχικές γενιές στη συσσώρευση διαφορών και τη δημιουργία ενός νέου είδους (ειδογένεση).[4] Οι ομοιότητες ανάμεσα στους οργανισμούς υπονοούν ότι όλα τα είδη προέρχονται από ενα μοναδικό προγονικό είδος μέσα από την διαδικασία της σταδιακής διαφοροποίησης.[1].

Ιστορία της εξελικτικής σκέψης

Ο Κάρολος Δαρβίνος σε ηλικία 51 χρονών, λίγο μετά την δημοσίευση της "Προέλευσης των ειδών"

Εξελικτικές ιδέες όπως ο "κοινός πρόγονος" και η διαμετάλλαξη των ειδών υπήρχαν τουλάχιστον από τον 6ο αιώνα π.Χ. όταν εκφράστηκαν από τον φιλόσοφο Αναξίμανδρο. [5]. Όταν η βιολογική γνώση αυξήθηκε τον 18ο αιώνα, άρχισαν να παρουσιάζονται παρόμοιες ιδέες, αρχίζοντας με τον Πιερ Μοπερτουί (Pierre Maupertuis) το 1745, με τη συμβολή φυσικών φιλοσόφων όπως οι Έρασμος, Κάρολος Δαρβίνος και Λαμάρκ.[6]

Η θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής προτάθηκε πρώτα από τον Κάρολο Δαρβίνο και τον Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας.

Το 1858 ο Κάρολος Δαρβίνος και ο Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας διατύπωσαν την θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής με τις ανακοινώσεις τους Περί της τάσης των ειδών να δημιουγούν ομάδες και Περί της διαιώνισης των ειδών μέσω φυσικών μεθόδων επιλογής. [7] Οι λεπτομέρειες της θεωρίας αυτής και τα αναλυτικά επιχειρήματα καταγράφηκαν στο βιβλίο που έγραψε ο Δαρβίνος το 1859 "Περί της προέλευσης των ειδών".[8]

Κατά τη δεκαετία του 1930 η φυσική επιλογή συνδυάστηκε με τη θεωρία του Γκρέγκορ Μέντελ για την κληρονομικότητα και εκ παραλλήλου δημιούργησαν την συνθετική θεωρία της Εξέλιξης, ή σύγχρονη σύνθεση, όπου οι "μονάδες" της εξέλιξης (γονίδια) συνδυάστηκαν με τον "μηχανισμό" της (φυσική επιλογή). Αυτή η σημαντική θεωρία (νεοδαρβινισμός), η οποία εξηγεί, αλλά και προβλέπει, αποτελεί το κεντρικό δόγμα της σύγχρονης Εξελικτικής Βιολογίας και ερμηνεύει τις διαφορετικές μορφές ζωής στην Γη.[9]

Κοινωνικές και θρησκευτικές προεκτάσεις και αντιπαλότητες

Καρικατούρα του Δαρβίνου ως πίθηκου, χαρακτηριστική της αντιπαλότητας στο θέμα της ανθρώπινης εξέλιξης

Ακόμη και πριν από την δημοσίευση της "Προέλευσης των ειδών", η ιδέα της εξέλιξης της ζωής ήταν πεδίο αμφισβήτησης. Η εξέλιξη ακόμη και σήμερα αποτελεί πεδίο αντιπαλότητας, αλλά όχι σχετικά με το επιστημονικό κομμάτι. Οι διαφωνίες περιστέφονται κυρίως γύρω από τις φιλοσοφικές, κοινωνικές και θρησκευτικές προεκτάσεις της θεωρίας της εξέλιξης. Η πρόταση ότι η βιολογική εξέλιξη λαμβάνει χώρα μεσω του μηχανισμού της φυσικής επιλογής δεν αμφισβητείται ουσιαστικά από κανέναν στον επιστημονικό χώρο. [10]

Όπως αναγνώρισε πολύ νωρίς ο ίδιος ο Δαρβίνος, η εξέλιξη του Ανθρώπου είναι το μεγαλύτερο πεδίο αμφισβήτησης της εξελικτικής σκέψης. Κάποιοι άνθρωποι διαφωνούν στην ιδέα ότι ο άνθρωπος προήλθε με φυσικές διαδικασίες, χωρίς δηλαδή υπερφυσική (Θεϊκή) παρέμβαση. Η τάση αυτή εκφράζεται στη σύγχρονη εποχή κυρίως με το ρεύμα του δημιουργισμού. Πολλοί θρησκευόμενοι αποδέχονται πλεον την εξέλιξη όπως και άλλες επιστημονικές θεωρίες, καθώς η θεολογική σκέψη έχει και αυτή εξελιχθεί, άλλοι πάλι πιστεύουν ότι η εξέλιξη αντιτείθεται στην πίστη τους στο Θείο. [11] Σε ορισμένες χώρες – κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες – οι διαφωνίες ανάμεσα στην επιστημονική και την θρησκευτική διδασκαλία έχουν δημιουργήσει μία μεγάλη διαφωνία σε πολιτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, [12] παρόλο που και άλλες θεωρίες όπως η κοσμολογία [13] και οι επιστήμες της Γης [14] αντιτίθενται σε συγκεκριμένα θρησκευτικά διδάγματα.

Η εξελικτική Βιολογία έχει δημιουργήσει τις μεγαλύτερες διαφωνίες και αντιδράσεις. Η εξέλιξη, επίσης, κατά καιρούς θεωρήθηκε ότι προώθησε φιλοσοφικές θέσεις που υποστηρίζουν διακρίσεις και ρατσισμό. Για παράδειγμα, οι ιδέες περί ευγονικής του Francis Galton διαφοροποιήθηκαν σε επιχειρήματα που υποστήριζαν την βελτίωση της ανθρώπινης δεξαμενής γονιδίων μέσα από μια πολιτική επιλεκτικής αναπαραγωγής. [15] Η ευγονική και επιλεκτική ανπαραγωγή του ανθρώπινου είδους αποτέλεσαν βασικό ιδεολογικό πυλώνα της ναζιστικής ιδεολογίας στη Γερμανία και οδήγησαν στην υποχρεωτική στείρωση και τη θανάτωση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που θεωρήθηκαν ως "γενετικά κατώτερα είδη".

Ένα άλλο παράδειγμα όπου η εξέλιξη χρησιμοποιήθηκε λανθασμένα είναι ο "Κοινωνικός Δαρβινισμός", ένας όρος που εκφράζει τις θέσεις ενός Βρεττανικού κινήματος του 19ου αιώνα για την "επιβίωση του καλύτερα προσαρμοσμένου" στο εμπόριο και τις ανθρώπινες κοινωνίες και χρησιμοποιήθηκε και από άλλους για να δικαιολογήσει τις κοινωνικές ανισότητες, τον ρατσισμό και τον ιμπεριαλισμό. [16] Οι σύγχρονοι επιστήμονες και φιλόσοφοι θεωρούν ότι αυτές οι ιδέες ούτε επιβάλλονται από την θεωρία της εξέλιξης ούτε υποστηρίζονται απο δεδομένα.[17]

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 Futuyma, Douglas J. (2005). Evolution. Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates, Inc. ISBN 0-87893-187-2. .
  2. Lande R, Arnold SJ (1983). «The measurement of selection on correlated characters». Evolution 37: 1210–26}. doi:10.2307/2408842. 
  3. «Mechanisms: the processes of evolution». Understanding Evolution. University of California, Berkeley. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2006. 
  4. Gould, Stephen J. (2002). The Structure of Evolutionary Theory. Belknap Press. ISBN 0-674-00613-5. 
  5. Wright, S (1984). Evolution and the Genetics of Populations, Volume 1: Genetic and Biometric Foundations. The University of Chicago Press. ISBN 0-226-91038-5. 
  6. Terrall, M (2002). The Man Who Flattened the Earth: Maupertuis and the Sciences in the Enlightenment. The University of Chicago Press. ISBN 978-0226793610. 
  7. Wallace, A; Darwin, C (1858). «On the Tendency of Species to form Varieties, and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection». Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London. Zoology 3: 53–62. http://darwin-online.org.uk/content/frameset?itemID=F350&viewtype=text&pageseq=1. Ανακτήθηκε στις 2007-05-13. 
  8. Darwin, Charles (1860). On the Origin of Species (2nd έκδοση). London: John Murray. σελίδες p. 490. CS1 maint: Extra text (link) .
  9. «IAP Statement on the Teaching of Evolution» (PDF). The Interacademy Panel on International Issues. 2006. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2007. 
    *«Statement on the Teaching of Evolution» (PDF). American Association for the Advancement of Science. 2006. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2007. .
  10. For an overview of the philosophical, religious, and cosmological controversies, see: Dennett, D (1995). Darwin's Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life. Simon & Schuster. ISBN 978-0684824710. 
    *For the scientific and social reception of evolution in the 19th and early 20th centuries, see: Johnston, Ian C. «History of Science: Origins of Evolutionary Theory». And Still We Evolve. Liberal Studies Department, Malaspina University College. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2007. 
    *Bowler, PJ (2003). Evolution: The History of an Idea, Third Edition, Completely Revised and Expanded. University of California Press. ISBN 978-0520236936. 
    *Zuckerkandl E (2006). «Intelligent design and biological complexity». Gene 385: 2–18. PMID 17011142. 
  11. Sarfati, J. «Evolution & creation, science & religion, facts & bias». Answers in Genesis. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2007.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |publisher= (βοήθεια)
  12. Miller JD, Scott EC, Okamoto S (2006). «Science communication. Public acceptance of evolution». Science 313 (5788): 765—66. PMID 16902112. 
  13. Spergel, D. N.; et al. (2003). «First-Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) Observations: Determination of Cosmological Parameters». The Astrophysical Journal Supplement Series 148: 175–94. doi:10.1086/377226. 
  14. Wilde SA, Valley JW, Peck WH, Graham CM (2001). «Evidence from detrital zircons for the existence of continental crust and oceans on the Earth 4.4 Gyr ago». Nature 409 (6817): 175–78. PMID 11196637. 
  15. Kevles DJ (1999). «Eugenics and human rights». BMJ 319 (7207): 435–8. PMID 10445929. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=10445929. 
  16. On the history of eugenics and evolution, see Kevles, D (1998). In the Name of Eugenics: Genetics and the Uses of Human Heredity. Harvard University Press. ISBN 978-0674445574. 
  17. Darwin strongly disagreed with attempts by Herbert Spencer and others to extrapolate evolutionary ideas to all possible subjects; see Midgley, M (2004). The Myths we Live By. Routledge. σελ. 62. ISBN 978-0415340779. 
    *Allhoff F (2003). «Evolutionary ethics from Darwin to Moore». History and philosophy of the life sciences 25 (1): 51–79. PMID 15293515. 

Βιβλιογραφία

Εισαγωγές στο θέμα (στα Ελληνικά)

Εισαγωγές στο θέμα (στα Αγγλικά)

Ιστορία της σκέψης της εξέλιξης (στα Αγγλικά)

Εξειδικευμένη βιβλιογραφία (στα Αγγλικά)

Διασυνδέσεις

Γενικες πληροφορίες (στα Αγγλικά)

Ιστορία της σκέψης της εξέλιξης (στα Αγγλικά)

Πρότυπο:Link FA Πρότυπο:Link FA Πρότυπο:Link FA Πρότυπο:Link FA Πρότυπο:Link FA